Ὁ Χρυσόστομος πρὸς Ἰουδαίους (β). Μητροπολίτου Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίου

Ὁ Χρυσόστομος πρὸς Ἰουδαίους (β)

 Μητροπολίτης Γόρτυνος Ἰερεμίας

1. Ἄρχισα, ἀγαπητοί μου χριστιανοί, νά σᾶς παρουσιάζω μία μεγάλη ὁμιλία τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου. Σ᾽ αὐτήν τήν ὁμιλία ὁ ἅγιος πατέρας ἀποδεικνύει ἀπό τήν Παλαιά Διαθήκη ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστός εἶναι ὁ πραγματικός Μεσσίας, γιατί σ᾽ αὐτόν ἐφαρμόζονται ὅσα προεφήτευσαν οἱ προφῆτες γιά τόν ἐρχόμενο Μεσσία.
Στό προηγούμενο κήρυγμά μας εἴδαμε μία σύντομη προφητεία τοῦ προ- φήτου Ἰερεμία, ὅτι ὁ Θεός θά γίνει ἄνθρωπος καί θά συναναστραφεῖ μέ τούς ἀνθρώπους (βλ. Βαρούχ 3,36-38). Αὐτός εἶναι ὁ Ἰησοῦς Χριστός!

2. Συνεχίζει τώρα τόν λόγο του ὁ ἅγιος πατέρας καί λέγει: Ἄλλος πάλι προφήτης, περισσότερο αὐτός, δέν λέγει μόνο ὅτι ὁ Θεός θά γίνει ἄνθρωπος, ἀλλά λέγει ὅτι θά γεννηθεῖ καί ἀπό παρθένο μητέρα. Ὁ προφήτης αὐτός, ἀγαπητοί μου, εἶναι ὁ Ἠσαΐας.
Στά χρόνια τοῦ προφήτου Ἠσαΐου ὁ βασιλιάς τῆς Ἰουδαίας Ἄχαζ ἦταν περίτρομος γιατί πολιόρκησαν τήν χώρα του, τήν Ἰουδαία, δύο ἑνωμένοι στρατοί. Ὁ στρατός τοῦ Ἰσραήλ (ἤ «Ἐφραίμ», ὅπως λεγόταν πρῶτα) καί ὁ στρατός τῶν Συρίων.
Ἦταν ὁ περίφημος Συροεφραιμικός πόλεμος, τό 732 π.Χ. Μπροστά στόν κίνδυνο αὐτό ὁ βασιλιάς Ἄχαζ ἀπεφάσισε νά καλέσει γιά συμμαχία τούς ἰσχυρούς Ἀσσυρίους, γιά νά ἀντιμετωπίσει τούς δύο ἑνωμένους ἐχθρικούς στρατούς.
Ἀλλά οἱ Ἀσσύριοι ἦταν εἰδωλολάτρες καί ἄν ἔρχονταν ὡς σύμμαχοι στήν Ἰουδαία, κατά τούς τότε νόμους, θά ὑποχρεωνόταν ὁ βασιλιάς Ἄχαζ νά πληρώνει φόρο ὑποτελείας στόν Ἀσσύριο ἡγεμόνα καί, τό ἀκόμη χειρότερο, οἱ Ἰουδαῖοι θά ἔπρεπε νά δεχθοῦν τούς θεούς τῶν Ἀσσυρίων γιά θεούς τους.
Αὐτό ὅμως γιά τούς Ἰουδαίους ἐσήμαινε ἄρνηση τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ τους, τοῦ Γιαχβέ. Στήν ἐπικίνδυνη αὐτή θέση πού κινδυνεύει ἡ πίστη τοῦ Ἰουδαϊκοῦ λαοῦ ἐπεμβαίνει ὁ προφήτης Ἠσαΐας, γιά νά ἀποτρέψει τόν Ἄχαζ ἀπό τό σχέδιό του αὐτό.
Τοῦ λέγει λοιπόν νά ἐμπιστευθεῖ ἀπόλυτα στόν Παντοδύναμο Θεό, στόν Γιαχβέ, καί τότε δέν θά ἔχει ἀνάγκη ἀπό τήν ἀνθρώπινη βοήθεια τῶν Ἀσσυρίων. Αὐτοί, ἄν ἔρθουν ὡς σύμμαχοι, θά κάνουν ζημιά στό θεοκρατικό ἔθνος τους.

3. Στήν δύσκολη αὐτή περίσταση γιά τό ἔθνος ὁ προφήτης Ἠσαΐας ζητοῦσε νά δυναμώσει τήν πίστη τοῦ βασιλιᾶ καί τοῦ λαοῦ στόν παντοδύναμο Θεό καί νά μή φοβοῦνται λοιπόν καμμία ἐχθρική εἰσβολή. «Πιστεύσατε γιά νά σωθεῖτε», αὐτό ἦταν τό κήρυγμα τοῦ Ἠσαΐου σ᾽ αὐτούς (7,9β).
Ἐπειδή δέ ξέρει καί καταλαβαίνει ὁ προφήτης ὅτι ὁ βασιλεύς καί οἱ ὑπήκοοί του θέλουν φανερά σημεῖα, θέλουν θαύματα γιά νά πειστοῦν, γι᾽ αὐτό καί καταφεύγει σέ θαῦμα, γιά νά δείξει στόν βασιλέα τήν Παντοδυναμία τοῦ Θεοῦ.
Λέγει λοιπόν στόν βασιλέα Ἄζαζ ὁ προφήτης νά ζητήσει ἀπό τόν Θεό ὁποιοδήποτε «σημεῖο», ὁποιοδήποτε θαῦμα θέλει. Ἔτσι, ἀπό τήν πραγματοποίηση τοῦ θαύματος αὐτοῦ, θά πειθόταν ὁ βασιλιάς ὅτι ὁ Θεός τους ἔχει τήν δύναμη νά κάνει καί τό ἄλλο θαῦμα, πού τόν ἐνδιέφερε, νά ἀποτρέψει δηλαδή καί τόν παρόντα κίνδυνο τοῦ ἔθνους.
 Ἀλλά ὁ βασιλιάς, προσποιούμενος μάλιστα εὐσέβεια, ὅτι τάχα δέν θέλει νά ἐκπειράσει τόν Θεό, ἀρνεῖται τήν πρόταση τοῦ Ἠσαΐου καί δέν ζητάει ἀπό τόν Θεό θαῦμα. Μέ τήν ἄρνηση αὐτή τοῦ ἀσεβοῦς Ἄχαζ ὁ προφήτης ἀναγγέλλει σ᾽ αὐτόν καί σ᾽ ὅλη τήν ἀνθρωπότητα τό μεγαλύτερο θαῦμα τῆς ἱστορίας.
Καί τό θαῦμα αὐτό θά εἶναι ὅτι μιά Παρθένος θά γεννήσει Υἱόν ἄνευ ἀνδρός. Ὁ Υἱός δέ αὐτός θά εἶναι Θεός· γι᾽ αὐτό καί τό ὄνομά Του θά εἶναι «Ἐμμανουήλ», ὀνομασία πού σημαίνει «μεθ᾽ ἡμῶν ὁ Θεός», «μαζί μας εἶναι ὁ Θεός».
Ἀναφέρω, χριστιανοί μου, ἐπί λέξει τήν προφητεία, ὅπως τήν εἶπε ὁ προφήτης Ἠσαΐας: «Ἰδού ἡ Παρθένος ἐν γαστρί ἕξει καί τέξεται Υἱόν καί καλέσουσι τό ὄνομα αὐτοῦ Ἐμμανουήλ· τοῦτο δέ ἐστι μεθερμηνευόμενον “μεθ᾽ ἡμῶν ὁ Θεός”» (Ἠσ. 7,14. Ματθ. 1,23).

4. Αὐτός ὁ Ἐμμανουήλ, πού πρόκειται νά γεννηθεῖ ἀπό τήν Παρθένο, θά εἶναι Θεός, ὅπως τό φανερώνει τό ὄνομά Του, ἀλλά καί ἡ θαυμαστή Του γέννηση πρῶτα, θά εἶναι ὅμως καί ἄνθρωπος. Θά εἶναι Θεάνθρωπος.
Καί ὅτι πραγματικά ἔτσι θά εἶναι φαίνεται ἀπό τά παρακάτω πού λέγει ὁ προφήτης γι᾽ Αὐτόν. Λέγει ὅτι, προτοῦ τό Παιδίον πού θά γεννηθεῖ μάθει νά διακρίνει τό καλό καί τό κακό, θά ἀπομακρύνεται ἀπό τό κακό καί θά ἀκολουθεῖ τό καλό. Λέγει ἐπί λέξει: «Πρίν ἤ γνῶναι τό παιδίον ἀγαθόν ἤ κακόν ἀπειθεῖ πονηρίᾳ τοῦ ἐκλέξασθαι τό ἀγαθόν» (7,16).
Ὁ λόγος αὐτός τοῦ προφήτου δηλώνει πραγματικά καί τήν θεία ἀλλά καί τήν ἀνθρώπινη φύση τοῦ μέλλοντος νά γεννηθεῖ Παιδίου. Τό ὅτι τό Παιδίο σέ νηπιακή ἀκόμη ἡλικία θά ἐκλέξει τό καλό, αὐτό δηλώνει τήν θεότητά Του.
Τό ὅτι ὅμως λέγεται γιά ἐκλογή τοῦ καλοῦ, ἤ, ὅπως τό λέγει ἄλλη γραφή, τήν ὁποία φαίνεται νά ἔχει ὑπ᾽ ὄψιν ὁ Χρυσόστομος, τό ὅτι δηλαδή ὁ Μεσσίας θά ὀνομάζει πατέρα καί μητέρα, αὐτό δηλώνει τήν ἀνθρώπινη φύση τοῦ Μεσσία.
Ἀλλά, σᾶς λέγω, χριστιανοί μου, γιά ἐξήγηση τῶν παραπάνω, ὅτι τήν ἴδια ἔννοια περί τοῦ Θεανθρώπου Μεσσίου τήν ἐκφρά- ζει καί ὁ ἄλλος λόγος τοῦ προφήτου Ἠσαΐου, πού λέγει στήν παραπάνω περί- πτωση γι᾽ Αὐτόν. Λέγει ὅτι τό Παιδίον πού θά γεννηθεῖ «βούτυρον καί μέλι φάγεται» (7,15).
Τό ὅτι θά τρώγει, ὅπως λέγει ὁ λόγος αὐτός, σημαίνει ὅτι θά εἶναι ἄνθρωπος. Μέ τό ὅτι ὅμως λέγεται ὅτι ἡ τροφή του θά εἶναι βούτυρο καί μέλι σημαίνει ὅτι εἶναι Θεός. Γιατί τό βούτυρο καί μέλι θεωροῦνταν τότε ὡς ἱερά τροφή τῶν θεῶν, τήν ὁποία οἱ εἰδωλολάτρες πρόσφεραν στά ἀγάλματά τους. Ὁ προφήτης Ἠσαΐας, θέλοντας νά ἐκφράσει τήν θεότητα τοῦ Μεσσίου, τό παρέστησε αὐτό ἄφοβα μέ ἔκφραση πού ἐχρησιμοποιεῖτο τήν τότε ἐποχή· ὅτι δηλαδή ἡ τροφή τοῦ μέλλοντος νά γεννηθεῖ ἀπό τήν Παρθένο Παιδίου θά εἶναι βούτυρο καί μέλι.
Ἀλλά θά συνεχίσουμε στό ἑπόμενο κήρυγμά μας μέ ἄλλες μαρτυρίες, πού φέρει ὁ ἅγιος Χρυσόστομος ἀπό τούς προφῆτες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, μιλώντας στούς Ἰουδαίους καί ἀποδεικνύοντας σ᾽ αὐτούς ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστός εἶναι ὁ πραγματικός Μεσσίας καί Θεός.

 Μέ πολλές εὐχές, 

† Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας

Μέρος Α' ἐδῶ