Γέροντος Παϊσίου του Αγιορείτου. Λόγοι Γ΄ Κεφάλαιο 4ον. «Ή πνευματική ζωή στον λογισμό βασίζεται»

Λόγοι Γ΄

ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
"ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ"
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 

Ο πόλεμος των λογισμών

Ό αγώνας κατά των λογισμών

«Ή πνευματική ζωή στον λογισμό βασίζεται»

- Διάβασα, Γέροντα, οτι οι Έλληνες στον Ιταλικό πόλεμο πρώτα προσπαθούσαν νά χαλάσουν τά οχυρά του εχθρού και υστέρα έκαναν επίθεση.
- Και ο διάβολος το ίδιο κάνει. Όπως δηλαδή ο εχθρός, πριν κάνη επίθεση με το πυροβολικό, βομβαρδίζει με την αεροπορία τα  οχυρά, για να τα σπάση, έτσι και ο διάβολος πρώτα βομβαρδίζει με λογισμούς τον άνθρωπο και ύστερα του επιτίθεται. Αν δεν χαλάση τον λογισμό του ανθρώπου, δεν επιτίθεται, γιατί ο άνθρωπος αμύνεται με τον καλό λογισμό· είναι στο αμπρί[1] του!
Ο αριστερός λογισμός είναι ξένο σώμα και πρέπει ο άνθρωπος να προσπαθήση να το αποβάλη. Αυτόν τον αγώνα όλοι έχουμε τήν δύναμη να τον κάνουμε. Κανένας δεν δικαιολογείται να πη ότι είναι αδύνατος και δέν μπορεί νά τον κάνη.
Δέν είναι κασμάς ούτε βαριά[2], για να μήν μπορή να τα σηκώση, επειδή τρέμουν τά χέρια του. Δεν το βλέπω δύσκολο, το να τα παίρνουμε όλα δεξιά. Γιατί νά εξετάσω λ.χ. τήν ιδιοτροπία του άλλου; Μπορεί στην πραγματικότητα αυτό πού κάνει νά μήν είναι ιδιοτροπία, άλλα να το κάνη επίτηδες, για να ταπεινωθή.
- Γέροντα, ανησυχώ, γιατί όλο αριστερά δουλεύω. Αγωνίζομαι, άλλα δέν μπορώ νά γυρίσω δεξιά.
- Το να αναγνωρίζης ποιοί λογισμοί δέν είναι καθαροί, να ανήσυχης και να αγωνίζεσαι να τους απομακρύνης, και αυτό είναι πρόοδος.
Άν θέλης να προκόψης, όταν ο πονηρός σου επιτίθεται με αριστερούς λογισμούς και σε τραβάη προς το μέρος του, στρίψε με δύναμη αντίθετα τό τιμόνι και αγνόησε τον. Να προσπαθήσης να φέρνης καλούς λογισμούς και για τις μικρότερες άλλα και για τις μεγαλύτερες αδελφές, οι όποιες κάνουν εσωτερική εργασία αθόρυβα, γιατί το ταγκαλάκι σου χαλάει τον λογισμό, για να καθυστέρηση την πνευματική σου πρόοδο.

Εάν δεν σκάλωνες στους λογισμούς σου, θα είχες κάνει άλματα πνευματικά. Όλη ή πνευματική ζωή στον λογισμό βασίζεται. Ή πρόοδος στην πνευματική ζωή από τον λογισμό εξαρτάται.
- Γέροντα, πώς θα βοηθηθώ στον αγώνα κατά των αριστερών λογισμών;
- Με την εγρήγορση και την αδιάλειπτη προσευχή. Άν βρίσκεσαι σε εγρήγορση, προσέχεις και φέρνεις καλούς λογισμούς. Π.χ. βλέπεις ένα ποτήρι και σκέφτεσαι το Άγιο Ποτήριο, τον Μυστικό Δείπνο, τον Χριστό κ.λπ. Ενώ, αν δεν βρίσκεσαι σε εγρήγορση, μπορεί ο νους σου να πάη σε διάφορα μη πνευματικά πράγματα ή ακόμη και σε ελεεινά. Γι' αυτό προσπάθησε να μη μαζεύης σαβούρα λογισμών και ύστερα παλεύης νά τους δίωξης.
Να λες την ευχή και να συγκεντρώνεσαι. Και αν φεύγη ο νους σου, πάλι να τον έπαναφέρης και συνέχεια να κάνης το ίδιο. Μην αφηνης τον νου σου να γυρίζη. Γιατί, ακόμη κι αν ο νους δέν βρίσκεται πάντοτε σε άσχημα πράγματα αλλά σε ουδέτερα, ωστόσο και αυτά τον έξουδετερώνουν με τον περισπασμό, και γίνεται σπατάλη.
Οι λογισμοί μάλιστα πού δημιουργεί ο περισπασμός είναι πιο ύπουλοι από τους κακούς, επειδή δεν τους καταλαβαίνουμε, για να τους πετάξουμε.
- Γέροντα, ο λογισμός μου λέει: «Δεν έκανες καμμιά προκοπή τόσα χρόνια πού είσαι στο μοναστήρι». - Για να ακούσω, τι άλλο σού λέει ο λογισμός; Όπως έχω καταλάβει, ακούτε πολύ το ταγκαλάκι. Τι ξεγέλασμα σάς κάνει! Γιατί πιστεύετε στο ταγκαλάκι; Γιατί ζαλίζεσθε; Ειρήνευε. Στενοχωριέσαι άδικα και ταλαιπωρείσαι χωρίς λόγο. Σού παρουσιάζει το ταγκαλάκι τα πράγματα μπερδεμένα, σαν τον φακίρη.
Σε ζαλίζει με λογισμούς απαισιοδοξίας, για να σου τρώη την ώρα καί να σε περισπά από την προσευχή και την προσοχή στο διακόνημα. Έστω καί λίγο αν σε ζαλίση και σε κάνη να μην έχης διάθεση νά το πολεμήσης, καί μόνον αυτό είναι αρκετό, για να λάβη τήν προαγωγή του.
Προσπάθησε, όταν εργάζεσαι μόνη σου, να έχης το έξης τυπικό: Ψαλτική, δοξολογία, ευχή νοερά η δυνατά, ώστε νά άποφεύγης τήν μουρμούρα των λογισμών, δηλαδή να αλλάζης θέμα. Αφού ο διάβολος αλλάζει θέμα, γιατί να μήν αλλάξουμε κι εμείς;
Σάς έχω πει καί άλλη φορά ότι επάνω σε κάποια συζήτηση, τήν στιγμή πού είναι νά πώ στον άλλον αυτό πού θα τον βοηθήση, έρχεται κάποιος καί διακόπτει ή γίνεται κάποιος θόρυβος κ.λπ., για να αναγκασθώ νά σταματήσω. Αφού ο πειρασμός κάνει τέτοια σχέδια, γιατί να μην κάνουμε κι εμείς σχέδια στον πειρασμό; Να είστε έξυπνες, να κοροιδεύετε το ταγκαλάκι.
- Γέροντα, με ταλαιπωρεί ή λύπη, ή ακηδία... Περνώ μαρτύριο.
- Μαρτύριο πριν από το μαρτύριο!... Εσύ έχεις αυτοπεποίθηση. Σού έχουν γίνει κατάσταση οι αριστεροί λογισμοί, γι' αυτό παιδεύεσαι. Έχεις ανάγκη από δεξιούς λογισμούς. Πρέπει να μετατρέψης τίς πονηρές μηχανές του... εργοστασίου σου σε καλές μηχανές. Ή καλύτερη επιχείρηση είναι να φτιάξη ο άνθρωπος ένα εργοστάσιο καλών λογισμών.
Τότε, ακόμη και τα άσχημα θα τα φτιάχνη ο νους του καλά. Π.χ. έναν άνθρωπο, αν τον δης σαν ψυχή, σαν άγγελο, ανεβαίνεις αγγελικά στον Ουρανό καί ή ζωή σου είναι πανηγύρι. Αν τον δης σαρκικά, κατεβαίνεις στην κόλαση.
- Μερικές φορές, Γέροντα, όταν βάζω έναν καλό λογισμό, σε λίγο μου έρχεται ένας αριστερός λογισμός καί μου τά χαλάει όλα. Μήπως δέν το κάνω από την καρδιά μου;
- Σκοπός είναι νά το κάνης άπό την καρδιά σου καί, άν σου έρθη αριστερός λογισμός, νά πής: «Αυτός είναι αλλότριος. Πρέπει νά τόν διώξω. Τώρα υπέγραψα, πάει, τέλειωσε».
- Όταν, Γέροντα, μέ αγώνα έχω διώξει έναν αριστερό λογισμό, πώς γίνεται καί επανέρχεται, αφού τελείωσε τό θέμα;
- Ναί, τό θέμα τελείωσε, άλλα τό ταγκαλάκι δέν τελείωσε. Δέν πεθαίνει ό διάβολος ποτέ. Έλεγε ένα γεροντάκι: «Ό σκύλος, μια-δυο κλωτσιές άν του δώσης, φεύγει. Ό διάβολος δέν φεύγει· επιμένει. Εκεί-εκεί! Ανάβω ένα κερί στους Αγίους του Κελλιού, για να φύγη, καί μου λένε οι δαίμονες: "Γιά μάς τό άναψες το κερί;". "Βρέ, σαβούρα, που για σας; Γιά τους "Αγίους το άναψα". "Ναί, όμως εμείς σέ αναγκάσαμε", μου λένε».
- Γέροντα, όταν συμβαίνη κάτι δυσάρεστο σέ κάποιον καί άρχίζη νά λέη: «γιατί, Θεέ μου, νά μου συμβή καί αυτό;», αυτός ό άνθρωπος βοηθιέται;
- Πώς να βοηθηθή! Ή βάση είναι νά τά ερμηνεύη ο άνθρωπος όλα με καλό λογισμό, μόνον τότε ωφελείται. Είναι μερικοί που έχουν καλή μηχανή, πολλές προϋποθέσεις για πνευματική ζωή, άλλα το τιμόνι τους έχει λάθος κατεύθυνση. Άν γυρίσουν το τιμόνι στην κατεύθυνση των καλών λο- γισμών, προχωρούν μετά στην σωστή κατεύθυνση σταθερά.


1. Πρόχειρο υπόγειο χαράκωμα πού προστατεύει κατά τον πόλεμο τους στρατιώτες από τις βολές του πυροβολικού και της αεροπορίας.
2. Το βαρύ και μεγάλο σιδερένιο σφυρί.

Απόσπασμα από τις σελίδες 55-58 του βιβλίου:
            ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
                              ΛΟΓΟΙ Γ΄      
                ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΑΦΥΠΝΙΣΗ
                  ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
       «ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
                ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ