Περὶ τῶν Ἁγίων Μαρτύρων. Μητροπολίτης Γόρτυνος Ἰερεμίας

Περὶ τῶν Ἁγίων Μαρτύρων. 

Ὀρθόδοξη Πνευματικότητα 

Κυριακάτικο Ἐγκύκλο Κήρυγμα. (Κυριακή 18-08-2013) 

Μητροπολίτης Γόρτυνος Ἰερεμίας

 Σήμερα, ἀγαπητοί μου χριστιανοί, θά σᾶς μιλήσω περί τῶν ἁγίων Μαρτύρων γενικά. Κάθε ἡμέρα ἑορτάζουμε κάποιον ἅγιο Μάρτυρα. Καί στήν Ἐκκλησία μας ἀκοῦτε τόν Ἱερέα νά μνημονεύει συχνά ὀνόματα ἁγίων Μαρτύρων.
Ὅλοι δέ οἱ ἅγιοι Μάρτυρες ἔχουν ἕνα κοινό Ἀπολυτίκιο, πού πρέπει νά τό λέγουμε κάθε ἡμέρα, γιατί κάθε ἡμέρα, ξαναλέγω, ἔχουμε μνήμη ἁγίων Μαρτύρων. Τό Ἀπολυτίκιο εἶναι: «Οἱ μάρτυρές σου, Κύριε, ἐν τῇ ἀθλήσει αὐτῶν στεφάνους ἐκομίσαντο τῆς ἀφθαρσίας ἐκ Σοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν...».
Τί ὑπέφεραν οἱ ἅγιοι Μάρτυρες, ἀδελφοί μου!... Ὑπέφεραν φρικτά βασανιστήρια. Τούς ἔβγαζαν μέ τανάλιες τά δόντια καί μέ πηρούνια τά μάτια. Τούς ἄλειφαν μέ πίσσα καί τούς ἔβαζαν φωτιά γιά νά καοῦν στά συμπόσιά τους οἱ ἄθεοι διῶκτες τους. Ἀλλά οὔτε τά σπαθιά, οὔτε τά δόντια τῶν θηρίων, οὔτε κανένα ἄλλο βασανιστήριο τούς ἔκανε νά ἀρνηθοῦν τόν Χριστό καί νά προδώσουν τήν πίστη τους σ᾽ Αὐτόν.
Γι᾽ αὐτό οἱ Μάρτυρες ἔχουν ἰδιαίτερα τιμητική θέση στήν Ἐκκλησία μας. Ἡ θέση τους εἶναι στήν ἁγία Τράπεζα! Γιά νά γίνει θεία Λειτουργία ἡ ἁγία Τράπεζα ἤ τό ἱερό Ἀντιμήνσιο πρέπει νά ἔχει λείψανα ὄχι ὁποιουδήποτε ἁγίου, ἀλλά Μάρτυρος ἁγίου. Ἔτσι πρέπει: Πάνω στήν ἁγία Τράπεζα εἶναι τό Αἷμα τοῦ Χριστοῦ καί κάτω ἀπό αὐτό τά αἵματα τῶν ἁγίων Μαρτύρων! Τό ἔνδυμα τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας μας, μέ τό ὁποῖο στολίζεται, εἶναι κόκκινο. Γιατί κόκκινο; Γιά τά αἵματα τῶν Μαρτύρων! «Ὡς πορφύραν καί βύσσον τά αἵματα ἡ Ἐκκλησία Σου στολισαμένη...».

 Πῶς ἄντεξαν, χριστιανοί μου, οἱ ἅγιοι Μάρτυρες τά τόσα φρικτά βασανιστήριά τους; Ἐμεῖς δέν ἀνεχόμαστε οὔτε μιά μικρή βελόνα, οὔτε μιά καρφίτσα νά μᾶς κεντήσει. Αὐτοί οἱ Μάρτυρες πῶς ἄντεξαν τά πιρουνιάσματα καί τά παλουκώματα;
Ἀκοῦστε, χριστιανοί μου, νά σᾶς πῶ ἕνα βασικό, πού εἶναι δόγμα πίστεως αὐτό γιά νά ἑρμηνεύσουμε τά Μαρτυρολόγια. Ἡ ἀντοχή στό μαρτύριο δέν εἶναι θέμα παλληκαριᾶς, ἀλλά εἶναι θέμα τῆς Χάριτος τοῦ Θεοῦ, πού εἶχαν μέσα τους οἱ Μάρτυρες. Καί ὅταν ὁ χριστιανός ἔχει τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ μέσα του, αὐτό τοῦ δίνει τήν δύναμη νά ὑπερβεῖ τά φυσικά καί τά ἀνθρώπινα καί νά φθάσει στά ὑπερφυσικά.
Ἔτσι διαβάζουμε καί γιά τούς ἀσκητές ἁγίους ὅτι ἔκαναν μεγάλα ἀσκητικά παλαίσματα, πού φαίνονται ἀπίστευτα σέ μᾶς. Γιά παράδειγμα: Ὁ στυλίτης ἅγιος ἀνέβαινε ψηλά σέ ἕνα δένδρο καί ἔκανε ἐκεῖ τήν φωλιά του, τό «ὄρνεο» αὐτό τοῦ Θεοῦ! Καί ἔμενε ἐκεῖ γιά χρόνια. Ἀλλά, τί; Δέν εἶχε ἀνάγκες; Δέν πεινοῦσε; Δέν διψοῦσε; Δέν ἤθελε νά κοιμηθεῖ; Ὄχι! Ἦταν ὑπεράνω αὐτῶν τῶν φυσικῶν ἀναγκῶν, γιατί ἦταν θεοφόρος. Καί ἡ ἐνοικοῦσα σ᾽ αὐτόν θεία Χάρις τοῦ ἔδινε τήν δύναμη νά ὑπερβεῖ τά ἀνθρώπινα καί τά φυσικά. Ἔτσι διαβάζουμε γιά τόν ἅγιο Σεραφείμ τοῦ Σάρωφ ὅτι στήν παγωμένη ἀπό τά χιόνια Ρωσία ἔκανε πάνω σέ μία πέτρα τήν προσευχή του γιά χίλιες μέρες καί γιά χίλιες νύχτες! Δέν κρύωνε, γιατί τόν ἔλουζε τό φῶς τοῦ Χριστοῦ, πού τόν θέρμαινε στήν ψυχή καί στό σῶμα.

 Ἔτσι λοιπόν καί οἱ ἅγιοι Μάρτυρες ἄντεχαν στά φρικτά τους βασανιστήρια, γιατί εἶχαν μέσα τους δυνατή τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ, πού τούς δυνάμωνε νά ἀντέχουν καί νά μήν προδώσουν τήν πίστη τους. Συνέβαινε μερικοί – καί ἦταν αὐτοί καί ρασοφόροι μέ καλό ὄνομα –, τήν ὥρα τοῦ μαρτυρίου τους νά ἀρνηθοῦν τήν πίστη καί νά προδώσουν τόν Χριστό.
Αὐτό ἦταν δεῖγμα ὅτι δέν εἶχαν μέσα τους τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ καί ἦταν ψεύτικη καί ὑποκριτική ἡ εὐσέβειά τους. Ἐρχόμαστε λοιπόν, χριστιανοί μου, νά ποῦμε τώρα ὅτι οἱ ἅγιοι Μάρτυρες ἀναδείχθηκαν Μάρτυρες, γιατί ὅλη τους ἡ ζωή ἦταν ὅπως τήν ἤθελε ὁ Χριστός.
Ἔκαναν θερμή τήν προσευχή τους στόν Χριστό, ζοῦσαν ἀσκητικά, ζοῦσαν καθαρή ζωή, μακρυά ἀπό τούς μολυσμούς τῆς ἁμαρτίας. Γι᾽ αὐτό καί σκήνωσε μέσα τους ἡ Χάρις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί ἄντεξαν στήν ὥρα τοῦ μαρτυρίου τους. Γιατί ἡ Χάρις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἔρχεται σέ καθαρή καρδιά. Ὅταν ἡ καρδιά τοῦ χριστιανοῦ εἶναι λερωμένη μέ ἁμαρτήματα, χωρίς νά ἔχει κλάψει γι᾽ αὐτά καί νά τά σβήσει μέ τήν μετάνοιά του, σέ τέτοια καρδιά δέν ἔρχεται ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ.
Ἕνας τέτοιος χριστιανός θά προδώσει τόν Χριστό, ἄν τοῦ τύχει μαρτύριο. Ἔτσι, ὁ σοφός καί ἅγιος πνευματικός Πατέρας, ὁ δικός μας Δημητσανίτης ἅγιος Γρηγόριος ὁ Ε´, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, ἔστειλε τόν ἀνιψιό του, πού ἤθελε νά μαρτυρήσει γιά τόν Χριστό, τόν ἔστειλε στό Ἅγιον Ὄρος, στήν Ἱερά Μονή τῶν Ἰβήρων.
Ἐκεῖ ἦταν ἐπιστήμονες πνευματικοί πατέρες, πού γνώριζαν τήν μέθοδο πῶς καθαρίζεται ἡ καρδιά ἀπό τά ἁμαρτωλά πάθη. Καί ἐκεῖ ὁ νεαρός Εὐθύμιος ἀσκήθηκε πολύ ἀπό τούς ἁγίους Γεροντάδες, ἔγινε δοχεῖο τῆς Χάριτος τοῦ Θεοῦ καί τότε τόν ἔστειλαν αὐτοί γιά τό μαρτύριο, γιατί ἤξεραν καλά ὅτι θά τό ἀντέξει, σάν θεοφόρος πού ἔγινε, ἄν καί ἦταν νεαρός. Καί πραγματικά ἔτσι καί ἔγινε. Ὅταν οἱ Τοῦρκοι τοῦ ἔβαλαν τό μαχαίρι στόν λαιμό, γιά νά ἀρνηθεῖ τόν Χριστό καί τό αἷμά του κύλαγε κάτω στήν γῆ, αὐτός τούς ἔλεγε: «Πιό βαθειά τό μαχαίρι, πιό βαθειά! Τόν Χριστό δέν τόν ἀρνοῦμαι»!

 Καί τώρα τί θά γίνει μέ μᾶς, χριστιανοί μου; Ἄν μᾶς ἔλθει μαρτύριο, εἴμαστε ἕτοιμοι γι᾽ αὐτό; Θά γίνουμε ὁμολογητές ἤ θά γίνουμε προδότες;
 Αὐτό, ὅπως σᾶς τά εἶπα παραπάνω, ἐξαρτᾶται ἀπό τήν ζωή πού κάνουμε. Γιά νά εἴμαστε εἰλικρινεῖς, ἄς τό ὁμολογήσουμε ταπεινά: Δέν ζοῦμε ὅπως μᾶς θέλει ὁ Χριστός μας. Δέν Τόν ἀγαπᾶμε θερμά, πάνω ἀπό ὅλες τίς ἀγάπες. Δέν ζοῦμε ἀσκητικά, οὔτε ἐσεῖς, ἀλλά οὔτε ἐμεῖς, οἱ Παπάδες καί οἱ Δεσποτάδες, πού ἔπρεπε νά σᾶς δίνουμε καλό παράδειγμα ἀσκητικῆς ζωῆς.
Μιλώντας τώρα γιά τόν ἑαυτό μου, ἀδελφοί, σᾶς λέγω μέ εἰλικρίνεια ὅτι φοβᾶμαι, γιατί νοιώθω ἀδύναμη τήν ψυχή μου. Ἀλλά ἡ προσευχή μου εἶναι: «Χριστέ μου, ἄν μοῦ ἔρθει μαρτύριο, δός μου τήν Χάρη Σου, νά τό ὑποστῶ μέ καρτερία καί νά μήν προδώσω τήν πίστη μου καί τήν ἀγάπη μου σέ Σένα». Τό ἴδιο, χριστιανοί μου, σᾶς παρακαλῶ, νά λέτε καί ἐσεῖς στήν προσευχή σας, γιατί πρέπει νά ἑτοιμαζόμαστε γιά μαρτύριο.
Δέν ξέρουμε τά πράγματα ποῦ πᾶνε.Δέν τά βλέπετε;  Οἱ μεγάλες αἱρέσεις τοῦ Παπισμοῦ καί τοῦ Οἰκουμενισμοῦ πῆραν πολύ «φόρα», γιατί δέν ὑπάρχει δυναμική πολεμική ἐναντίον τους, οὔτε ἀπό μᾶς τούς Ἱερεῖς καί Ἀρχιερεῖς, οὔτε ἀπό σᾶς τούς λαϊκούς. Ἡ ἀθεΐα ἔγινε ἀναιδής καί θέλει νά μᾶς κυβερνήσει. Δέν πᾶμε καλά, χριστιανοί μου. Καί ἀκόμη ποιός τό ξέρει τά ἄλλα χρόνια τί θά φέρουν!...
Πρέπει νά ἑτοιμαζόμαστε γιά μαρτύριο, ξαναλέγω. Καί ἡ προετοιμασία γιά τό μαρτύριο εἶναι ἡ πνευματική ζωή. Πιό συγκεκριμένα, εἶναι ἡ ἀσκητική ζωή καί ἡ προσευχή μας: «Χριστέ μου, μή σέ ἀρνηθῶ τήν ὥρα τοῦ μαρτυρίου. Παναγία μου, νά μοῦ παραστέκεσαι ἐκείνη τήν ὥρα μέ τήν Χάρη Σου».

 Χριστιανοί μου, στήν καθημερινή μας ζωή μᾶς ἔρχονται περιστατικά καί γεγονότα πού μᾶς ἐπιβάλλουν νά ὁμολογοῦμε τόν Χριστό. Ὥστε κάθε ἡμέρα εἶναι ἀνοιχτή ἡ παλαίστρα γιά ἕνα μικρό μαρτύριο καί αὐτό μᾶς προετοιμάζει γιά τό μεγάλο μαρτύριο τοῦ αἵματος. Σ᾽ αὐτό τό μεγάλο μαρτύριο, τοῦ αἵματος τό μαρτύριο, θά συμβοῦν πολλά καί περίεργα. Τότε, καί ἄν δεῖτε μερικούς ἀπό μᾶς, Παπάδες καί Δεσποτάδες, νά ἀρνούμαστε τόν Χριστό – μή γένοιτο, Χριστέ καί Παναγιά! –, σεῖς ὁ θεοφόρος λαός νά μήν Τόν ἀρνηθεῖτε.
Τά παλληκάρια τοῦ Κολοκοτρώνη, ὅταν πηγαίνανε στόν πόλεμο, ἔλεγαν: «Καλό βόλι, γιά τήν λευτεριά τῆς πατρίδας»! Καί οἱ χριστιανοί λοιπόν ἄς θεωροῦμε τόν ἑαυτό μας ὑποψήφιο μάρτυρα καί νά λέμε: «Καλό μαρτύριο, γιά τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ, γιά τόν γλυκό παράδεισο», ΑΜΗΝ.

Μέ πολλές εὐχές,
† Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας