Θεοσοφικαὶ πλάναι διὰ τὸν Χριστὸν. Πρωτ. Βασίλειος Γεωργόπουλος

Θεοσοφικαὶ πλάναι διὰ τὸν Χριστὸν

Πρωτ. Βασιλείου Ἀ. Γεωργοπούλου, Λέκτορος Θεολογικῆς Σχολῆς Α.Π.Θ 

Ἡ Θεοσοφία εἶναι σήμερα μία ἀπό τίς μεγαλύτερες ἀποκρυφιστικές κινήσεις καί κοσμοθεωρίες. Τήν ἵδρυσε ἡ ρωσικῆς καταγωγῆς Helena Petrovna Blavatsky (1831- 1891) καί μέχρι σήμερα ἡ ἐν λόγῳ ἀποκρυφιστική κοσμοθεωρία αὐτοδιαφημίζεται ὅτι ἀποτελεῖ τήν κοινή πηγή καί συνισταμένη ὅλων τῶν θρησκειῶν.
Ἡ Θεοσοφία συνέβαλε τά μέγιστα στήν ἀνάπτυξη καί τή διάδοση διαφόρων ἀποκρυφιστι κῶν δοξασιῶν στούς νεώτερους χρόνους και ὑπῆρξε βασικός τροφοδότης τοῦ ἀντιχριστιανικοῦ κινήματος τῆς λεγομένης Νέας Ἐποχῆς. Κατά τίς θεοσοφικές πλάνες, ὁ Χριστός δέν ὑπῆρξε ὁ Θεάνθρωπος λυτρωτής, ἀλλά ἕνας “Βούδας”, ἕνας μύστης, ἕνας Ἀβατάρ, πού ὕστερα ἀπό πλῆθος μυήσεων καί μετενσαρκώσεων ἔφθασε στή συνείδηση τοῦ “Λόγου”. Εἶναι ἕνας ἀπό τούς παγκόσμιους μύστες -ἐκπαιδευτές, τούς διδασκάλους τῆς σοφίας, πού ἐπιδημοῦν ἀπό τό ὑπερπέραν, κατά καιρούς στή γῆ μέ σκοπό νά βοηθή σουν τή θρησκευτική μετεξέλιξη τῶν ἑκάστοτε φυλῶν.
Ἔτσι, κατά τίς θεοσοφικές δοξασίες, τό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ σμι κρίνεται καί ἀξιολογικά ἐξισώνεται μέ τόν Ὀρφέα, τό Ζωροάστρη, τόν Μίθρα, τόν Κρίσνα, τόν Βούδα κ.ἄ. παγκόσμιους μύστες, ὅπως τούς θεωρεῖ ἡ Θεοσοφία.

Ὁ θρησκευτικός συγκρητισμός εἶναι ἐν προκειμένῳ, ὄχι μόνο ἔκδηλος, ἀλλά καί θεμελιῶδες γνώρισμα τοῦ Θεοσοφικοῦ ἀποκρυφιστικοῦ χώρου. Ἐπ’ αὐτοῦ ἡ Η.Ρ. Blavatsky εἶναι σαφής: «Καί τό βουδιστικό καί τό χριστιανικό Εὐαγγέλιο κηρύχθηκαν μέ τόν ἴδιο σκοπό. Οἱ δύο αὐτοί μεταρρυθμιστές ὑπῆρξαν θερμοί φιλάνθρωποι, πρακτικοί ἀλτρουϊστές, πού ἀναμφισβήτητα κήρυξαν τήν τέλεια ἀπάρνηση τοῦ ἐγώ». Ριζικῶς διαφορετική ἀπό τήν χριστιανική εἶναι στό θεοσοφικό χῶρο καί αὐτή ἡ νοηματοδότηση τῶν ἐννοιῶν “Χριστός” καί “Λόγος”.
Ἀναφέρεται χαρακτηριστικά: «Δέν εἶναι παραδεκτή ἡ εἰδική ἔννοια ἥν οἱ ἀρχηγοί τοῦ Χριστιανισμοῦ- ἀπό τοῦ χωρισμοῦ των ἀπό τούς Γνωστικούς- δίδουσιν εἰς τήν λέξιν “Χριστός”. (... ) Ὁ “ Λόγος” οὗτος εἶναι ἄπειρος, αἱ ψυχαί ἡμῶν εἶναι σπινθῆρες
Αὐτοῦ, τά σώματα ἡμῶν τμήματα τοῦ σώματος Αὐτοῦ. Αἱ μή πεπερασμέναι ἰδιότητες τοῦ Λόγου, εὑρίσκουσι τήν πλήρη αὐτῶν ἔκφρασιν μόνον ἐν τῷ σύμπαντι. Ἡ λέξις “ Χριστός” εἶναι ἐπίσης τό σύμβολον ὅπερ ἐκφράζει τήν παρουσίαν, ἐν παντί πλάσματι, μιᾶς ἀκτῖνος τοῦ παγκοσμίου τούτου Πνεύματος (ὁ ἀτομικός Χριστός)».
Ἀποκρυφιστικά, συγκρητιστικά καί καθαρά συμβολικά, χωρίς καμμία σωτηριολογική σημασία καί διάσταση κατανοοῦνται κατά τή Θεοσοφία καί αὐτά τά ἱστορικά γεγονότα τῆς Γέννησης, τῆς Σταύρωσης καί τῆς Ἀνάστασης τοῦ Χριστοῦ.
Οἱ κεντρικοί σταθμοί τοῦ σωτηριώδους ἔργου τοῦ Χριστοῦ ἀποτελοῦν γιά τή Θεοσοφία παράλληλες πραγματικότητες, πού συναντᾶ κάποιος καί στόν Ἰνδουϊσμό, πού παρά τήν λεκτική καί ὄχι οὐσιαστική διαφορά τους κατά τήν κίνηση, αἰσθητοποιοῦν τίς διάφορες μυήσεις πού διέρχονται αὐτοί πού βαδίζουν τήν ἀτραπό τῆς τελειοποίησης.
Ἔτσι ἰσχυρίζονται ὅτι: «Κα τά τήν Θεοσοφίαν, τοὐναντίον, ἡ σωτηρία δύναται νά συντελεσθῆ εἰς οἱανδήποτε θρησκείαν, διότι τό στοιχεῖον “Χριστός”, ἡ θεία ἀκτίς (Atma - Bouddhi) εὑρίσκεται ἐν παντί ἀνθρώπῳ, οἱανδήποτε λατρεί αν καί ἄν πρεσβεύῃ».
Ἡ Η.Ρ.Blavatsky χαρακτήριζε, μάλιστα, τόν ἀπολυτρωτικό καί ἱλαστήριο θάνατο τοῦ Κυρίου ὡς “ἐφιάλτη τῆς ἀνθρωπίνης διανοίας” λόγῳ τῆς ριζικῆς ἀντίθεσής του μέ τίς περί τοῦ κάρμα πλάνες, πού ἔχει υἱοθετήσει ἡ Θεοσοφία. Ἡ ἴδια μάλιστα ὑποστήριζε σχετικά μέ τήν Ἁγ.Γραφή: «Ἑπομένως ἡ Βίβλος δέν εἶναι ὁ “Λόγος τοῦ Θεοῦ”, ἀλλά στήν καλύτερη περίπτωση περιέχει τά λόγια ἀτελῶν δασκάλων καί ἀνθρώπων πού μπορεῖ νά σφάλλουν».
Καί ἀλλοῦ συμπλήρωνε: «Ἑπομένως , ἡ πεποίθησή του (σ. Σ. τοῦ Gerald Massey) ἀναφορικά μέ τόν πλαστό χαρακτήρα τῆς Βίβλου καί τῆς Καινῆς Διαθήκης, ὅπως ἔχει ἐκδοθεῖ τώρα, εἶναι καί δική μας πεποίθηση». Ἀπό τήν Annie Besant πρόεδρο τῆς Θεοσοφικῆς Ἑταιρείας ἀπό τό 1907-1932 ὁ βραχμάνος Jiddu Krishnamurti (1895-1986) διακηρύχθηκε ὡς νέα ἐνσάρκωση τοῦ Ἰησοῦ, ὡς ὁ Χριστός τῆς “Νέας Ἐποχῆς”. Ἱδρύθηκε, μάλιστα τό ἀποκρυφιστικό «Τάγμα τοῦ Ἀστέρος τῆς Ἀνατολῆς», γιά νά προβάλλει τόν Krishnamurti σάν τόν νέο Ἀβατάρ = Ἀπεσταλμένο, τόν «Νέο Χριστό». Ὁ Jiddu Krishnamurti προστέθηκε, κατά τήν Annie Besant, στήν σειρά τῶν παγκοσμίων μυστῶν - ἐκπαιδευτῶν.
Τό γεγονός αὐτό, ἔγινε ἀφορμή διάσπασης καί ἀποχώρησης ἀπό τίς θεοσοφικές στοές διαφόρων μελῶν τους, πού διαφώνησαν μέ τή θέση τῆς Annie Besant, ὅπως π.χ τοῦ R. Steiner, πού στή συνέχεια δημιούργησε τό δικό του ἀποκρυφιστικό σύστημα, τήν Ἀνθρωποσοφία.

* Γιά τή σύνταξη τοῦ παρόντος βασιστήκαμε στά κάτωθι: Πηγές: Ἕ. Π. Μπλαβάτσκυ, Ὁ Ἐσωτερικός Χριστιανισμός τῶν Εὐαγγελίων, 1982. Τῆς ἰδίας, Τό Κλειδί τῆς Θεοσοφίας, στό περ. ΙΛΙΣΟΣ, 1970. Annie Besant, Πρός τήν μύησιν, 1930. Τῆς ἰδίας, Ὁρισμός τῆς Θεοσο- φίας, στό περ. ΙΛΙΣΟΣ, 1959 -1961. Th. Pascal, Ἡ Θεοσοφία εἰς ὀλίγα κεφάλαια, 1925. Τοῦ ἰδίου, Tό Α.Β.Γ τῆς Θεοσοφίας, 1925. Βοηθήματα: H.Gasper – J.Müller – Fr.Valentin (Hrsg), Lexikon der Sekten, Sondergruppen und Weltanschauungen, 20017.W. Martin, The Kingdom of the Cults,1985. Η. Reller - H. Krech - M. Kleiminger (Hrsg), Handbuch Religiöse Gemein- schaften und Weltanschauungen, 20005. Ir. Hexham, Pocket Dictionary of New Religious Movements, 2002. L. A. Nichols - G. Mather - A. Schmidt (Ed), Encyklopedic Dictionary of Cults Sects, and World Religions, 2006.

Ὀρθόδοξος Τύπος ἀρ. φύλ. 2001 6 Δεκεμβρίου 2013