Διαλογική συζήτησις Ευαγγελικών και Ορθοδόξων. Θέμα 13ον. «Περί μνημοσύνων» 3ον «Η Λογική» Μέρος Α΄. Αρχ. Ιωήλ Γιαννακόπουλος

Διαλογική συζήτησις Ευαγγελικών και Ορθοδόξων
Αρχιμανδρίτου Ιωήλ Γιαννακοπούλου
Εκδόσεις Πουρνάρα – Θεσσαλονίκη 

Θέμα 13ον «Περί μνημοσύνων» 3ον «Η Λογική» Μέρος Α΄  (σελίδων 233-239)

____________________________

ΠΕΡΙ ΜΝΗΜΟΣΥΝΩΝ

ΤΡΙΤΟΝ: Η ΛΟΓΙΚΗ

Εὐαγγελικός: Θά μοῦ ἐπιτρέψητε ὅμως νά σᾶς εἴπω ὅτι λογικῶς οὐδόλως στέκει ἡ δέησις τῶν ζώντων ὑπέρ τῶν κεκοιμημένων διά τόν ἑξῆς λόγον: Εἴπομεν ὅτι κατά τό Ἑβραίους 9,27 «ἀπόκειται ἅπαξ τοῖς ἀνθρώποις ἀποθανεῖν μετά δέ τοῦτο κρίσις». 

Ἀφοῦ λοιπόν ὁ Θεός εὐθύς μετά τόν θάνατον ἑκάστου ἐκφέρει τήν κρίσιν Του, πῶς ἔπειτα θά ἀνακαλέσῃ τήν ἀπόφασίν Του δι΄ἕναν ἁμαρτωλόν τόν ὁποῖον κατεδίκασε; Ἄν κάνῃ τοῦτο σημαίνει ὅτι ἡ πρώτη ἀπόφασίς του ἧτο ἐσφαλμένη ἤ ὅτι ἡ ἐν Ἄδῃ ψυχή ἠνάγκασε Αὐτόν διά τῆς μετανοίας νά ἀνακαλέσῃ τήν ἀποφασίν Του.   

Γνωρίζομεν ὅμως ὅτι ἐν Ἄδῃ δέν ὑπάρχει μετάνοια, ὁ Θεός δέν ἐκδίδει διαταγήν ἐσφαλμένην, ὁ ἁμαρτωλός πρέπει νά μείνῃ ἐν τῷ Ἄδῃ.  Οὐδεμία λοιπόν δέησις ὑπέρ αὐτοῦ εἶναι ὠφέλιμος.

Ὀρθόδοξος: Σεῖς κ. Εὐαγγελικέ εἴπατε μίαν λογικήν σκέψιν κατά τήν τήν ἰδικήν σας ἄποψιν, μέ τό ἀνάλογον συμπέρασμά σας. Ἐγώ θά σᾶς εἴπω τέσσαρας λογικάς σκέψεις μέ ἀντίθετον ἀπό τό ἰδικόν σας συμπέρασμα.

Εὐαγγελικός: Ἀκούω εὐχαρίστως.

Ὀρθόδοξος: Πρώτη σκέψις: Εἴπατε ὅτι ἡ δέησις τῶν ζώντων ὑπέρ τῶν κεκοιμημένων ἀντίκειται εἰς τήν ἀλάθητον κρίσιν τοῦ Θεοῦ δι’ ἕναν ἁμαρτωλόν πέραν τοῦ τάφου καί εἰς τό ἀδύνατον τῆς μετανοίας τοῦ ἐν τῷ Ἄδῃ ἁμαρτωλοῦ ἀνθρώπου.   

Σᾶς ἐρωτῶ ὅμως μήπως καί ἡ προσευχή γενικῶς ὄχι μόνον τῶν ζώντων ὑπέρ τῶν κεκοιμημένων ἀλλά τῶν ζώντων ὑπέρ τῶν ζώντων δέν ἀντίκειται εἰς τήν σοφίαν τοῦ Θεοῦ; Καί ἐξηγοῦμαι: Ὁ Θεός διοικεῖ τόν κόσμον κα΄τα ὠρισμένους νόμους.  Ὁ ἄνθρωπος διά τῆς προσευχῆς του, τήν ὁποίαν πολλάκις ἀκούει ὁ Θεός, ἐπεμβαίνει καί ἀκυροῖ ἤ τροποποιεῖ τάς ἀποφάσεις Του.   

Πῶς λοιπόν ὁ Θεός χάρις εἰς τήν προσευχήν ἑνός ἀκυροῖ ἤ τροποποιεῖ τίς ἀποφάσεις Του;   Τοῦτο σημαίνει ὅτι ὁ Θεός ἐξέδωσε προηγουμένως ἐσφαλμένην ἀπόφασιν; Ἀναφέρω ἕν παράδειγμα. Ὁ Θεός ἀποφασίζει νά καταστρέψῃ τούς Ἰσραηλίτας, διότι κατασκεύασαν τό χρυσοῦν μόσχον». Ὁ Μωϋσῆς προσεύχεται ὑπέρ τοῦ λαοῦ του.  Ὁ Κύριος ἀνακαλεῖ τήν ἀπόφασιν του πρίν μετανοήσωσι οἱ Ἰσραηλίται, χάρις εἰς τήν προσευχήν τοῦ Μωϋσέως. «Ἱλάσθη Κύριος περί τῆς κακίας ἦς εἶπε ποιῆσαι τόν λαόν αὐτοῦ».  Ἐξοδ. 32,14.  Βλέπεις κ. Εὐαγγελικέ;   

Ὁ Κύριος εἶπε «ποιῆσαι» ἀπεφάσισε νά τιμωρήσῃ τούς Ἰσραηλίτας.  Χάρις ὅμως εἰς τήν προσευχήν τοῦ Μωϋσέως «ἱλάσθη Κύριος περί τῆς κακίας» χωρίς νά μετανοήσωσι οἱ Ἰσραηλίται.  Ἄς ἔλθωμεν εἰς τό θέμα μας. 

Ὅπως ὁ Κύριος ἐξέδωσε καταδικαστικήν ἀπόφασιν τῶν  ἁμαρτησάντων ζώντων Ἰσραηλιτῶν τήν ὁποίαν ἠκύρωσεν ἤ ἐτροποποίησεν ἡ προσευχήν τοῦ Μωϋσέως ἄνευ μετανοίας τῶν ἁμαρτησάντων καί δέν μεμφόμεθα τόν Θεόν ὡς ἀνακαλέσαντα τάς ἀπόφασεις του, διατί ὅταν προσευχηθῇ ζῶν τις ὑπέρ τοῦ κεκοιμημένου καί κατακριθέντος ὑπό τοῦ Θεοῦ ἔχομεν τήν γνώμην ὅτι εἶναι ἀδύνατον νά εἰσακουσθῇ ἡ προσευχή μας ὑπέρ αὐτοῦ διότι ἀντιτίθεται αὕτη εἰς τό ἀνέκκλητον τῆς θείας ἀποφάσεως καί εἰς τό ἀδύνατον τῆς μετανοίας τοῦ ἐν τῷ Ἄδῃ εὑρισκομένου; Λογικόν δέν εἶναι καί αὐτό;

Εὐαγγελικός: Εἴπατε ὅτι ἔχετε τέσσρα λογικά ἐπιχειρήματα.  Αὐτό εἶναι τό πρῶτον.  Τό δεύτερον ποῖον εἶναι;

 Ὀρθόδοξος: Τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ εἶναι ἄπειρον.  Περιορίζοντες ὅμως σεῖς τοῦτο μόνον ἐν τῇ παρούσῃ ζωῇ μεταβάλλετε αὐτό εἰς πεπερασμένον.  Εἶναι λοιπόν λογικώτερον νά δεχθῶμεν ὅτι, ἀφοῦ τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ εἶναι ἄπειρον, πρέπει νά ἐκτείνεται καί πέραν τοῦ κόσμου τούτου.  Ἐν τοιαύτῃ περιπτώσει διατί νά μή ἀκούωνται αἱ δεήσεις τῶν ζώντων ὑπέρ τῶν κεκοιμημένων ὅταν 

α) αἱ δεήσεις αὗται γίνωνται εὐσεβῶς καί μετά πίστεως 

β) οἱ νεκροί ὑπέρ ὧν γίνονται εἶναι ἐπιδεκτικοί τοῦ ἐλέους καί 

γ) ὅταν ἡ πλήρωσις τῶν δεήσεων δέν ἀντιβαίνει πρός τήν καθόλου θείαν δικαιοσύνην καί ἀγαθότητα, ὥστε κατά τήν γνώμην τῶν Πατέρων αἱ δεήσεις αὗται ὀφειλοῦσι ὄχι τούς θανασίμως ἁμαρτήσαντας καί ἀμετανοήτους ἀποθανόντας ἀλλά τούς μή θανασίμως ἁμαρτήσαντος καί ἄνευ μετανοίας ἀποθανόντας.  

 Ἡ τοιαύτη γνώμη εἰς τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ δέν ἐνισχύει οὕτω περισσότερον τήν πίστιν μας εἰς τό θεῖον ἔλεος; Δέν εἶναι καί αὐτό λογικόν;

Εὐαγγελικός: Τό τρίτον λογικόν ἐπιχείρημα σας ποῖον εἶναι:

Ὀρθόδοξος: Ἰδού. Αἱ ὑπέρ τῶν κεκοιμημένων δεήσεις ἐκφράζουσι τήν πλήρη ἀγάπης κοινωνίας τῶν ζώντων πρός τους κεκοιμημένους τούς ὁποίους ὁ θάνατος ἀποσπᾷ μέν ἀπό τῆς μεθ’ ἡμῶν τοπικῆς ἀναστροφῆς οὐχί ὅμως καί ἀπό ἡμετέρας ἀγάπης.   

Γνωρίζομεν ὅτι οἱ ἐν οὐρανοῖς προσεύχονται ὑπέρ ἡμῶν. Ἐάν δέν δυνάμεθα καί ἡμεῖς νά προσευχηθῶμεν διά τούς ἀπελθόντας προσφιλεῖς ἡμῶν, ὁ σύνδεσμος στρατευομένης καί θριαμβευούσης ἐκκλησίας ὁ ἐπί τῆς ἀγάπης στηριζόμενος θά ἧτο ἐλλιπής.   

Διά νά εἶναι πλήρης ὁ δεσμος οὗτος τῆς ἀγάπης τῆς μιᾶς ἐν οὐρανῷ καί ἐν γῇ Ἐκκλησίας, πρέπει καί ἡμεῖς νά προσευχώμεθα ὑπέρ τῶν προσφιλῶν κεκοιμημένων.  Λογικόν δέν εἶναι καί αὐτό;

______________________________

Ψηφιοποίηση κειμένου Κατερίνα