Γέροντος Παϊσίου του Αγιορείτου. Λόγοι Γ΄ . Κεφάλαιο 3ον. «Έχουν κάνει άλλο ευαγγέλιο »

Λόγοι Γ΄

ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
"ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ" 
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Ή δικαιολογία διώχνει τήν Χάρη του Θεού

«Έχουν κάνει άλλο ευαγγέλιο»

- Γέροντα, πότε ένας άνθρωπος μπορεί νά λέγεται δίκαιος;
- Δίκαιος κατά κόσμον είναι εκείνος πού κρίνει με βάση το ανθρώπινο δίκαιο. Τό τέλειο όμως είναι ό άνθρωπος νά είναι δίκαιος όχι σύμφωνα με τήν ανθρώπινη δικαιοσύνη, άλλα μέ τήν θεία δικαιοσύνη, καί τότε τον ευλογεί ό Θεός.
Όταν στις ενέργειες μου δεν βάζω ποτέ τό εγώ καί τό συμφέρον μου, εκβιάζω, μπορώ νά πώ, τον Θεό νά μου στείλη τήν θεία Χάρη.
Οποιαδήποτε ανθρώπινη δικαιοσύνη, ακόμη καί ή πιο τέλεια, έχει πάντα ανθρώπινα στοιχεία. Καί όσο υπάρχει ή ανθρώπινη δικαιοσύνη στον πνευματικό άνθρωπο, τό Πνεύμα προσπαθεί νά τήν αποβάλη ώς ξένο σώμα, καί ό άνθρωπος παλεύει μέ ανεβοκατεβάσματα καί κουράζεται ψυχικά. Όταν απόκτηση τήν θεϊκή δικαιοσύνη, έρχεται τό λαμπικάρισμα καί ό θείος φωτισμός.
- Αν πώ, Γέροντα, σε κάποιον πού λέει ότι αδικήθηκε: «υπάρχει θεία δικαιοσύνη», θά τον βοηθήσω;
- Όχι, καλύτερα πές του: «εξέτασε τά πράγματα πνευματικά, σύμφωνα μέ τό Ευαγγέλιο». Γιατί, άν τού πής: «υπάρχει θεία δικαιοσύνη», θά πιστέψη ότι αδικήθηκε, ενώ μπορεί νά έχη αδικήσει κιόλας. Αλήθεια, πονάει ή ψυχή σου... Γνώρισα κάποιον πού εκκλησιαζόταν τακτικά, νήστευε κ.λπ. καί είχε τήν εντύπωση ότι ζούσε πνευματικά. Έν τω μεταξύ, ενώ είχε πέντε διαμερίσματα, δύο μισθούς, παιδιά δεν είχε, δέν έδινε δραχμή σε έναν φτωχό. «Καλά, τού είπα, έχεις τόσους φτωχούς συγγενείς, γιατί δέν τους δίνεις κάτι; Τί θά τά κάνης; Δώσε σέ χήρες, σέ ορφανά».
Καί ξέρετε τί μου είπε; «Καλά, νά μήν παίρνω ενοίκιο από τήν χήρα αδελφή μου;». Ανέβηκε τό αίμα στο κεφάλι μου, όταν τό άκουσα. Νά, αυτή είναι ή κοσμική δικαιοσύνη! «Αφού δεν είναι δικά μου τα παιδιά πού Θα πεινάσουν, σου λέει ό άλλος, δεν έχω ευθύνη. Δέν τον αδικώ.

Αλλοίμονο, εγώ νά αδικήσω!», και αναπαύουν τον λογισμό τους μέ τον δικό τους τρόπο, αλλά ανάπαυση πραγματική δέν έχουν.

Μέ μιά ανθρώπινη λογική, μέ μιά δικαιοσύνη κοσμική, αδιαφορούν μπροστά σέ σοβαρές καταστάσεις. Πώς νά νιώσουν ύστερα κάτι το πνευματικό; Υπάρχουν άνθρωποι πού μπορεί νά δώσουν ένα σπίτι ευλογία και από τήν άλλη μεριά, αν τους χρωστάη κάποιος ένα νοίκι, νά του κάνουν μήνυση. Πώς το εξηγείτε αυτό;
- Γέροντα, είναι δικαιοσύνη ανθρώπινη;
- Ούτε δικαιοσύνη ανθρώπινη είναι. Μιά μικρή δόση έχει. Από τήν μιά δίνουν σέ κάποιον εκατό χιλιάδες και από τήν άλλη κάνουν παζάρια στον ταξιτζή και τον πάνε στην αστυνομία τουρισμού γιά χίλιες δραχμές. Πώς το εξηγείτε;
- Μήπως δέν είναι καλά στο μυαλό τους, Γέροντα;
- Όχι, καλά είναι.
- Μήπως, Γέροντα, δίνουν μέ υπερηφάνεια, γιά νά ικανοποιηθούν οι ίδιοι;
- Αυτό είναι. Δίνουν τά πολλά μέ υπερηφάνεια· τό κάνουν γιά νά δοξασθούν οι ίδιοι, όχι εις δόξαν θεού. Μπορεί ακόμη και όλα νά τά δώσουν, αγάπη όμως δέν έχουν.
Σήμερα υπάρχει ένα λανθασμένο πνεύμα. Ακόμη και πνευματικοί άνθρωποι ζητούν μιά νομική δικαιοσύνη καί λένε ότι πιστεύουν καί στον Θεό! «Τό δίκιο σου, τό δίκιο μου».
Αυτό τό ευαγγέλιο της λογικής, της παράξενης λογικής, νά μήν υπήρχε!«Νά μή μέ περνούν κορόιδο», λένε. Δέν βλέπετε πού φθάνουν οι Χριστιανοί στά δικαστήρια; Καί νά έχουν δίκαιο, δέν πρέπει νά πάνε στά δικαστήρια, πόσο μάλλον όταν δέν έχουν.
Γι' αυτό καί μερικοί γίνονται εξ αιτίας τους άπιστοι. Βλέπουν ότι ένας, πού ούτε στην εκκλησία πάει ούτε αγρυπνίες κάνει, μπορεί νά μήν κάνη κάτι τέτοιο, ενώ άλλος, πού πάει στην εκκλησία, κάνει αγρυπνίες κ.λπ., πηγαίνει στο δικαστήριο έναν φτωχό γιά λίγα χρήματα πού του χρωστάει, μόνον και μόνο γιά νά βρή τό δίκιο του.
Είπα σε έναν πού ήθελε νά πάη στο δικαστήριο κάποιον πού του χρωστούσε χρήματα: «Έχεις ανάγκη; Έχεις περισσότερα παιδιά; Μήπως σε βάζει ή γυναίκα σου και βρίσκεσαι σε δύσκολη θέση;». «Όχι, λέει, τό κάνω, γιά νά βρω τό δίκιο μου».
Τί νά πή κανείς; Είναι και μιά αγωγή πού είχε δοθή παλιότερα από μερικούς πνευματικούς κύκλους. Χρόνια τώρα θυμάμαι ένα περιστατικό και δέν μπορώ νά τό ξεχάσω. Σε ένα βρεφοκομείο υπηρετούσαν αφιερωμένες νοσοκόμες.
Σέ κάποιο άρρωστο παιδάκι έπρεπε νά κάνη ό γιατρός μιά εξέταση μέ ραδιενέργεια καί ζήτησε νά πάη μιά νοσοκόμα νά τον βοηθήση, αλλά δέν πήγε καμμιά από αυτές, γιατί φοβόνταν μήπως πάθουν τίποτε από τήν ραδιενέργεια. Κατ' αρχάς, αφού ήταν αφιερωμένες, δέν υπήρχε θέμα. Αν σκέφτονταν νά παντρευτούν, τότε θά πείραζε.
Άλλα καί νά σκέφτονταν νά δημιουργήσουν οικογένεια, πάλι έπρεπε νά κάνουν μιά θυσία σάν πνευματικοί άνθρωποι πού ήταν. Κανονικά, έπρεπε νά μαλώνουν ποια νά πάη. Καί τελικά, έτρεξε νά βοηθήση τον γιατρό μιά άλλη, πού ούτε πνευματικά ζούσε, άλλα καί σκεφτόταν νά παντρευτή, γιατί λυπήθηκε τό παιδάκι.
Καί τό χειρότερο από όλα είναι πού τέτοιους ανθρώπους δέν τους πειράζει γι' αυτό ή συνείδηση, γιατί λένε: «Αυτά δέν είναι γιά μας. Εμείς είμαστε γιά τά πνευματικά». Μπορεί μάλιστα νά έχουν τον λογισμό: «εκείνον τον αναπαύει νά θυσιάζεται κι έμενα μέ αναπαύει νά έχω τήν ησυχία μου...», καί καμμιά φορά νά τόν κατακρίνουν κιόλας καί νά λένε ότι δέν έχει πνευματική κατάσταση.
Άλλα ό Χριστός αναπαύεται έκεΐ πού υπάρχει ή αρχοντιά, τό πνεύμα της θυσίας, τό αθόρυβο, ή αφάνεια.
- Όταν, Γέροντα, βλέπης τόν άλλον νά δυσκολεύεται, δέν πρέπει νά βοηθήσης, όπως καί νά είσαι;
- Μά βέβαια! Άλλα έχω παρατηρήσει ότι έχει καλλιεργηθή ένα κοσμικό φρόνημα σε πολλούς πνευματικούς ανθρώπους.
Έχουν κάνει ένα δικό τους κοσμικό ευαγγέλιο, ένα ευαγγέλιο στα μέτρα τους, και σοϋ λένε: «Ό Χριστιανός πρέπει νά έχη την αξιοπρέπεια του · δεν πρέπει νά φανή, κατά κάποιον τρόπο, κορόιδο». Τά αντιμετωπίζουν δηλαδή όλα μέ μιά κοσμική λογική και δικαιοσύνη. «Αυτό τό δικαιούμαι, σού λέει, δέν τόν αδικώ· δεν θέλω νά μέ άδικη!».
Νά έχη εν τω μεταξύ και αναπαυμένο τόν λογισμό του ότι έχει δίκαιο. Και βλέπεις σέ έναν τέτοιον άνθρωπο όλα τά δικαιώματα τά κοσμικά. Φιλότιμο δέν έχει, θυσία δέν έχει, τίποτε δέν έχει, δικό του ευαγγέλιο έφτιαξε και δέν έχει καμμιά συγγένεια μέ τόν Θεό.
Έμ, πώς θά τόν επισκίαση μετά ή θεία Χάρις; Όταν υπηρετούσα τήν θητεία μου, ήταν ένας ασυρματιστής στην αεροπορία πού ερχόταν στην μονάδα μας και έπαιρνε τά σήματα[1]. Είχαμε σχέσεις, θεολόγος ήταν, έκανε καί κηρύγματα.
Όλοι όμως Ιησουίτη[2] τόν έλεγαν, γιατί, όχι μόνο μιά θυσία δέν έκανε, αλλά ούτε μιά μικρή εξυπηρέτηση. Καμμιά φορά τού έλεγα: «Αφού πάς πού πάς στο αεροδρόμιο, σέ παρακαλώ, δώσε καί αυτά τά σήματα τού τάδε». «Όχι, έλεγε, εγώ έφερα τά δικά μου, καί αυτός νά πάη τά δικά του», καί έτσι ανέπαυε τόν λογισμό του ότι δέν αδίκησε τόν άλλον. Μά, αφού ό Χριστός δέν λέει απλώς: «άν σέ παρακάλεση κάποιος νά πάς ένα μίλι, πήγαινε δύο», άλλα λέει:«άν σέ άγγαρέψη ένα μίλι, πήγαινε δύο»[3].
Ή δέν λέει: «άν σού ζητήση τόν χιτώνα, δώσε και τό ιμάτιο», άλλα«αν σού αφαίρεση τον χιτώνα, δώσε και τό ιμάτιο»[4]. Νά τό λέη ό Χριστός αυτό και ό άλλος, ενώ θεωρεί τον εαυτό του πνευματικό άνθρωπο, νά λέη: «Έγώ έφερα τά δικά μου, και αυτός νά πάη τά δικά του»;
Είναι σάν νά λέη δηλαδή:«κορόιδο είμαι νά μου ζήτηση ένα μίλι και νά πάω δύο;». 'Έμ, πώς θά πλησίαση ή Χάρις του Θεού σέ έναν τέτοιον άνθρωπο; Ενώ, όταν κανείς εφαρμόζη τό γραφικό χωρίο καί, άμα τον αγγαρεύουν ένα μίλι, πηγαίνη πιο πέρα, μετά εργάζεται ό Χριστός καί αλλοιώνεται πνευματικά ό άλλος πού τον άγγάρεψε καί προβληματίζεται: «Βρέ, κοίταξε, λέει, εγώ τον αγγάρεψα ένα μίλι καί αυτός πήγε πιό πέρα! Τόση καλωσύνη!».
Εάν είχε καί ό Χριστός αυτήν την κοσμική λογική πού έχουν σήμερα πολλοί πνευματικοί άνθρωποι, δεν θά άφηνε τόν ουράνιο Θρόνο Του, γιά νά κατεβή στην γή, νά ταλαιπωρηθή καί νά σταυρωθή άπό μας τους ελεεινούς ανθρώπους. Μέσα όμως στην κατ' άνθρωπο αυτήν αποτυχία Του ήταν κρυμμένη ή σωτηρία όλων των ανθρώπων.
'Αλλά τί τράβηξε, γιά νά μας σώση! Μέχρι νά Του δίνουν σφαλιάρες καί νά Του λένε: «Προφήτευσε ποιος σέ χτύπησε!». Έπαιζαν δηλαδή οι Εβραίοι μέ τόν Χριστό. Εγώ ξέρεις πόσο λυπόμουνα, όταν ήμουν μικρός καί έβλεπα τά παιδιά νά παίζουν τό μπίζ;
Άντε τώρα νά παίζουν αυτό τό παιχνίδι μέ τόν Χριστό!... «Προφήτευσε ποιος σέ χτύπησε!... Πάμ!». Ώ, φοβερό! Καί έμεϊς ζητάμε έναν Χριστιανισμό χωρίς σταύρωση, αλλά απευθείας ανάσταση. Κάνουμε έναν Χριστιανισμό, έναν Μοναχισμό, όπως τόν θέλουμε. Δεν θέλουμε νά στερηθούμε τίποτε. Γιά νά ζήσουμε όμως τά υπερφυσικά, πρέπει νά ζήσουμε υπερφυσικά.


1. Ό Γέροντας στον στρατό υπηρέτησε ώς ασυρματιστής.
2. Μοναχός τοϋ τάγματος των Ίησουϊτών τοϋ Ρωμαιοκαθολικισμοϋ, πού ιδρύθηκε από τόν Ιγνάτιο Λοϊόλα καί είναι γνωστό γιά τήν αυστηρή πειθαρχία καί γιά τις ακρότητες στις όποιες έφθασε. Μεταφορικά ή λέξη χρησιμοποιείται, γιά νά χαρακτηρίση τόν άνθρωπο πού τηρεί μέ αυστηρότητα εξωτερικούς τύπους ευσέβειας, χωρίς νά εχη αντίκρισμα εσωτερικό.
3. Βλ. Ματθ. 5,41.
4. Βλ. Ματθ. 5,40.

Απόσπασμα από τις σελίδες 106-110 του βιβλίου:
            ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
                              ΛΟΓΟΙ Γ΄      
                ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΑΦΥΠΝΙΣΗ
                  ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
       «ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
                ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ