Παρουσίαση νέου βιβλίου του Πρωτοπρ. Ιωάννου Φωτόπουλου από τις Εκδόσεις Άθως: «Αρχιεπίσκοπος Ιλαρίων Τρόϊτσκι»

Στην Εκκλησία ζει το Πνεύμα του Θεού. Αυτό δεν είναι στεγνή και κενή δογματική θέση, που φυλάσσεται μόνο από σεβασμό σε κάθε τι παλαιό. Όχι. Αυτό είναι η αλήθεια που γνωρίζεται εμπειρικά από τον καθένα που εμφορείται από εκκλησιαστική συνείδηση και διαποτίζεται από την εκκλησιαστική ζωή.
Επίσης, η ευλογημένη ζωή της Εκκλησίας δεν μπορεί να είναι αντικείμενο ξερής, επιστημονικής μελέτης. Η ζωή αυτή προσεγγίζεται μόνο με την εμπειρική σπουδή. Περί της ζωής της Χάριτος, καθαρώς εμπειρικής, η ανθρώπινη γλώσσα μπορεί να εκφρασθεί μόνο θαμπά και συνεσκιασμένα. Περί της εκκλησιαστικής ζωής γνωρίζει μόνο εκείνος ο οποίος την έχει. Γι’ αυτόν αυτή δεν χρειάζεται αποδείξεις και για εκείνον πού δεν την έχει είναι σχεδόν αναπόδεικτη.

Γι’ αυτό πρέπει για κάθε μέλος της Εκκλησίας να είναι σκοπός όλης της ζωής του όλο και περισσότερο να ενώνεται με τη ζωή της Εκκλησίας και ταυτόχρονα να μιλάει αδιάκοπα προς τους άλλους για την Εκκλησία συγκεκριμένα, χωρίς να υποκαθιστά τη ζωή με την ξερή και αφηρημένη διδασκαλία. Εδώ δεν πρέπει να κάνουμε καμία υποχώρηση. Δεν υπάρχει Χριστιανισμός, ούτε Χριστός, ούτε Χάρις, ούτε αλήθεια, ούτε ζωή, ούτε σωτηρία, τίποτε δεν υπάρχει χωρίς την Εκκλησία. Όλα αυτά υπάρχουν μόνο στη Μία Εκκλησία.


Πολύ συχνά μιλάνε τώρα για την έλλειψη ζωής στην Εκκλησία, για «αναζωογόνηση» της Εκκλησίας. Όλα αυτά που λέγονται δυσκολευόμαστε να τα καταλάβουμε και τα θεωρούμε τελείως παράλογα. Η ζωή στην Εκκλησία ποτέ δεν μπορεί να στερέψει, διότι μέχρι τέλους του αιώνος παραμένει σ’ αυτήν το Πνεύμα το ʼγιο (Ιω. 14, 16). Και γι’ αυτό στην Εκκλησία υπάρχει ζωή.

Μόνο οι ανεκκλησίαστοι άνθρωποι δεν παρατηρούν αυτή τη ζωή. Η ζωή του Πνεύματος του Θεού είναι ακατανόητη στον «ψυχικό» άνθρωπο, του φαίνεται ακόμη και χαζομάρα, διότι μόνο στον «πνευματικό» άνθρωπο είναι προσιτή. Σ' εμάς, τους ανθρώπους με «ψυχική» νοοτροπία στη  σκέψη, σπανίως δίδεται η αίσθηση της εκκλησιαστικής ζωής. Εν τούτοις και τώρα υπάρχουν άνθρωποι απλοί στην καρδιά και με ζωή ευσεβή, οι οποίοι ζουν διαρκώς μ’ αυτή την αίσθηση της ευλογημένης εκκλησιαστικής ζωής.
Αυτήν την εκκλησιαστική ατμόσφαιρα, αυτήν την εκκλησιαστική αναπνοή ιδιαιτέρως την αισθάνεσαι στα μοναστήρια. Να λοιπόν που πείθεσαι για τη δύναμη και την αποτελεσματικότητα της θείας Χάριτος που ζει στην Εκκλησία! Θαυμάζεις και ευχαριστείς τον Θεό όταν βλέπεις ότι η εκκλησιαστική ζωή αληθινά αναγεννά τον άνθρωπο, τον κάμει «καινή κτίση». Εδώ φωτίζεται ο νους, δημιουργούνται υψηλές και καθαρές απόψεις, η καρδιά μαλακώνει με την αγάπη και η χαρά κατέρχεται στην ψυχή. Όσοι εγκαταλείπουν την Εκκλησία, υπερηφανευόμενοι για τη μόρφωσή τους, στην πραγματικότητα είναι ασυγκρίτως κατώτεροι και πιο άξεστοι από τον ζώντα τη ζωή της Εκκλησίας απλοϊκό μοναχό.

Όχι, δεν χρειάζεται, κατά τη γνώμη μου, να μιλάμε για έλλειψη ζωής στην Εκκλησία, αλλά μόνο για έλλειψη σ' εμάς εκκλησιαστικής συνειδήσεως. Πολλοί ζουν την εκκλησιαστική ζωή, όμως το κάμουν εντελώς χωρίς συνείδηση. Μα ακόμη κι αν ζούμε συνειδητά την εκκλησιαστική ζωή, λίγο διακηρύττουμε το αγαθό αυτής της ζωής. Με τους εκτός, λογομαχούμε συνήθως μόνο για τις χριστιανικές αλήθειες, λησμονώντας τα σχετικά με την εκκλησιαστική ζωή. Η διδασκαλία, η θεωρία, το δόγμα μπροστά στα μάτια μας στέκονται τρόπον τινά ως ανώτερα από την εκκλησιαστική ζωή. Και επίσης κάποτε είμαστε ικανοί να υποκαταστήσουμε την Εκκλησία με τον Χριστιανισμό, και τη ζωή με την αφηρημένη διδασκαλία.

Περιγραφή 

Γνώρισμα του αληθινού φιλοσόφου είναι η ζωή του να συμφωνεί με τις πεποιθήσεις του. Ο Ιερομάρτυς Ιλαρίων δεν μας άφησε μόνο συγγράμματα με βαθύ περιεχόμενο και έμπνευση, αλλά και με τη ζωή του έδωσε μαρτυρία για τη μεγάλη τους σημασία. Τη διδασκαλία του περί Εκκλησίας τη βεβαίωσε με τη γεμάτη αυταπάρνηση διακονία του.
Την απολογία του για τον μοναχισμό την επαλήθευση με τις μοναστικές του αρετές, και το κήρυγμα για ένα χαρούμενο Χριστιανισμό με τη μεγαλοψυχία του στο μαρτύριο. Η θεολογία του επισκόπου Ιλαρίωνος ποτέ δεν ήταν αφηρημένη και σχολαστική, αλλά πάντοτε είχε μεγάλη αμεσότητα με τη ζωή και τα ουσιαστικά της ερωτήματα. Και στις δημοσιευμένες εργασίες του βρίσκεται εκείνη η αντανάκλαση της αιωνιότητος που μας επιτρέπει να βλέπουμε τα πράγματα στη γνήσιά τους διάσταση.

Περιεχόμενα

 Πρόλογος 15
Εισαγωγικό σημείωμα που αφορά στην εργασία μας
(μετάφραση, επιλογή και σύνθεση κειμένων) 17
Δοκίμιο για τη ζωή και τα έργα
του ιερομάρτυρος αρχιεπισκόπου Βερέισκι 19
Ι. ΒΙΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΛΑΡΙΩΝΟΣ
Αρχή της επίγειας πορείας του 21
Σπουδές στην Πνευματική Ακαδημία της Μόσχας -
Ταξίδια στη Δύση 25
Εκπαιδευτική δραστηριότητα
στην Πνευματική Ακαδημία της Μόσχας 30
Η είσοδος του Βλαδίμηρου Τρόϊτσκι
στον μοναχισμό και τον κλήρο 33
Συμμετοχή στη Σύνοδο των ετών 1917-1918 34
Δραστηριότητα κατά τα έτη 1918-1923 36
Διωγμοί και τρεις συλλήψεις - Ο Ιλαρίων, επίσκοπος 36
Εξορία στον Αρχάγγελο 41
Στη Μόσχα. Δράση κατά των ανανεωτών.
Συζητήσεις στο Πολυτεχνείο 44
Σολοφκί 47
«Δεν πειράζει πού άργησες να έρθεις στην εξορία...
Και τώρα ακόμα σε δέχεται ο Θεός...». 50

Ορκισμένος εχθρός του ευσεβισμού
και των ψευδοχαρισματούχων 52
Στοργικός ποιμένας 53

Η σωτηρία του κομισαρίου Σούχοφ.
Πάσχα στα Σολοφκί 54
Αγώνες για την ενότητα της ρωσικής Εκκλησίας 57
Πάσχα στο νησί Πόποβα 58
Πίσω στα Σολοφκί. Νέα σχίσματα - νέοι αγώνες του αγίου 61
Ο γολγοθάς του Αρχιερέως Ιλαρίωνος 64
Η αγιοκατάταξη του ιερομάρτυρος Ιλαρίωνος 67
Πιστή μαθήτρια άχρι θανάτου 68
Δόξα τω Θεω πάντων ένεκεν! 69
ΙΙ. ΕΡΓΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΕΡΟΜΑΡΤΥΡΟΣ
ΙΛΑΡΙΩΝΟΣ ΤΡΟΪΤΣΚΙ
ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΒΕΡΕΪΣΚΙ
Το θεολογικό έργο του αγίου Ιλαρίωνος Τρόϊτσκι 71
α) Η διατριβή του «Μελέτη ιστορική του Δόγματος
περί Εκκλησίας» 72
β) Θεολογικά έργα του Αρχιμ. Ιλαρίωνος
κατά τα έτη 1914-1916 76
1. Δεν υπάρχει Χριστιανισμός χωρίς Εκκλησία 79
Τι σημαίνει «πιστεύω στην Εκκλησία» 80
Εκκλησιαστικές αλλοιώσεις Παπισμού-Προτεσταντισμού 81
Δυτικές επιδράσεις στη ρωσική κοινωνία 83
«Χριστιανισμός» χωρίς Εκκλησία! 84
Συμπάθεια στον «Χριστιανισμό»,
εχθρότητα προς την Εκκλησία 86
Αυτονόητος ο αφορισμός των αποστατών της Εκκλησίας 87
Υπάρχει Χριστιανισμός χωρίς Εκκλησία; 90
Η Αγία Τριάς, πρότυπο της ενότητος της Εκκλησίας 91
Η Εκκλησία κοινωνία αγάπης
στον αντίποδα της «Βαβέλ» 94
Για την ενότητα των ανθρώπων
δεν επαρκεί η εντολή της αγάπης χωρίς την Εκκλησία 96
Ενότητα των πιστών εν τη Θεία Ευχαριστία 97
Το Άγιο Πνεύμα, πηγή της νέας εν τη Εκκλησία ζωής 100
Η αγάπη συνδέεται με την Εκκλησία
και πηγάζει από αυτήν 102
Αδύνατη η προσωπική τελείωση
χωρίς την ενότητα εκάστου στο Σώμα της Εκκλησίας 103
Ο κομβικός ρόλος της Εκκλησίας
στην πραγμάτωση της χριστιανικής ζωής 107
Χριστιανός στην Καινή Διαθήκη
σημαίνει μόνο να είσαι μέλος της Εκκλησίας 107
Η ιεραρχική δομή του εκκλησιαστικού σώματος 109
Άγιος Κυπριανός Καρθαγένης:
Αίρεση και σχίσμα σημαίνει έλλειψη αγάπης,
χωρισμός από την Εκκλησία 112
Ο μακάριος Αυγουστίνος:
Δεν υπάρχει αγάπη ούτε σωτηρία εκτός Εκκλησίας. 116
Αχώριστος ο Χριστιανισμός από την Εκκλησία 118
Που οδηγεί ο χωρισμός του Χριστιανισμού
από την Εκκλησία. Η αυθαίρετη και κακόβουλη
ερμηνεία της Καινής Διαθήκης 120
Ο «Χριστιανισμός» παραποιεί
το πρόσωπο του Θεανθρώπου 122
Το νόημα της Θείας Ενσαρκώσεως 125
Ο μη εκκλησιαστικός Χριστιανισμός του Λέοντος Τολστόι 128
Ο θρυμματισμός του Προτεσταντισμού 131
Παγκόσμιος χριστιανικός φοιτητικός Σύνδεσμος
και μια... παγκόσμια θρησκεία! 133
Η φιλαυτία αλλοιώνει το ιδεώδες της εκκλησιαστικής ζωής 134
Άγιος Ειρηναίος: Αλήθεια μόνο στην Εκκλησία 137
Έρευνες για τον «Χριστιανισμό»
και τη «θρησκεία» - «Θεοαναζήτηση» 138
Αληθινή ανάπαυση μόνο στη ζωή της Εκκλησίας 139
Ανάγκη ανοικτής ομολογίας
της πίστεώς μας στην Εκκλησία 142
2. Ενότητα του χριστιανικού ιδεώδους
(Γράμμα σε φίλο) 145
Προκατάληψη εναντίον του μοναχισμού 145
Ένα για όλους το ιδεώδες της τελειότητος,
ένας ο άμεσος προορισμός 146
Ο ιερός Χρυσόστομος: Ο Χριστός απαιτεί τα ίδια
και από τους μοναχούς και από τους κοσμικούς 149
Το «μέτρο ηλικίας του πληρώματος του Χριστού»
και ο «Τραπεζικός Οίκος του Πάπα»! 152
«Άρνηση του κόσμου» και άσκηση 153
Υπακοή και ακτημοσύνη για όλους 157
Παρθενία και σωφροσύνη 161
Η αγαμία ηθικά δεν υπερέχει του γάμου.
Η αξία και η θέση του γάμου κατά τους ιερούς Κανόνες 162
Η άσκηση απαραίτητη και στους μοναχούς
και στους κοσμικούς 167
Άδικη και επιπόλαιη η δυσφήμιση του μοναχισμού 169
Ένα επί μέρους συμπέρασμα
για την ισότητα των δύο οδών 170
Τότε... γιατί ο μοναχισμός;
Το νόημα των μοναχικών υποσχέσεων 171
Γιατί υπάρχουν ποικίλα μοναχικά Τυπικά 175
Η μοναχική ζωή καταλληλότερη
για την ευαρέστηση του Θεού 177
Η προσωπική εμπειρία πείθει
για την πλήρη χάριτος μοναχική ζωή 179
Η Χάρις της Ακολουθίας της μοναχικής κουράς 182
Ωφέλιμες για τους μοναχούς οι επιθέσεις των κοσμικών 183
Αγάπη και στήριξη προς κάθε νέο
που διαλέγει τη μοναχική ζωή 184
Ουράνια χαρά μετά τη μοναχική κουρά 187
3. Επιστήμη και ζωή 191
4. Γράμμα τρίτο 207
Ο καθεδρικός ναός της Κολωνίας 207
Εσωτερικό του καθεδρικού ναού της Κολωνίας 208
Τμήμα του εσωτερικού του ναού
της Λαύρας του Αγίου Σεργίου 209
Εσωτερικό του ναού της Λαύρας
του Αγίου Αλεξάνδρου Νέφσκι 210
Το εσωτερικό της Fraukirchen στη Δρέσδη 217
5. Γράμμα Τέταρτο 219
Ορθόδοξη Λατρεία 219
6. Για μια «κεφάτη» φιλανθρωπία 229
Με λόγια κάποιων άλλων 229

Χρονολογία έκδοσης: 11 2012
ISBN: 9789604951055
Σχήμα: 17χ24
Σελίδες: 240
Κατηγορία είδους: ΒΙΒΛΙΟ
Εκδότης: ΑΘΩΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ
Κωδικός Προϊόντος: 2386
Εξώφυλλο: ΜΑΛΑΚΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟ
Διαθεσιμότητα: ΥΠΟ ΕΚΔΟΣΗ