Ἡ ἀντίληψις τοῦ π. Ἀρσενίου γιά τόν μοναχισμό. Μέρος Α'. Ἡ ζωή τοῦ Ὁσίου Γέροντος Ἀρσενίου Μπόκα

Ἡ ἀντίληψις τοῦ π. Ἀρσενίου γιά τόν μοναχισμό

Μέρος Α'
Οἱ βαθμίδες τῆς μοναχικῆς πολιτείας
Ἱερομονάχου Γέροντα Ἀρσενίου Μπόκα (+1910-1989)

Εἶδα στήν Ἀνατολή καί στήν Δύσι πολλά μοναστήρια. Ἀνατολή, ὅταν ὁμιλῶ στήν συνείδησι τοῦ λαοῦ, μέσῳ τῆς ἁπλότητός τους· καί Δύσις, ὅταν αὐτή ἡ ὕπαρξίς της εἶναι βεβηλωμένη ἀπό τήν ἀναξιότητα τῶν κατοίκων της.
Ἀπό τήν Ἀνατολή ἤ τήν Δύσι ἐξαρτᾶται ἡ πίστις ἤ ἡ ἀπιστία, αὐτό πού ἔχει μείνει ἀκόμη στούς ἀνθρώπους στήν προσπάθεια δημιουργίας τοῦ Χριστιανισμοῦ. Εἶναι ἀρκετό νά μνημονεύσουμε τίς ἐκκλησίες καί τά μοναστήρια τῆς Τρανσυλβανίας, πού ἱδρύθηκαν ἀπό τούς κτίτορες ἐπάνω στά βουνά, γι᾿ αὐτούς πού ἔμειναν ἄγρυπνοι στήν συνείδησι τῆς ἑνότητος τοῦ ὀρθοδόξου ἔθνους μας. Ἐνῶ, οἱ ἐχθροί τοῦ παρελθόντος-μηχανορραφίες τοῦ Βατικανοῦ-τά κατέστρεψαν καί τά ἔκαψαν καί ἀνέδειξαν πολλούς μάρτυρες.
Ὑπάρχει μία ὡραία Δύσις. Αὐτή μᾶς ἐφύλαξε ἀπό τήν ἐντροπή, ἀπό τήν σημερινή παρακμή, ὅταν τά μοναστήρια τά κατήργησαν οἱ ἴδιοι οἱ μοναχοί.

Ἐδῶ εἶναι ἡ περίπτωσις ἑνός σταθμοῦ. Τί ἐπανιδρύσαμε, ποιά κατάστασι ἐπιδιορθώσαμε; Εἶναι ὡραία ἡ πρωτοβουλία  καί πρέπει νά τήν ἐκτιμήσουμε, ἀλλά χωρίς οἱ ἄνθρωποι νά εἶναι ἐπαρκῶς καλλιεργημένοι, ποιός νά κατευθύνη αὐτούς πού συγκεντρώνοινται στά μοναστήρια; Δέν ἐπιτρέπεται νά εὑρισκώμεθα σέ μία κατάστασι παρακμῆς.
Ἰδού μερικές ἐκδηλώσεις παρακμῆς:
Ἡ πτωχεία, μέ τήν ὁποία ἐνίοτε ἀρχίζει τήν ζωή του ἕνα μοναστήρι, ἡ ἀτελείωτη ζητιανιά, τά ταξίδια μέ τήν «ἁπανταχοῦσα». Εἶναι ἐντροπή.
Ἐξ αἰτίας διαφόρων κληρονομικῶν ἀγαθῶν πού φέρει ὁ καθένας στό μοναστήρι, γεννῶνται στήν ἀδελφότητα συμπεριφορές ἀνάρμοστες, ἄδικες πρωτοκαθεδρίες.  Πνευματική ἐρήμωσις.
Οἱ ἄνθρωποι πού ἔρχονται ἀπό ἔξω καί βοηθοῦν ἰδιαίτερα μέ δωρεές τά μοναστήρια, ἀλλά καί αὐτοί πού δέν βοηθοῦν μέ τίποτε, καί ὅταν ἀκόμη δέν ἔχουν κάποια φροντίδα γιά τήν μονή, ἀνακατεύονται στίς ἐσωτερικές ὑποθέσεις αὐτῆς, σπείρουν τήν ἔχθρα καί ταραχή στήν ἀδελφότητα καί στούς ἔξω Χριστιανούς. Καί νά, τά σκάνδαλα.
Ἡ φυσική ὑγεία τοῦ καθενός πρέπει νά ἀντιμετωπίζεται ἰατρικά καί νά γίνεται γνωστή ἐγκαίρως. Ἐδῶ εἶναι μία λεπτή περίπτωσις, ἡ ὁποία δέν πρέπει νά παραμεληθῆ. Δέν πρέπει νά γίνωνται δεκτοί σ᾿ αὐτή τήν ἄσκησι τῆς ζωῆς τῶν εὐαγγελικῶν ἀρετῶν, παρά ἄνθρωποι μέ πλήρη καί δυνατή ὑγεία στά πνευμόνια, στήν καρδιά, προπαντός ὑγιεῖς στό νευρικό σύστημα, στό αἷμα καί στούς ἐνδοκρινεῖς ἀδένες.
Αὐτά κατόπιν ἐξ αἰτίας τῶν διαφόρων ἐνοχλήσεων, παραμένουν συνήθως στήν διάθεσι τοῦ συμβεβηκότος καί νικοῦν τό φρόνημα, ἰδιαίτερα μεταξύ τῶν γυναικῶν μέ τήν ἀργοπορία τῆς σωστῆς λειτουργίας τῶν φυσικῶν ἀδένων, τήν ὁποία τήν θεωροῦν σάν μιά ἀφορμή ἁγιασμοῦ καί ταπεινώσεώς τους.
Πραγματικά εἶναι μία τραγωδία, ἡ ὁποία κτυπᾶ στήν πόρτα: Διαννοητική ἀποδιοργάνωσις σέ διαφόρους βαθμούς, ἀπό ὅπου ἡ ἔφεσις γιά ὑπερβολές, διαστροφές, θρησκομανίες, φαντασίες-ὅλες οἱ  ψυχικές ταρα­χές ἐξ αἰτίας τῆς ἀνάρμοστης συμπεριφορᾶς.
 Πολλές φορές ὁ πόθος γιά τό μοναστήρι, δέν εἶναι ἕνα γεγονός ἀληθινῆς ἐσωτερικῆς ἐφέσεως, ἀλλά  μία ἀνάγκη γιά νοσοκομειακή περίθαλψι ἐξ αἰτίας προβλημάτων τοῦ ὀργανισμοῦ ἤ ἄλλων αἰτιῶν. Ὅμως ἡ ἀληθινή κλίσις δέν ἔχει καμμία σχέσι μέ τήν νοσοκομειακή περίθαλψι ἤ ἀναπηρία τοῦ ὑποψηφίου γιά τόν μοναχισμό.
 Ὁ πόθος γιά νά ἐκλέξη κάποιος ἐλεύθερα αὐτό τόν τρόπο τῆς σωτηρίας του δέν διασύρει τόν τρόπο τῆς σωτηρίας, τόν θεσμό τῆς οἰκογενείας. Βλέπω διάφορα φαινόμενα στό μοναστήρι: ὄνειρα, διευκολύνσεις, λιτανεῖες γιά νά περιγράψω μερικές ἀπογοητεύσεις καί σκάνδαλα. Οἱ ἀληθινά προσκεκλημένοι βλέπουν καθαρά τό ἡρωϊκό πνεῦμα τῆς ἀσκήσεως γιά τήν τελειότητα, χωρίς τήν ἀπαιτούμενη προσπάθεια γιά τά σκαλοπάτια  τῆς ἁγιωσύνης.

Μετάφρασις ἐπιμέλεια

ὑπό ἀδελφῶν Ἱερᾶς Μονῆς

Ὁσίου Γρηγορίου Ἁγίου Ὅρους 

2003

 Τό κείμενο προέρχεται ἀπό τά ἀρχεῖα τοῦ πατρός Δαμασκηνοῦ Γρηγοριάτου, τόν ὁποῖον καί εὐχαριστοῦμε θερμά γιά τήν παραχώρηση τῶν ἀρχείων, ὅπως ἐπίσης εὐχαριστοῦμε καί τόν γέροντα τῆς Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου πατέρα Γεώργιο Καψάνη γιά τήν εὐλογία καί τήν ἄδεια δημοσίευσης.

Ἐπιμέλεια κειμένου και πηγή στο Διαδίκτυο  Ἀναβάσεις

Γιά νά διαβάσετε τα ὑπόλοιπα μέρη πατήστε Γέροντας Ἀρσένιος Μπόκα - βαθμίδες μοναχικῆς πολιτείας