Τὸ κλειδὶ. (†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος Καντιώτης

Τὸ κλειδὶ
«Καθὼς θέλετε ἵνα ποιῶσιν ὑμῖν οἱ ἄνθρωποι, καὶ ὑμεῖς ποιεῖτε αὐτοῖς ὁμοίως» (Λουκ. 6,31)

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος Ν. Καντιώτης

Ἀκούσατε, ἀγαπητοί μου, τὸ ἱερὸ καὶ ἅγιο Εὐαγγέλιο. Θέλω νὰ πιστεύω, ὅτι ἀγαπᾶ τε τὸ Εὐαγγέλιο καὶ τὸ διαβάζετε τακτικά, καθημερινῶς. Καὶ ὄχι μόνο τὸ διαβάζετε, ἀλλὰ καὶ προσπαθεῖτε νὰ τὸ ἐφαρμόσετε στὴ ζωή σας.
Ὑπάρχουν ὅμως ἄλλοι, ποὺ ἅμα τοὺς πῇς, Διάβασε Εὐαγγέλιο, κάνουν ἕνα μορφασμὸ εἰρωνείας καὶ λένε·
–Οὔφ, καημένε! Τὸ Εὐαγγέλιο ἦταν γιὰ «τῷ καιρῷ ἐκείνῳ». Τώρα πάλιωσε. Νέες ἰδέες, νέα συστήματα ἐπικρατοῦν στὸν κόσμο… Τί ἔχουμε ν᾿ ἀπαντήσουμε σ᾿ αὐτούς; Δυστυχισμένοι ἄνθρωποι!
Τὸ Εὐαγγέλιο δὲν παλιώνει. Μένει αἰώνιο. Ὅπως ὁ ἥλιος δὲν παλιώνει, ἔτσι καὶ τὸ Εὐαγγέλιο. Εἶνε ἥλιος πνευματικὸς ποὺ φωτίζει τὸν κόσμο.
Ἀπόδειξις ὅτι τὸ Εὐαγγέλιο δὲν παλιώνει εἶνε καὶ τὰ σημερινὰ λόγια του. Τί μᾶς λέει; «Καθὼς θέλετε ἵνα ποιῶσιν ὑμῖν οἱ ἄνθρωποι, καὶ ὑμεῖς ποιεῖτε αὐτοῖς ὁμοίως» (Λουκ. 6, 31). Δώδεκα λέξεις. Ἀλλὰ μέσα σ᾿ αὐτὲς τὶς δώδεκα λέξεις περικλείονται τὰ πάντα.
Ὁ Κύριος μᾶς δείχνει τὸν τρόπο νὰ ζήσουμε ἁρμονικὰ στὴν κοινωνία. Μᾶς δίνει ἕνα χρυσὸ κανόνα, ἕνα χρυσὸ κλειδί, μὲ τὸ ὁποῖο λύνονται καὶ τὰ δυ- σ κολώτερα προβλήματα. Γιὰ νὰ σᾶς δείξω, ὅτι ὁ κανόνας αὐτὸς εἶνε αἰώνιος καὶ ἔχει ἰσχὺ καὶ σήμερα καὶ σὲ κάθε ἐποχή, ἀναφέρω μερικὰ παραδείγματα.

* * *

 Τί μᾶς λέει ὁ Κύριος; Προτοῦ νὰ κάνουμε κάτι, νὰ ρωτᾶμε τὸν ἑαυτό μας. Ὄχι τὸν διεφθαρμένο ἑαυτό μας. Γιατὶ καθένας μας ἔχει δύο ἑαυτούς· ἕναν παλαιὸ ἄνθρωπο, παλαιὸ Ἀδάμ (ἕνα τίγρι καὶ λέοντα), καὶ ἕναν ἄγγελο.
Τὸν ἄγγελο, ποὺ ἔχεις μέσα σου, καὶ ὄχι τὸν δαίμονα, πρέπει νὰ ρωτᾷς. Καὶ ὁ ἄγγελος αὐτὸς εἶνε ἡ συνείδησί σου. Ρώτησέ την προτοῦ νὰ ἐνεργήσῃς· Αὐτό, ποὺ πᾷς τώρα νὰ κάνῃς στὸν ἄλλο, θέλεις ὁ ἄλλος νὰ τὸ κάνῃ σ᾿ ἐσένα;
Πιὸ συγκεκριμένα. Θέλεις, ὁ ἄλλος νὰ πάῃ στὸ χωράφι σου καὶ νὰ σοῦ κόψῃ τὰ δέντρα; Συνέβη αὐτὸ σ᾿ ἕνα χωριό. Πῆγε κάποιος τὴ νύχτα κ᾿ ἔκοψε ὅλες τὶς μηλιές, καὶ τὸ πρωὶ ὁ ἄνθρωπος εἶδε τὸ χωράφι του καὶ ἔκλαιγε.
Θέλεις, ὁ ἄλλος νὰ ἀλλάξῃ τὰ ὅρια τοῦ χωραφιοῦ σου; Θέλεις νὰ βάλῃ φωτιὰ καὶ νὰ κά ψῃ τὸ σπίτι σου; Θέλεις νὰ ἐργάζεσαι καὶ νὰ μὴ σοῦ δίνουν τὸ μισθό σου; Θέλεις νὰ σὲ κλέψουν καὶ νὰ σ᾿ ἐκμεταλλευτοῦν;… Σὲ ὅ λες τὶς ἐρωτήσεις αὐτὲς θ᾽ ἀπαντήσῃς· Ὄχι, ὄχι!
Θὰ πῇς· Δὲν θέλω νὰ μὲ κλέβουν, δὲν θέλω νὰ μὲ ἐκμεταλλεύωνται, δὲν θέλω νὰ μὲ ἀπατοῦν, δὲν θέλω νὰ πειράζουν τὴν περιουσία μου. Ὅπως λοιπὸν ἐσύ, ἄνθρωπε, δὲν θέλεις ὁ ἄλλος νὰ πειράζῃ τὴν περιουσία σου, ἀλλὰ θέλεις ὅλοι νὰ τὴ σέβωνται, κατὰ παρόμοιο τρόπο νὰ σεβαστῇς κ᾿ ἐσὺ τὴν περιουσία τοῦ ἄλλου. «Καθὼς θέλετε ἵνα ποιῶσιν ὑμῖν οἱ ἄνθρωποι, καὶ ὑμεῖς ποιεῖτε αὐτοῖς ὁμοίως». Ἀλλ᾿ ἐκτὸς ἀπὸ τὴν περιουσία ἔχουμε κάτι ἄλλο, πολὺ ἀνώτερο.
Καὶ αὐτὸ εἶνε ἡ ζωή. Ὅλοι οἱ ἐπιστήμονες νὰ μαζευτοῦν, ἕνα μυρμηγκάκι ζωντανὸ δὲν κάνουν. Συνεπῶς, πρέπει νὰ σεβώμαστε τὴ ζωὴ τοῦ ἄλλου. Καὶ σὲ ρωτῶ· Θέλεις, ὁ ἄλλος νὰ πάρῃ μαχαίρι καὶ νὰ σὲ ἀκρωτηριάσῃ, νὰ σοῦ κόψῃ τὴ μύτη, τ᾿ αὐ τιά, τὰ πόδια, νὰ σ᾿ ἀφήσῃ ἀνάπηρο; Θέλεις νὰ σὲ δηλητηριάσῃ; Θέλεις νὰ νοθεύσῃ τὰ τρόφιμα ποὺ τρῶς; νὰ νοθεύσῃ τὰ φάρμακα; Θέλεις νὰ σὲ σκοτώσῃ;…
Ὄχι, δὲν τὰ θέλεις αὐτά. Ὅπως λοιπὸν ἐσὺ θέλεις νὰ εἶνε τὰ τρόφιμα καὶ τὰ φάρμακά σου γνήσια καὶ νὰ σέβεται ὁ ἄλλος τὴ ζωή σου, ἔτσι κ᾿ ἐσὺ νὰ σέβεσαι τὴ ζωὴ τοῦ ἄλλου. «Καθὼς θέλετε ἵνα ποιῶσιν ὑμῖν οἱ ἄνθρωποι, καὶ ὑμεῖς ποιεῖτε αὐτοῖς ὁμοίως».
Ἐμεῖς οἱ Ἕλληνες ὅμως δὲν θεωροῦμε πολύτιμα μόνο αὐτά· ἔχουμε καὶ κάτι ἄλλο παραπάνω ἀπὸ τὴ ζωὴ καὶ τὰ πλούτη. Εἶνε ἡ τιμή μας. «Ἡ τιμὴ τιμὴ δὲν ἔχει», λέει ὁ λαός. Θέλεις, ὁ ἄλλος νὰ σὲ συκοφαντήσῃ καὶ νὰ σὲ διαβάλῃ;
Νὰ σὲ πάῃ στὸ δικαστήριο, ν᾽ ἁπλώσῃ τὸ βρωμερό του χέρι πάνω στὸ Εὐαγγέλιο, νὰ πῇ ἀνυπόστατα πράγματα καὶ νὰ σὲ ῥίξῃ στὴ φυλακή; Θέλεις, νὰ συκοφαντήσῃ τὴ γυναῖκα σου καὶ τὸ κορίτσι σου; Θέλεις, ὅταν λείπῃς, νὰ μπῇ σὰν φίδι στὸ σπίτι σου καὶ νὰ ἀτιμάσῃ τὴ γυναῖκα σου ἢ τὴν κόρη σου;… Ὄχι, ὄχι! θὰ πῇς.
Ἕνα βροντόφωνο Ὄχι θ᾿ ἀκουστῇ ἀπὸ τὰ στόματα ὅλων. Ὅπως λοιπὸν ἐσὺ ἔχεις τὴν ἀξίωσι ὁ ἄλλος νὰ σέβεται τὴν οἰκογενειακή σου τιμή, ἔτσι κ᾿ ἐσὺ νὰ σέβεσαι τὴν τιμὴ τοῦ ἄλλου. «Καθὼς θέλετε ἵνα ποιῶσιν ὑμῖν οἱ ἄνθρωποι, καὶ ὑμεῖς ποιεῖτε αὐτοῖς ὁμοίως».
Ἀλλ᾿ ὅπως, ἀγαπητοί μου, τὸ νόμισμα ἔχει δύο ὄψεις, ἔτσι καὶ αὐτὴ ἡ θεία ἐντολή, ὁ χρυσὸς καὶ βασιλικὸς κανόνας, ἔχει δύο ὄψεις. Καὶ ἡ ὡραιότερη ὄψις δὲν εἶνε ἡ ἀρνητική· εἶνε ἡ θετική. Δὲν θέλεις ὁ ἄλλος μόνο νὰ μὴ σοῦ κάνῃ κακό, ἀλλὰ θέλεις καὶ νὰ σοῦ κάνῃ καλό.
Πεινᾷς; θέλεις νὰ σοῦ δώσῃ ψωμί. Διψᾷς; θέλεις νὰ σοῦ δώσῃ ἕνα ποτήρι νερό. Εἶσαι ἄρρωστος; θέλεις νὰ σὲ ἐπισκεφθῇ. Ἀδικεῖσαι; θέλεις νὰ σὲ ὑποστηρίξῃ. Εἶσαι ὀρφανὸς ἢ χήρα; θέλεις νὰ σὲ προστατεύσῃ.
Πῆγες στὸ δικαστήριο; θέλεις νὰ βρεθοῦν ἄνθρωποι νὰ σὲ ὑπερασπιστοῦν καὶ νὰ σὲ ἀθῳώσουν. Πέθανε ὁ πατέρας σου καὶ ἡ μητέρα σου; θέλεις νὰ ᾿ρθοῦν καὶ νὰ σὲ παρηγορήσουν… Ἔ, αὐτὰ ποὺ θέλεις νὰ κάνουν σ᾿ ἐσένα, νὰ κάνῃς κ᾿ ἐσὺ σ᾿ αὐτούς. «Καθὼς θέλετε ἵνα ποιῶσιν ὑμῖν οἱ ἄνθρωποι, καὶ ὑμεῖς ποιεῖτε αὐτοῖς ὁμοίως».

* * *

 Ὅπως βλέπετε, αὐτὰ ἴσχυαν ὄχι μόνο τὸν παλαιὸ καιρό, ἀλλὰ ἰσχύουν καὶ σήμερα, καὶ θὰ ἰσχύουν πάντοτε. Καὶ γεννᾶται τὸ ἐρώτημα· Ἐφαρμόζει ὁ κόσμος τὰ χρυσᾶ λόγια τοῦ Χριστοῦ σήμερα; Δὲν τὰ ἐφαρμόζει.
Ὅλοι ἔγιναν φίλαυτοι, ἰδιοτελεῖς, συμφεροντολόγοι. Κέντρο τῆς ζωῆς ἔχουν τὸν ἑαυτό τους, τὸ σπίτι τους, τὰ παιδιά τους, τὴν οἰκογένειά τους· πέρα ἀπὸ αὐτὰ δὲν τοὺς ἐνδιαφέρει τίποτε ἄλλο. Κάθεσαι τὸ μεσημέρι καὶ τρῶς.
Σὲ ρωτῶ· τὴν ὥρα ποὺ ἔχεις στρωμένο τὸ τραπέζι, σκέπτεσαι ὅτι ὑπάρχει στὴ γειτονιὰ ἕνας πεινασμένος; Πέντε πιάτα ἔχεις στὸ τραπέζι σου; Κάν᾿ τα ἕξι· θὰ τὰ εὐλογήσῃ ὁ Θεός. Ἔρχεται ὁ βαρὺς χειμώνας, μὲ τὰ κρύα μὲ τοὺς πάγους μὲ τὰ χιόνια, κ᾿ ἐσὺ ἔχεις στὸ σπίτι σου σεντούκια μὲ ῥοῦχα, σκεπάσματα καὶ βελέντζες, διπλᾶ καὶ τριπλᾶ.
Γιά σκέψου· κάπου ἀλλοῦ ὑπάρχουν ἄνθρωποι ποὺ τουρτουρίζουν. Εἶσαι Χριστιανὸς καὶ πιστεύεις στὸ Χριστό; Ὁ σατανᾶς λέει· Ὅλα γιὰ τὸν ἑαυτό σου, τίποτε γιὰ τὸν ἄλλο. Ὁ Χριστὸς λέει· Ὅλα γιὰ τὸν ἄλλο, τίποτε γιὰ τὸν ἑαυτό μας.
Αὐτὸς εἶνε ὁ νόμος ποὺ ὑποδεικνύει ὁ Χριστός μας. Ὄχι ὅμως μόνο τὰ ἄτομα καὶ οἱ οἰκογένειες, ἀλλ᾿ οὔτε καὶ ἐπὶ διεθνοῦς πεδίου ἐφαρμόζεται ὁ λόγος αὐτός. Ἂν εἶχα δικαίωμα, θὰ πήγαινα ἐκεῖ ποὺ συνεδριάζουν τὰ Ἡνωμένα Ἔθνη καὶ θὰ ἔγραφα μὲ φωτεινοὺς λαμπτῆρες· Ὦ μεγάλα καὶ ἰσχυρὰ ἔθνη, Ἀμερικὴ Ἀγγλία Γερμανία…, «καθὼς θέλετε ἵνα ποιῶσιν ὑμῖν οἱ ἄνθρωποι, καὶ ὑμεῖς ποιεῖτε αὐτοῖς ὁμοίως».
Θέλετε νὰ μποῦν ἄλλοι στὴ χώρα σας καὶ νὰ τὴν καταλάβουν; Ἔ, ὅπως ἐσεῖς δὲν θέ λετε νὰ πειράξουν τὰ σύνορά σας, ἔτσι κ᾿ ἐσεῖς μὴν πειράζετε τὰ σύνορα τῶν ἄλλων. Τὸ ἐφαρμόζουν; Κάθε ἄλλο. Δὲν ἐφαρμόζε ται ὁ νόμος τοῦ Χριστοῦ μας. Ἕνας ἄλλος νόμος βασιλεύει σήμερα· ὁ νόμος τῆς ζούγκλας, «Τὸ μεγάλο ψάρι τρώει τὸ μικρό».
Δὲν ἐπικρατεῖ τὸ δίκαιο καὶ ἡ ἠθική, ἀλλὰ ἡ βία, ἡ πυγμή, τὸ ξίφος. Ἀλλά, ἀδελφοί μου, ἂς μὴν ἀπελπιστοῦμε. Ἂν δὲν ὑπῆρχε Θεός, τότε ἔπρεπε ν᾿ ἀπελπιστοῦμε. Παραπάνω κι ἀπὸ τὴν Ἀμερικὴ κι ἀπὸ τὰ Ἡνωμένα Ἔθνη ὑπάρχει ὁ Θεὸς ὁ παντοδύναμος.
Ὁ προστάτης τῶν ὀρφανῶν καὶ τῶν χηρῶν. Ὁ προστάτης κάθε μικροῦ ἔθνους. Ὁ προστάτης καὶ τοῦ δικοῦ μας μικροῦ ἔθνους. Ὁ προστάτης μας, ποὺ κάνει θαύματα. Ἐμεῖς δὲν πιστεύουμε στοὺς μεγάλους.
Πιστεύουμε στὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, στὴν ὑπεραγία Θεοτόκο. Καὶ πιστεύουμε, ὅτι ἀργὰ ἢ γρήγορα θὰ πάψῃ ὁ κόσμος νὰ κυβερνᾶται μὲ τὸ νόμο τῆς ζούγκλας, καὶ θὰ κυβερνηθῇ μὲ τὸ νόμο τοῦ Χριστοῦ μας.
Ὅλοι θὰ ἐφαρμόσουν τὸ χρυσὸ κανόνα. Ὅλοι θὰ βροῦν τὸ χρυσὸ κλειδί. Καὶ χρυσὸ κλειδί, ποὺ λύνει ὅλα τὰ προβλήματα τοῦ κόσμου, τὰ προσωπικά, τὰ οἰκογενειακά, τὰ κοινωνικά, τὰ διεθνῆ, εἶνε ὁ λόγος τοῦ Εὐαγγελίου «Καθὼς θέλετε ἵνα ποιῶσιν ὑμῖν οἱ ἄνθρωποι, καὶ ὑμεῖς ποιεῖτε αὐτοῖς ὁμοίως».

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος 

Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ἡ ὁποία ἔγινε στὸ Μεσόβουνο - Ἑορδαίας τὴν 5-10-1975. Καταγραφὴ καὶ σύντμησις 1-10-2000, ἐπανέκδοσις 21-8-2013