Διαλογική συζήτησις Ευαγγελικών και Ορθοδόξων. «Ἠ Ἱερά παράδοσις» Μέρος Β΄ Αρχ. Ιωήλ Γιαννακόπουλος

Διαλογική συζήτησις Ευαγγελικών και Ορθοδόξων

Αρχιμανδρίτου Ιωήλ Γιαννακοπούλου

Εκδόσεις Πουρνάρα – Θεσσαλονίκη 

 «Ἠ Ἱερά παράδοσις»  Μέρος Β΄  (σελίδων 213-220)

____________________________

Β΄ ΙΕΡΑ ΠΑΡΑΔΟΣΙΣ

Εὐαγγελικός: Ἐν τῇ Δύσει ὁ Ἱερός Αὐτουστῖνος ἐκφράζεται κατά τῶν ἐν ἐκκλησίαις παριστωμένων εἰκονων «Tale enim Simulacrum Deo nefas est christiano in templo collacare» «διότι τοιοῦτον ὁμοίωμα τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀπρεπές εἰς τόν Χριστιανόν νά ἐγκαθίσταται ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ».

Ὀρθόδοξος: Παρετήρησες κάτι κ. Εὐαγγελικέ. Ὁ Ἱερός Αὐγουστῖνος ὁμιλεῖ περί «simulacrum Deo» ἤτοι περί εἰκόνος τοῦ Θεοῦ ἤ ἔστω καί τοῦ Χριστοῦ ἀλλά ὡς Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ οὐχί ὅμως καί εἰκόνος περιγραπτῶν προσώπων Χριστοῦ ὡς ἄνθρώπου, τῆς Θεοτόκου τῶν ἁγίων.

Ἐπειδή δηλ. ὁ Θεός εἶναι ἀπερίγραπτος ὁ Πατήρ οὗτος δέν θέλει εἰκόνα τούτου. Ἀλλαχοῦ δέ ὁ ἴδιος Πατήρ ἀναφέρει χωρίς νά κατακρίνῃ ζωγραφικά ἔργα, ὅπως εἶναι ἡ σκηνή τῆς θυσίας τοῦ Ἰσαάκ καί ἄ.  Contra Faustum Manichaeum XXII,73.   

Θά μοῦ ἐπιτρέψῃς ὅμως νά σοῦ ἀναφέρω κι’ ἐγώ ἄλλους πατέρας οἱ ὁποῖοι ὁμιλοῦν ρητῶς περί εἰκόνων. Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Νύσσης γράφει, ὅπως γράφετε καί σεῖς «εἶδον πολλάκις ἐπί γραφῆς εἰκόνα τοῦ πάθους (δηλ. τῆς θυσίας τοῦ Ἰσαάκ) καί οὐκ ἀδακρυτί τήν θέαν παρῆλθον» Πατρολ. Migne τόμος 46, 572. 

Οὗτος περιγράφων τό ἐγκώμιον εἰς μάρτυρα τινά λέγει: «ἐπέχρωσε δέ καί ζωγράφος ἐν εἰκονι διαγραψάμενος τάς ἀριστείας τοῦ μάρτυρος». Ὁ Ἱερός Χρυσόστομος εἰς τόν ἀποθανόντα Μελέτιον ἐπίσκοπον γράφει: «Τήν εἰκόνα τήν ἁγιαν ἐκείνην (τοῦ Μελετίου δηλαδή) διεχάραξαν πολλοί, ὥστε μή μόνον ἀκούει τῆς ἁγίας προσηγορίας ἐκείνου ἀλλά καί ὁρᾶν πανταχοῦ τοῦ σώματος τόν τύπον». 

Βλέπετε καί ὁ ἱερός Χρυσόστομος δέν θεωρεῖ εἰδωλολατρίαν τήν κατασκευήν εἰκόνων; Ὁμοίως ἐκφράζεται καί ὁ Μ. Βασίλειος εἰς λόγον του πρός τόν μάρτυρα Βαρλαάμ «ἀνάστητε ὧ λαμπροί τῶν ἀθλητικῶν κατορθωμάτων ζωγράφοι καί τήν τοῦ στρατιώτου κολωβοθεῖσαν εἰκόνα ταῖς ὑμετέραις μεγαλύνατε τέχναις».

Εὐαγγελικός: Δέχομαι ὅτι ἡ κατασκευή εἰκόνων ὑπῆρχε ἀπό παλαιοτέρων χρόνων παρά τάς ἀντιδράσεις τῶν ἀνωτέρω ἀνφερθέντων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ προσκύνησις ὅμως τῶν εἰκόνων ἤρχισεν ἀπό τόν Τέταρτον αἰῶνα καί ἐγενικεύθη κατά τόν ἕβδομον αἰῶνα (Πλανῶν ἔλεγχος σελ. 155).

Ὀρθόδοξος:  Κύριε Εὐαγγελικέ ἡ Ἁγία Γραφή πότε ἐγένετο γενικῶς παραδεκτή ὡς ἔχει σήμερον;

Εὐαγγελικός: Γνωρίζω ὅτι ἡ Ἀποκάλυψις ἐγένετο γενικῶς δεκτή το 410 μ.Χ. διά τῆς ἐν Καρθαγένῃ Συνόδου.

Ὀρθόδοξος: Διατί λοιπόν σᾶς κάνει ἐντύπωσιν ἡ μή ἐξ ἀρχῆς ἤτοι κατά τούς τρεῖς ἕως τέσσαρας πρώτους αἰῶνας προσκυνήσις τῶν εἰκόνων, ἀφοῦ καί ἡ Ἁγία Γραφή ἐγένετο γενικῶς δεκτή τόν πέμπτον αἰῶνα ἤτοι τό 410 μ.Χ. ὅπως εἴπατε; Ἐάν τά βιβλία τῆς Καινῆς Διαθήκης δέν ἐγένετο γενικῶς δεκτά παρά τόν πέμπτον αἰῶνα μ.Χ. πῶς θέλετε ἡ προσκύνησις τῶν εἰκόνων νά γίνῃ κατά τούς τρεῖς πρώτους αἰῶνας ὅτε ἦτο πρόσφατος ἡ ἀπόσπασις τῶν ἐξ ἐθνῶν Χριστιανῶν ἀπό τῆς εἰδωλολατρείας καί ἑπομένως ὁ κίνδυνος τῆς εἰωλολατρείας διά τῶν εἰκόνων εὔκολος; 

Ἡ Ἐκκλησία ἐπάλαισε ἀπό τό 70 μ.Χ. μέχρι τό 410 διά νά ἀποδεχθῇ γενικῶς ὅλα τά βιβλία τῆς Καινῆς Διαθήκης. Ἡ αὐτή ἐκκλησία κατόπιν ἐπάλαισε καί ὥρισε τήν τιμητικήν προσκύνησιν τῶν εἰκόνων ἀπό τοῦ τετάρτου μέχρι τοῦ ἑβδόμου αἰῶνος μ.Χ. Ἐπί ποίας λογικῆς στηρίζεσθε ὥστε νά δέχεσθε τήν πάλην τῆς Ἐκκλησίας μέχρι τοῦ πέμπτου αἰῶνος διά τῆν Ἁγίαν Γραφήν, ἀπορρίπτετε δέ τήν πάλην τῆς Ἐκκλησίας ἀπό τοῦ τετάρτου ἕως ἑβδόμου αἰῶνος διά τήν γενικήν ἐπιβολήν τῆς τιμητικῆς προσκυνήσεως τῶν εἰκόνων;

Γενικόν συμπέρασμα

Εἴδομεν κ. Εὐαγγελικέ Γραφικῶς καί Πατερικῶς τό θέμα περί προσκυνήσεως τῶν ἱερῶν εἰκόνων λειψάνων καί Σταυροῦ.  Καί Γραφικῶς μέν ἐβεβαιώθημεν ὅτι ἡ προσκύνησις δέν ἀναφέρεται μόνον εἰς τόν Θεόν, ἀλλά καί εἰς τό σύμβολον τῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ τήν νεφέλην (Ἐξοδ. 33,10) εἰς ἄλλους ἀνθρώπους καί εἰς τόν Βασιλέα (Ρούθ 2,10) εἰς τόν Βασιλέα καί τόν Θεόν (Α΄ Παραλ. 29,20).   

Εἰς τόν Θεόν δέ εἰδικεύεται ἡ προσκύνησις διά τοῦ «αὐτῷ μόνον λατρεύσεις».  Περί λειψάνων ἐπίσης, ἐβεβαιώθημεν Γραφικῶς καί πάλιν διά τῆς Δ΄ Βασιλ. 13, 20 Ματθ. 14,36 Παρξ. 19,11-13, Πραξ.5,12 15-16.  

 Περί δέ τοῦ Σταυροῦ εἴδομεν Γραφικῶς καί λογικῶς πόσον ὁ τιμή του εὐσταθεῖ.  Πατερικῶς ἑβεβαιώθημεν πλουσίως περί λειψάνων καί Σταυροῦ εἰς ἅ ἀπέδιδον οἱ Πατέρες τιμητικήν προσκύνησιν.   

Διά δέ τάς εἰκόνας εἴδομεν ὅτι ἡ κατασκευή αὐτῶν εἶναι ἐκ τῶν ἀρχαιτάτων χρόνων.  Μόνον ἡ προσκύνησις φαίνεται βραδύτερον ἵνα ἡ ἐκκλησία ἀποφύγῃ τήν εἰδωλολατρικήν προσκύνησιν αὐτῶν.  Ποῖος εὑρίσκεται ἐν τῇ ἀληθείᾳ σχετικῶς μέ τήν προσκύνησιν εἰκόνων σταυροῦ, λειψάνων σεῖς ἤ ἡμεῖς; Ἡμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι! 

______________________________

Ψηφιοποίηση κειμένου Κατερίνα