Ἡ φιλαυτία. Μιχαὴλ Ε. Μιχαηλίδη

Ἡ φιλαυτία

 Μιχαὴλ Μιχαηλίδη Θεολόγου

Ὅποιο ὀρθογραφικό λεξικό κι ἄν πάρεις στά χέρια σου, θά διαπιστώσεις πώς, "φιλαυτία", σημαίνει: "ὑπερβολική ἀγάπη στόν ἑαυτό μας". Ἀκόμα σημαίνει: Ἐγωπάθεια, ἐγωκεντρισμός, ἐγω λατρία, ὑπερηφάνεια, ἀλαζονεία, δοξομανία, ματαιοδοξία, κενοδοξία κλπ.
Ἡ φιλαυτία, δέν εἶναι τίποτ᾽ ἄλλο, παρά ὁ ἀνθρώπινος ἐγωϊσμός στήν πιό φοβερή του μορφή. Ὁ σημερινός, προπάντων, ἄνθρωπος, κοιτάζει μονάχα τό δικό του συμφέρον καί ἐλάχιστα ἤ καθόλου τοῦ συνανθρώπου του τό συμφέρον.
Γιαυτό καί οἱ διχόνοιες καί οἱ ταραχές καί οἱ πόλεμοι. Εἶναι τρομακτικές οἱ παρενέργειες καί οἱ νοσηρές καταστάσεις, πού ἐπηρεάζουν ὁλόκληρη τήν ἐσωτερική καί πνευματική ζωή τοῦ ἀνθρώπου.
Κατά τόν ἅγιο Μάξιμο τόν Ὁμολογητή: «Ἡ φιλαυτία ἐστίν ἐμπαθής καί ἄλογος φιλία» πρός τόν ἑαυτό μας, ἡ ὁποία εἶναι ἀντίθετη πρός τήν ἀγάπη καί τήν ἐγκράτεια.
Καί προσθέτει: «Ὁ ἔχων τήν φιλαυτίαν, δῆλον ὅτι ἔχει πάντα τά πάθη». Δίχως ἀμφιβολία, ὁ κορυφαῖος ἐγωϊσμός, δηλαδή, ἡ φιλαυτία, εἶναι πηγή καί ρίζα ὅλων τῶν ἁμαρτιῶν καί ὅλων τῶν κακῶν στόν κόσμο. Εἶναι τῶν ἀρετῶν ὅλων, ἀδίστακτος δολοφόνος.
Τοῦ φίλαυτου ἡ ψυχή ἔχει γίνει ψυγεῖο. Γι᾽ αὐτόν, εἶναι ἄγνωστος ὁ πλησίον. Γνώριζε ὁ μέγας ἀπόστολος τοῦ Χριστοῦ τό χαρακτήρα τοῦ φίλαυτου καί συμφεροντολόγου ἀνθρώπου, γι αυτό καί συμβουλεύει τούς χριστιανούς: «Μή τά ἑαυτῶν ἕκαστος σκοπεῖτε, ἀλλά καί τά ἑτέρων ἕκαστος» (Φιλιπ. Β΄ 4).

Μή φροντίζετε ὁ καθένας μονάχα γιά τόν ἑαυτό του, ἀλλά νά φροντίζετε μέ τήν ἀγάπη σας, καί γιά τούς ἄλλους. Ὁ Γάλλος ποιητής Πώλ Κλωντέλ ἔλεγε πώς, «ὁ ἐγωϊσμός εἶναιὁ δήμιος, πού σκοτώνει κάθε ἀρετή». Τοῦ δέ φίλαυτου ὁ ἐγωϊσμός εἶναι τόσο μεγάλος, ὥστε ὁλόκληρη ἡ οἰκουμένη δέ μπορεῖ νά τόν χωρέσει.
 Γιατί, «ἄν προβαλλόταν τό δίλημμα νά διαλέξει ἀνάμεσα στήν ἐκμηδένιση τοῦ σύμπαντος καί τή δική του προσωπική καταστροφή, θά προ τιμοῦσε τό πρῶτο», ἔλεγε ὁ Σοπενχάουερ. Ὁ συμφεροντολόγος, δηλαδή, προτιμᾶ νά ἰδεῖ τήν καταστροφή τοῦ κόσμου, ἀλλά δέ χαρίζει τίποτε ἀπό τά δικά του, ἀκριβῶς ὅπως ὁ φιλάργυρος!
Ἀλοίμονο στίς κοινωνίες πού περνᾶνε κρίσεις, σάν τή σημερινή! Ἐπιπλέουν οἱ ἐγωϊστές, οἱ μικρόψυχοι καί συμφεροντολόγοι. Σέ μερικούς, μάλιστα, πού κατέχουν θέσεις "ἡγετικές", θά εἴχαμε τό δικαίωμα νά φωνάξουμε: «Οὐαί ὑμῖν, γραμματεῖς καί φαρισαῖοι ὑποκριταί»!… «Μισητή ἔναντι Κυρίου καί ἀνθρώπων ὑπερηφανία» (Σοφ. Σολ. Ι´ 7).
Τά προβλήματα τῶν ἀνθρώπων δέ λύονται μέ τούς ἐγωϊσμούς καί τίς φιλαυτίες καί τίς ἀλαζονεῖες, ἀλλά μέ τήν ταπείνωση καί τήν ἀγάπη. Κατά τόν ἅγιο Μάξιμο τόν Ὁμολογητή: «Ἐάν τόν Θεόν γνησίως ἀγαπήσωμεν, δι᾽ αὐτῆς τῆς ἀγάπης τά πάθη ἀποβάλλομεν». Ἐάν βιώνουμε ἀληθινά,τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, τότε καί ἡ ζωή μας γίνεται ἀληθινή καί γνήσια.

   Ὀρθόδοξος Τύπος ἀρ. φύλ. 1975, 17 Μαΐου 2013