Τα δίχτυα του κοσμοκράτορα. Άγιος Ιγνάτιος Μπρατσιανίνωφ. Μέρος Α'

Τα δίχτυα του κοσμοκράτορα

Κάνοντας το σημείο του σταυρού, θα σας οδηγήσω, αδελφοί, σε ένα πνευματικό θέαμα.
Κάποτε ο μεγάλος όσιος του Θεού Αντώνιος, ο ερημίτης της Αιγύπτου, με θεία αποκάλυψη είδε τις παγίδες του διαβόλου απλωμένες σαν δίχτυα πάνω σε όλη την γή, για την παγίδευση και την ψυχική καταστροφή των ανθρώπων. Στέναξε τότε με πόνο ο όσιος και ρώτησε τον Κύριο: «Ποιος τάχα, Κύριε, θα μπορέσει να ξεφύγει από αυτά τα δίχτυα και να σωθεί;».
Βυθίζομαι με τη σκέψη στην παρατήρηση των διχτυών του διαβόλου. Είναι απλωμένα όχι μόνο έξω από τον άνθρωπο, αλλά και μέσα του. Το ένα δίχτυ είναι σφιχτοδεμένο με το άλλο. Κάποια δίχτυα είναι στημένα σε σειρές. Άλλα αφήνουν μεγάλα ανοίγματα, αυτά όμως οδηγούν σε αναρίθμητες πτυχώσεις από τις οποίες είναι αδύνατο να ξεφύγει κανείς. Θρηνώ πικρά, βλέποντας τα πολύπλοκα σατανικά δίχτυα! Αυθόρμητα ρωτάω κι εγώ, όπως ο ερημίτης όσιος: «Κύριε, ποιος μπορεί να γλυτώσει από αυτά;».
Απλωμένα δίχτυα είναι για το νού μου διάφορα βιβλία που μεταδίδουν δήθεν το φώς της γνώσεως, αλλά στην πραγματικότητα βυθίζουν στο σκοτάδι της αγνωσίας. Απλωμένα δίχτυα είναι για τον νού μου τα βιβλία που έχουν γραφεί με την απροκάλυπτη ή συγκαλυμμένη επήρεια του σκοτεινού και μοχθηρού κοσμοκράτορα.
 Απλωμένα δίχτυα είναι για τον νου μου τα βιβλία που προέρχονται από λογική αρρωστημένη και φθαρμένη λόγω της προπατορικής πτώσεως. Απλωμένα δίχτυα είναι για τον νού μου τα βιβλία που περιέχουν «την ανθρώπινη δολιότητα και τα τεχνάσματα που μηχανεύεται η απάτη», κατά την έκφραση του αποστόλου, καθώς προέρχονται από συγγραφείς οι οποίοι «χωρίς λόγο υπερηφανεύονται με το υποδουλωμένο στην αμαρτία μυαλό τους».
Ο πλησίον, στην αγάπη του οποίου οφείλω να αναζητώ την σωτηρία, κι αυτός γίνεται για μένα δίχτυ, που με παγιδεύει και με οδηγεί στον θάνατο, όταν ο νους του είναι πιασμένος στα δίχτυα ψεύτικων διδασκαλιών και πλανερών σοφιστειών.
Ο δικός μου νούς είναι σημαδεμένος από την πτώση, είναι καλυμμένος με το πέπλο του ζόφου, είναι δηλητηριασμένος από το ψέμα. Ο ίδιος ο νούς μου, λοιπόν, πλανεμένος καθώς είναι από τον κοσμοκράτορα, απλώνει ανεπίγνωστα τα δικά του δίχτυα, για να αυτοπαγιδευτεί. Ακόμα και όταν ήταν στον παράδεισο ο άνθρωπος, αδιάκριτα και απερίσκεπτα θέλησε να αποκτήσει μια γνώση ολέθρια, θανάσιμη! Και μετά την πτώση του, έγινε ακόμα πιο αδιάκριτος, ακόμα πιο απερίσκεπτος. Με θρασύτητα μεθά από το ποτήρι της φαρμακερής γνώσεως, διώχνοντας αποφασιστικά από την ψυχή του την επιθυμία να γευθεί το θεικό ποτήρι της σωτηρίας γνώσεως.
Και για την καρδιά μου πόσο δίχτυα! Δίχτυα χοντρά και δίχτυα λεπτά! Ποια από αυτά να θεωρήσω πιο επικίνδυνα, πιο φοβερά; Δεν ξέρω. Ο κυνηγός είναι έμπειρος και επιδέξιος, αυτόν που θα ξεφύγει από τα χοντρά δίχτυα του, θα τον πιάσει στα λεπτά. Ο σκοπός τους κυνηγιού είναι ένας: η ψυχική καταστροφή.
Τα δίχτυα είναι στημένα και καμουφλαρισμένα με ποικίλους τρόπους και με εξαιρετική τέχνη. Η πτώση είναι μεταμφιεσμένη, είναι ντυμένη με ρούχα θριάμβου –με την υποκρισία, με την κενοδοξία, με την ανθρωπαρέσκεια –και κρύβει απατηλά το σκοτεινό πρόσωπο της πίσω από ένα πνευματικό, ένα ουράνιο προσωπείο αρετής.
Η ακόλαστη αγάπη είναι συχνά κρυμμένη πίσω από μια φαινομενικά άγια αγάπη. Η σαρκική γλυκύτητα παρουσιάζεται συχνά σαν γλυκύτητα πνευματική. Ο κοσμοκράτορας με όλα τα μέσα προσπαθεί να κρατήσει τον άνθρωπο δεμένο με την φθαρμένη φύση του.
Κι αυτό φτάνει για την αποξένωση της ψυχής από τον Θεό, έστω και χωρίς μεγάλες πτώσεις στην αμαρτία. Τα βαριά αμαρτήματα τα υποκαθιστά ολοκληρωτικά, σύμφωνα με τους ακριβείς υπολογισμούς του  νοητού κυνηγού, το υπερήφανο φρόνημα ενός χριστιανού ικανοποιημένου από τις αρετές της φθαρμένης φύσεως, ενός χριστιανού πεσμένου στην αυταπάτη, αυτή ακριβώς είναι που τον αποξενώνει από τον Κύριο.
Και για το σώμα μου πόσα δίχτυα! Το ίδιο το σώμα τι δίχτυ που είναι! Και πόσο επωφελείται από αυτό ο κοσμοκράτορας! Συγκαταβαίνοντας στις κατώτερες ροπές και επιθυμίες του σώματος, φτάνουμε να μοιάζουμε στα άλογα ζώα. Τι γκρεμός! Τι ξεπεσμός από τη θεία ομοίωση! Φεύγουμε μακριά από το Θεό και πέφτουμε σε αυτόν τον βαθύ και φοβερό γκρεμό, όταν παραδινόμαστε στις βαριές σαρκικές αμαρτίες, οι οποίες, ακριβώς για την βαρύτητα τους, ονομάζονται πτώσεις.
Αλλά και οι ελαφριές σαρκικές απολαύσεις δεν είναι λιγότερο ολέθριες. Για χάρη τους παραμελούμε την ψυχή μας και λησμονούμε τον Θεό, τον ουρανό, την αιωνιότητα, τον προορισμό μας. Ο κοσμοκράτορας με τις σαρκικές απολαύσεις κατορθώνει να μας κρατά σε διαρκή περισπασμό και να μας προξενεί νοητικό σκοτισμό.
Οι θύρες, διαμέσου των οποίων η ψυχή επικοινωνεί με τον ορατό κόσμο, είναι οι σωματικές αισθήσεις. Μέσα από αυτές, λοιπόν, τις θύρες ο κοσμοκράτορας εισάγει ακατάπαυστα στην ψυχή αισθητικές ικανοποιήσεις, που την οδηγούν στην αιχμαλωσία της αμαρτίας.
Εντυπωσιακά ηχεί η μουσική στις περιβόητες επίγειες συναυλίες, μια μουσική που εκφράζει και ξεσηκώνει διάφορα πάθη. Τέτοια πάθη προβάλλονται και στις επίγειες θεατρικές παραστάσεις, τέτοια πάθη αναμοχλεύονται με όλες τις επίγειες τέρψεις. Ο άνθρωπος με κάθε δυνατό μέσο κυνηγά την απόλαυση του κακού που τον σκοτώνει. Μεθυσμένος από αυτό, λησμονεί το σωτήριο θείο αγαθό και το απολυτρωτικό Αίμα του Θεανθρώπου.

Ἁγ. Ἰγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ,

«Ἀσκητικὲς ἐμπειρίες»,

τ. Β΄, ἐκδ. Ἱ. Μ. Παρακλήτου, Ὠρωπός Ἀττ. 2009, 

σελ.152-159

Μεταφορά στό Διαδίκτυο - Ἐπιμέλεια κειμένου Ἀναβάσεις

Εὐχαριστοῦμε θερμά τόν Ἡγούμενο τῆς Ἱ.Μ. Παρακλήτου γιά τήν ἄδεια δημοσίευσης 

ἀποσπασμάτων ἀπό τά βιβλία πού ἐκδίδει ἡ Ἱερά Μονή.