Γέροντος Παϊσίου του Αγιορείτου. Λόγοι Β΄ Μέρος 5ον Κεφάλαιο 1ον.1)«Ή θεία παρηγοριά» 2)«Ό κίνδυνος της αναισθησίας»

Λόγοι Β΄

ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
"ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ"
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 
Ή προσευχή, όπλο ισχυρό

«Ή θεία παρηγοριά» 

- Γέροντα, όταν πονώ γιά τους άλλους, μέ πιάνει άγχος καί δέν μπορώ νά προσευχηθώ.
- Τό ότι έχεις άγχος είναι δείγμα ότι υπάρχει ανθρώπινο στοιχείο μέσα σου. Έγώ, όσο πιό πολύ πονώ τον κόσμο, τόσο περισσότερο προσεύχομαι και χαίρομαι πνευματικά, γιατί τά λέω όλα στον Χριστό και Εκείνος τα τακτοποιεί.
Και βλέπω ότι όσο περνάει ό καιρός, ενώ τό σωματικό κουράγιο ελαττώνεται, τό ψυχικό αυξάνει, γιατί ή αγάπη, ή θυσία, ό πόνος για τόν άλλο δίνουν πολλή ψυχική δύναμη.
Και να δής, απόψε πού είχατε αγρυπνία είχα λιγοστό κουράγιο· όμως από τόν πόνο τών άλλων πήρα δύναμη. Και ήμουν όρθιος όλη τήν νύχτα μέχρι τήν Θεία Λειτουργία πού έβλεπα τόν κόσμο[1].
Μετά και μέσα στην Εκκλησία πάλι όρθιος, αλλά δεν ένιωθα κούραση, γιατί πονούσα τόν κόσμο και αυτό μέ δυνάμωνε.
Και εσύ νά προσεύχεσαι και να χαίρεσαι, γιατί ό Χριστός θά τά οίκονομήση όλα.
Στην πνευματική αντιμετώπιση δεν υπάρχει θλίψη. Μέ τόν κόσμο τώρα πόσο πόνο πέρασα! Δεν τά περνούσα έτσι τά θέματα τους.
Πονούσα, αναστέναζα, αλλά σέ κάθε αναστεναγμό, άφηνα τό θέμα στον Θεό, και στον πόνο πού ένιωθα γιά τόν άλλον έδινε ό Θεός παρηγοριά. Δηλαδή μέ τήν πνευματική αντιμετώπιση ερχόταν θεία παρηγοριά, γιατί ό πόνος πού έχει μέσα τήν ελπίδα στον Θεό έχει θεία παρηγοριά.
Αλλιώς πώς νά αντέξη κανείς! Πώς θά μπορούσα διαφορετικά νά τά βγάλω πέρα μέ τόσα πού ακούω; Πονάω, αλλά σκέφτομαι και τήν θεία ανταμοιβή στους πονεμένους.

Είμαστε στά χέρια τού Θεού. Αφού υπάρχει θεία δικαιοσύνη, θεία ανταπόδοση, τίποτε δέν πάει χαμένο. Όσο βασανίζεται κανείς, άλλο τόσο θά ανταμειφθή.
Ό Θεός, ενώ βλέπει τόσον πόνο πάνω στην γη, ακόμη και πράγματα πού εμείς δεν μπορούμε νά τά συλλάβουμε, δεν τα χάνει. «Περισσότερο υποφέρεις; λέει, περισσότερο θά σε οικονομήσω στην άλλη ζωή», και γι' αυτό χαίρεται.
Διαφορετικά πώς θά μπορούσε, ας πούμε, νά αντέξη τόση αδικία, τόση κακία πού υπάρχει; Έχει όμως ύπ' οψιν Του τήν ανταμοιβή αυτών πού υποφέρουν και μπορεί, τρόπος τού λέγειν, νά αντέξη αυτόν τον μεγάλο πόνο. Εμείς δεν βλέπουμε τί δόξα θά λαβή ό άλλος και πονούμε, γι' αυτό ό Θεός μας ανταμείβει με θεία παρηγοριά.
- Γέροντα, αυτή ή στενοχώρια δεν καταβάλλει τον άνθρωπο;
- Όχι. Ό άνθρωπος, οταν αντιμετωπίζει το κάθε πρόβλημα πνευματικά, δεν καταβάλλεται. Στην αρχή πικραίνεται, όταν ακούει ότι κάποιος υποφέρει, άλλα μετά έρχεται ώς ανταμοιβή ή θεία παρηγοριά και δεν καταστρέφεται ό οργανισμός του. Ένώ ή πίκρα άπό τήν κοσμική στενοχώρια φέρνει γαστρορραγία κ.λπ., αυτή δεν βλάπτει τον οργανισμό, γιατί έχει το θείο βάλσαμο.

«Ό κίνδυνος της αναισθησίας»

- Γέροντα, μερικές φορές μού ζητούν λαϊκοί νά προσευχηθώ γιά ένα πρόβλημα τους. Το κάνω, χωρίς όμως νά νιώσω πόνο.
- Έδώ υπάρχουν δύο περιπτώσεις: ή πρώτη είναι επικίνδυνη, ή δεύτερη έχει πνευματική αντιμετώπιση. Όταν ό μοναχός ξεχνά τους δικούς του και δεν σκέφτεται καί τους άλλους, δηλαδή δεν προσεύχεται γιά τον κόσμο, τότε αυτό είναι πολύ κακό.
Ερχόμαστε δηλαδή στο μοναστήρι, εγκαταλείπουμε τους δικούς μας, καί φθάνουμε νά ξεχάσουμε τους δικούς μας, πόσο μάλλον τους άλλους. Αντιμετωπίζουμε τά πράγματα πνευματικά, άλλα δεν συμμετέχουμε στον πόνο των άλλων πνευματικά.
Δεν προχωρούμε πνευματικά, γιά νά μπορέσουμε νά νιώσουμε τά προβλήματα τους, και υπάρχει κίνδυνος νά φθάσουμε σέ μιά αναισθησία. Αρχίζει σιγά-σιγά μία αδιαφορία καί γίνεται ή καρδιά πέτρα.
Στην δεύτερη περίπτωση πονά κανείς γιά όλο τον κόσμο, άλλα νιώθει καί μιά παρηγοριά, γιατί σκέφτεται ότι ό άλλος πού υποφέρει θά εχη μισθό από τον Θεό, θά είναι μάρτυρας. Με αυτόν τον λογισμό νιώθει βαθειά σιγουριά καί έχει μιά εσωτερική χαρά.
Σ' αυτήν τήν περίπτωση ή καρδιά δεν είναι πέτρινη αλλά θεϊκή. Αν δεν προσέξουν οί καλόγεροι, μπορεί νά γίνη ή καρδιά τους πολύ σκληρή.
Οί κοσμικοί βλέπουν ατυχήματα, τήν δυστυχία των άλλων, καί πονούν. Εμείς δεν τήν βλέπουμε καί μπορεί νά ζητάμε όλο γιά τόν εαυτό μας.
Αν δεν κάνουμε δηλαδή λεπτή εργασία, γιά νά νιώσουμε τήν δυστυχία των άλλων καί νά κάνουμε γι' αυτούς καρδιακή προσευχή, θά γίνουμε σκληροκάρδιοι.
Θά φθάσουμε σέ σημείο νά θέλουμε το βόλεμα μας καί θά γίνη ή καρδιά μας πέτρινη μέ τήν αδιαφορία, πράγμα πού είναι άντιευαγγελικό.
Ό μοναχός πρέπει νά ενδιαφέρεται, νά πονάη καί νά προσεύχεται γενικά γιά τόν κόσμο. Αυτό δέν του φέρνει περισπασμό, άλλα αντιθέτως βοηθιέται καί ό ϊδιος μέ τήν προσευχή, βοηθάει καί τους άλλους. - Γέροντα, ενώ βλέπω τά χάλια μου, κάνω πιό πολλή προσευχή γιά τους άλλους. Μήπως είναι καλύτερα νά μήν προσεύχωμαι γιά τους άλλους καί νά προσεύχωμαι μόνο γιά τόν εαυτό μου;
- Άπό ταπείνωση; Αν είναι άπό ταπείνωση, νά λές στον Θεό μέ πολλή ταπείνωση: «Θεέ μου, τέτοια πού είμαι, δέν πρέπει νά μέ ακούσης. Αλλά δέν είναι αδικία νά υποφέρουν οί άλλοι εξ αιτίας μου; Γιατί, εάν είχα πνευματική κατάσταση, παρρησία, θά μέ άκουγες και θα τους βοηθούσες.
Φταίω και εγώ, πού ό άλλος υποφέρει. Τώρα όμως τί φταίει νά ύποφέρη εξαιτίας μου; Σε παρακαλώ, βοήθησε τον». Εξαρτάται δηλαδή πώς τοποθετείσαι γιά τους άλλους.
Νιώθεις ότι δέν είσαι άξια, αλλά τυχαίνει, βλέπεις έναν πονεμένο, στενοχωριέσαι, πονάς, προσεύχεσαι. Όταν λ.χ. βλέπω έναν τυφλό, αισθάνομαι τόν εαυτό μου ένοχο, γιατί, αν είχα πνευματική κατάσταση, θά μπορούσα νά τόν θεραπεύσω.
Ό Θεός μάς έδωσε τήν δυνατότητα νά γίνουμε άγιοι, νά κάνουμε θαύματα, όπως έκανε και Εκείνος. Αναγνωρίζουμε τήν μεγάλη ή μικρή μας πνευματική αρρώστια και ταπεινά ζητούμε τήν σωματική υγεία γιά τόν συνάνθρωπο μας, ώς ένοχοι γιά τήν αρρώστια του. Γιατί, εάν είχαμε πνευματική υγεία, θά είχε θεραπευθή προ καιρού και δέν θά παιδευόταν.
Όταν τοποθετούμαστε σωστά, ότι είμαστε ένοχοι γιά όλη τήν κατάσταση τού κόσμου, και λέμε «Κύριε, Ίησοϋ Χριστέ, ελέησον ημάς», βοηθιέται καί ό κόσμος όλος. Καί γιά τά χάλια του πρέπει νά πόνεση κανείς καί νά ζήτηση το έλεος τού Θεού. Φυσικά, αν φθάση σέ μιά πνευματική κατάσταση, τότε γιά τόν εαυτό του δέν ζητάει τίποτε.
Βλέπω ότι πολλές φορές πιάνουμε στραβά το «Κύριε, Ίησοϋ Χριστέ, ελέησον με» καί δήθεν από ταπείνωση δέν λέμε «έλέησον ημάς», δέν προσευχόμαστε γιά τους άλλους παρά μόνο γιά τόν εαυτό μας.
Γι' αυτό καί μερικές φορές μάς παρεξηγούν εμάς τους μοναχούς οί κοσμικοί καί λένε ότι είμαστε εγωιστές καί ότι φροντίζουμε νά σώσουμε μόνον τόν εαυτό μας. Το «ελέησον με» είναι γιά νά μήν πέσουμε σέ υπερηφάνεια. Ή ευχή ενός ταπεινού ανθρώπου, πού πιστεύει ότι είναι χειρότερος από όλους, έχει περισσότερη αξία από τήν αγρυπνία πού κάνει ένας άλλος μέ υπερήφανο λογισμό. Όταν προσευχώμαστε μέ υπερηφάνεια, κοροιδεύουμε τόν εαυτό μας.


1. Ό Γέροντας εννοεί τήν αγρυπνία της 9ης προς 10η Νοεμβρίου του 1993. Παρόλο πού ήταν πολύ ταλαιπωρημένος από τόν καρκίνο, όρθιος, στηριγμένος σέ μιά καρέκλα, έδωσε τήν ευχή του σέ τριάντα χιλιάδες περίπου ανθρώπους πού πέρασαν εκείνη τήν ημέρα.


Απόσπασμα από τις σελίδες  310 -314 του βιβλίου:

            ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
                              ΛΟΓΟΙ  Β΄      
                ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΑΦΥΠΝΙΣΗ
                  ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
       «ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
                ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ