Γέροντος Παϊσίου του Αγιορείτου. Λόγοι Γ΄ Κεφάλαιο 4ον. 1) «Να βάζουμε ερωτηματικά στους λογισμούς υπόνοιας» 2) «Συζήτηση μέ τους λογισμούς» 3) «Συγκατάθεση στον λογισμό»

Λόγοι Γ΄

ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
"ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ"
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 

Ο πόλεμος των λογισμών

Ό αγώνας κατά των λογισμών

«Να βάζουμε ερωτηματικά στους λογισμούς υπόνοιας»

- Γέροντα, τί βοηθάει να διώχνω τους λογισμούς υπόνοιας;
- Όλα είναι πάντα έτσι, όπως τά βλέπεις; Να βάζης πάντα ενα ερωτηματικό σέ κάθε λογισμό σου, μιά πού όλα τά βλέπεις συνήθως αριστερά, καθώς επίσης και από κανέναν καλό λογισμό γιά τους άλλους, γιά νά μην αμαρτάνης με τις κρίσεις σου.
Αν βάζης δύο ερωτηματικά, είναι πιο καλά. Αν βάζης τρία, είναι ακόμη καλύτερα. Έτσι κι εσύ ειρηνεύεις και ωφελείσαι, άλλα και τον άλλον ωφελείς. Αλλιώς, μέ τον αριστερό λογισμό νευριάζεις, ταράζεσαι και στενοχωριέσαι, οπότε βλάπτεσαι πνευματικά.
Όταν αντιμετωπίζης ό,τι βλέπεις μέ καλούς λογισμούς, μετά από λίγο καιρό θά δής ότι όλα ήταν πράγματι έτσι, όπως τά είδες μέ καλούς λογισμούς. Θά σοϋ πώ ενα περιστατικό, γιά νά δής τί κάνει ό αριστερός λογισμός. Μιά μέρα ήρθε στο Καλύβι ένας μοναχός και μου λέει: «Ό Γέρο- Χαράλαμπος είναι μάγος· έκανε μαγικά». «Τί λές, μωρέ χαμένε; Δεν ντρέπεσαι;», του λέω. «Ναι, μου λέει, τόν είδα μια νύχτα με φεγγάρι πού έκανε "μ, μ, μμμ..." και έχυνε μέ μια νταμιτζάνα κάτι μέσα στα κλαδιά». Πάω μια μέρα και βρίσκω τόν Γέρο-Χαράλαμπο. «Τί γίνεται, Γέρο-Χαράλαμπε; του λέω. Πώς τα περνάς; Τί κάνεις; Κάποιος σέ είδε πού ερριχνες εκεί μέσα στα βάτα κάτι μέ μια νταμιτζάνα και έκανες "μ, μ, μμμ..."». «Ήταν κάτι κρίνα μέσα στά ρουμάνια, μου λέει, και πήγα νά τά ποτίσω. Έλεγα "Χαίρε, Νύμφη ανύμφευτε!" -και ερριχνα λίγο νερό στο ένα κρίνο· "Χαίρε, Νύμφη άνύμφευτε!" και ερριχνα λίγο νερό στο άλλο...
Γέμιζα πάλι την νταμιτζάνα, ξαναέρριχνα». Βλέπεις; Και ό άλλος τόν πέρασε γιά μάγο! Βλέπω, μερικοί κοσμικοί τί καλούς λογισμούς πού έχουν!

Ενώ άλλοι, οι καημένοι, πόσο βασανίζονται μέ πράγματα πού ούτε καν υπάρχουν, άλλα ούτε και ό πειρασμός θά μπορούσε νά τά σκεφθή! Μιά φορά, όταν έβρεξε μετά από μεγάλη ανομβρία, ένιωσα τέτοια ευγνωμοσύνη στον Θεό, πού καθόμουν μέσα στο Καλύβι και έλεγα συνέχεια: «Σ' ευχαριστώ εκατομμύρια-δισεκατομμύρια φορές, Θεέ μου».

Έξω, χωρίς νά το ξέρω, ήταν ένας κοσμικός και μέ άκουσε. Όταν μέ είδε μετά, μου είπε: «Πάτερ, σκανδαλίσθηκα. Άκουσα νά λές "έκατομμύρια-δισεκατομμύρια" και είπα "τί είναι αυτά πού λέει ό πατήρ Παΐσιος;"». Τί νά του έλεγα; Εγώ εννοούσα ευχαριστίες στον Θεό γιά την βροχή, και αυτός νόμιζε ότι με- τρούσα χρήματα. Και αν ήταν κανένας άλλος, θά μπορούσε νά έρθη νά μέ ληστέψη το βράδυ, νά μου δώση και ενα γερό ξύλο, και τελικά δεν θά έβρισκε τίποτε.
Μιά άλλη φορά είχε έρθει κάποιος πού είχε άρρωστο παιδί. Τόν πήρα νά τόν δω μέσα στο εκκλησάκι. Όταν άκουσα το πρόβλημα του, τού είπα, γιά νά τόν βοηθήσω: «Κάτι πρέπει νά κάνης κι εσύ, γιά νά βοηθηθή το παιδί σου. Μετάνοιες δεν κάνεις, νηστεία δεν κάνεις, χρήματα δέν έχεις, για να κάνης ελεημοσύνες, πές στον Θεό: "Θεέ μου, δέν έχω κανένα καλό να θυσιάσω για την υγεία του παιδιού μου, θά προσπαθήσω τουλάχιστον νά κόψω το τσιγάρο"».
Ό καημένος συγκινήθηκε και μου υποσχέθηκε πώς θά το κάνη. Πήγα νά του ανοίξω τήν πόρτα, γιά νά φύγη, και εκείνος άφησε το τσακμάκι και τά τσιγάρα μέσα στο εκκλησάκι, κάτω από τήν εικόνα του Χριστού. Έγώ δέν το πρόσεξα. Μετά από αυτόν μπήκε ένας νεαρός στο εκκλησάκι, κάτι ήθελε νά μου πή, και ύστερα βγήκε έξω και κάπνιζε.
Τού λέω: «Παλληκάρι, δέν κάνει νά καπνίζης εδώ. Πήγαινε λίγο πιο πέρα». «Μέσα στην εκκλησία επιτρέπεται νά καπνίζης;», μου λέει. Αυτός είχε δει το πακέτο μέ το τσακμάκι πού είχε αφήσει ο πατέρας του άρρωστου παιδιού και έβαλε λογισμό ότι καπνίζω. Τον άφησα νά φύγη μέ τον λογισμό του. Καλά, και αν κάπνιζα, και μέσα στην εκκλησία θά κάπνιζα; Βλέπετε τί είναι ό λογισμός;
- Γέροντα, ή υπόνοια, ή καχυποψία, πόση ζημιά μπορεί νά κάνη στην ψυχή;
- Ανάλογα μέ τήν υπόνοια είναι και ή ζημιά. Ή καχυποψία φέρνει καχεξία.
- Πώς θεραπεύεται;
- Μέ καλούς λογισμούς.
- Γέροντα, άν δη ό άνθρωπος ότι πέφτει εξω μιά φορά, αυτό δέν τον βοηθάει;
- Άν πέση μιά φορά εξω, τέλος πάντων άν πέση όμως δυό φορές, θά σακατευθη. Θέλει προσοχή, γιατί και ένα τοις χιλίοις νά μήν είναι τά πράγματα έτσι όπως τά σκεφθήκαμε, κολαζόμαστε. Όταν ήμουν στο Κοινόβιο, μιά φορά τήν Μεγάλη Σαρακοστή ένα γεροντάκι, ό Γέρο-Δωρόθεος, τηγάνιζε κολοκυθάκια. Τον είδε ένας αδελφός τήν ώρα πού τά έβαζε στο τηγάνι και έρχεται και μου λέει:«Νά δής, ό Γέρο-Δωρόθεος τηγανίζει κάτι μπαρμπούνια τόσο μεγάλα!». «Μά, του λέω, ό Γέρο-Δωρόθεος, Μεγάλη Σαρακοστή, δεν είναι δυνατόν νά τηγανίζη μπαρ- μπούνια». «Ναι, μου λέει, τά είδα με τά μάτια μου, κάτι μπαρμπούνια τόσα!».
Ό Γέρο- Δωρόθεος είχε έρθει δεκαπέντε χρόνων στο Άγιον Όρος και ήταν σάν μάνα. Αν έβλεπε κανένα καλογέρι λίγο φιλάσθενο, «έλα εδώ, του έλεγε, έχω ένα μυστικό νά σου πω», καί τοϋ έδινε λίγο ταχίνι μέ κοπανισμένα καρύδια ή κάτι άλλο. Καί τά γεροντάκια τά οικονομούσε ανάλογα. Πάω μετά στον Γέρο-Δωρόθεο καί τί νά δω; Κολοκυθάκια τηγάνιζε γιά το νοσοκομείο!
- Καί αν, Γέροντα, ένας λογισμός υπόνοιας γιά κάποιον βγή αληθινός;
- Καί αν μιά φορά βγή αληθινός ένας τέτοιος λογισμός, σημαίνει οτι κάθε φορά θά είναι αληθινοί τέτοιοι λογισμοί; Ύστερα που ξέρεις άν ό Θεός επέτρεψε νά βγή αληθινός εκείνος ό λογισμός, γιά νά δώση πνευματικές εξετάσεις ό άλλος στην ταπείνωση; Βέβαια χρειάζεται νά προσεχή κανείς νά μή δίνη καί ό ίδιος αφορμές, ώστε ό άλλος νά βγάζη λανθασμένα συμπεράσματα. Γιά νά βάλη λ.χ. κάποιος έναν αριστερό λογισμό γιά σένα, μπορεί ό ίδιος νά έχη εμπάθεια, άλλα κι εσύ μπορεί νά έδωσες αφορμή. Αν, παρόλο πού εσύ πρόσεξες, ό άλλος σκεφθή κάτι εις βάρος σου, τότε νά δοξάσης τον Θεό καί νά εύχηθής γιά εκείνον.

«Συζήτηση μέ τους λογισμούς»

 - Γέροντα, όταν έρχεται ένας λογισμός υπερήφανος, υποφέρω.
- Τον κρατάς μέσα σου;
-Ναί.
- Γιατί τον κρατάς; Νά του κλεινής την πόρτα. Άμα τον κρατάς μέσα σου, ζημία έχεις. Έρχεται ό λογισμός σαν τον κλέφτη, του ανοίγεις την πόρτα, τον βάζεις μέσα, πιάνεις κουβέντα μαζί του, και μετά εκείνος σε κλέβει. Με τον κλέφτη πιάνει κανείς κουβέντα; Όχι μόνον κουβέντα δέν πιάνει, αλλά κλειδώνει την πόρτα, γιά νά μην μπή μέσα.
Μπορεί ακόμη καί νά μή συζήτησης μαζί του, αλλά γιατί νά τον άφήσης νά περάση; Ας πούμε ένα παράδειγμα· δέν λέω ότι έχεις τέτοιους λογισμούς, αλλά άς υποθέσουμε ότι σου έρχεται ένας λογισμός ότι μπορούσες νά είσαι εσύ Γερόντισσα. Εντάξει, ήρθε ό λογισμός.
Μόλις ερθη, πες στον εαυτό σου: «πολύ καλά· θέλεις νά είσαι Γερόντισσα; γίνε πρώτα στον εαυτό σου Γερόντισσα», οπότε αμέσως κόβεις την συζήτηση. Τί, με τον διάβολο θά συζητάμε; Βλέπεις, όταν ό διάβολος πήγε νά πειράξη τον Χριστό, Εκείνος του είπε: «­Ύπαγε οπίσω μου, σατανά»[1]. Αφού ό Χριστός είπε στον διάβολο: «άντε πήγαινε...», εμείς τί νά συζητάμε;
- Γέροντα, είναι κακό νά συζητάω έναν αριστερό λογισμό, γιά νά δώ άπό που προέρχεται;
- Το κακό είναι ότι δέν συζητάς με τον λογισμό, όπως νομίζεις, άλλα με το ταγκαλάκι. Περνάς ευχάριστα εκείνη τήν ώρα, μετά όμως παιδεύεσαι. Νά μή συζητάς καθόλου τέτοιους λογισμούς. Νά πιάνης τήν χειροβομβίδα καί νά τήν πετάς στον εχθρό, γιά νά τον σκοτώσης. Ή χειροβομβίδα έχει τήν ιδιότητα νά μή σκάη αμέσως, αλλά μετά δύο-τρία λεπτά. Έτσι καί ό αριστερός λογισμός, αν τον δίωξης αμέσως, δέν μπορεί νά σε βλάψη.
Άλλα εσύ μερικές φορές δέν έχεις εγρήγορση, δέν λές τήν ευχή, καί δέν μπορείς νά άμυνθής. Έρχεται το τηλεγράφημα του διαβόλου άπ' εξω, το παίρνεις, το διαβάζεις, το ξαναδιαβάζεις, το πιστεύεις καί τό περνάς στο αρχείο. Αυτούς τους φακέλους θά τους παρουσίαση τό ταγκαλάκι τήν ήμερα της Κρίσεως, γιά νά σε κατηγορήση.
- Γέροντα, πότε ή προσβολή ενός αριστερού λογισμού είναι πτώση;
- Έρχεται ό λογισμός και τόν διώχνεις αμέσως. Αυτό δεν είναι πτώση. Έρχεται και τόν συζητάς. Αυτό είναι πτώση. Έρχεται, τόν δέχεσαι λίγο και μετά τόν διώχνεις. Αυτό είναι μισή πτώση, γιατί και τότε έχεις πάθει ζημιά, επειδή μόλυνε ό διάβολος τόν νου σου. Δηλαδή είναι σαν να ήρθε ό διάβολος και του είπες: «Καλημέρα, τί γίνεται; Καλά; Κάθησε να σέ κεράσω. Α, ό διάβολος είσαι; Φύγε τώρα». Αφού είδες ότι είναι ό διάβολος, γιατί τόν έβαλες μέσα; Τόν κέρασες και θά ξανάρθη.

«Συγκατάθεση στον λογισμό»

- Γιατί, Γέροντα, μου περνούν στο μοναστήρι διάφοροι κακοί λογισμοί, ενώ στον κόσμο δέν γινόταν αυτό; Έγώ τους επιτρέπω;
- Όχι, ευλογημένη! Άσ' τους να ερχωνται και νά φεύγουν. Μήπως τα αεροπλάνα πού περνούν πάνω από το μοναστήρι και σου χαλούν τήν ησυχία σέ ρωτούν; Έτσι και αυτοί οι λογισμοί. Μήν απελπίζεσαι. Αυτοί οι λογισμοί είναι κανοναρχίσματα τού διαβόλου. Είναι σαν τα διαβατάρικα πουλιά πού, όταν πετούν στον ουρανό, είναι πολύ όμορφα νά τά χαζεύης. Αν όμως κατεβούν και κάνουν φωλιά στό σπίτι σου, μετά κάνουν πουλάκια, και τά πουλάκια λερώνουν.
- Γιατί όμως, Γέροντα, νά μού ερχωνται τέτοιοι λογισμοί;
- Αυτήν τήν δουλειά τήν κάνει ό πειρασμός. 'Αλλά υπάρχει μέσα σου και κατακάθι· δεν έγινε ακόμη ή κάθαρση. Εφόσον όμως εσύ δέν τους δέχεσαι, δέν έχεις ευθύνη. Άφησε τά σκυλιά νά γαυγίζουν. Μήν τους ρίχνης πολλές πέτρες. Γιατί, όσο τους ρίχνεις πέτρες, συνεχίζουν νά γαυγίζουν και άπό τις πολλές πέτρες θά χτίσουν μοναστήρι ή σπίτι, ανάλογα..., και ύστερα δύσκολα να το γκρεμίσης.
- Δηλαδή, Γέροντα, πότε γίνεται συγκατάθεση στους λογισμούς;
- Όταν τους πιπιλίζης σαν καραμέλα. Να προσπαθήσης να μην πιπιλίζης τους λογισμούς αυτούς πού είναι άπ' εξω ζαχαρωμένοι καί μέσα φαρμάκι, και ύστερα απελπί- ζεσαι. Το να περνούν λογισμοί κακοί από τον άνθρωπο δεν είναι ανησυχητικό, γιατί μόνο στους Αγγέλους καί στους τελείους δεν περνούν λογισμοί κακοί. Ανησυχητικό είναι, όταν ό άνθρωπος ισοπέδωση ένα κομμάτι της καρδιάς του καί δέχεται τά λυκόφτερα - τα ταγκαλάκια. Έάν καμμιά φορά συμβή καί αυτό, αμέσως εξομολόγηση, καλλιέργεια τοΰ αεροδρομίου καί φύτεμα καρποφόρων δένδρων, για νά γίνη ή καρδιά πάλι Παράδεισος.


1. Λουκ. 4, 8.

Απόσπασμα από τις σελίδες 62-68 του βιβλίου:
            ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
                              ΛΟΓΟΙ Γ΄      
                ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΑΦΥΠΝΙΣΗ
                  ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
       «ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
                ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ