Με θλίψεις και χαρές. Αρχιμ. Ιωήλ Κωνστάνταρος

Με θλίψεις και χαρές

Αποστολικό Ανάγνωσμα Κυριακής. Β' Λουκά

(Β' Κορινθίους Α' 21 – Β' 4)

Αρχ. Ιωήλ Κωνστάνταρος, Ιεροκήρυξ Ι. Μ. Δρ. Πωγ. & Κονίτσης

Ο Μεγάλος πατέρας και διδάσκαλος της Εκκλησίας μας, ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, αρκετές φορές που αναφέρεται στον Απόστολο Παύλο, γεμάτος ιερό δέος, κηρύσσει ότι η αποστολική του καρδιά ήταν ένα ηφαίστειο που φλεγόταν από την αγάπη του Θεού και τον πόθο για τον καταρτισμό των πνευματικών του τέκνων.

Δεν υπάρχει μεγαλύτερη απόδειξη αυτής της πραγματικότητας η οποία και φαίνεται στο κλείσιμο της Αποστολικής περικοπής που θα αναγνωσθεί την Κυριακή στη λατρευτική μας σύναξη.

«Εκ γαρ πολλής θλίψεως και συνοχής καρδίας έγραψα υμίν δια πολλών δακρύων, ουχ ίνα λυπήσθε, αλλά την αγάπην ίνα γνώτε, ήν έχω περισσότέρως προς υμάς» (Β' Κορ. Β' 4).

Μη νομίσετε δηλ. ότι για τους ελέγχους που σας έγραψα στην επιστολή μου εκείνη εγώ δεν δοκίμασα τίποτε. Διότι σας έγραψα από πολλή θλίψη και στενοχώρια της καρδιάς. Με δάκρυα πολλά, όχι για να λυπηθείτε, αλλά για να γνωρίσετε την αγάπη, την οποία υπερβολικά έχω προς εσάς.

Χρειάζεται άραγε, μετά το ξέσπασμα αυτό, μετά την πλήμμυρα των δακρύων και την έκφραση αυτής της πατρικής στοργής για τα εν Κυρίω τέκνα του, να προσθέσουμε κάτι άλλο;

Τούτο μόνο πρέπει να τονισθεί στο σημείο αυτό. Τόσο για τους πνευματικούς, όσο και για τους κατά σάρκα πατέρες.

Μόνο όποιος έχει πρώτα θυσιασθεί για τα τέκνα του, μπορεί στη συνέχεια δικριτικά να τα ελέγχει και να τους κάνει λόγο «περί πολλών δακρύων». Και όπως έγραφε μια μεγάλη μορφή που είχε γευθεί, τόσο τον πόνο, όσο και την αγάπη: «μόνο αυτός που αγαπά έχει δικαίωμα να ¨πονέσει¨ αυτόν που αγαπά»!

Τους γράφει λοιπόν με πόνο και αγάπη. Άλλωστε, όπως τους τονίζει, γι' αυτό και τους είχε αποστείλει την προηγούμενη αυστηρή του επιστολή, για να διορθωθούν. «Και όταν θα έλθω, να μη βρεθώ στην ανάγκη να λυπηθώ από σας, από τους οποίους θα έπρεπε μόνο χαρά να δέχομαι. Και ασφαλώς, για να μη λυπηθείτε κι εσείς, διότι είμαι απολύτως βέβαιος, ότι η δική μου χαρά είναι χαρά όλων σας».

Ακριβώς δε επάνω στη βάση αυτή, η «χρυσή σάλπιγγα της» μας, ο ιερός Χρυσόστομος, ερμηνεύει: «Τι υπάρχει πιο φιλόστοργο από την ψυχή αυτή; Γιατί δείχνει ότι πόνεσε όχι λιγότερο από κείνους που αμάρτησαν, αλλά πολύ περισσότερο μάλιστα. Γιατί λέγει, όχι μόνο 'με θλίψη', αλλά, 'με μεγάλη'». «Με δάκρυα και συντριβή καρδίας»!

Αλλά αυτό που αποτυπώνει στις θεόπνευστες επιστολές του ο κήρυκας της οικουμένης, βλέπουμε να επιβεβαιώνεται και στη ζωή των αγίων, αλλά και γενικώς όλων των πιστών.

Είναι δε νόμος απαράβατος, ότι στη ζωή μας, θα πρέπει να είμαστε έτοιμοι για να γευθούμε και από τα δύο ποτήρια. Και αυτό της χαράς και ευτυχίας, αλλά και αυτό του πόνου και της πικρίας, και μάλιστα αρκετές φορές.

Είναι όντως, πολύ χαρακτηριστικό αυτό το οποίο αναφέρεται στο βίο του Αγίου Ανδρέου, του δια Χριστόν Σαλού. Αναφέρεται ότι ο ίδιος ο Κύριος του έδωσε να γευθεί ποτήριο γεμάτο πικρία και αποστροφή, και στη συνέχεια, για να αντέξει και να συνεχίσει τον αγώνα, ποτήριο γεμάτο χαράς και ευτυχίας. Έτσι δια του τρόπου αυτού του έδωσε να καταλάβει το ποια θα ήταν η ζωή του. Μια ζωή με αβάσταχτους κατ' άνθρωπο πειρασμούς, θλίψεις, ταλαιπωρίες και ταπεινώσεις, και στη συνέχεια χαρά και ηδονή πνευματική ανέκφραστη.

Φυσικά ο κόσμος είναι άγευστος, τόσο του ενός, όσο και του άλλου. Οι θλίψεις και οι χαρές του κόσμου, έχουν υπερβολικά μικρή έκταση.

Και όχι μόνο οι άγιοι, οι φίλοι του Θεού που είναι οι μεγάλοι μας αδερφοί και προστάτες, αλλά και Αυτός ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, γεύθηκε το πικρό ποτήριο των θλίψεων και τέλος την οδύνη του Σταυρού. Και ολόκληρη η ζωή της Παναγίας μας, ως μητέρας του Θεανθρώπου, τι ήταν; Δικαίως αποκαλείται μεταξύ των άλλων η Θεοτόκος και «Βασίλισσα του πόνου»!

Μια ισόβια εναλλαγή χαράς και θλίψεως, πόνου και ευτυχίας ήταν η ζωή της Μητέρας του Κυρίου μας, την οποία στεφάνωσε στο τέλος η άληκτος μακαριότης της Βασιλείας του Θεού.

Πόση, αλήθεια, ωφέλεια και ευλογία θα λάβουμε στις καρδιές μας, εάν μελετήσουμε αυτές τις εναλλαγές της χαράς και των θλίψεων που φέρει στη ζωή της η Παρθενομήτωρ, όπως καταγράφονται στο λόγο του Θεού και όπως μας τα διασφαλίζει η Ιερά Παράδοση της Εκκλησίας μας!

Ήταν δυνατόν να μη πονέσει, όταν άκουε τους εχθρούς του Υιού της να φωνάζουν ότι «εν τω ονόματι του Βεελζεβούλ» ενεργεί τα έργα τα πρωτάκουστα και θαυμαστά;

Και η οδύνη της έφθασε στο κατακόρυφο, όταν είδε στον Γολγοθά τον αγαπημένο της Υιό, καρφωμένο επί του Σταυρού. Τότε ήταν που αισθάνθηκε τον απέραντο πόνο του χωρισμού. Και, αλήθεια, υπάρχει κανένας που να αγνοεί, ότι οι θλίψεις των παιδιών είναι και θλίψεις μεγάλες των μητέρων;

Δεν είναι λοιπόν καθόλου υπερβολικό αυτό που ελέχθη, ότι ο Σταυρός του Χριστού, δεν στήθηκε μόνο στον Γολγοθά, αλλά και στην καρδιά της Παναγίας, την οποία διαπέρασε ο πόνος ως αληθινή ρομφαία.

Εάν λοιπόν, ο Κύριος και Θεός μας, εάν η Πανάχραντος Μητέρα Του, εάν οι Απόστολοι και όλοι οι Άγιοι, γεύθηκαν τον πόνο και τις περισσότερες φορές ήπιαν και την τελευταία ρανίδα του πικρού ποτηρίου, είναι δυνατόν να περιμένουμε εμείς ότι η ζωή μας θα κυλήσει μόνο μέσα σε χαρές και ανθρώπινη ευτυχία;

Τούτο φίλοι μου είναι εντελώς αδύνατον.

Και αν κάποιες ψυχές, ακόμα δεν έχουν αισθανθεί τι θα πει πόνος και δάκρυ, ας έχουν κατά νου τον ψαλμωδό, ο οποίος γεμάτος από την εμπειρία της εναλλαγής πόνου και χαράς – χαράς και πόνου, χαράσσει την φράση που καταρτίζει τους πιστούς: «Ητοιμάσθην και ουκ εταράχθην» (Ψαλμ. ΡΙΗ΄60).

Όμως, προσοχή, διότι όπως συμβαίνει με όλα τα πράγματα του κόσμου αυτού, έτσι και η θλίψις αρχίζει, μεγαλώνει, φθάνει στην οξύτητα και θα λέγαμε στο απροχώρητο, και έπειτα υποχωρεί και φεύγει.

Για τους πιστούς όμως, για τους οπαδούς του Χριστού και τα μέλη της Εκκλησίας, συμβαίνει και κάτι άλλο παράδοξο. Συμβαίνει κάτι το αξιοθαύμαστο, που αλλάζει την πορεία της επιγείου ζωής και διαμορφώνει νέες καταστάσεις της χάριτος. Η θλίψη μετατρέπεται σε χαρά, ευφροσύνη και αγαλλίαση. Και όπως διακηρύσσει και πάλι ο Απόστολος Παύλος: « αιώνιον βάρος δόξης κατεργάζεται ημίν» (Β΄ Κορ. Δ΄17). Αρκεί να την δέχονται οι πιστοί όπως θέλει ο Κύριος και όπως βίωναν τη θλίψη οι Άγιοι της Εκκλησίας μας. Δηλ. με υπομονή και εγκαρτέρηση, με ασάλευτη πίστη και ελπίδα στον Θεό και στο Πανάγιο θέλημά του.

Όσο δε για τους ποιμένες και διδασκάλους, τους πνευματικούς πατέρες, ας διδάσκονται και ας εστιάζουν την προσοχή τους στα «ποιμαντικά δάκρυα» του Αποστόλου.

Όχι μόνο δεν ντρέπεται να το γράφει και να το επισημαίνει, αλλά γνωρίζει ότι με τις φράσεις αυτές, τους μεταδίδει ό,τι πολυτιμότερο θα μπορούσε. Και αυτοί οι Κορίνθιοι, αλλά και όλοι οι πιστοί, συγκινούνται και συγκλονίζονται όταν γνωρίζουν ότι κάποιος πνευματικός πατέρας, σε κάποια γωνιά της γης, ποτίζει την «γην την αγαθήν» με τους «όμβρους» των δικών του δακρύων.

Αγαπητοί μου. Ήδη τονίσαμε ότι όλη μας η ζωή είναι συνυφασμένη, τόσο με τον πόνο, όσο και με τη χαρά. Το ένα τρέφει το άλλο και το ένα αναπαύει το έτερον, μέσα βεβαίως στο πλαίσιο της Ορθοδόξου πνευματικότητας.

Επομένως, τα δάκρυα και στην περίπτωση του πόνου αλλά και της πνευματικής εν Κυρίω χαράς, δεν είναι, παρά η βροχούλα, όπως σημειώνει και ο Νικήτας ο Στηθάτος, που πέφτει απαλά επάνω στο χορτάρι και τρέφει τα στάχυα των αρετών.

Είθε ο «υετός» των πνευματικών μας πατέρων και καθοδηγητών, αλλά και οι «δροσοσταλίδες» της δικής μας μετάνοιας, να επιφέρουν στις καρδιές μας τον «θείον αμητόν».

Αμήν

Άρχ. Ιωήλ Κωνστάνταρος