Διαλογική συζήτησις Ευαγγελικών και Ορθοδόξων. Θέμα 8ον «τό Μυστήριον τοῦ Εὐχελαίου» Μέρος Γ΄(Τελευταίο). Αρχ. Ιωήλ Γιαννακόπουλου

Διαλογική συζήτησις Ευαγγελικών και Ορθοδόξων

Αρχιμανδρίτου Ιωήλ Γιαννακοπούλου

Εκδόσεις Πουρνάρα – Θεσσαλονίκη 

Θέμα 8ον «τό Μυστήριον τοῦ Εὐχελαίου»  Μέρος Γ΄ (Τελευταίο) (σελίδων 129-144)

 ________________________________

Ὀρθόδοξος:  Μάλιστα!  Ἀκούσατε! Ἐν πρώτοις πρέπει νά ἔχετε ὑπ’ ὄψιν σας, ὅτι τό μυστήριον τοῦ εὐχελαίου δέν ἐδόθη μέ σκοπόν νά θεραπεύσῃ πάσας τάς νόσους καταργῶν τόν θάνατον καί κάμνον ἡμᾶς ἀθανάτους.   

Τοῦτο θά ἦτο ἀντίθετον τῆς θείας οἰκονομίας κατά τήν ὁποίαν ὡς ῥητῶς λέγει ὁ Παῦλος «ἔσχατος ἐχθρός καταργεῖται ὁ θάνατος» Α΄ Κορινθ. 15-26.  Ὁ θάνατος δηλαδή θά καταργηθῇ τελευταῖος, κατά τό τέλος τοῦ κόσμου, κατά τήν ἀνάστασιν τῶν νεκρῶν.   

Ἑπομένως τό εὐχέλαιον εὑρίσκεται ἐν συναρτήσει μέτα τῆς θνητότητος τοῦ ἀνθρώπου καί δέν εἶναι ἀνεξάρτητον ταύτης.  Πλήν αὐτοῦ ἡ ἐπίδρασις τοῦ εὐχελαίου εἰς τήν σωματικήν νόσον δέν εἶναι ἄμεσος, θαῦμα, ἔκτυπόν τι καί ἀνάγλυφον γεγονός, ἀλλά ἔμμεσος βελτίωσις τῆς καταστάσεως τοῦ ἀσθενοῦς, ὤστε τελικῶς νά θεραπευθῇ οὗτος, ἐάν ὁ Θεός θελήσῃ.   

Τοιαῦται θεραπεῖα δέν δύνανται βεβαίως νά ἀποδειχθῶσι, δέν δυνάμεθα ὅμως νά ἀρνηθῶμεν αὐτάς, ἀφοῦ ῥητῶς ὁμιλεῖ τό Πνεῦμα τό Ἅγιον λέγων: «σώσει τόν κάμνοντα καί ἐνεργεῖ αὐτόν ὁ Κύριος». Ἐάν μάλιστα προσέξωμεν, θά ἴδωμεν εἰς τήν φράσιν ταύτην «σώσει τόν κάμνοντα καί ἐγερεῖ αὐτόν ὁ Κύριος», τήν βαθμιαίαν βελτίωσιν τῆς σωματικῆς ὑγείας.

Εὐαγγελικός: Ἔχω μίαν ἀπορίαν.  Μήπως ὁ Ἰάκωβος ἐννοεῖ ἐνταῦθα θαυματουργικήν θεραπείαν, χάρισμα ὑπάρχον ἐπί τῆς ἀποστολικῆς ἐποχῆς μόνον καί τήν ὁποίαν θεραπείαν ἕκαμνον οἱ Ἀπόστολοι οἱ ὁποίοι «ἤλειφον ἐλαίῳ πολλούς ἀρρώστους καί ἐθεράπευον;» κατά τό Μαρκ. 6,3 ἤ «περί θαυματουργικῶν χαρισμάτων θεραπείας νόσων» κατά τήν Ἀποστολικήν ἐποχην ὡς ἀναφέρει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος;» Ἄλλῳ δέ χαρίσματα ἰαμάτων» Α΄ Κορινθ. 12, 9. «Μή πάντες χαρίσματα ἔχουσιν ἰαμάτων;» 12,30.

Ὀρθόδοξος: Δέν πρόκειτα περί αὐτῶν, διότι τά θαυματουργικά χαρίσματα τῶν ἰαμάτων εἶχον δοθῆ εἰς ἄτομα «ἅλλῳ χαρίσματα ἰαμάτων» λέγει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, καί ἐκτάκτως. 

Ἐνῷ ἡ σύστασις τοῦ Ἰακώβου νά καταφεύγωμεν ἐν καιρῷ νόσου εἰς τούς πρεσβυτέρους τῆς ἐκκλησίας δεικνύει, ὄτι πρόκειται περί τακτικοῦ πράγματος καί οὐχί ἐκτάκτου γεγονότος, περί ὡρισμένης τάξεως τῶν πρεσβυτέρων τῆς ἐκκλησίας καί οὐχί περί ἀτόμων χαρισματούχων ἐκλεγομένων ὑπό τοῦ Θεοῦ εἰς ἐκτάκτους περιστάσεις.

Εὐαγγελικός: Ἔστω. Ἄς δεχθῶ, ὄτι πρόκειται περί βαθμιαίας βελτιώσεως τῆς σωματικῆς ὑγείας διά τοῦ εὐχελαίου.  Σᾶς ἐρωτῶ: γίνεται αὕτη πάντοτε;

Ὀρθόδοξος: Δέν πρέπει νά γίνεται πάντοτε, διότι διά τοῦ εὐχελαίου θά καταργεῖτο ὁ θάνατος. Ἐφ’ ὅσον λοιπόν ὁ θάνατος εἶναι ὁ ἔσχατος ἐχθρός, διότι θά καταργηθῇ κατά τήν ἀνάστασιν τῶν νεκρῶν, πῶς θέλετε τό εὐχέλαιον νά ἐνεργῇ πάντοτε την ἴασιν; 

Δέν νομίζετε ὅτι, ἐάν τοῦτο συνέβαινε, ὅλοι οἱ ἀσθενεῖς θά ἔκαμνον εὐχέλαιον καί δέν θά ἀπέθνησκον; Θά κατήργει τότε τό εὐχέλαιον ὄχι μόνον τόν θάνατον, ἀλλά καί τήν ἰατρικήν ἐπιστήμην, ἡ ὁποία εἶναι τοῦ Θεοῦ.

Εὐαγγελικος: Ἐν τοιαύτῃ περιπτώσει τό μυστήριον τοῦ εὐχελαίου δέν δρᾷ πάντοτε, ὑπάρχουν καί περιπτώσεις, καθ’ἄς γίνεται ἄνευ ἀποτελέσματος.

Ὀρθόδοξος: Ὄχι, διότι δεύτερος σκοπός αὐτοῦ εἶναι ἡ ψυχική θεραπεία.  Τό λέγει ῥητῶς: «κἄν ἁμαρτίας ᾖ πεποιηκώς ἀφεθήσετε αὐτῷ».

Εὐαγγελικός: Ἡμεῖς ὅμως γνωρίζομεν, ὅτι αἰ ἁμαρτίαι συγχωροῦνται διά τῆς μετανοίας καί τοῦ αἵματος τοῦ Κυρίου.  Πῶς λέγετε σεῖς, ὅτι τό εὐχέλαιον συγχωρεῖ ἁμαρτίας; Καταργεῖ τό μυστήριον τοῦ εὐχελαίου τήν μετάνοιαν καί τό αἷμα τῆς σταυρικῆς θυσίας τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ;

Ὀρθόδοξος: Μέ ἐρωτήσατερ ἄν καταργῇ τό εὐχέλαιον διά τῆς συγχωρήσεως τῶν ἁμαρτιῶν τήν σταυρικήν θυσίαν τοῦ Χριστοῦ.  Σᾶς ἐρωτῶ καί ἐγώ: Ἡ σταυρική θυσία δύναται νά καταργήσῃ τό εὐχέλαιον ἀφοῦ ῥητῶς ἀνφέρεται ἐν τῇ Ἁγίᾳ Γραφῇ;

Εὐαγγελικός: Ἡ Ἁγία Γραφή δέν δύναται νά ἀντιφάσκῃ.  Πρέπει νά εὑρεθῇ ἕνας τρόπος συμβιβασμού τῆς ἀφέσεως τῶν ἁμαρτιῶν διά τοῦ εὐχελαίου καί διά τῆς θυσίας τοῦ Γολγοθᾶ μέσῳ τῆς μετανοίας.

Ὀρθόδοξος: Προσέξαατε κύριε Εὐαγγελικέ δύο πράγματα: Πρῶτον: εἶναι ῥητή ἡ δήλωσις τοῦ Ἰακώβου ὅτι ὁ ἀσθενής «κἄν ἁμαρτίας ᾖ πεποιηκῶς ἀφεθήσατε αὐτῷ».  Συνδέει δηλ. τήν ἄφεσιν τῶν ἁμαρτιῶν μέ τό μυστήριον τοῦ εὐχελαίου.  Αὐτό δέν δυνάμεθα νά τό ἀρνηθῶμεν.  Δεύτερον- τό καί σπουδαιότερον-ἐπροσέξατε τήν πρώτην λέξιν τοῦ στίχου αὐτοῦ, ἐκεῖνο τό «κἄν ἁμαρτίας», ἐκεῖνο τό «κἄν» τό ὁποῖο σήμαίνει «καί ἐάν», δέν σοῦ κάνει ἐντύπωσιν;

Εὐαγγελικός: Ἔστω. Δέν καταργεῖται οὕτο τό καθ’ ὑμᾶς μυστήριον τῆς ἐξομολογήσεως;

Ὀρθόδοξος: Ὄχι. Διότι ὁ Χριστιανός ἐξομολογεῖται τάς ἁμαρτίας, τάς ὁποίας διέπραξεν γνωρίζων, ὅτι εἶναι ἁμαρτίαι καί ἐνθυμεῖται αὐτάς.  Πόσας ὄμως ἁμαρτίας ὁ ἄνθρωπος διαπράττει ἐκ συναρπαγῆς, ἐξ ἀγνοίας καί ἑπομένως δέν ἔχει συνείδησιν αὐτῶν ἤ δέν ἐνθυμεῖται αὐτάς; 

Πόσαι ἁμαρτίαι εὐκόλως διαφεύγουσι τήν προσοχή μας; ἀποκλείεται λοιπόν αὕται συγχωροῦνται διά τοῦ μυστηρίου τοῦ εὐχελαίου, ἀφοῦ πρῶτον ἀσφαλῶς ἐξομολογηθῆ τάς ἐν συνειδήσι του ἁμαρτίας.  Κατά συνέπειαν τό μυστήριον τοῦ εὐχελαίου δέν καταργεῖ, ἀλλά συμπληροῖ τό μυστήριον τῆς μετανοίας.   

Διά τοῦτο εἰς τήν ἀρχαιότητα πολύ ὀρθῶς ἐγίνετο τό μυστήριον τοῦ εὐχελαίου μετά τό μυστήριον τῆς ἐξομολογήσεως καί πρό τοῦ μυστηρίου τῆς θείας εὐχαριστίας.

Εὐαγγελικός: Θά ἤθελον νά ἤκουον καί τήν γνώμην τῶν Πατέρων τῆς ἐκκλησίας τῶν τεσσάρων πρώτων αἰώνων περί τοῦ μυστηρίου τοῦ εὐχελαίου.

Ὀρθόδοξος: Ἄν καί εἶναι περιττόν νά καταφύγωμεν εἰς τούς πατέρας, ἐφ’ ὅσον ἡ Αγία Γραφή διά τοῦ Ἰακώβου ὁμιλεῖ τόσον σαφῶς καί ρητῶς περί τοῦ μυστηρίου τούτου, ἐν τούτοις ἄς ἔλθωμεν καί εἰς πέντε μόνον μαρτυρίας τῶν πατέρων τῶν τεσσάρων πρώτων αἰώνων.

Καί πρῶτον΄ ὁ Ἰππόλυτος γεννηθείς τό 150 μ.Χ. ἐν τῷ ἔργῳ αὐτοῦ Ἁποστολική διάταξις ἐν τῇ Αἱγυπτιακή διάταξει γράφει ἐν τινι εὐχῇ «ut oleum hoc sanctificans das Deus , Sanitatem utentibus et percipientibus, unde uncxisti reges, sacerdotas, profetas, sic et omnibus gustantibus et sanitatem utentibus illud praebeat»  (εἰς τά ἀποσπάσματα τῆς Βερόης τά ὑπό τοῦ Heiler ἐκδοθέντα).   

Ἐξηγῶ. «Ἴνα τό ἔλαιον τοῦτο τό ἁγιάζων δώσῃς, ᾦ Θεέ, ὑγείαν εἰς τοῦς ἔχοντας ἀνάγκην καί λαμβάνοντας τοῦτο. Ὡς ἔχρισας βασιλεῖς, ἱερεῖς, προφήτας, οὕτω καί είς πάντας τούς γευομένους αὐτοῦ καί ἔχοντας ἀνάγκην τούτου παράσχῃς ὑγείαν».

Δεύτερον: Ὠριγένης γεννηθείς τό 185 μ.Χ. γράφει:  in Lev  ὁμιλ. II 4. « Audi nunc quantae sint remisssiones peccatorum in Evangeliis.  Est ista prima, qua baptizamur in remissionem peccatorum...  Καί ἐν συνεχείᾳ  in quo impletur et illud, quod juacobus apostolus dicit. « Si quis autem infirmatur vocet presbyteros ecclesiae et imponant ei manus, ungentes oleo in nomine Domini, et oratio fidei salvabit infirmum, et si in peccatis fuerit remittentur ei».   

Ἐξηγῶ: «Ἄκουσον νῦν πόσαι εἰσί ἀφέσεις ἁμαρτιῶν ἐν τοῖς Εὐαγγελίοις.  Πρώτη εἶναι ἐκείνη κατά τήν ὁποίαν βαπτιζόμεθα εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν.... Εἰς τοῦτο πληροῦται καί ἐκεῖνο τό ὁποῖον εἶπεν ὁ ἀπόστολος Ἰάκωβος. «Ἀσθενεί τις ἐν ὑμῖν προσκαλεσάσθω τούς πρεσβυτέρους τῆς Ἐκκλησίας....κλπ.» 

Ἑπομέωνς ῥητῶς ὁμιλεῖ ὀ Ὠριγένης περί ἀφέσεως ἁμαρτιῶν διά τοῦ εὐχελαίου.

Τρίτον: Σεραπίων Θμουέως 300 μ.Χ. Τό εὐχολόγιον τούτου, τό ὁποῖον εἶναι συλλογή τριάκοντα εὐχῶν ἀναφερομένων εἰς τήν λειτουργίαν, τό μυστήριον καί τάς τελετάς τῆς ἐκκλησίας, εἶναι ἰδιαζούσης σημασίας διά τήν ἰστορίαν τῆς λατρείας τῆς ἐκκλησίας. 

Εἰς τό εὐχολόγιον τοῦτο ὑπάρχουσι μεταξύ τῶν ἄλλων καί δύο εὐχαί «εὐχή είς ἔλαιον νοσούντων ἤ εἰς ἄρτον ἤ εἰς ὕδωρ».

Τέταρτον: Ὁ Ἱερός Χρυσόστομος.  Εἱς τόν περί ἱερωσύνης λόγον του III 6 γράφει: καί μέν γάρ (κατά σάρκα γονεῖς) εἰς ταύτην οἱ δέ (κατά πνεῦμα γονεῖς)  εἰς ἐκείνην γεννῶσιν.  Κἀκεῖνοι μέν οὐδέ τόν σωματικόν δύναντ’ ἄν ἀμῦναι θάνατον οὐ νόσον ἐπενεχθεῖσαν ἀποκρούσασθαι. 

Οὗτοι δέ καί κάμνουσαν καί ἀπόλλύσασθαι μέλλουσαν αὐτήν πολλάκις ἔσωσαν.  Τοῖς μέν πραοτέρον τήν κόλασιν ἐργασαμένοι τούς δέ οὐδέ παρά τήν ἀρχήν ἀφέντες ἔμπεσεῖν οὐ τῷ διδάσκειν μόνον καί νουθετεῖν, ἀλλά καί δι’ εὐχῶν βοηθεῖν.  

 Οὐ γάρ ὅταν ἡμᾶς ἀναγεννῶσι διά τοῦ βαπτίσματος μόνον, ἀλλά καί τό μετά ταῦτα συγχωρεῖν ἔχουσιν ἐξουσίαν ἁμαρτήματα. Ἀσθενεῖ τις, φησιν ἐν ὐμῖν; προσκαλεσθάσθω τούς πρεσβυτέρους τῆς ἐκκλησίας κ.λπ.». Ὁ Ἱερός Χρυσόστομος ὁμιλεῖ περί τοῦ εὐχελαίου ὡς μέσον ἀφέσως ἁμαρτιῶν.

Πέμπτον: Αἰ Ἀποστολικαί Διαταγαί.  Εἰς τό βιβλίον σας κ. Εὐαγγελικέ «Πλανῶν ἔλεγχος» καί ἐν σελίδι 117 γράφει διά τάς Ἀποστολικάς Διαταγάς, ὄτι αὗται ἐκφράζουσι τόν ἐπίσημον κανονισμόν τῆς ἐκκλησίας κατά τόν τέταρτον αἰῶνα. Αἰ Ἀποστολικαί αὕται λοιπόν Διαταγαί γράφουσι ἐν VII 29 «εὐλογεῖτω ὁ Ἐπίσκοπος τό ὕδωρ ἤ τό ἔλαιον. 

Ἐάν μή παρῇ εὐλογείτῳ ὁ πρεσβύτερος παρεστῶτος τοῦ διακόνουν». Εὐχή: «Κύριε Σαβαώθ Θεέ τῶν δυνάμεων οἰκτίρμων καί φιλάνθρωπε κτίστα τῶν ὑδάτων χορηγέ τοῦ ἐλαίου» ἵνα ἁγιασθῇ «τό ὕδωρ τοῦτο καί τό ἔλαιον ἐπ’ ὀνόματι τοῦ προσκομίσαντος» καί δώσῃ εἰς αὐτόν ὁ Κύριος «διά τοῦ Χριστοῦ δύναμιν ὑγείας ἐμποιητικήν νόσων ἀπελαστικήν, Δαιμόνων φυγαδευτικήν, πάσης ἐπιβουλῆς διωκτικήν».

Συμπέρασμα: Κύριε Εὐαγγελικέ εἴδατε , ὅτι τό μυστήριον τοῦ εὐχελαίου εὐσταθεῖ Γραφικῶς καί Πατερικῶς φέρων τά δύο ἀπαραίτητα συστατικά στοιχεῖα του: ὁρατόν σημεῖον καί ἀόρατον χάριν.  Θά ἀρνηθῶμεν τώρα τό μυστήριον αὐτό, ἀφοῦ ὁ Ἰάκωβος τόσον σαφῶς καί ῥητῶς ὁμιλεῖ καί πέντε μεγάλοι σταθμοί πατερικοί τῶν τεσσάρων πρώτων αἰώνων ῥητῶς ὁμιλοῦσι περί αὐτοῦ;

Εὐαγγελικός : Οὐδέν ἀπάντησε.

______________________________

Ψηφιοποίηση κειμένων Κατερίνα