Ὁ πόνος. Τό ἀσυνείδητο. Γέροντος Πορφυρίου. Ἱερομόναχος Σάββας Ἁγιορείτης

Ὁ πόνος   

Ἡ ἀνθρωπολογία τοῦ Γέροντος Πορφυρίου τοῦ Ἁγιορείτου

Ὁ πόνος, σύμφωνα μέ τόν Γέροντα, εἶναι μία ψυχική δύναμη μέ τήν ὁποία κάνουμε τό καλό. Ὁ διάβολος τήν παίρνει ἄν δέν προσέξει ὁ ἄνθρωπος καί τήν κάνει κατάθλιψη. Κάνει τόν ἄνθρωπο νά τήν χρησιμοποιεῖ γιά τό κακό. 
Ἡ ταπείνωση προετοιμάζει τόν ἄνθρωπο ὥστε ἡ ἐνέργεια πού χρησιμοποιοῡσε ὁ διάβολος, νά γίνει ἐνέργεια, πού χρησιμοποιεῖ ὁ ἄνθρωπος γιά τό καλό.
Ὁ ἀναπροσανατολισμός τῆς ψυχικῆς δύναμης ἀπό τό κακό στό καλό, γίνεται ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἀγαπήσει τόν Θεό. Τότε θεραπεύεται ἡ κατάθλιψη.

Ἡ μελέτη τοῦ Λόγου τοῦ Θεοῦ εἶναι ἐκεῖνο πού ὁδηγεῖ στήν θεραπεία τόν ἄνθρωπο, διότι τόν κάνει νά ἀγαπήσει τόν Θεό. 
 Νά πῶς τά δίδασκε ἀκριβῶς ὁ Γέροντας: «Ὁ πόνος εἶναι μία ψυχική δύναμη πού ὁ Θεός τήν ἔβαλε μέσα μας, μέ προορισμό νά κάνει τό καλό, τήν ἀγάπη, τήν χαρά, τήν προσευχή. 
 Ἀντ' αὐτοῦ, ὁ διάβολος καταφέρνει καί παίρνει τήν ψυχική αὐτή δύναμη ἀπό τήν μπαταρία τῆς ψυχῆς μας καί τήν μεταχειρίζεται γιά τό κακό, τήν κάνει κατάθλιψη καί φέρνει τήν ψυχή στή νωθρότητα καί στήν ἀκηδία.
Βασανίζει τόν ἄνθρωπο, τόν κάνει αἰχμάλωτό του, τόν ἀρρωσταίνει ψυχικά. Ὑπάρχει ἕνα μυστικό· νά μεταβάλλετε τή σατανική ἐνέργεια σέ καλή. Εἶναι δύσκολο καί χρειάζεται καί κάποια προετοιμασία. Προετοιμασία εἶναι ἡ ταπείνωση. 
Μέ τήν ταπείνωση ἀποσπᾶτε τήν χάρι τοῦ Θεοῦ. Δίνεσθε στήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, στή λατρεία Του, στήν προσευχή. Ἀλλά κι ὅλα ἄν τά κάνετε, τίποτα δέν ἔχετε καταφέρει, ἄν δέν ἔχετε ἀποκτήσει ταπείνωση. 
Ὅλα τά κακά αἰσθήματα, ἡ ἀνασφάλεια, ἡ ἀπελπισία, ἡ ἀπογοήτευση, πού πᾶνε νά κυριεύσουν τήν ψυχή, φεύγουν μέ τήν ταπείνωση. Αὐτός πού δέν ἔχει ταπείνωση, ὁ ἐγωιστής, δέν θέλει νά τοῦ κόψεις τό θέλημα, νά τόν θίξεις, νά τοῦ κάνεις ὑποδείξεις. 
Στενοχωριέται, νευριάζει, ἐπαναστατεῖ, ἀντιδρᾶ, τόν κυριεύει ἡ κατάθλιψη. Ἡ κατάσταση αὐτή θεραπεύεται μέ τήν χάρι. Πρέπει ἡ ψυχή νά στραφεῖ στήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Ἡ θεραπεία θά γίνει μέ τό ν' ἀγαπήσει τόν Θεό μέ λαχτάρα. Πολλοί ἅγιοί μας μετέτρεψαν τήν κατάθλιψη σέ χαρά μέ τήν ἀγάπη πρός τόν Χριστό. 
Παίρνανε δηλαδή αὐτή τήν ψυχική δύναμη, πού ἤθελε νά τή συντρίψει ὁ διάβολος, καί τή δίνανε στόν Θεό καί τή μεταβάλλανε σέ χαρά καί ἀγαλλίαση. Ἡ προσευχή, ἡ λατρεία τοῦ Θεοῦ μεταβάλλει σιγά σιγά τήν κατάθλιψη καί τή γυρίζει σέ χαρά, διότι ἐπιδρᾶ ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ. Ἐδῶ χρειάζεται νά ἔχεις τή δύναμη, ὥστε ν' ἀποσπάσεις τήν χάρι τοῦ Θεοῦ, πού θά σέ βοηθάει νά ἑνωθεῖς μαζί Του.
 Χρειάζεται τέχνη. Ὅταν δοθεῖς στόν Θεό καί γίνεις ἕνα μαζί Του, θά ξεχάσεις τό κακό πνεῦμα, πού σέ τραβοῦσε ἀπό πίσω, κι ἐκεῖνο ἔτσι περιφρονημένο θά φύγει. Στή συνέχεια, ὅσο θ' ἀφοσιώνεσαι στό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ, τόσο δέν θά κοιτάζεις πίσω σου, γιά νά δεῖς αὐτόν πού σέ τραβάει.
 Ὅταν σ' ἑλκύσει ἡ χάρις, ἑνώνεσαι μέ τόν Θεό. Κι ὅταν ἑνωθεῖς μέ τόν Θεό καί δοθεῖς σ' Ἐκεῖνον, πᾶνε ὅλα τ' ἄλλα, τά ξεχνάεις καί σώζεσαι. Ἡ μεγάλη τέχνη, λοιπόν, τό μεγάλο μυστικό, γιά ν' ἀπαλλαγεῖς ἀπ' τήν κατάθλιψη καί ὅλα τ' ἀρνητικά, εἶναι νά δοθεῖς στήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. 
 Ἕνα πράγμα, πού μπορεῖ νά βοηθήσει τόν καταθλιπτικό εἶναι καί ἡ ἐργασία, τό ἐνδιαφέρον γιά τή ζωή. Ὁ κῆπος, τά φυτά, τά λουλούδια, τά δέντρα, ἡ ἐξοχή, ὁ περίπατος στήν ὕπαιθρο, ἡ πορεία, ὅλ' αὐτά βγάζουν τόν ἄνθρωπο ἀπ' τήν ἀδράνεια καί τοῦ δημιουργοῦν ἄλλα ἐνδιαφέροντα. 
Ἐπιδροῦν σάν φάρμακα. Ἡ ἀσχολία μέ τήν τέχνη, τή μουσική κ.λ.π. κάνει πολύ καλό. Σ' ἐκεῖνο, ὅμως, πού δίδω τή μεγαλύτερη σημασία εἶναι τό ἐνδιαφέρον γιά τήν Ἐκκλησία, γιά τή μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς, γιά τίς ἀκολουθίες. Μελετώντας τά λόγια τοῦ Θεοῦ, θεραπεύεται κανείς χωρίς νά τό καταλάβει»¹.

Τό ἀσυνείδητο

Τό ἀσυνείδητο ὑπάρχει στόν ἄνθρωπο καί ὁ ἄνθρωπος ἀγνοεῖ τό περιεχόμενό του. Ὁ Γέροντας παραδεχόταν τήν ὕπαρξη τοῦ ἀσυνειδήτου, ἀλλά τόνιζε ὅτι μπορεῖ ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ νά μπεῖ καί ἐκεῖ καί νά τό θεραπεύσει. Προϋπόθεση εἶνα νά μετανοήσει ὁ ἄνθρωπος καί νά κάνει μία γενική ἐξομολόγηση. 
Σχετικά γράφει ἕνα πνευματικό του παιδί: «Κάποιο ἀπόγευμα ἐπισκέφθηκα τό Γέροντα μ' ἕνα γνωστό μου. Μᾶς δέχθηκε στό κελί του...Στήν ἑπόμενη ἐπίσκεψή μου ἤμουν μόνος. Ὁ Γέροντας μοῦ εἶπε: «Σκέφτομαι ἐκεῖνον τό γνωστό σου, πού μοῦ ἔφερες καί μοῦ ἔλεγε, μέ χαρά, γιά τήν ἐκτίμηση πού σοῦ ἔχει. 
Τή στιγμή ὅμως, πού μοῦ τά ἔλεγε αὐτά, ξέρεις ἐγώ τί εἶδα στό βάθος τῆς ψυχῆς του; Ὅτι σέ ἀποστρέφεται καί σέ ἀπορρίπτει... Πρόσεξε ὅμως· αὐτό πού εἶδα βρίσκεται στό ἀσυνείδητό του...Ἐπειδή βρίσκεται στό ἀσυνείδητό του, δέν τό γνωρίζει. Νά τό προσέξεις πολύ αὐτό πού σοῦ λέω». 
Ἀργότερα, ὅταν ξαναεῖδα τό Γέροντα, μοῦ διευκρίνησε σχετικά: «Αὐτό πού εἶδα στό ἀσυνείδητό του, εἶναι παλιά, εἶναι τραῦμα, εἶναι δαιμονικό». Καί σέ ἐρώτησή μου, ἄν μέ τόν ἐξαγιασμό του μπορεῖ ν' ἀλλάξει, μοῦ ἀπήντησε: «Μέ τήν ἁγιότητα ἀλλάζει ὁ ἄνθρωπος, φεύγουν τά ψυχικά τραύματα. Σήμερα οἱ ψυχίατροι τό λένε ψυχασθένεια, ἐνῶ στήν πραγματικότητα εἶναι δαιμονική ἐνέργεια, πού ὀφείλεται στίς ἁμαρτίες»². (Στό βιβλίο τοῦ Κ. Γιαννιτσιώτη, Κοντά στό Γέροντα Πορφύριο, Ἀθῆναι 1995, σελ. 413-5).

__________________________________________________________________________

1 Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου, Βίος καί Λόγοι, σελ. 377-379.

2 Γέροντος Πορφυρίου ἱερομονάχου, Ἀνθολόγιο συμβουλῶν, Α' ἔκδοση, 2002, σελ.159-161

   

Ἱερομόναχος Σάββας Ἁγιορείτης

Ἀπόσπασμα ἀπό τή μελέτη: Ἡ ἀνθρωπολογία τοῦ Γέροντος Πορφυρίου τοῦ Ἁγιορείτου

Πηγή εἰκόνας: Ἱ. Ἡσ. Ἀνάστασις Χριστοῦ-Ἐμμαούς, Ἅγ. Βασίλειος Λαγκαδᾶ.

hristospanagia3.blogspot.gr