Ἡ δύναμις τῆς Ἐλπίδος

Ἡ δύναμις τῆς Ἐλπίδος

 Ὁ ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος σχετικὰ μὲ τὴν ἐλπίδα μᾶς λέει « Ἡ δύναμις τῆς ἀγάπης εἶναι ἡ ἐλπίς, διότι μὲ αὐτὴν περιμένομε τὸν μισθὸ τῆς ἀγάπης. Ἡ ἐλπὶς εἶναι “ἀδήλου πλούτου πλοῦτος”, (δηλαδὴ πλοῦτος ἑνὸς πλούτου, ποὺ δὲν φαίνεται). Ἡ ἐλπὶς εἶναι ἀσφαλὴς ἀπόκτησις θησαυροῦ πρὶν ἀπὸ τὴν ἀπόκτησί του.
Αὐτὴ εἶναι ἀνάπαυσις καὶ ἀνακούφισις ἀπὸ τοὺς κόπους. Αὐτὴ εἶναι ἡ θύρα τῆς ἀγάπης. Αὐτὴ φονεύει τὴν ἀπόγνωσι. Αὐτὴ εἰκονίζει ἐμπρὸς μας τὰ πράγματα ποὺ εὑρίσκονται μακρυά.
Ἔλλειψις τῆς ἐλπίδος σημαίνει ἀφανισμὸς τῆς ἀγάπης. Σὲ αὐτὴν εἶναι δεμένοι οἱ πόνοι, σὲ αὐτὴν εἶναι κρεμασμένοι οἱ κόποι, αὐτὴν περικυκλώνει τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ».¹

Ὁ δὲ ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητὴς ἀναφέρει σχετικὰ μὲ τὴν ἐλπίδα «Ὁ χρόνος τέμνεται σὲ τρία (παρελθόν, παρόν, μέλλον). Καὶ ἡ πίστη ἁπλώνεται καὶ στὰ τρία τμήματα, ἐνῶ ἡ ἐλπίδα στὸ ἕνα καὶ ἡ ἀγάπη στὰ δύο. Ἐπίσης ἡ πίστη καὶ ἡ ἐλπίδα φτάνουν ὡς ἕνα σημεῖο -ὡς τὸ τέλος τῆς ἐπίγειας ζωῆς-, ἐνῶ ἡ ἀγάπη διαμένει στοὺς ἄπειρους αἰῶνες, ὑπερενωμένη μὲ τὸν Ὑπεράπειρο καὶ πάντοτε ὑπερ - αυξανόμενη. Καὶ γιὰ τοῦτο, μεγαλύτερο ἀπὸ ὅλα εἶναι ἡ ἀγάπη».²
Ὁ ἅγιος Συμεὼν ὁ Νέος Θεολόγος σὲ λόγο του λέει γιὰ αὐτὲς τὶς τρεῖς ἀρετὲς « Ἔχεις πίστη καὶ ταπείνωση, τὶς βάσεις τῶν ἀρετῶν, καὶ ἐπάνω σὲ αὐτὲς οἰκοδομημένες ὅλες τὶς ἀρετές, μὲ τὶς ὁποῖες βέβαια κατασκευάσθηκε τὸ σῶμα καὶ ἀποτελέσθηκε μέχρι τὸν τράχηλο, ὁ ὁποῖος εἶναι ἡ ἐλπίδα, αὐτὴ ὑπερέχει ἀπὸ τὸ ὑπόλοιπο σῶμα, μόνη της ὅμως καθ᾽ ἑαυτή χωρὶς νὰ συναφθεῖ μὲ τὸ κεφάλι νεκρώνεται μαζὶ μὲ τὰ ὑπόλοιπα μέλη τοῦ σώματος, μὴ μπορώντας νὰ δεχθεῖ τὸ Πνεῦμα, ποὺ ἀπὸ ἐδῶ ζωοποιεῖ καὶ κινεῖ τὸ σῶμα καὶ τὰ μέλη πρὸς πνοὴ ἤ ἀναπνοὴ καὶ γιά νὰ μεταλάβει ἄφθαρτη τροφή… Καὶ γιὰ αὐτὸ σὰν τὸ κεφάλι στὸν ἄνθρωπο τοποθετοῦμε ἐπάνω στὴν ἐλπίδα τὴν ἁγία ἀγάπη».³

Ὁ Μέγας Βασίλειος σὲ ὁμιλία του στοὺς ψαλμοὺς λέει «Ἂς πείσουμε, ἀδελφοί, τοὺς ἑαυτούς μας στὸν καιρὸ τοῦ πειρασμοῦ, νὰ μὴ καταφεύγουμε σὲ ἀνθρώπινες ἐλπίδες, οὔτε ἀπὸ ἐκεῖ νὰ ἐπιζη- τοῦμε βοήθεια γιὰ τοὺς ἑαυτούς μας, ἀλλὰ μὲ δάκρυα, καὶ στεναγμούς, καὶ κοπιώδη προσευχή, καὶ ἔντονη ἀγρυπνία νὰ κάνουμε τὶς δεήσεις μας. Ἐκεῖνος λαμβάνει βοήθεια στὶς θλίψεις, ὁ ὁποῖος περι- φρονεῖ τὴν ἀνθρώπινη βοήθεια ὡς μάταιη καὶ στηρίζεται στὴν ἐλπίδα Ἐκείνου, ποὺ μπορεῖ νὰ μᾶς σώσει».⁴

Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος σὲ ὁμιλία του τονίζει «Ὅτι οἱ κόποι εἶναι πρόσκαιροι, ἐνῶ οἱ στέφανοι παντοτινοὶ καὶ τὸ ὅτι αὐτὰ μὲν προηγοῦνται, ἐνῶ ἐκεῖνα ἀκολουθοῦν, θὰ ἠμποροῦσε νὰ ἀποτε- λέσει πάρα πολὺ μεγάλη παρηγορία εἰς τοὺς κόπους. Διά τοῦτο ὁ Παῦλος ὠνόμασε τὴν θλίψι ἐλαφρά, ὄχι ἐξ αἰτίας τῆς φύσεως τῶν πραγμάτων, ἀλλὰ ἐξ αἰτίας τῆς προαιρέσεως αὐτῶν ποὺ ἀγωνίζονται καὶ τῆς μελλοντικῆς ἐλπίδος.
Διότι ἐὰν τὰ κύματα καὶ τὰ πελάγη διὰ τοὺς ναῦτες καὶ οἱ σφαγὲς καὶ τὰ τραύματα διὰ τοὺς στρατιῶτες καὶ οἱ χειμῶνες καὶ οἱ παγετοὶ διὰ τοὺς γεωργοὺς καὶ διὰ αὐτοὺς ποὺ πυγμαχοῦν οἱ σκληρὲς πληγές, ὅλα αὐτὰ ἐὰν εἶναι ἐλαφρὰ καὶ ἀνεκτικὰ ἐξ αἰτίας τῆς ἐλπίδας τῶν προσκαίρων καὶ φθαρτῶν βραβείων, πολὺ περισσότερο ὅταν ὁ οὐρανὸς ἁπλώνεται ἔμπροσθέν μας μαζὶ μὲ τὰ ἀπόρρητα ἀγαθὰ καὶ τὰ ἀθάνατα βραβεῖα, δὲν θὰ αἰσθανθεῖ κανεὶς κανένα ἀπὸ τὰ παρόντα κακά». ⁵

Ὁ ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κρονστάνδης μᾶς λέει γιὰ τὴν ἐλπίδα «Τὸ ἄνθος τῆς προσευχῆς εἶναι ἡ ἐλπίδα. Ἡ προσευχὴ χωρὶς ἐλπίδα εἶναι στείρα».⁶

Καὶ ὁ ἅγιος Νεκτάριος γράφει στὸ «Γνῶθι Σαυτὸν»: «Μέγα ὄντως ἡ ἐλπὶς καὶ θεῖον δῶρον! Διότι αὕτη μόνη κρατύνει τὰ πάντα, καλλωπίζει τὰ πάντα, τελειοῖ τὰ πάντα, ἐξασφαλίζει τὰ πάντα καὶ προ- άγει τὰ πάντα».⁷

Ὑποσημειώσεις: 

1. Κλῖμαξ Λόγος Λ΄ σελ. 377.
2. Φιλοκαλία Τόμ. Β΄ σελ. 89.
3. Ε.Π.Ε. Ἠθικὸς Λόγος Δ´ σελ. 393.
4. Βασιλειανὸ Ἀποθησαύρισμα, Ἐκδ. Φωτοδότες σελ. 303.
5. Ε.Π.Ε. Τόμ. 10 σελ. 91.
6. Ἡ ἐν Χριστῷ ζωή μου 586.
7. Ἅπαντα Τόμ. Ε΄ σελ. 157.

Ὀρθόδοξος Τύπος ἀρ. φύλ. 1962, 8 Φεβρουαρίου 2013