Μονή Συχαστρία. Ἀναμνήσεις μου ἀπό τόν Ρουμάνο γέροντα π.Ἰωαννίκιο Μπάλαν

Μονή Συχαστρία

Ἀναμνήσεις μου ἀπό τόν Ρουμάνο γέροντα π.Ἰωαννίκιο Μπάλαν

Εὑρίσκεται σέ μία μαγευτική τοποθεσία, πού τήν στολίζουν οἱ καταπράσινοι λοφίσκοι, τά πανύψηλα ἔλατα, ἡ μικρή τεχνητή λίμνη καί τά σκόρπια κελλάκια γύρω ἀπό τήν μονή σάν μικρές γωνίτσες τοῦ παραδείσου.
 Μέ ἐντυπωσίασε τό  πλῆθος τῶν προσκυνητῶν.
Οἱ περισσότεροι ἐστέκοντο ἔξω ἀπό τό κελλίον τοῦ π. Κλεόπα καί τόν ἄκουγαν πού ὡμιλοῦσε ἀδιάκοπα ἐπί πολλές ὧρες μέ τήν ἰδιότυπη μολδοβεάνικη προφορά του.

Τότε, τό 1984, ἡ μονή εἶχε 70 μοναχούς καί ἡγούμενο τόν π. Βικτωρῖνο, πού διακρίνεται γιά τήν ἐργατικότητά του, τά διοικητικά του προσόντα καί τήν ἀρετή τῆς φιλοξενίας.
Ὁ π. Κλεόπας τότε ἦταν ὁ Πνευματικός τῶν πατέρων τῆς μονῆς, ἀλλά καί ἄλλων μοναχῶν καί μοναζουσῶν πού κατέφθαναν ἀπό ἄλλες μακρινές μονές γιά νά ἐξομολογηθοῦν.
Ἦτο ἡλικίας 74 ἐτῶν μέ χιονόλευκα μαλλιά, μέ κατανυκτικό πρόσωπο καί φωτισμένη τήν σκέψι του. Δεχόταν ὅλους τούς χριστιανούς μέ τήν ἀγάπη καί τό χαμόγελο.

Ὅπως μᾶς εἶπε ὁ ἴδιος ἔχει χωρίσει τό πρόγραμμά του σέ τρία ὀκτάωρα:
Στό ἕνα τῆς νυκτός ξεκουράζεται λίγο καί προσεύχεται, στό ἄλλο συγγράφει καί διαβάζει τούς Ἁγίους Πατέρας καί στό τρίτο προσφέρεται στούς πιστούς, στούς μαθητάς του γιά ἐξομολόγησι καί διδασκαλία.
Γιά νά μπορῆ νά προσεύχεται καί συγγράφη ἀνενόχλητος φεύγει κάθε πρωΐ άπό τό κοντινό κελλί, πού ἀπέχει 5 λεπτά άπό τήν Μονή καί πηγαίνει στό βορειότερο πού ἀπέχει 20 λεπτά. Ἐκεῖ ὅλη τήν ἡμέρα μόνος του σημειώνει τό ἀποστάλαγ- μα τῶν βιωμάτων του καί τό ἀπόγευμα κατεβαίνει στό κοντινότερο κελλί γιά νά δεχθῆ τούς πιστούς καί ἐξομολογήση τούς μοναχούς.
Σ᾿ ἕνα τέτοιο δειλινό τόν εἴδαμε νά κατεβαίνη ἀργά-ἀργά μέ τό μεγάλο κομποσχοίνι στό χέρι του καί ντυμένος μέ τό κοζιόκ (κον¬τογούνι), πού εἶναι δέρμα προβάτου μέ κατεργασμένο τό λευκό μαλλί του.

—    Εὐλογεῖτε, πάτερ Κλεόπα.
—    Ό Κύριος νά σᾶς εὐλογῆ, καλῶς ὡρίσατε.
Φθάσαμε μαζί στό κελλί του, γνωρισθήκαμε καί σέ λίγο τοῦ ἀπευθύναμε μερικές ἐρωτήσεις:
—    Τί κάνετε, πάτερ Κλεόπα, μέ τί ἀσχολεῖσθε τώρα;
—    Μόλις ἐτελείωσα τά κηρύγματα γιά τίς Δεσποτικές καί Θεομητορικές ἑορτές καί σήμερα ἄρχισα νά γράφω λόγους γιά τούς μεγάλους ἑορταζομένους ἁγίους. Σήμερα ἔγραψα γιά τόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Δεκαπολίτη, τοῦ ὁποιου τό ἅγιο Λείψανο εὑρίσκεται ἄφθαρτο στήν μονή Μπίστριτσα τῆς Ὀλτένιας (ἄλλη μονή μέ τό ἴδιο ὄνομα).
Εἶχα ἀρχίσει νά γράφω ἕνα ἄλλο βιβλίο ὑπό μορφήν κηρυγμάτων γιά τόν θαυμαστό κόσμο τῆς δημιουργίας τοῦ Θεοῦ, τόν οὐρανό, τήν γῆ, τήν θάλασσα, τά ζῶα, τά πουλιά κλπ. Πῶς δηλαδή μέσα στήν φύσι, ὡσάν σέ μία εἰκόνα ἀποκαλύπτεται ἡ παρουσία τοῦ Θεοῦ, ἡ πρόνοιά Του καί ἡ παντοδυναμία Του.  Ἀλλά θά τό τελειώσω, πρῶτα ὁ Θεός τήν ἄλλη χρονιά, ἀφοῦ τελειώσω τά κηρύγματα γιά τούς Ἁγίους.

—    Πάτερ Κλεόπα, τί νά εἰπῶ στόν Γέροντά μου, ὅταν μέ έρωτήση, τί κάνει ό πατήρ Κλεόπας; Καί μοῦ εἶπε:
—    Νά τοῦ εἰπῆς ὅτι ὁ πατήρ Κλεόπας κάνει ἁμαρτίες.
—    Τοῦ εἶπα  νά προσεύχεσθε ὑπέρ Γεωργίου ἱερομονάχου καί τής συνοδείας του.
—    Ἐμένα ἐχάλασε τό μυαλό μου ἀπό τίς ἁμαρτίες μου καί νά κάνετε ἐσεῖς προσευχή γιά ἐμένα.

Μετά ἀπό τούς πολλούς δισταγμούς του, ὑπεχώρησε στήν ἐπιμονή μας καί συνεχίσθηκε ἡ συζήτησις μέ πλουσίους τούς καρπούς.
—    Πάτερ Κλεόπα, ποιό εἶναι τό ἔργο τοῦ μοναχοῦ;
—    Κάθε μοναχός καί λαϊκός ἔχει καθῆκον νά ἐκφράζη τήν ἀληθινή του πίστι πρός τόν Θεό μέ τήν προσευχή, τόν θεῖο φόβο καί τόν φόβο τοῦ θανάτου.
—    Ποιές εἶναι οί σπουδαιότερες ἀρετές γιά τόν κοινοβιάτη μοναχό;
—    Ἡ ὑπακοή, ἡ εἰλικρινής ἐξομολόγησις καί ἡ ἐκκοπή τοῦ θελήματος, ἐνῶ κατά τούς Ἁγίους Πατέρας μας εἶναι τό γνωστό τρίπτυχο: Παρθενία, ὑπακοή, ἀκτημοσύνη.
—    Πάτερ Κλεόπα, πέστε μου ἕνα λόγο ὠφέλιμο γιά ἡγουμένους καί Πνευματικούς πατέρας. Καί ἐκεῖνος μοῦ εἶπε:
—    Ὁ κάθε Πνευματικός καί ἡγούμενος νά εἶναι σαλίγκαρος, ὅταν θέλη νά τιμωρήση κάποιον καί δελφίνι, ὅταν πρόκειται νά συγχωρήση. Ὁ σαλίγκαρος βαδίζει ἀργά, ἔτσι καί ὁ Πνευματικός πατήρ νά μή βιάζεται νά τιμωρήση κάποιον. Ἐνῶ τό δελφίνι τρέχει στήν θάλασσα μέ πολλή ταχύτητα, ἔτσι καί ὁ Πνευματικός νά συγχωρῆ ἀμέσως, ὅποιος ἐν μετανοίᾳ διορθώνει τό σφάλμα του.
—    Πάτερ Κλεόπα, πέστε μου ἕνα ψυχωφελῆ λόγο γιά τούς γέροντας μοναχούς;
—    Νά ζοῦν οἱ γέροντες μέ ταπείνωσι καρδιᾶς καί ὀλιγώτερη σωματική ἄσκησι, διότι λέγει ὁ προφήτης Δαβίδ: «Ἐταπεινώθην καί ἔσωσέ με ὁ Κύριος».
—    Ἕνα λόγο παρηγοριᾶς γιά τούς ἀσθενεῖς:
        -Ὁ Θεός δύο ἔργα θέλει ἀπ᾿ αὐτούς: νά εὐχαριστοῦν τόν Θεό καί νά προσεύχωνται πάντοτε.
—    Ἕνα λόγο γιά τόν μάγειρο τῆς Μονῆς:
—    Ἡ μαγειρική εἶναι ἡ μεγαλύτερη προσευχή ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, ὅταν κανείς διακονεῖ γιά τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ. Ὁ μάγειρος εἶναι τά χρυσά χέρια γιά τούς ἀδελφούς.
—    Ἕνα λόγο γιά τόν Οἰκονόμο τῆς Μονῆς:
—    Νά ἔχη διάκρισι καί ἀνάλογα μέ τήν δύναμι τοῦ καθενός νά μοιράζη τίς διάφορες δουλειές.
—    Ἕνα λόγο γιά τούς διακονητάς τῆς ἐκκλησίας:
—    Νά διακονοῦν μέ φόβο Θεοῦ καί νοερά προσευχή, ὡσάν νά ἔχουν μπροστά τους τόν ἴδιο τόν Θεό, διότι αὐτό εἶναι ἡ ἀνώτερη προσευχή.
—    Ἕνα λόγο γιά τούς κηπουρούς τῆς Μονῆς:
—    Ὅσοι διακονοῦν μέ ἀγάπη καί πνεῦμα θυσίας, ἐπιτελοῦν λειτουργία, κατά τόν ὅσιο Θεόδωρο τόν Στουδίτη.
—    Πῶς ἠμποροῦμε, Γέροντα ν᾿ ἀποκτήσουμε δάκρυα στήν προσευχή;
—    Τά δάκρυα διαιροῦνται σέ τρεῖς κατηγορίες: σέ πνευματικά, ἀνθρώπινα ἤ φυσικά καί στά δαιμονικά. Τά πρῶτα προέρχονται ἀπό τόν φόβο τοῦ Θεοῦ, τήν θεία ἀγάπη, τήν μνήμη τοῦ θανάτου καί τῆς κολάσεως καί τήν ἐνθύμησι τῶν ἁμαρτιῶν μας. Τά δεύτερα ὑπάρχουν μεταξύ κυρίως τῶν συγγενῶν καί οὔτε βλάπτουν οὔτε ὠφελοῦν. Καί τά τῆς κακίας δάκρυα προέρχονται ἀπό τήν ὀργή, τήν ἀπελπισία, τήν φιλαργυρία, ἐγωϊσμό, ἐχθρότητα ἐναντίον κάποιου κλπ.
—    Πότε μᾶς ἐγκαταλείπει ἡ Χάρις τοΰ Θεοῦ;
—    Ὅταν κυριευώμεθα ἀπό ὑπερηφάνεια, κακούς λογισμούς καί ἀκηδία.
—    Πῶς ταπεινώνεται ὁ ἄνθρωπος;
—    Μέ τήν ὑπακοή, τήν ἐκκοπή τοῦ θελήματός του καί τήν συναίσθησι τῶν ἁμαρτιῶν του.
—    Ὠφελεῖ ἡ συνεχής ἐπανάληψις τῆς εὐχῆς χωρίς τήν συναίσθησι τῶν ἁμαρτιῶν μας;
—    Βοηθεῖ νά ἔλθη ἡ συναίσθησις καί, ὅταν κουράζεται ὁ νοῦς νά λέγωμε τήν εὐχή μέ τό στόμα.
—Πάτερ Κλεόπα, πέστε μου ἕνα ὠφέλιμο λόγο γιά τούς δοκίμους ἀδελφούς:
—    Νά κάνουν ὑπακοή, νά διαβάζουν τούς Ἁγίους Πατέρας καί τήν Ἁγία Γραφή, διότι μέ τίς ἀναγνώσεις φωτίζεται ό νοῦς, ἀνάβει ὁ πόθος γιά πνευματικό ἀγῶνα καί ὡσάν μία σάλπιγγα σαλπίζει γιά τόν πόλεμο ἐναντίον τοῦ ἐχθροῦ.
—    Πότε κανείς εἶναι ἕτοιμος γιά τήν ἡσυχαστική ζωή;
—    Ἐάν κάνη σέ ὅλα ὑπακοή μέ ταπείνωσι, διαβάζει τήν Ἁγία Γραφή καί τούς Πατέρας, ἔχει τήν εὐλογία τοῦ Γέροντος του καί ἔχει μείνει ἀρκετά χρόνια στό μοναστήρι.
—    Τί πρέπει νά κάνουμε, ὅταν ἔρχωνται πολλοί ξένοι καί προσκυνηταί στό μοναστήρι;
—    Νά τούς δεχώμεθα ὅλους μέ ταπείνωσι καί ἀγάπη. Ὁ  ἅγιος Ἐφραίμ ὁ Σῦρος λέγει ὅτι ἡ φιλοξενία εἶναι ὁ μοναδικός τρόπος νά μιλήσουμε σέ μία ψυχή γιά τόν Χριστό καί νά τήν κερδίσουμε.
—    Τί εἶναι ὁ ἐγωϊσμός;
—    Ὁ ἐγωϊσμός καί ἡ φιλαυτία εἶναι οἱ μητέρες, ρίζες καί πηγές ὅλων τῶν ἁμαρτιῶν.
—    Ποιά εἶναι ἡ βαθύτερη ἔννοια τῆς λέξεως «μετάνοια»;
—    Μετάνοια εἶναι ἡ συναίσθησις τῆς ἁμαρτωλότητός μας καί ή συντριβή καρδίας γιά τίς ἁμαρτίες μας.
—    Τί ἔχετε νά εἰπῆτε γιά τόν κόσμο σήμερα;
—    Ὅσο κακό καί νά ὑπάρχη ὁ Θεός ἔχει ἀγάπη καί, ἐάν παύση ν᾿ ἀγαπᾶ, ὁ κόσμος θά καταστραφῆ. Ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ γεννᾶ τό ἔλεος καί μέ τό ἔλεός Του σκεπάζει σήμερα ὅλο τόν κόσμο. Οἱ οἰκτιρμοί τοῦ Θεοῦ εἶναι σ᾿ ὅλα τά ἔργα Του.
Ὅλα, ὅσα ἐδημιούργησε, τ᾿ ἀγαπᾶ ὁ Θεός. Δέν ἀγαπᾶ τήν ἁμαρτία, διότι δέν εἶναι αἴτιος αὐτής, ἀγαπᾶ ὅμως τόν ἄνθρωπο, ἔστω καί ἄν ἁμαρτάνη.
    Τήν ἄλλη ἡμέρα μέ τόν π. Ἰωαννίκιο ἐπήγαμε στήν σκήτη Σύχλα μέ κάποιο ἰδιωτικό αὐτοκίνητο. Στόν δρόμο μοῦ ἀνέφερε γιά τήν ἱστορία τοῦ μοναχισμοῦ τῆς Ρουμανίας, γιά τά αἰωνόβια αὐτά δάση, ὅπου ἐφιλοξένησαν ἑκατοντάδες ἐρημίτες, ἐραστές τοῦ Θεοῦ, διδασκάλους καί ποιμένες τοῦ λαοῦ.

Ἑορτή  Γεννήσεως τῆς Παναγίας μας,
Μοναχός Δαμασκηνός Γρηγοριάτης
Ἱερά Μονή τοῦ Ὁσίου Γρηγορίου
ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ. 2010

***

Τό κείμενο προέρχεται ἀπό τά ἀρχεῖα τοῦ πατρός Δαμασκηνοῦ Γρηγοριάτου, ἀπό τήν ἱεραποστολή τοῦ Κογκό, τόν ὁποῖον καί εὐχαριστοῦμε θερμά γιά τήν παραχώρηση τῶν ἀρχείων, ὅπως ἐπίσης εὐχαριστοῦμε καί τόν γέροντα τῆς Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου πατέρα Γεώργιο Καψάνη γιά τήν εὐλογία καί τήν ἄδεια δημοσίευσης.

Ἐπιμέλεια κειμένου   Αναβάσεις

Διαβάστε τά ὑπόλοιπα πατώντας :  Ἀναμνήσεις ἀπό τον π.Ἰωαννίκιο Μπάλαν