Μητέρα πρόσεχε! 9ο Μέρος Κείμενο καί Ὁμιλία. Τό δηλητήριο τοῦ φθόνου

Π. Σάββας 2009-07-01 ΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΤΟ ΔΗΛΗΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΦΘΟΝΟΥ

Ὁμιλία τοῦ π. Σάββα στίς 01-07-09 (Σύναξη Νέων Μητέρων).

Γιά νά κατεβάσετε καί νά ἀποθηκεύσετε τήν ὁμιλία πατῆστε ἐδῶ (δεξί κλίκ, 'Ἀποθήκευση προορισμοῦ ὡς, ἄν ἔχετε Interntet Explorer ἤ Ἀποθήκευση δεσμοῦ ὡς, ἄν ἔχετε Mozilla. Στή συνέχεια δῶστε τό ὄνομα πού θέλετε καί πατῆστε ΟΚ γιά νά ἀποθηκευθεῖ ἡ ὁμιλία).

ΜΗΤΕΡΑ ΠΡΟΣΕΧΕ!

Μέρος Θ'

ΤΟ ΔΗΛΗΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΦΘΟΝΟΥ

Ὁ φθόνος εἶναι τό τρίτο καί ἀρκετά συνηθισμένο στά παιδιά ἐλάττωμα, πού γιά τό ξερίζωμά του οἱ γονεῖς πρέπει νά δείξουν ἔγκαιρα μεγάλο ἐνδιαφέρον καί ζῆλο. Γιά τό φθονερό ἄνθρωπο εἶναι ἀνυπόφορη ἡ εὐτυχία τοῦ ἄλλου. 
Ξεσκίζεται ἡ καρδιά του ἀπό θλίψη, ὅταν ὁ συνάνθρωπός του εἶναι εὐτυχισμένος, ἐνῶ νιώθει χαρά καί ἱκανοποίηση ὅταν ἐκεῖνος δοκιμάζεται καί ὑποφέρει. 
Εὔχομαι, ἀγαπητοί, νά μή βρίσκεται ἀνάμεσά σας οὔτε ἕνας τέτοιος ἄνθρωπος.

Ἐδῶ θ' ἀπαντήσουμε στό ἐρώτημα: Τί πρέπει νά κάνουν οἱ γονεῖς, γιά νά μήν ἀφήσουν ν' ἀναπτυχθεῖ στίς καρδιές τῶν παιδιῶν ἡ ζήλεια, ὁ φθόνος; Σημειῶστε τούς πέντε ἑπόμενους κανόνες:

Πρῶτος κανόνας: Νά καταστέλλετε ἔγκαιρα κάθε ἐμφάνιση ζήλειας στά παιδιά.

Τό ἐλάττωμα αὐτό ἐμφανίζεται μέ ποικίλες μορφές στήν παιδική ψυχή. Θά τίς δοῦμε μέ ὁρισμένα παραδείγματα, γιατί οἱ γενικές παρατηρήσεις πολύ λίγο μποροῦν νά βοηθήσουν στήν προκειμένη περίπτωση.

Ἄν τά παιδιά στό τραπέζι προτείνουν βιαστικά τά πιάτα τους, γιατί φοβοῦνται ὅτι, μέχρι νά ἔρθει ἡ σειρά τους, τό καλύτερο φαγητό θά ἔχει μοιραστεῖ στούς ἄλλους· ἄν τρῶνε γρήγορα, ρίχνοντας γύρω ἀνήσυχες ματιές, γιά νά προλάβουν νά πάρουν κι ἄλλο φαγητό· ἄν κοιτάζουν σκυθρωπά τά πιάτα τῶν ἄλλων, παραβάλλοντας τίς μερίδες· ἄν συγκρίνουν τά σχολικά εἴδη, τά ροῦχα ἤ τά παιχνίδια πού τούς χαρίζετε, γιά νά δοῦν ποιός πῆρε τά καλύτερα, ὅλ' αὐτά εἶναι σημάδια ζήλειας, πού πρέπει νά ξεριζώσετε, ὅπου καί ὅποτε ἐμφανιστεῖ.

Ἄν μάλιστα τό παιδί δέν δέχεται κάτι πού τοῦ προσφέρετε, ἐπειδή καί τό ἄλλο παιδί πῆρε τό ἴδιο πράγμα, αὐτό ἀποδεικνύει ὅτι ἡ ζήλεια ρίζωσε γερά μέσα του. Γιά μιά τέτοια συμπεριφορά πρέπει νά νουθετεῖται μέ ἐπιμέλεια καί, σέ περίπτωση ὑποτροπῆς, νά τιμωρεῖται αὐστηρά.

Μιά ἄλλη μορφή φθόνου, πολύ συχνή στά παιδιά, εἶναι ἡ χαιρεκακία. Ἐμφανίζεται κι αὐτή μέ ποικίλες μορφές.

Ἔτσι, ἄν τά παιδιά χαμογελοῦν μέ μίσος, ὅταν κάποιος τιμωρεῖται, ἤ εἰρωνεύονται τόν τιμωρημένο, πρέπει νά ὑποστοῦν κι αὐτά τήν ἴδια τιμωρία. Ἄν συκοφαντοῦν τό ἕνα τό ἄλλο, πρέπει πάντα νά τιμωροῦνται μέ μεγάλη αὐστηρότητα.
 Ἄλλα κι ὅταν ἀποκαλύπτουν τά πραγματικά παραπτώματα τῶν φίλων ἤ τῶν συμμαθητῶν τους, μέ μοναδικό σκοπό νά τιμωρηθοῦν ἐκεῖνοι, καί τότε ἀκόμα δέν θά τ' ἀφήνουμε χωρίς παρατήρηση. 
Γενικά, τίς μαρτυρίες ἤ «καταγγελίες» τῶν παιδιῶν μποροῦμε νά τίς δεχθοῦμε, μόνο ὅταν ὁ πατέρας, ἡ μητέρα ἤ ὁ δάσκαλος τούς ἀναθέτουν τήν τήρηση τῆς τάξεως καί ἀπαιτοῦν σωστές ἀπαντήσεις.

Καί στήν περίπτωση ὅμως αὐτή πρέπει νά νουθετεῖτε τά παιδιά, ὥστε νά σᾶς πληροφοροῦν γιά τή διαγωγή τῶν ἄλλων ὄχι ἀπό χαιρεκακία, ἄλλα, σάν τόν πάγκαλο Ἰωσήφ, μόνο γιά νά προληφθεῖ ἡ ἁμαρτία.

Δεύτερος κανόνας: Μήν προκαλεῖτε οἱ ἴδιοι τό φθόνο στίς καρδιές τῶν παιδιῶν.

Αὐτό συμβαίνει συχνά ὅταν οἱ γονεῖς ἔχουν ἰδιαίτερη συμπάθεια σέ ὁρισμένα ἀπό τά παιδιά τους. Γιά τούς χριστιανούς γονεῖς αὐτό εἶναι ἀπαράδεκτο. 
Ἔχουν ὑποχρέωση ν' ἀγαποῦν ὅλα τά παιδιά τους ἐξίσου καί νά τ' ἀντιμετωπίζουν μέ τόν ἴδιο τρόπο, γιατί διαφορετικά αὐτοί οἱ ἴδιοι θά προκαλέσουν τό φθόνο στίς καρδιές τῶν παιδιῶν ἐκείνων, πού θεωροῦν τόν ἑαυτό τούς ἀδικημένο.

Στό φαγητό, στά ροῦχα, στά δῶρα, κανένα παιδί δέν πρέπει νά ἔχει ἰδιαίτερη μεταχείριση, ἄλλα ὅλα ν' ἀπολαμβάνουν ἐξίσου τ' ἀγαθά αὐτά¹.

Κοινά μέτρα πρέπει νά ὑπάρχουν ἐπίσης στόν ἔπαινο καί στήν ἐπίπληξη, στή στοργή καί στήν αὐστηρότητα, στήν ἀμοιβή καί στήν τιμωρία: Νά μή συγχωροῦμε στό μικρό παιδί ἐκεῖνο γιά τό ὅποιο τιμωροῦμε τά μεγαλύτερα ἀδέρφια του.

Πόσο θλιβερά ἐπακόλουθα μποροῦν νά προκληθοῦν ἀπό τήν ἄνιση μεταχείρηση τῶν παιδιῶν, τό βλέπουμε στήν περίπτωση τῶν ἀδελφῶν τοῦ Ἰωσήφ. Ἡ ἰδιαίτερη ἀγάπη τοῦ πατέρα τους Ἰακώβ σ' αὐτόν, σκλήρυνε τόσο τήν καρδιά τους, πού, ἄν καί δέν τόν θανάτωσαν, ὅπως εἶχαν ἀποφασίσει, τόν πούλησαν ὅμως δοῦλο στήν Αἴγυπτο!

Τρίτος κανόνας: Μή διδάσκετε τό φθόνο στά παιδιά μέ τό παράδειγμά σας.

Ἄν τά παιδιά ἀκοῦνε συνεχῶς τόν πατέρα ἤ τή μητέρα νά μιλοῦν μέ φθόνο, κακεντρέχεια καί χαιρεκακία γιά τούς γνωστούς, τούς συγγενεῖς ἤ τούς συναδέλφους τους· ἄν οἱ γονεῖς βρίζουν διαρκῶς τούς πλούσιους καί δυσανασχετοῦν ἐπειδή αὐτοί δέν εἶναι τόσο πλούσιοι· ἄν τά παιδιά δέν ἀκοῦνε τίποτ' ἄλλο παρά μόνο ζηλότυπες καί φθονερές συζητήσεις, πῶς εἶναι δυνατόν ἡ ζήλεια καί ὁ φθόνος νά μή ριζώσουν στίς τρυφερές καρδιές τους, καθώς μάλιστα ἡ ροπή πρός τό κακό εἶναι ἰσχυρή στό μετά-πτωτικό ἄνθρωπο;

Τέταρτος κανόνας: Μαθαίνετε τά παιδιά σας νά μισοῦν καί ν' ἀπεχθάνονται τό φθόνο, σάν ἕνα ἐλάττωμα πού προξενεῖ μεγάλη λύπη στό Θεό.

Ὁ φθόνος εἶναι ἕνα ἀπαίσιο ἐλάττωμα, ἀλλά τά παιδιά σας δέν πρέπει νά τόν ἀποφεύγουν μόνο γι' αὐτό. Ἐπιπλέον ὁ φθόνος εἶναι ἕνα κουτό ἐλάττωμα, γιατί ὄχι μόνο δέν δίνει κέρδος στό φθονερό, ἀλλ' ἀντίθετα μόνο τόν ζημιώνει, γιατί τοῦ δηλητηριάζει τή ζωή. Τά παιδιά ὅμως πρέπει ν' ἀποφεύγουν τή ζήλεια, προπαντός γιατί μπροστά στό Θεό εἶναι τό μεγαλύτερο ἁμάρτημα.

Πόσο ἀπεχθάνεται ὁ Θεός τό φθόνο! Ἐσεῖς μπορεῖτε καλύτερα ἀπ' ὅλους νά ἐξηγήσετε στά παιδιά σας ὅτι ὁ φθόνος προέρχεται ἀπό τό διάβολο. Ἐκεῖνος ἔφερε τό φθόνο στόν κόσμο: Φθόνησε τήν εὐτυχία πού ἀπολάμβάναν ὁ Ἀδάμ καί ἡ Εὔα στόν παράδεισο.

Κατόπιν δεῖξτε στά παιδιά σας πόσα κακά ἔφερε στόν κόσμο ὁ φθόνος: Ἀπό φθόνο ὁ σατανᾶς παρέσυρε τούς προπάτορές μας στήν ἁμαρτία. Ὁ φθόνος ἔκανε τόν Κάιν ἀδελφοκτόνο. Ἀπό φθόνο τά παιδιά τοῦ Ἰακώβ πούλησαν τόν ἀδελφό τους Ἰωσήφ. Ὁ φθόνος, τέλος, ἔκανε τούς Φαρισαίους νά κατηγορήσουν τόν Κύριο καί ν' ἀπαιτήσουν τή θανάτωσή Του!

Ἐξηγῆστε ἀκόμα στά παιδιά, ὅτι ὁ φθονερός μιμεῖται τό διάβολο, τοῦ μοιάζει, καί γι' αὐτό θά ὑποστεῖ τήν ἴδια τιμωρία μ' αὐτόν.

Ὁ βαρύτερος χαρακτηρισμός γιά τό φθόνο εἶναι οἱ λόγοι τοῦ σοφοῦ: «Φθόνῳ δέ διαβόλου εἴσηλθεν εἰς τόν κόσμον ὁ θάνατος» (Σοφ. Σολ. 2:24).

Πέμπτος κανόνας: Καλλιεργῆστε στίς ψυχές τῶν παιδιῶν σας, ἀπό τή νηπιακή ἀκόμα ἡλικία, τήν ἀντίθετη στό φθόνο ἀρετή, τήν εὐμένεια καί τήν καλή διάθεση ἀπέναντι σέ ὅλους, καί γενικότερα ἐκείνη τήν ἀγάπη πρός τόν ἄνθρωπο, πού καθορίζει ἡ ἐντολή τοῦ Κυρίου: «Πάντα οὖν ὅσα ἄν θέλητε ἵνα ποιῶσιν ὑμῖν οἱ ἄνθρωποι, οὕτω καί ὑμεῖς ποιεῖτε αὐτοῖς» (Ματθ. 7:12).

Οἱ γονεῖς πρέπει μέ λόγια καί μέ ἔργα νά ἐμπνέουν στά παιδιά τους τήν εἰλικρινῆ καί ἔμπρακτη ἀγάπη στό συνάνθρωπο. Τά παιδιά πρέπει νά μάθουν νά βοηθοῦν ὅσους ἔχουν ἀνάγκη. Νά συγκαταβαίνουν στίς ἀδυναμίες τῶν ἄλλων. Νά εἶναι ἐξυπηρετικά καί καλοκάγαθα μέ ὅλους. Πρέπει ἀκόμα νά μάθουν, σύμφωνα μέ τούς λόγους τοῦ ἀποστόλου, τό «χαίρειν μετά χαιρόντων καί κλαίειν μετά κλαιόντων» (Ρωμ. 12:15). Νά μάθουν, τέλος, ν' ἀνέχονται τά ἐλαττώματα τῶν ἄλλων καί νά μή φανερώνουν τίς ἀταξίες τῶν φίλων τους ἤ τῶν συμμαθητῶν τους.

Στήν ἐντολή τῆς ἀγάπης πρός τό συνάνθρωπο, ὁ Κύριος δίνει τήν ἴδια ἀξία μέ τήν ἀγάπη πρός τό Θεό, καί τή θεσμοθέτησε σάν γνώρισμα τῶν γνήσιων μαθητῶν του, Λέγοντας: «Ἐν τούτῳ γνώσονται πάντες ὅτι ἐμοί μαθηταί ἐστε, ἐάν ἀγάπην ἔχητε ἐν ἀλλήλοις» (Ἰω. 13:35).

Σᾶς ἔδειξα, γονεῖς, τούς βασικούς τρόπους, γιά νά νικήσετε καί νά ξεριζώσετε ἀπό τίς καρδιές τῶν παιδιῶν σας τό φθόνο καί τήν κακία. Εἴδατε πόσο κουτό ἐλάττωμα εἶναι ὁ φθόνος, ἀφοῦ δέν φέρνει καμιά ὠφέλεια στό φθονερό, ἀλλά μόνο τοῦ δηλητηριάζει τή ζωή. Εἴδατε πόσο φοβερό ἁμάρτημα εἶναι, ἀφοῦ στρέφεται ἐνάντια στήν πρώτη ἀρχή τοῦ χριστιανισμοῦ, «ἀγαπήσεις τόν πλησίον σου ὡς σεαυτόν» (Ματθ. 22:39). Καί διαπιστώσατε ὅτι ὁ φθόνος εἶναι πραγματικά διαβολικό ἐλάττωμα, γιατί προέρχεται ἀπό τόν πονηρό καί ἐξομοιώνει τόν ἄνθρωπο μ' αὐτόν.

Γι' αὐτό, γονεῖς, φυλαχθεῖτε ἀπό τό φθόνο, καί φυλάξτε καί τά παιδιά σας ἀπ’ αὐτόν. Πολεμῆστε μ' ὅλη σας τήν ἀποφασιστικότητα κάθε ἐμφάνιση φθόνου στίς ψυχές τους, καί μήν προκαλεῖτε μέ τήν ἐμπαθῆ συμπεριφορά σας τή ζήλεια μεταξύ τους. Δεῖξτε τους μέ τά λόγια καί τό παράδειγμά σας, πόσο ὁ Θεός λυπᾶται μέ τό φθόνο.

Καλλιεργῆστε, τέλος, στίς ἁπαλές καί δεκτικές ψυχές τους τήν ἀντίθετη στό φθόνο ἀρετή, τήν καλωσύνη σέ ὅλους, γιά νά γίνουν τά παιδιά σας πραγματικά παιδιά τοῦ οὐράνιου Πατέρα, πού «τόν ἥλιον αὐτοῦ ἀνατέλλει ἐπί πονηρούς καί ἀγαθούς καί βρέχει ἐπί δικαίους καί ἀδίκους» (Ματθ. 5:45).

συνεχίζεται…

Εὐχαριστοῦμε θερμά τόν Ἡγούμενο τῆς Ι.Μ. Παρακλήτου γιά τήν ἄδεια δημοσίευσης ἀποσπασμάτων ἀπό τά βιβλία πού ἐκδίδει ἡ Ἱερά  Μονή.

Ἱερομόναχος Σάββας Ἁγιορείτης

1 Ἀπό τ' ἀνέκδοτα πού κυκλοφοροῦν: Κάποτε ρώτησαν μιά μητέρα, πού εἶχε ἐννιά παιδιά, ποιό ἀπ’ ὅλα ἀγαπάει περισσότερο. Ἐκείνη ἀπάντησε: «Ἐκεῖνο πού εἶναι μακριά, μέχρι νά ἔρθει, κι ἐκεῖνο πού εἶναι ἄρρωστο, μέχρι νά γίνει καλά».

hristospanagia3.blogspot.com