23 Φεβρουαρίου Συναξαριστής

Πολυκάρπου Ἐπισκόπου, τῶν Ἁγίων ἑβδομήκοντα τριῶν Μαρτύρων, Κλήμεντος Μάρτυρος, Θεῆς Μάρτυρος, Γοργονίας, τῶν Ὁσίων Ἰωάννου, Ἀντιόχου, Ἀντωνίνου καὶ Μωυσέως, τῶν Ὁσίων Ζεβινᾶ, Πολυχρονίου, Δαμιανοῦ καὶ Μωυσέως, Δαμιανοῦ τοῦ Ἐσφιγμενίτου, Μωυσέως ἐκ Ρωσίας.
 

Ὁ Ἅγιος Πολύκαρπος ὁ Ἱερομάρτυρας Ἐπίσκοπος Σμύρνης (Ἑορτὴ Πολύκαρπος)

Ὁ Ἅγιος Ἱερομάρτυς Πολύκαρπος γεννήθηκε περὶ τὸ 80 μ.Χ. ἀπὸ εὐσεβεῖς καὶ φιλόθεους γονεῖς, τὸν Παγκράτιο καὶ τὴ Θεοδώρα, ποὺ εἶχαν ἐγκλειστεῖ στὴ φυλακὴ γιὰ τὴν πίστη τοῦ Χριστοῦ, καὶ βαπτίσθηκε Χριστιανὸς σὲ νεαρὴ ἡλικία.
Ὑπῆρξε μαζὶ μὲ τὸν Ἅγιο Ἰγνάτιο τὸν Θεοφόρο μαθητὴς τοῦ Εὐαγγελιστῆ Ἰωάννη. Λίγο πρὶν ἀναχωρήσει ἀπὸ τὸν πρόσκαιρο αὐτὸ βίο ὁ Ἅγιος Βουκόλος, Ἐπίσκοπος Σμύρνης (τιμᾶται 6 Φεβρουαρίου), χειροτόνησε μετὰ τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων, ὡς διάδοχό του, τὸν Ἅγιο Πολύκαρπο καὶ μετὰ κοιμήθηκε μὲ εἰρήνη.
Ὁ Ἅγιος παρακολούθησε μὲ ἀγωνία καὶ προσευχὴ τὴ σύλληψη τοῦ Ἁγίου Ἰγνατίου τοῦ Θεοφόρου, Ἐπισκόπου Ἀντιοχείας καὶ τὰ μαρτύρια αὐτοῦ. Ἡ ἀγάπη του πρὸς τὸν θεοφόρο Πατέρα μαρτυρεῖται καὶ ἀπὸ τὴν Ἐπιστολὴ τὴν ὁποία ἔγραψε πρὸς τοὺς Φιλιππησίους. Σὲ αὐτὴ τὴν ἐπιστολὴ τοὺς συγχαίρει γιὰ τὴν φιλοξενία, τὴν ὁποία παρεῖχαν στὸν Ἅγιο Ἰγνάτιο, ὅταν αὐτὸς διῆλθε ἀπὸ τὴν πόλη τους. Τὸ κείμενο αὐτὸ τοῦ Ἁγίου Πολυκάρπου διακρίνεται γιὰ τὸν ἀποστολικό, θεολογικὸ καὶ ποιμαντικὸ χαρακτῆρα του.
Ὁ Ἅγιος Πολύκαρπος, διακρινόταν γιὰ τὴν σωφροσύνη, τὴ θεολογικὴ κατάρτιση καὶ τὴν ἀφοσίωση στὴ διδασκαλία τοῦ Εὐαγγελίου, καθὼς μιλοῦσε πάντα σύμφωνα μὲ τὶς Γραφές. Ἦταν ὁ γνησιότατος ἐκπρόσωπος τῆς ἀποστολικῆς διδασκαλίας σὲ ὅλες τὶς Ἐκκλησίες τῆς Ἀσίας.
Ὁ Ἅγιος Εἰρηναῖος παρέχει τὴν πληροφορία ὅτι ὁ Ἅγιος Πολύκαρπος μετέστρεψε πολλοὺς ἀπὸ τὶς αἱρέσεις τοῦ Βαλεντίνου καὶ τοῦ Μαρκίωνος στὴν Ἐκκλησία τοῦ Θεοῦ. Διηγεῖται μάλιστα καὶ ἕνα ἐπεισόδιο ἀναφερόμενο στὴ στάση τοῦ Ἁγίου Πολυκάρπου ἔναντι τοῦ Μαρκίωνος.
Ὅταν ὁ αἱρεσιάρχης αὐτὸς τὸν πλησίασε κάποτε καὶ τοῦ ἀπηύθυνε τὴν παράκληση: «ἐπεγίνωσκε ἠμᾶς», δηλαδὴ ἀναγνώρισέ μας, ὁ Ἅγιος ἀπάντησε: «ἐπιγινώσκω, ἐπιγινώσκω σὲ τὸν πρωτότοκον τοῦ Σατανᾶ».
Ἕνα ἄλλο ἐπεισόδιο ἀνάγεται στὴ γεροντικὴ ἡλικία τοῦ Ἁγίου Πολυκάρπου. Ὅπως εἶναι γνωστό, οἱ Ἐκκλησίες τῆς Μικρᾶς Ἀσίας ἑόρταζαν τὸ Πάσχα στὶς 14 τοῦ μηνὸς Νισσᾶν, σὲ ὁποιαδήποτε ἡμέρα καὶ ἂν τύχαινε αὐτό. Ἀντίθετα οἱ ἄλλες Ἐκκλησίες δὲν ἑόρταζαν καθόλου τὸ Πάσχα, ἀλλὰ ἀρκοῦνταν στὸν ἑβδομαδιαῖο κατὰ Κυριακὴ ἑορτασμὸ τῆς Ἀναστάσεως, τονίζοντας ἀσφαλῶς περισσότερο τὸν ἑορτασμὸ τῆς πρώτης Κυριακῆς μετὰ τὴν πανσέληνο τῆς ἐαρινῆς ἰσημερίας. Ἐπειδὴ λόγω τῆς διαφορᾶς αὐτῆς ἡ Ἐκκλησία τῆς Ρώμης τηροῦσε αὐστηρὴ στάση ἔναντι τῶν Μικρασιατῶν, ὁ Ἅγιος Πολύκαρπος ἀναγκάσθηκε νὰ μεταβεῖ στὴ Ρώμη, γιὰ νὰ διευθετήσει τὸ ζήτημα καὶ ἄλλα δευτερεύοντα θέματα, μὲ τὸν Ἐπίσκοπο Ρώμης Ἀνίκητο.
Μετὰ τὴν ἐπιστροφή του ἀπὸ τὴν Ρώμη, ὑπέργηρος πλέον, συνέχισε τὴν ἀποστολικὴ δράση του μὲ τόση ἐπιτυχία, ὥστε προκάλεσε τὴν ὀργὴ τῶν εἰδωλολατρῶν. Αὐτὴ ἡ προδιάθεση ἦταν φυσικὸ νὰ προκαλέσει τὸ μαρτύριό του, ποὺ ἀκολούθησε τὴν ἑξῆς πορεία. Ὁ Κόιντος, ζηλωτὴς Χριστιανός, ὁ ὁποῖος ᾖλθε στὴ Σμύρνη ἀπὸ τὴ Φρυγία, παρακίνησε ὁμάδα Φιλαδελφέων Χριστιανῶν νὰ προσέλθουν στὸν ἀνθύπατο Στάτιο Κοδράτο, γιὰ νὰ δηλώσουν σὲ αὐτὸν τὴν ἰδιότητά τους καὶ τὴν πίστη τους στὸν Χριστό, πρᾶγμα τὸ ὁποῖο φυσικὰ προοιώνιζε θάνατο.
Τελικὰ μαρτύρησαν ὅλοι, ἐκτὸς ἀπὸ τὸν Κόιντο, ὁ ὁποῖος δειλιάσας τὴν τελευταία στιγμή, θυσίασε στὰ εἴδωλα. Ὁ ὄχλος, ἂν καὶ θαύμασε τὴν γενναιότητα τῶν Μαρτύρων, ἀπαιτοῦσε νὰ ἐκτελεσθοῦν οἱ «ἄθεοι» καὶ νὰ ἀναζητηθεῖ ὁ Ἅγιος Πολύκαρπος, ὁ ὁποῖος πιεζόμενος ἀπὸ τοὺς Χριστιανοὺς εἶχε ἀναχωρήσει σὲ κάποιο ἀγρόκτημα. Τελικὰ ὁ Ἅγιος συνελήφθη τὸ ἔτος 167 καὶ ὁδηγήθηκε ἐνώπιον τοῦ ἀνθυπάτου.
Ὁ γηραιὸς Ἐπίσκοπος δὲν ταράχθηκε. Τὸ πρόσωπό του ἦταν γαλήνιο καὶ λαμπερό. Ὁ ἀστυνόμος Ἡρῴδης καὶ ὁ πατέρας του Νικήτας προσπάθησαν νὰ πείσουν τὸν Ἅγιο νὰ ἀρνηθεῖ τὸν Χριστό. Ὁ Ἅγιος ὅμως, μὲ πνευματικὴ ἀνδρεία ἀπάντησε ὅτι ὑπηρετεῖ τὸν Χριστὸ ἐπὶ 86 ἔτη χωρὶς καθόλου νὰ Τὸν ἐγκαταλείψει.
Πῶς μποροῦσε λοιπὸν τώρα νὰ Τὸν βλασφημήσει καὶ νὰ Τὸν ἀρνηθεῖ; Ὁ ἀνθύπατος τότε διέταξε νὰ τὸν ρίξουν στὴν φωτιά. Ὁ Γέρων Πολύκαρπος ἀποδύθηκε μόνος τὰ ἱμάτιά του καὶ περίμενε προσευχόμενος λέγοντας: «Κύριε, ὁ Θεὸς ὁ Παντοκράτωρ, ὁ τοῦ ἀγαπητοῦ καὶ εὐλογητοῦ παιδός Σου Ἰησοῦ Χριστοῦ Πατήρ, δι’ Οὐ τὴν περὶ Σοῦ ἐπίγνωσιν εἰλήφαμεν,  ὁ Θεὸς τῶν ἀγγέλων καὶ δυνάμεων, καὶ πάσης τῆς κτίσεως, καὶ παντὸς τοῦ γένους τῶν δικαίων, οἱ ζώσιν ἐνώπιόν Σου, εὐλογῶ Σε, ὅτι ἠξίωσας μὲ ἧς ἡμέρας καὶ ὥρας ταύτης τοῦ λαβεῖν μὲ μέρος  ἐν ἀριθμῷ τῶν μαρτύρων Σου, ἐν τῷ ποτηρίῳ τοῦ Χριστοῦ Σου, εἰς ἀνάστασιν ζωῆς αἰωνίου, ψυχῆς τε καὶ σώματος, ἐν ἀφθαρσίᾳ Πνεύματος Ἁγίου, ἐν οἲς προσδεχθείην ἐνώπιόν Σου σήμερον ἐν θυσίᾳ πίονι καὶ προσδεκτή, καθὼς προητοίμασας καὶ προσεφανέρωσας καὶ ἐπλήρωσας ὁ ἀφευδὴς καὶ ἀληθινὸς Θεός. Διὰ τοῦτο καὶ περὶ πάντων αἰνῶ Σε, εὐλογῶ Σε, δοξάζω Σε, σὺν τῷ αἰωνίῳ
καὶ ἐπουρανίω Ἰησοῦ Χριστό,…».
Ἡ φωτιὰ σχημάτισε γύρω ἀπὸ τὸ σῶμα τοῦ Ἁγίου Πολυκάρπου καμάρα χωρὶς νὰ τὸν ἀγγίζει. Τότε στρατιώτης ἐκτελεστὴς τελείωσε τὸν Ἅγιο Μάρτυρα διὰ τοῦ ξίφους. Ἔπειτα τὸ Ἱερὸ λείψανο ρίφθηκε στὴν φωτιά, οἱ δὲ πιστοὶ συνέλεξαν τὰ ἱερὰ λείψανα αὐτοῦ.
Ἡ Σύναξη τοῦ Ἁγίου Πολυκάρπου ἐτελεῖτο στὴ Μεγάλη Ἐκκλησία.

Ἀπολυτίκιο. Ἦχος δ'. Ταχὺ προκατάλαβε.
Τὴν κλῆσιν τοὶς ἔρνοις σου, ἐπισφραγίσας σοφέ, ἔλαια κατάκαρπος, ὤφθης ἐν οἴκῳ Θεοῦ, Πολύκαρπε ἔνδοξε, σὺ γὰρ ὡς Ἱεράρχης, καὶ στερρὸς Ἀθλοφόρος, τρέφεις τὴν Ἐκκλησίαν, λογικὴ εὐκαρπία, πρεσβεύων Ἱερομάρτυς, ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ἠμῶν.

Κοντάκιον. Ἦχος α’. Χορὸς Ἀγγελικὸς.
Καρποὺς τοὺς λογικούς, τῷ Κυρίῳ προσφέρων, Πολύκαρπε σοφέ, ἀρετῶν δι' ἐνθέων, ἐδείχθης ἀξιόθεος, Ἱεράρχα μακάριε, ὅθεν σήμερον, οἱ φωτισθέντες σοὶς λόγοις, ἀνυμνοῦμέν σου, τὴν ἀξιέπαινον μνήμην, δοξάζοντες Κύριον.




Οἱ Ἅγιοι Ἑβδομήντα Τρεῖς Μάρτυρες

Οἱ Ἅγιοι 73 Μάρτυρες μαρτύρησαν στὴν πόλη Σίρμιον, ἐπὶ Διοκλητιανοὺ (284-305 μ.Χ.) τὸ ἔτος 303 μ.Χ.



Ὁ Ἅγιος Κλήμης ὁ Μάρτυρας

Ὁ Ἅγιος Μάρτυς Κλήμης μαρτύρησε διὰ ξίφους. Δὲν ἔχουμε περισσότερες λεπτομέρειες γιὰ τὸν Βίο τοῦ Ἁγίου.




Ἡ Ἁγία Θεὴ ἡ Μάρτυς

Ἡ Ἁγία Μάρτυς Θεὴ τελειώθηκε διὰ ξίφους. Δὲν ἔχουμε περισσότερες λεπτομέρειες γιὰ τὸν Βίο τῆς Ἁγίας.




Ἡ Ἁγία Γοργονία, ἀδελφὴ τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου

Ἡ Ἁγία Γοργονία, ἦταν νεότερη ἀδελφὴ τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου καὶ κόρη τῆς εὐσεβοῦς Νόννας καὶ τοῦ Ἐπισκόπου Ναζιανζοῦ Γρηγορίου. Ἀναδείχθηκε δέ, ἰσάξια σὲ ἀρετὴ καὶ ἁγιότητα βίου καὶ μὲ τοὺς ἄλλους ἀδελφούς της.

Διακρίθηκε γιὰ τὴν ὀξύνοιά της, τὴν προσήλωσή της στὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν ταπείνωσή της. Νυμφεύθηκε τὸν Ἀλύπιο καὶ ἀπέκτησε πέντε τέκνα, δυὸ ἀγόρια, τὰ ὁποῖα ἀφιερώθηκαν στὸν Θεό, καὶ τρεῖς θυγατέρες, τὴν Ἀλυπιανή, τὴν Εὐγενία καὶ τὴ Νόννα.
Ἡ εὐσεβὴς Γοργονία προσβλήθηκε ἀπὸ σοβαρὴ ἀσθένεια καὶ παρὰ τὶς φροντίδες τῶν θεραπόντων ἰατρῶν ἔφθασε μέχρι τὸ θάνατο. Ξαφνικά, ὅμως, μὲ θεία ἐπέμβαση, θεραπεύθηκε, μετὰ ἀπὸ θερμότατη προσευχὴ τῆς ἰδίας στὸ ναό.
Ἡ Ἁγία Γοργονία κοιμήθηκε ὁσίως τὸ ἔτος 370 μ.Χ., σὲ ἡλικία 38 ἐτῶν.



Οἱ Ὅσιοι Ἰωάννης, Ἀντίοχος, Ἀντωνίνος καὶ Μωυσῆς

Ὁ Ὅσιος Ἰωάννης ἦταν μαθητὴς τοῦ Ὁσίου Λιμναίου (τιμᾶται 22 Φεβρουαρίου) καὶ ἀσκήτεψε σὲ βουνὸ κοντὰ στὴν πόλη Τάργαλα. Διέμενε στὴν ὕπαιθρο καὶ ὑπέμενε τὸν καύσωνα τῆς ἡμέρας καὶ τὸ ψῦχος τοῦ χειμῶνα, περιζωσμένος μὲ σίδερα καὶ τρεφόμενος λιτότατα. Ἔτσι, ἀφοῦ ἔζησε, κοιμήθηκε μὲ εἰρήνη.
Τὸν Ὅσιο Ἰωάννη, μιμήθηκαν στὴν ἄσκηση καὶ τὸν τρόπο ζωῆς καὶ ὁ Ὅσιοι Ἀντίοχος, Ἀντωνίνος καὶ Μωυσῆς. Διῆλθαν τὸ χρόνο τῆς ζωῆς τους μὲ αὐστηρὴ ἄσκηση, προσευχὴ καὶ νηστεία, στὴν ὑψηλὴ κορυφὴ τοῦ βουνοῦ τῆς πόλεως Ραμᾶς καὶ κοιμήθηκαν μὲ εἰρήνη.




Οἱ Ὅσιοι Ζεβινᾶς, Πολυχρόνιος, Δαμιανὸς καὶ Μωυσῆς

Ὁ Ὅσιος Ζεβινᾶς ἔστησε τὸ ἀσκητήριό του σὲ ὄρος καὶ ἐκεῖ ἀσκήτεψε μὲ προσευχὴ καὶ νηστεία. Κοντά του προσῆλθε καὶ ὁ Ὅσιος Πολυχρόνιος, ὁ ὁποῖος μιμήθηκε τὸν Ὅσιο διδάσκαλό του στὴν ἀδιάλειπτη προσευχὴ καὶ ἐγκράτεια.
Οἱ Ὅσιοι Δαμιανὸς καὶ Μωυσῆς ὑπῆρξαν μαθητὲς τοῦ Ὁσίου Πολυχρονίου. Στὸ Συναξάρι ἀναφέρεται, ὅτι ὁ Ὅσιος Μωυσῆς κατοίκησε στὸ κελὶ τοῦ Γέροντός του, ἐνῷ ὁ Ὅσιος Δαμιανὸς πῆγε στὴν κωμόπολη Νιαρά, ὅπου κοντὰ στὰ ἁλώνια βρῆκε ἕναν ἔρημο οἰκίσκο καὶ ἔζησε σὰν ἐρημίτης.
Οἱ Ὅσιοι καὶ Θεοφόροι Πατέρες μας, κοιμήθηκαν μὲ εἰρήνη.






Ὁ Ὅσιος Δαμιανὸς ὁ Ἐσφιγμενίτης

Ὁ Ὅσιος Δαμιανὸς ἔζησε κατὰ τὸν 13ο αἰῶνα μ.Χ. καὶ ἀσκήτεψε στὴ Μονὴ Ἐσφιγμένου Ἁγίου Ὄρους περὶ τὸ ἔτος 1280. Κοιμήθηκε μὲ εἰρήνη.




Όσιος Ιωάννης ο Θεριστής

Ο Όσιος Ιωάννης ο Θεριστής γεννήθηκε σ' ένα χαρέμι, στο Παλέρμο της Σικελίας γύρω στο 1000 μ.Χ. από μια σκλάβα Καλαβρέζα. Με προτροπή της μητέρας του, ο Ιωάννης πήγε και εγκαταστάθηκε στην Καλαβρία, όπου βαπτίστηκε Χριστιανός και έγινε μοναχός. Μόνασε στη Μονή του Στύλου, όπου απέκτησε το προσωνύμιο Θεριστής, επειδή ο ηγούμενος, για να του εμφυσήσει την ταπείνωση, του επέβαλλε να αναλάβει αυτό το διακόνημα. Σύμφωνα με μία άλλη εκδοχή, ο Ιωάννης που είχε προκόψει πολύ στα πνευματικά, πήρε την προσωνυμία του Θεριστή, όταν, με τρόπο θαυμαστό μάζεψε τα στάχυα των θεριστών.
Μετά την ίδρυση της μητρόπολης Ιταλίας, στην Καλαβρία ιδρύθηκε, σε τοποθεσία όπου προϋπήρχε παλιά βυζαντινή μονή, σύγχρονη Μονή η οποία προς τιμή του ονομάστηκε Ιερά Μονή Οσίου Ιωάννη του Θεριστή και το φθινόπωρο του 1994 μ.Χ., ομάδα Μοναχών από το Άγιο Όρος, εγκαταστάθηκε εκεί.




Ὁ Ὅσιος Μωυσῆς ἐκ Ρωσίας
Ὁ Ὅσιος Μωυσῆς ἔζησε περὶ τὰ τέλη τοῦ 15ου καὶ ἀρχὲς τοῦ 16ου αἰῶνα μ.Χ. καὶ ἀσκήτεψε στὴ Μονὴ Ἁγίας Τριάδος τῆς Λευκῆς Λίμνης τῆς Ρωσίας. Κοιμήθηκε ὁσίως μὲ εἰρήνη.


Πληροφορίες ἀπό Saint.gr καί Μέγα Συναξαριστή (synaxarion.gr)