Ἀπαντήσεις ἀπό μερικούς ἱερεῖς. Μέρος Ι'. Ἰλαρίωνος Φέλεα Ρουμάνου ἱερομάρτυρος (+1940)

 Ἰδού παρακάτω ἀπαντήσεις ἀπό μερικούς ἱερεῖς
Μέρος Ι' 16 Β

Ἔτσι ὁ ἱερέας ἀπομακρύνει τούς πιστούς ἀπό τήν ἐξομολόγηση ἤ τούς ἀναγκάζει νά πᾶνε σέ ἄλλους ἱερεῖς. Τό μεγαλύτερο λάθος τους εἶναι ὅτι καθυστεροῦν καί κουράζουν τούς ἄλλους πιστούς, πού περιμένουν τήν σειρά τους στήν ἐξομολόγηση, ὅπως εἶναι τό ἔθιμο κατά τήν διάρκεια τῶν νηστειῶν.
Ἄν ἔχει μόνο ἕναν ἐνορίτη νά ἐξομολογήσει, τότε τέλος πάντων γίνεται νά τόν ἐρωτήσει λεπτομερῶς. Στίς νηστεῖες, ὅμως, οἱ ἐπιθυμοῦντες νά ἐξομολογηθοῦν εἶναι δεκάδες καί περιμένουν μπροστά στίς θύρες τοῦ ναοῦ. Πρέπει νά δοθεῖ καί σ᾿ αὐτούς ἡ κατάλληλη εὐκαιρία νά ἐξομολογηθοῦν.
Ἡ πολλή λεπτομερειακή ἐξέταση τοῦ πιστοῦ μπορεῖ νά καταλήξει καί σέ κάτι ἀπρόοπτο. Ὅπως εἶναι γνωστό, στίς ἀρχές τοῦ Χριστιανισμοῦ οἱ ἐξομολογήσεις ἦταν δημόσιες. Ἀργότερα αὐτό ἄλλαξε  καί ἡ ἱερά ἐξομολόγηση εἶναι μία πράξη πού γίνεται προσωπικά μπροστά στόν ἐξομολόγο.
Γιατί αὐτή ἡ ἀλλαγή; Ἦταν δύσκολο γιά τούς τότε χριστιανούς ν᾿ ἀνακαλύπτουν τίς ἁμαρτωλές τους πράξεις ἐνώπιον ὅλου τοῦ κόσμου. Ἔλεγαν: καλύτερα νά μή ἐξομολογηθοῦμε παρά νά ρεζιλευτοῦμε διά τῆς δημόσιας ἐξαγόρευσης τῶν ἐλεεινῶν πράξεων, τίς ὁποῖες ἐκάναμε.
Καί εἰσακούστηκαν ἀπό τήν Ἐκκλησία. Τό ἴδιο μπορεῖ νά κάνει καί σήμερα κάποιος καί νά ἔρθει σ᾿ ἐμᾶς, στούς ἱερεῖς, καί νά μᾶς πεῖ: Συγκεντρώνουμε στόν νοῦ μας τίς ἁμαρτίες μας, ὅταν βρεθοῦμε κάτω ἀπό τό ἐπιτραχήλιο, ἀλλά θά τίς λέμε μόνο καί μόνο στόν Θεό, ὁ ὁποῖος οὕτως ἤ ἄλλως ξέρει τίς καρδιές μας. Ἀπό τόν Πνευματικό περιμένουμε μόνο τήν συγχωρητική εὐχή.
Τούς κανόνες, ἀνάλογα μέ τό βαθμό ἐνοχῆς πού νοιώθουμε, νά τούς βάλουμε  ἐμεῖς οἱ ἴδιοι. Ἐγώ ὁ ἴδιος εἶχα μία τέτοια περίπτωση. Μία, ἀλήθεια, ὄχι περισσότερες. Τί θά κάνει ὁ ἱερέας σ᾿ αὐτές τίς περιπτώσεις ἀντιδράσεως; Δέν θά τόν ἐνδιαφέρει ἐκεῖνος στόν ὁποῖον δέν θέλει νά πεῖ τίς ἁμαρτίες του, ἀλλά ἀναγνωρίζει τήν ἐνοχή του καί νοιώθει τήν ἀνάγκη τῆς πνευματικῆς συγχώρησης; Δέν εἶναι καλό νά μήν ἐνδιαφέρει τόν ἱερέα,  ἐπειδή ὁ ποιμένας πάντα ψάχνει νά βρῆ τό πλανημένο πρόβατό του καί νά τό φέρει ὑγιές πίσω στό ποίμνιο;
Δέν θέλω νά καταργήσω τούς ἱερούς κανόνες, οὔτε τό τυπικό, ὅμως λέω ὅτι ὁ ἱερέας μπορεῖ καί ὀφείλει νά δεχτεῖ ἀπό τούς πιστούς πιό περιληπτικές ἐξομολογήσεις. Ὅταν κάποιος μοῦ λέει: εἶμαι οἰνοπότης, πόρνος, ἔχω βάλει φωτιά, ἔχω κλέψει, δέν τήρησα τίς χριστιανικές γιορτές, δέν ἔχω ἐκκλησιαστεῖ κτλ, μπορεῖ πιό εὔκολα νά καταλάβει τήν ἐνοχή του, χωρίς νά τόν ἀναγκάσω ἐγώ σέ ἄλλες πιό ἐκτενεῖς ἐξομολογήσεις.
Ἔτσι μπορεῖ νά δεχτεῖ καί ἐπίτιμιο, χωρίς πρόβλημα. Ἄρα δέν ἔπραξε τό ἴδιο καί ὁ Χριστός; Σέ πόσους καί πόσες φορές δέν ἔλεγε:  ἡ πίστη σου σ᾿ ἔσωσε, χωρίς νά τούς ὑπενθυμίσει στούς θεραπευμένους ὅτι ἐσύ ἔκανες αὐτό κι αὐτό, νά μή ξανακάνεις τέτοιες ἁμαρτίες! Ἀκόμα καί στόν ἐσταυρωμένο ληστή, ὅταν ἐκεῖνος παρακαλοῦσε: «Μνήσθητί μου ὅταν ἔλθῃς ἐν τῇ βασιλείᾳ σου (Λκ. 23, 42), παρόλο πού τά λόγια τῆς μετάνοιάς του ἦταν πολύ περιληπτικά, τοῦ συγχώρησε τίς ἁμαρτίες καί τόν πῆρε μαζί του στόν παράδεισο.
Εἶναι ἀποδεδειγμένο, λοιπόν, ὅτι ἡ σωτηρία κρέμεται ὄχι σέ πολλά λόγια, ἀλλά στήν μετάνοια μέ βαθειά μετάνοια καί μέ ψυχική περισυλλογή. Ἡ ἀληθινή μεταμέλεια ἀκολουθεῖ αὐτόματα ὅταν ὁ ἐξομολογούμενος δηλώνει ὅτι εἶναι ἁμαρτωλός καί αἰσθάνεται ἔνοχος ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ καί χωρίς πολλές μπροστά στόν Πνευματικό λεπτομέρειες. Ἔτσι καταλαβαίνω καί κάνω ἐγώ.
Γιά νά μή θεωρηθῶ ὡς ἐλαφρόμυαλος σᾶς ὁμολογῶ ὅτι οἱ ἀναγκαῖες ψυχικές προετοιμασίες προηγοῦνται ἀπό τήν ἐξομολόγηση. Δέν ὑπάρχει μία φορά νά μιλήσω στόν λαό καί νά μή τοῦ ἐπισημάνω τά ἠθικά του καθήκοντα. Ὅσες κακίες μποροῦν νά γίνουν στήν καθημερινή ζωή, ὅλες ἐγώ τίς μεταχειρίζομαι, δείχνοντας μάλιστα καί τήν θεραπεία τους. Πάντα χρησιμοποιῶ τήν ἠπιότητα, προσπαθῶ νά ἐγείρω τήν θρησκευτική συνείδηση καί νά συμβουλέψω γιά τήν τήρηση τῶν νόμων, πού κυβερνοῦν τήν χριστιανική ζωή.
Πρό τῶν μεγάλων νηστειῶν τῆς Ἐκκλησίας, οἱ χριστιανοί ἔρχονται συνήθως ὅλοι νά ἐξομολογηθοῦν, τότε ἔχω μία σειρά ὁμιλιῶν, διά τῶν ὁποίων ἐξηγῶ λεπτομερῶς ὅλα τά καθήκοντα αὐτοῦ πού προετοιμάζεται γιά τήν ἐξομολόγηση. Σ᾿ αὐτά ἀναφέρω ποιά πρέπει νά εἶναι ἡ συμπεριφορά τῶν ἐνοριτῶν τήν ὥρα τῆς ἐξομολόγησης, ἀκόμα καί ὁ τρόπος μέ τόν ὁποῖο ἐρωτᾶται ὁ πιστός καί πῶς πρέπει νά δοθοῦν οἱ ἀπαντήσεις, ὥστε ὁ καθένας νά ἔρθει στήν ἐξομολόγηση ἕτοιμος καί ὄχι βιαστικά καί ἀκατήχητος.
Ὁ πιστός πού ξέρει καλά τά καθήκοντά του, τήν ὥρα τῆς ἐξομολόγησης δέν περιμένει οὔτε πολλές ἐρωτήσεις, οὔτε πολλά διδάγματα περί τῶν ἁμαρτιῶν του. Πλησιάζει στενάζοντας τόν ἱερέα καί μέ δάκρυα στά μάτια τοῦ λέει ὅλα ὅσα τόν βαρύνουν. Σέ πέντε λεπτά ὁ Πνευματικός μπορεῖ νά τελειώσει τήν ἐξομολόγηση τέτοιου ἀνθρώπου, ἀκόμα κι ὅταν θέλει νά τόν διδάξει καί μερικά πράγματα.
Ὅποιος δέν ἔρχεται μέ καλή σκέψη καί μέ ἀκλόνητη ἀπόφαση νά καθαρίσει τήν ψυχή του καί νά ἀλλάξει τήν ζωή του, οὔτε μία ἐξέταση ὁλόκληρης ἡμέρας δέν μπορεῖ νά τόν κάνει καλύτερο, παρόλο πού ὁ ἴδιος ὁ Χριστός εἶναι παρών καί ἀκούει τήν ἐξομολόγησή του. Οἱ ἐγωισμοί μόνο μέ ἐπιμονή μεγάλης διάρκειας – μηνῶν καί ἐτῶν – μπορεῖ νά μαλακώσουν.

Μεταφραστές : ἱερεύς π. Κυπριανός Στάϊκου, ρουμᾶνος καί μοναχός Δαμασκηνός Γρηγοριάτης

Τό κείμενο προέρχεται ἀπό τά ἀρχεῖα τοῦ πατρός Δαμασκηνοῦ Γρηγοριάτου, τόν ὁποῖον καί εὐχαριστοῦμε θερμά γιά τήν παραχώρηση τῶν ἀρχείων, ὅπως ἐπίσης εὐχαριστοῦμε καί τόν γέροντα τῆς Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου πατέρα Γεώργιο Καψάνη γιά τήν εὐλογία καί τήν ἄδεια δημοσίευσης.

Ἐπιμέλεια κειμένου και πηγή στο Διαδίκτυο  Ἀναβάσεις 

Γιά νά διαβάσετε τα ὑπόλοιπα μέρη πατήστε Ἰλαρίων Φέλεα