Γέροντος Παϊσίου του Αγιορείτου. Λόγοι Γ΄ Κεφάλαιο 1ον. 1)«Λογισμοί του αγιασμένου άνθρωπου και λογισμοί του πονηρού άνθρωπου.» 2)«Οί λογισμοί του άνθρωπου δείχνουν την πνευματική του κατάσταση »

Λόγοι Γ΄

ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
"ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ"
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 

Ο πόλεμος των λογισμών

 Οί καλοί και οί κακοί λογισμοί 

«Λογισμοί του αγιασμένου άνθρωπου και λογισμοί του πονηρού άνθρωπου.»

- Γέροντα, αυτός πού έχει αγιότητα καταλαβαίνει ποιος είναι πονηρός;
- Ναί, τόν πονηρό τον καταλαβαίνει, όπως καταλαβαίνει καί τήν αγιότητα ενός Αγίου. Βλέπει το κακό, άλλα συγχρόνως βλέπει καί τόν εσωτερικό άνθρωπο καί διακρίνει ότι το κακό είναι τοϋ πειρασμού καί έρχεται άπ' εξω.
Μέ τά μάτια της ψυχής του βλέπει τά δικά του σφάλματα μεγάλα, ενώ τών άλλων μικρά. Τά βλέπει στ' αλήθεια μικρά, όχι ψεύτικα. Μπορεί νά βλέπη ότι είναι εγκλήματα, αλλά δικαιολογεί μέ τήν καλή έννοια τις πονηριές του κακού άνθρωπου· δεν τόν περιφρονεί, δέν τόν θεωρεί κατώτερο του.
Μπορεί μάλιστα νά τόν θεωρή καί καλύτερο άπό τόν εαυτό του καί νά τόν ανέχεται εν γνώσει του για πολλούς λόγους. Βλέπει λ.χ. τήν κακότητα ενός εγκληματία, αλλά σκέφτεται ότι εκείνος έφθασε στο σημείο να κάνη εγκλήματα, γιατί δέν βοηθήθηκε, και ότι θά μπορούσε και ό ίδιος να ήταν στην θέση του, άν δέν τον βοηθούσε ό Θεός.
Έτσι δέχεται πολλή Χάρη. Αντίθετα, ό πονηρός άνθρωπος, ενώ βλέπει τήν αγιότητα τού άλλου, δέν γνωρίζει τους καλούς λογισμούς πού έχει, όπως ούτε ό διάβολος τους γνωρίζει.
Όποιος κάνει λεπτή εργασία, δικαιολογεί τόν άλλον και οχι τόν εαυτό του.
Και όσο προχωρεί πνευματικά, τόσο ελευθερώνεται και τόσο αγαπά τόν Θεό και τους ανθρώπους. Τότε δέν μπορεί νά καταλάβη τί θά πή κακία, γιατί όλο καλούς λογισμούς έχει γιά τους άλλους και όλο αγνά σκέφτεται και τά βλέπει όλα πνευματικά, άγια.
Ωφελείται ακόμη και άπό τις πτώσεις των συνανθρώπων του, τις όποιες χρησιμοποιεί γιά γερό φρένο στον εαυτό του, γιά νά προσεχή νά μήν εκτροχιασθή. Αντίθετα, ένας πού δέν έχει εξαγνισθή, σκέφτεται πονηρά και βλέπει όλα τά πράγματα πονηρά. Ακόμη και τά καλά τά μολύνει μέ τήν πονηρία του.

Δέν ωφελείται ούτε και άπό τις αρετές τών άλλων, γιατί είναι σκοτισμένος από τήν μαυρίλα του ανθρωποκτόνου, οπότε και αυτές τις ερμηνεύει μέ το πονηρό του λεξικό. Πάντα είναι στενοχωρημένος και πάντα στενοχωρεί τους συνανθρώπους του μέ τήν πνευματική του αυτή μαυρίλα. Άν θέλη νά ελευθερωθή, πρέπει νά καταλάβη ότι έχει ανάγκη από εξαγνισμό, γιά νά έρθη και ή διαύγεια ή πνευματική, ή κάθαρση τού νου και της καρδιάς.
- Και όταν, Γέροντα, ό ϊδιος άνθρωπος γίνεται πότε πονηρός και πότε καλός;
- Τότε δέχεται ανάλογες επιδράσεις και αλλοιώσεις. Ό άνθρωπος είναι τρεπτός. Οι πονηροί λογισμοί άλλοτε είναι του πειρασμού και άλλοτε ό ίδιος ό άνθρωπος σκέφτεται πονηρά. Πολλές φορές δηλαδή ό πειρασμός δημιουργεί καταστάσεις, γιά νά φέρνουν οί άνθρωποι κακούς λογισμούς. Έναν αρχιμανδρίτη, όταν ήρθε γιά πρώτη φορά στο Καλύβι, δεν πρόλαβα νά τον δώ.
Την δεύτερη φορά πού ήρθε, δεν μπορούσα νά τον δώ, επειδή ήμουν βαριά άρρωστος, και του είπα νά ερθη μιά άλλη φορά, γιά νά συζητήσουμε. Τότε εκείνος μπήκε σέ λογισμούς ότι δέν τον θέλω, ότι έχω κάτι μαζί του, και πήγε κάτω στο μοναστήρι και έκανε παράπονα. Αυτό όλο ήταν τού πειρασμού.

«Οί λογισμοί του άνθρωπου δείχνουν την πνευματική του κατάσταση »

- Γέροντα, πώς γίνεται το ίδιο πράγμα νά το βλέπουν διαφορετικά δύο άνθρωποι;
- Όλα τά μάτια βλέπουν το ίδιο καθαρά; Γιά νά δή κανείς καθαρά, πρέπει νά εχη τά μάτια της ψυχής του υγιέστατα, γιατί τότε έχει την εσωτερική καθαρότητα.
- Γιατί, Γέροντα, μερικές φορές, το ϊδιο περιστατικό ένας το θεωρεί ευλογία και άλλος δυστυχία;
- Καθένας το ερμηνεύει ανάλογα με τον λογισμό του. Το κάθε πράγμα μπορείς νά το δής άπό τήν καλή του πλευρά ή άπό τήν κακή του πλευρά. Είχα ακούσει το έξης περιστατικό: Σέ ένα μοναστήρι πού βρισκόταν σέ κατοικημένη περιοχή είχαν τυπικό νά κάνουν εσπερινό και όρθρο τά μεσάνυχτα και πήγαιναν και κοσμικοί, γιατί το μοναστήρι ήταν περιτριγυρισμένο άπό σπίτια πού σιγά-σιγά είχαν χτισθή εκεΐ κοντά.
Μιά φορά ένας αρχάριος νέος μοναχός ξέχασε το κελλί του ανοιχτό και μπήκε μέσα μιά γυναίκα. Όταν το έμαθε, στενοχώρια, κακό! Ώ, μολύνθηκε το κελλί! Τρομερό, χάθηκε ό κόσμος! Παίρνει οινόπνευμα, ρίχνει στο πάτωμα και βάζει φωτιά, γιά νά το απολυμάνη!
Παραλίγο νά κάψη το μοναστήρι. Το πάτωμα τού κελλιού του το έκαψε, τόν λογισμό του όμως δεν τον έκαψε. Εκείνον έπρεπε νά κάψη, γιατί τό κακό στον λογισμό του βρισκόταν. Αν έφερνε καλό λογισμό και έλεγε ότι ή γυναίκα μπήκε στο κελλί από ευλάβεια, για νά ωφεληθή, γιά νά πάρη χάρη και νά αγωνισθή και αύτη στο σπίτι της, θά αλλοιωνόταν πνευματικά και θά δόξαζε τον Θεό.
Από την ποιότητα των λογισμών ενός ανθρώπου φαίνεται ή πνευματική του κατάσταση. Οι άνθρωποι κρίνουν τά πράγματα ανάλογα μέ τό περιεχόμενο πού έχουν μέσα τους. Αν δεν έχουν πνευματικό περιεχόμενο, βγάζουν λάθος συμπεράσματα και αδικούν τον άλλον.
Αν λ.χ. δη κάποιον αργά τό βράδυ έξω ένας πού κάνει ελεημοσύνες την νύχτα, γιά νά μην τον βλέπουν, ποτέ δέν θά βάλη κακό λογισμό. Αν τόν δη όμως κάποιος πού ξενυχτάει στην αμαρτία, θά πή: «τό τέρας, ποιος ξέρει πού ξενυχτούσε», γιατί τέτοιες εμπειρίες έχει.
Η, αν ακούγωνται την νύχτα από τόν επάνω όροφο ντούκ-ντούκ, ένας πού έχει καλούς λογισμούς θά πή: «μετάνοιες κάνει», ενώ ένας πού δέν έχει καλούς λογισμούς θά πη: «όλη την νύχτα χορεύει». Αν ακούγεται μελωδία, ό ένας θά πή: «τί ωραίες ψαλμωδίες᾿», ένώ ό άλλος θά πή: «τί τραγούδια είναι αυτά;».
Θυμάστε πώς αντιμετώπισαν τόν Χριστό οι δύο ληστές πού είχαν σταυρωθή μαζί Του; Και οι δύο έβλεπαν τόν Χριστό επάνω στον Σταυρό, την γη νά σείεται κ.λπ. Τί λογισμό όμως έβαλε ό ένας και τί ό άλλος! Ό ένας, ό έξ ευωνύμων, βλασφημούσε και έλεγε:« ­Ει συ ει δ Χριστός, σώσον σεαυτόν καί ήμας»[1]. Ό άλλος, ό εκ δεξιών, έλεγε:« ­Ήμεϊς μέν άξια ών έπράξαμεν άπολαμβάνομεν ούτος δέ ουδέν άτοπον έπραξε[2]». Ό ένας σώθηκε, ό άλλος κολάσθηκε.

1.Λουκ. 23, 39.
2. Βλ. Λουκ. 23, 41.

Απόσπασμα από τις σελίδες  29-32 του βιβλίου:
            ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
                              ΛΟΓΟΙ Γ΄      
                ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΑΦΥΠΝΙΣΗ
                  ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
       «ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
                ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ