Οι ευαγγελικοί Μακαρισμοί. Άγιος Ιγνάτιος Μπρατσιανίνωφ. Μέρος Β'

 Οι ευαγγελικοί Μακαρισμοί

Άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ

 Έκανες αμαρτίες; Κλάψε!
Όποιος είναι αφοσιωμένος στην εξέταση του εαυτού του, όποιος βλέπει πόσο λερωμένος είναι από τις αναρίθμητες αμαρτίες του, όποιος παραδέχεται πως είναι άξιος για αιώνια βάσανα, όποιος θρηνεί σαν καταδικασμένος ήδη στην ατελεύτητη κόλαση, αυτός δεν βλέπει σχεδόν ποτέ τις αδυναμίες του πλησίον, εύκολα δικαιολογεί εκείνες που βλέπει, ολοπρόθυμα και ολόψυχα συγχωρεί και την κατάκριση.
«Μακάριοι οι πράοι», είπε ο Σωτήρας, «γιατί αυτοί θα κληρονομήσουν τη γη».
Ποια είναι αυτή η γή;… Μετά την προπατορική πτώση, ο Θεός ονόμασε «γη» τον Αδάμ, και στο πρόσωπό του Αδάμ, ονόμασε «γη» κι εμένα: «γη είσαι και στη γη θα επιστρέψεις».
Γη είμαι, αλλά κυρίαρχος αυτής της γης δεν είμαι. Την κυριαρχία της, δηλαδή την αυτοκυριαρχία, μου την αρπάζουν διάφορα πάθη, ιδιαίτερα η άγρια οργή, που τόσο με καταπιέζει και τόσο με παρασύρει. Μου στερεί κάθε εξουσία πάνω στον εαυτό μου. Η πραότητά μου ξαναδίνει αυτήν την εξουσία, μου ξαναδίνει την εξουσία στην κληρονομιά μου, στη γη μου, στη σάρκα μου, στο αίμα μου, στις ορμές μου. «Οι πράοι θα κληρονομήσουν τη γη και θα απολαύσουν τα αγαθά της με πολλή ειρήνη».

Έχοντας κυριαρχήσει πάλι στην γη, αρχίζω να επιθυμώ τον ουρανό. Μπαίνω σε μια νέα κατάσταση που ετοίμασε μέσα μου η χάρη, μπαίνω σε μια νέα μακαριότητα: Πεινώ και διψώ τη δικαιοσύνη, όχι την κούφια ανθρώπινη δικαιοσύνη, αλλά την αληθινή, τη θεική. «Μακάριοι όσοι πεινούν και διψούν τη δικαιοσύνη, γιατί αυτοί θα χορτάσουν».
Η δικαιοσύνη του Θεού φανερώθηκε στην ανθρωπότητα μέσα στο θείο έλεος. Με αυτό το απέραντο έλεος και όχι με κάποιαν άλλη αρετή θα γίνουμε όμοιοι με τον Θεό.
Το έλεος κανέναν δεν κατακρίνει. Το έλεος αγαπά τους εχθρούς. Το έλεος θυσιάζει τη ζωή του για τους φίλους του. Το έλεος θεοποιεί τον άνθρωπο. Αυτή η κατάσταση είναι άλλη μια μακαριότητα: «Μακάριοι όσοι δείχνουν έλεος, γιατί σε αυτούς θα δείξει ο Θεός το έλεος Του».
Η καρδιά που οικειώνεται το έλεος, δεν έχει κανένα λογισμό κακίας. Όλες οι σκέψεις της είναι καλές. Και η καρδιά στην οποία υπάρχει μόνο το καλό, είναι καθαρή, είναι ικανή αν δεί τον Θεό: «Μακάριοι όσοι έχουν καθαρή καρδία, γιατί αυτοί θα δούν τον Θεό».
«Τι σημαίνει καθαρή καρδιά;», ρώτησαν έναν μεγάλο διδάσκαλο των μοναχών. Κι αυτός απάντησε: «Καρδιά που έχει γίνει όμοια με τον Θεό, καρδιά που είναι γεμάτη έλεος για όλη την κτιστή φύση».
Στην καθαρή καρδιά κατεβαίνει η ειρήνη του Θεού. Η ειρήνη του Θεού είναι ο κλήρος των αγίων Του. Σε αυτή την ευλογημένη κατάσταση φτάνει ο χριστιανός, αφού αποκτήσει την πληρότητα της μετάνοιας. Τότε, σε κάθε περίσταση, έχει ειρήνη με τον Θεό, με όλους τους ανθρώπους, με τον ίδιο του τον εαυτό. Είναι πια παιδί του Θεού κατά χάρη: «Μακάριοι όσοι φέρνουν την ειρήνη, γιατί αυτοί θα ονομαστούν παιδιά του Θεού».
Η ειρήνη του Θεού συνοδεύεται από την φανερή παρουσία του Αγίου Πνεύματος στον άνθρωπο. Η ειρήνη του Θεού είναι ενέργεια, είναι καρπός του Αγίου Πνεύματος.
Όποιος έκανε κτήμα του την ειρήνη του Θεού, είναι μέτοχος και των τελευταίων δύο Μακαρισμών, καθώς με γαλήνια υπομονή και πνευματική χαρά δέχεται τις προσβολές, τις συκοφαντίες και τους διωγμούς για χάρη του Χριστού. «Μακάριοι όσοι διώκονται για την επικράτηση του θελήματος του Θεού, γιατί σε αυτούς ανήκει η βασιλεία των ουρανών. Μακάριοι είστε, όταν σας χλευάσουν και σας καταδιώξουν και σας κακολογήσουν με κάθε ψεύτικη κατηγορία εξαιτίας μου.  Να αισθάνεστε χαρά και αγαλλίαση, γιατί η ανταμοιβή σας θα είναι μεγάλη στους ουρανούς».
Όποιος απέκτησε την ειρήνη τους Θεού, δεν φοβάται τα κύματα του κόσμου. Η θεία παρηγοριά εξαφάνισε από την καρδιά του τόσο κάθε εγκόσμια αξία δόξας και ηδονής.
Παρατήρησε τη μεγαλειώδη πνευματική κλίμακα των ευαγγελικών Μακαρισμών, παρατήρησε κάθε βαθμίδα της. Πόσο καλό θα είναι να βρεθείς στην κορυφή της! Μακάριος, πάντως, είναι πραγματικά κι εκείνος που βρίσκεται στο πρώτο, έστω, σκαλί της.
Τα άλματα είναι αδύνατα σε αυτήν την κλίμακα. Οπωσδήποτε σκαλί-σκαλί πρέπει να ανεβαίνεις.
Η θεία χάρη θα σε οδηγήσει. Αυτή θα σε ανεβάζει σε κάθε σκαλί, όταν σε βρίσκει ανάξιο, όχι όταν εσύ θεωρείς άξιο τον εαυτό σου.
Άξιοι για την ανάβαση είναι οι ταπεινοί.
Μην επινοήσεις καμία μακαριότητα, κανέναν μακαρισμό για τον εαυτό σου. Η άλογη οίηση μπορεί να σε ρίξει σε μια ψεύτικη μακαριότητα, η οποία σε όλη σου τη ζωή θα σε κολακεύει απατηλά, στερώντας σου την αληθινή μακαριότητα τόσο στην γη όσο και στον ουρανό. Να επιδιώκεις τη συναίσθηση της πνευματικής φτώχειας. Η επιζήτηση αυτής της μακαριότητας είναι όχι μόνο  επιτρεπτή αλλά και επαινετή. Η συναίσθηση της πνευματικής φτώχειας είναι το θεμέλιο και ο χορηγός όλων των άλλων μακαρισμών. Αν σαλέψει το θεμέλιο, τότε κι εκείνος που βρίσκεται στην πιο ψηλή βαθμίδα της πνευματικής προκοπής θα γκρεμιστεί και ίσως θα βρεί τον θάνατο.
Η συναίσθηση της πνευματικής φτώχειας αποκτάται με την μελέτη του Ευαγγελίου, με την τήρηση των εντολών του, με την μακρόθυμη ανοχή των αδικιών, με την αυτομεμψία, με την προσευχή για την απόκτηση καρδιάς συντριμμένης και ταπεινωμένης.
Ο Θεός απορρίπτει τα αιτήματα της υπερηφάνειας και δεν εκπληρώνει τα αιτήματα της ματαιότητας. Όταν όμως, το πλάσμα Του Του ζητάει δώρα πραγματικά ωφέλιμα και αναγκαία, του τα στέλνει από τους ανεξάντλητους θησαυρούς Του. Πραγματικά ωφέλιμο και αναγκαίο για τον άνθρωπο δώρο του Θεού είναι η συναίσθηση της πνευματικής του φτώχειας. Αμήν.

Ἁγ. Ἰγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ,

«Ἀσκητικὲς ἐμπειρίες»,

τ. Β΄, ἐκδ. Ἱ. Μ. Παρακλήτου, Ὠρωπός Ἀττ. 2009, 

σελ.351-356

Μεταφορά στό Διαδίκτυο - Ἐπιμέλεια κειμένου Ἀναβάσεις

Εὐχαριστοῦμε θερμά τόν Ἡγούμενο τῆς Ἱ.Μ. Παρακλήτου γιά τήν ἄδεια δημοσίευσης 

ἀποσπασμάτων ἀπό τά βιβλία πού ἐκδίδει ἡ Ἱερά Μονή.