Οἱ προσευχές τῶν ἁγίων. Π. Ἀντώνιος Ἀλεβιζόπουλος

Ἡ Ὀρθοδοξία μας
π.Ἀντώνιος Ἀλεβιζόπουλος
Δρ. Θεολογίας, Δρ. φιλοσοφίας

Οἱ προσευχές τῶν ἁγίων (σελ.409-412)

Δέν ὑπάρχει ἀμφιβολία πώς ὁ Χριστός εἶναι ὁ μοναδικός Σωτήρας μας· Αὐτός προσέλαβε τόν κτιστό ἄνθρωπο καί τόν ἔφερε σέ ἀληθινή κοινωνία μέ τόν Ἄκτιστο Θεό· δέν ὑπάρχει ἄλλος τρόπος νά φθάσουμε «πρός τόν Πατέρα» εἰμή διά τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ (Ἰω. ιδ΄ 13-14, Α΄ Τιμ. β΄5. Πράξ. δ΄ 12. Α΄ Πέτρ. α΄ 18-19).

Ὅμως ὁ Θεός σώζει καί χάρη στήν ἀγάπη ἐκείνων πού Τόν ἀγαποῦν. Ἡ Θεία ἀγάπη, πού περιβάλλει τούς ἁγίους, σώζει ἀκόμη καί ὁλόκληρες πόλεις. «Πῶς νά διατεθῶ  ἀπέναντί σου, Ἐφραίμ; Νά σέ ὑπεραπισθῶ. Ἰσραήλ;  Πῶς νά σέ μεταχειρισθῶ;
Νά σέ καταστρέψω ὡς τάς πόλεις Ἀδαμά καί Σεβωίμ; (πρβλ. Δυτ. κθ΄22) Μετεστράφη ἡ καρδία μου ἐντός μου.... Δέν θά ἐγκαταλείψω τόν Ἐφραίμ διά νά ἐξαφανισθῆ, διότι ἐγώ εἶμαι Θεός καί ὄχι ἄνθρωπος δέν θά εἰσέλθω εἰς τήν πόλιν νά τήν καταστρέψω» (Ὠσηέ ιά 8-9, πβλ. Γέν. ιη΄23, 39. Ἰουδίθ η΄31).
 Ὁλόκληρος ὁ πληθυσμός τῆς πόλης σώζεται χάρη στόν τρυφερό δεσμό τῆς ἀδελφικῆς ἀγάπης τῶν ἁγίων ἀνθρώπων.

Ἕνας προφήτης μπορεῖ νὰ προσευχηθεῖ στό Θεό καί ὁ Κύριος νὰ δώσει ζωή σ’ ἐκείνον γιά χάρη τοῦ ὁποίου γίνεται ἡ προσευχή (Γέν.κ΄ 7).
Εἶναι πράγματι συγκινητκή ἡ «παρέμβαση» τοῦ Μωϋσῆ, πού ἱκετεύει τὸν Κύριο νά σταματήσει τήν ὀργή Του ἐναντίον του λαοῦ, γιά νά μή γίνει «καταγέλαστος» στούς Αἰγυπτίους.
Δέν παραλείπει νά μνημονεύσει τόν Ἀβραάμ, τόν Ἰσαάκ, τόν Ἰακώβ καί νά ζητήσει γιά χάρη τους τή σωτηρία τοῦ λαοῦ. Ἀποτέλεσμα αὐτῆς τῆς «παρέμβασης» ἦταν ὁ «ἱλασμός», τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ!  (Ἔξοδ. λβ΄ 11-14, πρβλ. Ἱερεμ. ζ  16).

Ἡ ἀγάπη «οὐδέποτε ἐκπίπτει», ποτέ δέν θά παύσει νά ὑπάρχει καί νά συνδέει μέ τρυφερό δεσμό ὅλα τά μέλη τοῦ «Σώματος τοῦ Χριστοῦ ἀναμεταξύ τους (Α΄ Κορ. ιγ΄8), «μετά πάντων τῶν ἁγίων», μέ ὁλόκληρη τή θριαμβεύουσα Ἐκκλησία τοῦ Θεοῦ. Αὐτή ἡ ἀγάπη ἀποδεικνύεται καί μέ ἀμοιβαῖες προσευχές. Ἡ ἐπί τῆς γῆς ἀγωνιζομένη Ἐκκλησία τελεῖ τή θεία εὐχαριστία καί ὑπὲρ πάντων τῶν ἁγίων, ἐνῶ οἰ ἅγιοι τῆς θριαμβεύουσας Ἐκκλησίας ἀπαντοῦν στή δική μας ἀγάπη μέ τίς δικές τους ἱκεσίες καί προσευχές γιά χάρη μας.
Οἱ προσευχές τῶν ἁγίων εἶναι οἱ χρυσές  φυάλες, γεμάτες θυμιάματα, πού εἶχαν οἱ εἰκοσιτέσσερες πρεσβύτεροι, τούς ὁποίους ὁ Ἰωάννης εἶδε νά πέφτουν «ἐνώπιον τοῦ Ἀρνίου» (Ἀποκ. ε΄ 8). Ὁ Ἰωάννης εἶδε ἀκόμη τίς ψυχές τῶν μαρτύρων «κάτω ἀπό τό θυσιαστήριο» καί τίς ἄκουσε νά κράζουν «μέ φωνήν μεγάλην» καί νά λέγουν:
«-Ἕως πότε, Δέσποτα ἅγιε καί ἀληθινέ, δέν θά κρίνεις καί δέν θά ἐκδικηθεῖς διά τό αἷμα μας τούς κατοίκους τῆς γῆς;». Καί ὁ ἀπόστολος συνεχίζει τήν περιγραφή:
«Κατόπιν ἐδόθη εἰς τόν καθένα ἀπό αὐτούς μία ἐνδυμασία λευκή καί τούς ἐλέχθη νά ἀναπαυθοῦν ὀλίγον χρόνον, ἕως ὅτου συμπληρωθῆ ὁ ἀριθμός τῶν συνδούλων καί τῶν ἀδελφῶν των, οἱ ὁποῖοι μέλλουν νά σκοτωθοῦν κι αὐτοί» (Ἀποκ. στ΄ 9-11, πρβλ. Δαν. η΄ 13). Αὐτή ἡ εἰκόνα δείχνει πόσο ἑνωμένοι μαζί μας εἶναι οἱ ἅγιοι καί πόσο συμμετέχουν στήν χαρά καί στή λίπη μας, πρεσβεύοντας γιά μᾶς μπροστά στό θρόνο τοῦ Θεοῦ (πρβλ. Λουκ. ιε΄7).
Ἡ ἴδια ἀλήθεια ἀναφέρεται καί στήν πρός Ἑβραίους ἐπιστολή. Ὁ ἀπόστολος λέγει ἐκεῖ χαρακτηριστικά γιά τούς ἁγίους τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, πώς «ἄν καί εἶχον καλήν μαρτυρίαν διά τήν πίστιν των, δέν ἔλαβον ὅ,τι τούς εἶχεν ὑποσχεθῆ ὁ Θεός, διότι εἶχεν ὁ Θεός προβλέψει κάτι καλλίτερον ἀναφορικῶς μ’ ἐμᾶς, διά νά μή φθάσουν ἐκεῖνοι εἰς τήν τελειότητα χωρίς ἐμᾶς» (Ἑβρ. ια΄ 39-40).
Ἡ Ἀποκάλυψη τοῦ Ἰωάννου ἐπανέρχεται πολλές φορές στούς ἁγίους «ἐνώπιον τοῦ Θρόνου τοῦ Θεοῦ» (Ἀποκ. ζ΄15). Οἱ προσευχές τους προσφέρονται στόν Θεό σάν θυμιάματα ἀπό ἀγγέλους «ἐπί τό θυσιαστήριον τό χρυσοῦν τό ἐνώπιον τοῦ θρόνου». Καί «ὁ καπνός τῶν θυμιαμάτων μέ τάς προσευχάς πάντων τῶν ἁγίων ἐκ τῆς χειρός τοῦ ἀγγέλου»ἀνέβη ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, μᾶς βεβαιώνει ὁ Ἰωάννης (Ἀποκ. η΄ 3-4, Πρβλ. Ἀποκ. ια΄16-18).
Κάθε ὀρθόδοξος χριστιανός μπορεῖ στήν ἰδιωτική του προσευχή ν’ ἀπευθυνθεῖ σέ ὁποιοδήοτε μέλος τῆς ἐν οὐρανοῖς Ἐκκλησίας, εἴτε εἶναι ἀναγνωρισμένος ἅγιος εἴτε ὄχι. Ὅπως παρατηρεῖ σύγχρονος ὀρθόδοξος θεολόγος, θά ἦταν πολύ φυσικό πράγμα γιά ἕνα ὀρφανο παιδί νά ἐπικαλεῖται ὄχι μόνο τή μεσολάβηση τῆς Μητέρας τοῦ Κυρίου καί τῶν ἁγίων, ἀλλά καί τίς πρεσβείες τῶν δικῶν του γονέων. Ὅμως στήν κοινή λατρεία ἡ Ἐκκλησία ἀπευθύνει σύνήθως δεήσεις μόνο πρός ἐκείνους πού εἶναι ἀναγνωρισμένοι ἅγιοι.
Ὅταν λοιπόν τιμοῦμε τούς ἁγίους, ὅταν τούς παρακαλοῦμε νά μεσολαβήσουν γιά μᾶς στόν Θεό, ὅπως θά κάναμε καί γιά ἕνα ζῶντα ἀδελφό μας, σύμφωνα μέ τό παράδειγμα τῶν ἀποστόλων (Κολ. δ΄ 3. Α΄ Θεσ. ε΄ 25. Β΄Θεσ. γ΄1. Ἑβρ. ιγ΄ 18), αὐτο δέν σημαίνει πώς ἐξαρτᾶμε τή σωτηρία μας ἀπό αὐτούς. Ἐκεῖνος πού ἐλεεῖ και σώζει τόν ἄνθρωπο εἶναι ὁ Χριστός, «ὁ ἀναστάς ἐκ νεκρῶν, ὁ ἀληθινός Θεός, ὁ ἀγαθός καί φιλάνθρωπος καί ἐλεήμων».
Ἡ Παναγία, οἱ ἅγγελοι καί ὅλοι οἱ ἅγιοι δέν σώζουν τόν ἄνθρωπο, ἀλλά «πρεσβεύουν» γι’ αὐτόν, τόν «ἐνδυναμώνουν», τόν «προστατεύουν» καί ἀναπέμπουν στό Θεό προσευχές καί ἰκεσίες ὑπέρ τῶν ἀδελφῶν καί ὁμοδούλων τους.
Αὐτή εἶναι ἡ πίστη τῶν ὀρθοδόξων χριστιανῶν: Ἡ πίστη στόν ἕνα καί μοναδικό Σωτήρα Χριστόν καί ἡ πίστη στήν ἀγάπη τῶν ἀνθρώπων τοῦ Χριστοῦ, τῶν ἁγίων, πού εἶναι ζωντανές εἰκόνες τοῦ Χριστοῦ καί τῆς Ἁγίας Τριάδος. Τοῦτο ἐκφράζει ἄριστα ἡ εὐχή τῆς Ἐκκλησίας μας:
«Δόξα σοι,  Χ ρ ι σ τ έ  ὁ  Θ ε ό ς, ἡ ἐλπίς ἡμῶν,δόξα σοι· ὁ ἀναστάς ἐκ νεκρῶν, Χριστός ὁ ἁληθινός Θεός ἡμῶν, ταῖς πρεσβείαις τῆς Παναχράντου καί παναμώμου ἁγίας αὐτοῦ Μητρός, δύνάμει του τιμίου καί ζωοποιοῦ σταυροῦ, προστασίας τῶν τιμίων ἐπουρανίων δυνάμεων ἀσωμάτων, ἱκεσίας τοῦ τιμίου ἐνδόξου προφήτου προδρόμου καί βαπτιστοῦ Ἰωάννου... καί πάντων τῶν ἁγίων, ἐ λ έ η σ α ι  καί  σ ώ σ α ι ἡμᾶς, ὡς ἀγαθός καί φιλάνθρωπος καί ἐλεήμων Θεός». 

Ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο :

«Ἡ Ὀρθοδοξία μας».

Ἔτος 1994

σελίδες 409 -412

Ἐκδόσεις Διάλογος 

Τῆς Ὑπηρεσίας Ἐνημερώσεως Διαλόγου καί Πολιτισμοῦ 

τῆς Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀθηνῶν σέ συνεργασία μέ τήν Πανελλήνια Ἕνωση Γονέων διά τήν Προστασία

τοῦ Ἑλληνορθόδοξου Πολιτισμοῦ, τῆς Οἰκογενείας καί τοῦ Ἀτόμου.

Ἐπιμέλεια κειμένου:   http://anavaseis.blogspot.com