Ἀπαντήσεις ἀπό μερικούς ἱερεῖς. Μέρος ΙΑ'. Ἰλαρίωνος Φέλεα Ρουμάνου ἱερομάρτυρος (+1940)

  Ἰδού παρακάτω ἀπαντήσεις ἀπό μερικούς ἱερεῖς
Μέρος ΙΑ' 16 Γ

Βάση τῶν προαναφερθέντων πνευματικῶν στοιχείων, μελετῶν καί ποιμαντικῶν ἐμπειριῶν μποροῦμε νά κάνουμε τίς ἀκόλουθες διαπιστώσεις:
Τό πρῶτο ποιμαντικό στοιχεῖο στήν πράξη τῆς ἐξομολόγησης εἶναι οἱ προετοιμασία τῶν πιστῶν. Ἡ ἀγεώργητη καί ἄσπαρτη μέ καλούς σπόρους γῆ δέν παράγει ἀπό μόνη της παρά ζιζάνια. Τό ἴδιο συμβαίνει καί μέ διάφορες πρῶτες ὕλες, ἄν δέν ἐπεξεργαστοῦν σέ διάφορα ἐργαστήρια καί διαδικασίες, δέν θά γίνουν χρήσιμα πράγματα.
Τό ἴδιο καί ὁ ἄνθρωπος. Πρέπει νά προετοιμαστεῖ κατάλληλα ἐνωρίς γιά νά κάνει μία πολύ καρποφόρα ἐξομολόγηση. Εἶναι γνωστό ὅτι διά τῆς σκέψεώς του, ὁ ἄνθρωπος προσπαθεῖ τίς περισσότερες φορές νά δικαιολογήσει τά πάθη καί τίς ἁμαρτίες του.
 Εἶναι μία κακόγουστη κατάσταση γιά τόν ἱερέα, ὅταν ἔλθει στήν ἐξομολόγηση ἕνας πιστός, ὁ ὁποῖος θεωρεῖ τόν ἑαυτό του ἀθῶο ἀπό κάθε ἁμαρτία. Σ᾿ αὐτήν τήν περίπτωση ἡ ἐξέταση μέσω ἐρωτήσεων εἶναι ἀναπόφευκτη.
Γιά ν᾿  ἀποφευχθοῦν, ὅσο τό δυνατόν, αὐτές οἱ περιπτώσεις, χρειάζεται ὁπωσδήποτε καί πάντα μία προηγούμενη ἀγωγή τῶν χριστιανῶν γιά τήν ἱερά ἐξομολόγηση.
Πῶς; Βάζοντάς τους νά ἐξετάσουν τήν συνείδηση τους ὑπό τοῦ φωτός τῶν δογμάτων τῆς πίστεως καί τῶν ἐντολῶν τῆς χριστιανικῆς ἠθικῆς. Χωρίς τήν ἀφύπνιση καί τήν ἐξέταση τῆς συνείδησης τῶν μετανοημένων, ἡ πρᾶξη τῆς ἐξομολόγησης παραμένει ἄκαρπη.
Εἶναι πολύ σημαντικό νά ἔχει ὁ πιστός στήν διάθεσή του ἕναν μεγάλο πίνακα ἐρωτήσεων περί τῶν ἁμαρτιῶν, πρίν τήν ἐξομολόγηση. Ἔχοντας μπροστά στά μάτια του τόν Δεκάλογο, τίς ἐννέα ἐκκλησιαστικές ἐντολές,(Μακαρισμούς)  τίς θανάσιμες ἁμαρτίες καί τίς πράξεις τῆς ψυχικῆς καί σωματικῆς ἐλεημοσύνης, ὁ μετανοημένος μπορεῖ πιό εὔκολα ν᾿ ἀναγνωρίσει τίς ἀκαθαρσίες τῆς ψυχῆς του κι ἔτσι νά ἔλθει νά ἐξομολογηθεῖ.
Μία ἄλλη μέθοδος ἐξερεύνησης τῆς συνείδησης εἶναι μέ τό μολύβι καί τό χαρτί. Οἱ Ἅγιοι Πατέρες μᾶς συμβουλεύουν: Ἄν ξέρεις νά διαβάσεις, σημείωσε πάντα τίς ἁμαρτίες σου σ᾿ ἕνα χαρτί, γιά νά μήν τίς ξεχάσεις. Ὁ ἅγιος  Ἰωάννης, συγγραφέας τῆς Κλίμακας, μᾶς πληροφορεῖ ὅτι στήν ἐποχή του μερικοί μοναχοί βαστοῦσαν στήν ζώνη τους ἕναν μικρό πίνακα ἐπάνω στό ὁποῖο σημείωναν καθημερινά τούς κακούς τους λογισμούς.
Καί ὁ ἱερός Χρυσόστομος συνιστᾶ μία ὅσο πιό προσεκτική ἐξέταση τῶν κακῶν μας πράξεων καί λογισμῶν. «Μή πιστέψεις ὅτι ὅλα αὐτά εἶναι μικρά πράγματα, ἀλλά μάζεψέ τα ὅλα καί γράψε τα ὅπως σ᾿ ἕνα βιβλίο. Ἄν τά γράψεις ἐσύ στήν μνήμη σου, ὁ Θεός θά τά σβήσει ἀπό τήν δική Του. Ἀντίθετα, ἄν δέν τά σημειώσεις, θά τά γράψει ὁ Θεός καί θά σέ τιμωρήσει. Ἑπομένως, εἶναι πολύ καλύτερο νά γραφτοῦν ἀπό ἐμᾶς καί νά σβηστοῦν ἄνωθεν, παρά νά κρύβονται ἀπό ἐμᾶς καί ν᾿ ἀνακαλυφτοῦν ἀπό τόν Θεό ἐνώπιον τῶν ματιῶν μας τήν ἡμερα ἐκείνη.
Ἐκτός ἀπ᾿ αὐτόν τόν τρόπο ἐξέτασης τῆς συνείδησης, πολύ ἐπωφελής γιά ἐκείνους, πού ξέρουν ἔστω καί λίγο τά μυστήρια τῆς ψυχικῆς παιδείας εἶναι καί ἄλλος, τόν ὁποῖον θά τόν χρησιμοποιήσει ὁ Πνευματικός ἀπό τόν ἄμβωνα –τό κήρυγμα. Ἡ περί μετανοίας ὁμιλία εἶναι τό πύρινο ξῖφος πού διασχίζει καί ἡ ράβδος, πού διαχωρίζει τά στοιχεῖα τοῦ φωτός καί τοῦ  σκότους. Κάθε ἐξομολογητική πράξη πρέπει νά ἕπεται ἀπό μία καλή καί κατάλληλη γιά ἐκείνη τήν στιγμή ὁμιλία. Παρουσιάζουμε ἐδῶ ἕναν σύντομο λόγο ἀπό ἕνα σλαβονικό παλαιό Εὐχολόγιο, ὁ ὁποῖος μπορεῖ νά προσαρμοστεῖ ἀνάλογα μέ τήν περίπτωση.
Ἀγαπητό μου τέκνο! Τό Πνεῦμα τό Ἅγιο σ᾿ ἔφερε σήμερα ἐδῶ! Καλά ἔκανες πού ἦλθες στήν ἱερά ἐξομολόγηση, διότι δι᾿ αὐτῆς θά ξεπλύνεις τήν ψυχήν σου ἀπό κάθε ἁμαρτία καί ἐσύ μ᾿αὐτό τό οὐράνιο φάρμακο θά θεραπευτεῖς, θά καθαρίσεις τήν ψυχή σου ἀπό κάθε θανατηφόρα πληγή.
 Φρόντισε, τέκνο μου, νά μετανοήσεις μέ ὅλη τήν καρδιά σου γιά ὅλες τίς ἁμαρτίες πού ἔχεις κάνει καί πές τα ὅλα στόν Θεό, ὁ ὁποῖος εἶναι ἀόρατος παρών ἀνάμεσά μας.

Νά τά πεῖς ὅλα ἐνώπιον μου, διότι ἐγώ, ὁ ταπεινός δοῦλος Του, ἔχω δεχτεῖ ἀπ᾿ Αὐτόν τήν δύναμη ἄφεσης ἁμαρτιῶν.
Μή κρύψεις καί μή δικαιολογήσεις τίποτε, ἀλλά ὅ,τι καί ὅπως τά ἔχεις κάνει ὅλα, ἐξομολόγησέ τα ἀνάλογα πώς θά τά θυμηθεῖς κιόλας, διότι ἡ ἀπόκρυψη τῶν ἁμαρτιῶν εἶναι μία παραπλάνηση τῆς ψυχῆς, ἕνα πλήγωμά της, μία βεβήλωση καί ἡ ἁμαρτία σου δέν θά συγχωρεθεῖ.
Δι᾿ αὐτῆς τῆς ἁμαρτίας γεννιέται μία ἄλλη ἁμαρτία, ἐπειδή τό ἱερό αὐτό μυστήριο τελειοποιεῖται μόνο ἐν ἀληθείᾳ.
Μή κρύψεις ἀπό ντροπή καμμία ἁμαρτία, διότι κι ἐγώ εἶμαι ἄνθρωπος πού συλαμβάνομαι ἀπό τίς ἴδιες ἀδυναμίες καί μπορῶ νά πέσω στίς ἴδιες ἁμαρτίες μέ σένα, ἐφ᾿ ὅσον κι ἐγώ ἔχω τόν πειρασμό τῶν ἀνθρώπινων ἀδυναμιῶν.
Ἀφήνοντας τήν ντροπή, θ᾿ ἀποκαλύψεις μόνος σου τόν ἑαυτό σου ἐνώπιον μου, δέν θά τιμωρηθεῖς ἐνώπιον τῶν ἀγγέλων καί τῶν ἀνθρώπων τήν ἡμέρα τῆς Κρίσεως.
Ἄν κρύψεις, ὅμως, κάτι ἀπό μένα, τότε θά λογοδοτήσεις γιά ὅλα ἐνώπιον ὁλόκληρου τοῦ οὐράνιου κόσμου καί δέν θά γλυτώσεις τήν αἰώνια τιμωρία. Μή κρύψεις κάτι οὔτε ἀπό φόβο, διότι ἐγώ δέν θά σέ καταγγείλω ἐνώπιον τῶν ἀνθρώπων ποτέ, ἀλλά μέ τό πνεῦμα τῆς πραότητας θά προσπαθήσω νά σέ διορθώσω.
Στήν ἐξομολόγηση μή δικαιολογεῖσαι, ἀλλά ἀνακάλυψε τίς ἁμαρτίες σου καί ὄχι τῶν ἄλλων. Τά συνένοχα στό παρελθόν πρόσωπα μή τά μνημονεύεις, διότι ὁ ἐξευτελισμός τοῦ πλησίον εἶναι ἀκόμα μία ἁμαρτία. Ἐξομολογήσου τίς δικές σου ἁμαρτίες, ὄχι ἀραδιάζοντάς τες σάν τά μυθιστορήματα, ἀλλά μέ μεγάλη λύπη καί ἀπόφαση νά φυλάγεσαι στό μέλλον ἀπό τέτοιες ἁμαρτίες. Χωρίς αὐτές τίς προϋποθέσεις, μία πραγματική ἐξομολόγηση εἶναι ἀδύνατη.
Μ᾿ αὐτόν τόν τρόπο ἑτοιμάζοντας τήν ψυχή σου, τιμᾶς, ὅπως πρέπει τόν Θεό. Ἀναγνώρισε τίς ἁμαρτίες σου ὥστε, δεχόμενος τήν ἄφεση τους, νά εἶσαι ἐλεύθερος ἀπό κάθε δεσμόν τῆς ἁμαρτίας, καθαρός καί θεραπευμένος ψυχικά διά τοῦ ἐλέους τοῦ Θεοῦ.

Μεταφραστές : ἱερεύς π. Κυπριανός Στάϊκου, ρουμᾶνος καί μοναχός Δαμασκηνός Γρηγοριάτης

Τό κείμενο προέρχεται ἀπό τά ἀρχεῖα τοῦ πατρός Δαμασκηνοῦ Γρηγοριάτου, τόν ὁποῖον καί εὐχαριστοῦμε θερμά γιά τήν παραχώρηση τῶν ἀρχείων, ὅπως ἐπίσης εὐχαριστοῦμε καί τόν γέροντα τῆς Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου πατέρα Γεώργιο Καψάνη γιά τήν εὐλογία καί τήν ἄδεια δημοσίευσης.

Ἐπιμέλεια κειμένου και πηγή στο Διαδίκτυο  Ἀναβάσεις 

Γιά νά διαβάσετε τα ὑπόλοιπα μέρη πατήστε Ἰλαρίων Φέλεα