Ὁ ἐκκλησιασμός καί ἡ στάσις μας ἔναντι αὐτοῦ. Κωνσταντῖνος Γιαννούλας.

Ὁ ἐκκλησιασμός καί ἡ στάσις μᾶς ἔναντι αὐτοῦ

Εἰς τὴν ἐφημερίδα «Ἐλευθερία» τῆς Λαρίσης, ἡ ὁποία ἔχει ἡμερησία κυκλοφορία πολλαπλασίως μεγαλυτέραν ἀπὸ τὴν πρώτην εἰς κυκλοφορίαν ἐφημερίδα τῶν Ἀθηνῶν, ἐδημοσιεύθη ἕνα πολὺ σημαντικὸν κείμενον διὰ τὸν Ἐκκλησιασμὸν καὶ τὴν στάσιν τῶν Ὀρθοδόξων ἔναντι αὐτοῦ, τὸ ὁποῖον ὑπογράφει ὁ κ. Κωνσταντῖνος Γιαννούλας. Τὸ ἄρθρον ἔχει ὡς ἀκολούθως:
«Ὁ ἐκκλησιασμὸς τῆς Κυριακῆς καὶ μάλιστα ὁ τακτικὸς ἀποτελεῖ ἕνα ἀπὸ τὰ καθήκοντα τῶν χριστιανῶν, μικρῶν καὶ μεγάλων, ποὺ δὲν εἶναι μὲν ὑποχρεωτικὸς μὲ τὴ στενὴ ἔννοια τοῦ ὅρου, εἶναι, ὅμως, τόσο στενὰ συνδεδεμένος μὲ τὴν οὐσιαστικὴ θρησκευτικὴ ζωὴ καὶ λατρεία κάθε πιστοῦ, ὥστε νὰ θεωρεῖται “ἐκ τῶν ὧν οὐκ ἄνευ” στὴ ζωή του.
Ἐν τούτοις, ἂν ἐξαιρέσουμε τὶς μεγάλες θρησκευτικὲς γιορτὲς καὶ πανηγύρεις καὶ κυρίως αὐτὲς τῶν Χριστουγέννων καὶ τοῦ Πάσχα, ποὺ γιὰ κάποιες στιγμὲς οἱ Ἱ. Ναοὶ ἀναστενάζουν ἀπ᾽ τὴν πολυκοσμία καὶ ἀδυνατοῦν νὰ χωρέσουν τὸ ἐκκλησίασμα, τὸν ἄλλο καιρὸ ὄχι μόνο ἐπαρκοῦν οἱ χῶροι τους ἀλλὰ καὶ περισσεύουν, γεγονὸς ποὺ ἀποδεικνύει ὅτι πάρα πολλοὶ χριστιανοὶ δὲν ἐκκλησιάζονται τακτικά, ἀλλὰ μόνο στὴ χάση καὶ στὴ φέξη.
Πέραν τούτου, τὸ ἐκκλησίασμα τῶν τελευταίων δεκαετιῶν ἔχει ἀποκτήσει καὶ ἕνα ἄλλο χαρακτηριστικὸ γνώρισμα. Ἀπαρτίζεται ἀπὸ μητέρες ἢ πατεράδες μὲ μωρὰ ἢ νήπια προορισμένα νὰ κοινωνήσουν τῶν ἀχράντων μυστηρίων καὶ κυρίως ἀπὸ ἡλικιωμένους, μεσήλικες καὶ πάνω. Ἀραιὰ καὶ ποὺ θὰ δεῖ κανεὶς μεταξὺ τῶν ἐκκλησιαζομένων καὶ παιδιὰ ἡλικίας Δημοτικοῦ Σχολείου ἢ ἐφήβους καὶ ἀνύπανδρους νέους καὶ νέες.
Ἡ ἐξέλιξη αὐτὴ ἀποτελεῖ σημεῖο τῶν καιρῶν καὶ καρπὸ τῶν ἐπιρροῶν, ποὺ ἔχει ὑποστεῖ ἡ ζωή μας ἀπʼ τὴν ἐπικράτηση τοῦ ὑλιστικοῦ πνεύματος καὶ τοῦ εὐδαιμονισμοῦ καθὼς καὶ τῆς φιλελευθεροποίησης τῶν πάντων, ποὺ ὁδήγησαν μὲ τὸν καιρὸ στὴν ἄμβλυνση καὶ τῆς θρησκευτικῆς μας συνείδησης καὶ στὴν προσαρμογὴ τῆς συμπεριφορᾶς μας στὶς προτεραιότητες καὶ στὰ δεδομένα, ποὺ μὲ τὸν ἕνα ἢ τὸν ἄλλο τρόπο ἐπιβάλλουν, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ κόβουμε καὶ νὰ ράβουμε στὰ μέτρα μας καὶ τὰ καθήκοντά μας ὡς χριστιανοί.
Ἀνέκαθεν, βέβαια, δὲ γέμιζαν ἀσφυχτικὰ οἱ Ἱ. Ναοὶ καθ᾽ ὅλη τὴ διάρκεια τοῦ ἔτους. Ἐκκλησιάζονταν, ὡστόσο, πιὸ τακτικὰ πολὺ περισσότεροι χριστιανοὶ καὶ μάλιστα οἰκογενειακῶς, ὁπότε ἡ σύνθεση τοῦ ἐκκλησιάσματος ἦταν ἐντελῶς διαφορετική, μιὰ ποὺ ἐκπροσωποῦνταν ὅλες οἱ ἡλικίες. Πέραν τούτου ὁ ἐκκλησιασμὸς τῆς Κυριακῆς ἦταν ὑποχρεωτικὸς γιὰ τοὺς μαθητὲς τῆς Πρωτοβάθμιας καὶ Δευτεροβάθμιας Ἐκπαίδευσης καὶ τὰ σχολεῖα συμμετεῖχαν σ᾽ αὐτὸν μὲ κάποια τοὐλάχιστον τμήματά τους, κάτι ποὺ δὲν ἰσχύει πλέον, ὁπότε τὴν ἀποκλειστικὴ εὐθύνη γιὰ τὸν ἐκκλησιασμὸ τῶν παιδιῶν τὴν ἔχουν τὰ ἴδια καὶ οἱ γονεῖς τους, ὅταν αὐτὰ εἶναι ἀνήλικα.
 Ἐπειδή, ὅμως, νέος ἀέ ρας φυσᾶ καὶ στὸν τρόπο λειτουργίας πολλῶν οἰκογενειῶν καὶ ἰσχύ ουν πλέον ἄλλα οἰκογενειακὰ ἤθη, τὶς πιὸ πολλὲς φορές, ποὺ γονεῖς ἀποφασίζουν νὰ ἐκκλησιαστοῦν, ἀφήνουν τὰ παιδιά τους νὰ ἀπολαμβάνουν τὸ κυριακάτικο πρωϊνό τους στὰ κρεβάτια τους, προκειμένου νὰ συμπληρώσουν τὸν ὕπνο τους, ἀφοῦ κοιμοῦνται ἀργὰ τὸ βρά δυ τοῦ Σαββάτου εἴτε βλέποντας τηλεόραση καὶ περιπλανώμενα στὸ διαδίκτυο εἴτε διασκεδάζοντας μὲ τοὺς φίλους τους στὰ στέκια τους.
Ζοῦμε, βλέπετε, σὲ μία ἐποχή, κατὰ τὴν ὁποία οἱ περισσότεροι ἀπ᾽ τοὺς μεγάλους συνεχίζουμε γιὰ εὐνόητους λόγους νὰ κοιμόμαστε στὴν ὥρα μας ξεκλέβοντας πότε- πότε καὶ λίγο χρόνο γιὰ νυκτερινὴ διασκέδαση, ἐνῶ πολλοὶ ἀπὸ τὴ νέα γενιὰ πολιτῶν, εἰδικὰ τὶς μέρες, ποὺ τοὺς δίνεται ἡ εὐκαιρία, πᾶνε γιὰ ὕπνο τὴν ὥρα, ποὺ οἱ μεγάλοι ξυπνοῦν.
 Καὶ ἐπειδὴ τὸ Σαββατοκύριακο προσφέρεται γιὰ κάτι τέτοιο, ὑφίστανται καὶ οἱ Ἱ. Ναοὶ τὶς συνέπειες στὸ ἐκκλησίασμά τους. Τὰ ἐπισημαίνω ὅλα αὐτὰ ὄχι, βέβαια, ἐπειδὴ ἐπιθυμῶ νὰ ἐπιστρέψουμε καὶ πάλι στὸν ὑποχρεωτικὸ σχολικὸ ἐκκλησιασμό, οὔτε στὸν ἐκκλησιασμὸ τῶν παιδιῶν μὲ τὸ ζόρι καὶ κάτω ἀπὸ τὴν πίεση καὶ τὸν ἐξαναγκασμὸ τῶν γονιῶν τους, ἀφοῦ κάτι τέτοιο εἶναι ἔξω ἀκόμα καὶ ἀπὸ τὸ πνεῦμα καὶ τὴ φιλοσοφία τῆς Ὀρθοδοξίας, ποὺ ἔχει γιὰ ὁδηγό της τὸ “ὅστις θέλει...” καὶ τὴν ἐλεύθερη ἐπιλογή.
Τὰ ἐπισημαίνω, γιὰ νὰ προβληματίσω, νὰ εὐαισθητοποιήσω καὶ γιατί ὄχι νὰ ἐνισχύσω κάποιους ἀπὸ τοὺς γονεῖς στὸ δύσκολο ἀγώνα τους γιὰ τὴν ἀνατροφὴ καὶ διαπαιδαγώγηση τῶν παιδιῶν τους, μήπως καὶ μπεῖ κάποιο φρένο στὸν τρόπο ζωῆς, ποὺ εἶναι ξένος μὲ τὶς παραδόσεις καὶ τὰ ἑλληνοχριστιανικὰ ἤθη.
Θὰ ἦταν, ὡστόσο, σημαντικὴ παράλειψη, ἂν δὲ σημείωνα καὶ τὴν παρήγορη καὶ αἰσιόδοξη διαπίστωση, ὅτι πολλοὶ ἀπ᾽ τοὺς νέους, ποὺ ἐκκλησιάζονται σπάνια, ὅταν γίνονται οἱ ἴδιοι γονεῖς, ξαναθυμοῦνται τὸ δρόμο, ποὺ ὁδηγεῖ αὐτοὺς καὶ τὰ μωρά τους στοὺς Ἱ. Ναούς, γιὰ νὰ ἐκκλησιασθοῦν καὶ νὰ κοινωνήσουν. Εἶναι καὶ αὐτὸ κάτι».

 Ὀρθόδοξος Τύπος ἀρ. φύλ. 1952, 30 Νοεμβρίου 2012