Λόγος ἐγκωμιαστικὸς τοῦ Ἁγίου Νικοδήμου Ἁγιορείτου, στήν ἀνακομιδὴ τοῦ λειψάνου τοῦ Ἁγίου Πατρὸς ἡμῶν Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου

Ὅταν ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος ἐκθρονίστηκε καὶ στάλθηκε ἐξόριστος στην Κουκουσό, Ἀραβισσὸ καὶ Πιτιούντα ὅλη ἡ Ἐκκλησία τῶν ὀρθοδόξων ἐπένθισε. Μὲ δάκρυα ἔλεγαν τὰ πλήθη τῶν πιστῶν καὶ μοναχῶν: «Συνέφερεν, ἵνα ὁ ἥλιος συσταλῇ ἢ ἵνα τὸ στόμα Ἰωάννου σιωπήση».

Ἔκλαυσε ὅλη ἡ οἰκουμένη, διότι ἔμεινε σὰν πλοῖο χωρὶς κυβερνήτῃ, σὰν ποίμνιο χωρὶς ποιμένα· σὰν στρατόπεδο χωρὶς ἀρχιστράτηγο καὶ σὰν κόσμος σκοτεινὸς χωρὶς ἥλιο. Ἔκλαιαν οἱ ὀρφανοὶ τὸν πατέρα τούς. Θρηνούσαν οἱ μαθηταὶ τὸν διδάσκαλο τούς, ὠδύρονταν οἱ πτωχοὶ τὸν προστάτη τούς. Λυπόνταν οἱ ἁμαρτωλοὶ τὴν ἐλπίδα τούς, οἱ θλιμμένοι τὴν παρηγορία τούς, οἱ ἄρρωστοι τὴν ἐπισκέψῃ τοὺς καὶ οἱ διψασμένοι ἀπὸ λόγο Θεοῦ, διότι στερήθηκαν τὰ γλυκύτατα καὶ πάγχρυσα λόγια τῆς διδασκαλίας τοῦ. Κοινὴ ἤταν ἡ συμφορά, παγκόσμιο τὸ κακό, οἰκουμενικὴ ἡ δυστυχία.

Ὁ ἅγιος Ἰννοκέντιος ὁ Πάπας, γράφοντας για τὸν Χρυσοστομο πρὸς τὸν βασιλέα Ἀρκάδιο, λέγει: Ὄχι μόνο ἡ Ἐκκλησία τῆς Κωνσταντινουπόλεως ζημιώθηκε τῆς καλλιρύτου ἐκείνου γλώσσας, ἀλλὰ καὶ ὅλη ἡ ὑφήλιος ἐχήρευσε, ἀπολέσασα τέτοιον ἔνθεον ἄνδρα.

Ἔμεινε στην χηρεία αὐτὴ καὶ ἀπαρηγόρητη λύπη ὅλη ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ τριαντατρία ὁλόκληρα χρόνια.

Τὸ 440 γίνεται ἡ ἀνακομιδὴ καὶ μετακομίζεται ἀπὸ τὰ Κόμανα τοῦ Πόντου στην βασιλεύουσα μὲ τέτοια τιμή, ἡ ὁποία δεν ἔγινέ ποτε ἀπὸ τοῦ αἰῶνος σὲ ἄλλον, οὔτε πατριάρχη, οὔτε βασιλέα.

Ἥ του Χριστοῦ Ἐκκλησία στολισαμένη, ὑποδέχεται σήμερα ἀπὸ τὴν ἐξορία τὸ ζωομύριστο καὶ θαυματουργικώτατο σῶμα τοῦ φωστῆρος τῆς Χρυσοστόμου καὶ ἑορτάζει χαρμόσυνα τὴν ἔνδοξη ἀνακομιδὴ καὶ μετακομιδὴ καὶ ὑποδοχὴ τοῦ λειψάνου τοῦ διδασκάλου τῆς οἰκουμένης.

Καὶ αὐτὸ μὲ κάθε δίκαιο, γιατί, πῶς δεν ἔπρεπε να χαρῇ, σήμερα, ὅλη ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ σὲ ἕνα καιρό, ὅπου βλέπει ὅτι στο λείψανο τοῦ Χρυσοστόμου μεταβλήθηκαν ὅλοι οἱ νόμοι τῆς φύσεως καὶ ἐνεργήθηκαν μόνον οἱ νόμοι τῆς Χάριτος; Ὅτι σῶμα νεκρόν, ὅταν θέλῃ, κινεῖται, καί, ὅταν θέλῃ, μένει ἀκίνητον; Ὅτι σῶμα, ἐνταφιασμένο πρὶν 33 χρόνια, ἀνακομίζεται σῶο καὶ ἀδιάλυτο μὲ τὴν ὁλοκληρία ὅλων τῶν μελῶν καὶ μερῶν τοῦ;… 

Πῶς δεν ἔπρεπε να χαρῇ, σήμερα, ὅταν εἶδε τὸ σῶμα τοῦ Χρυσορρήμονος να εὑρίσκεται μὲν στην γῆ σὲ διάστημα τόσων χρόνων, ἔπειτα να ἀνακομίζεται λαμπρὸ καὶ κροκοειδὲς στο χρῶμα; Εὐωδέστατο στην ὀσμή, ὑπερνικῶν ὅλα τὰ ἀρώματα τῆς γῆς; Καὶ ἔχων ὅλα τὰ ἄλλα οὐσιώδη καὶ συστατικὰ γνωρίσματα τῆς ἁγιότητας; Πῶς δεν ἔπρεπε να χαρῇ, ὅταν εἶδε τὸ λείψανον τοῦ Ἰωάννου, να γιατρεύη κουτσούς, να ἀνορθώνη παραλυτικούς, να φωτίζη τυφλούς;…. 

Πῶς δεν ἤταν δίκαιο να χαρῇ ὅλος ὁ κόσμος, βλέποντας ἕνα νεκρὸ σῶμα να ἔχῃ ἐξουσία κατὰ τῶν στοιχείων; κατὰ γῆς καὶ θαλάσσης καὶ τοῦ ἀέρος; Να σηκώνη ἀνέμους ἀπὸ τὴν θάλασσα, να σχίζῃ σὲ ῥήγματα τὴν γῆ, να κάμνῃ τὰ πλοῖα να κλινοῦν ἀπὸ μόνα τούς, σὰν να ἤταν λογικὰ καὶ ἔμψυχα, για να τὸν ὑποδεχθούν; Καί, ἔπειτα, να τὰ διευθύνη αὐτὰ σὲ ὅποιο τόπο θέλει; Καὶ για να πὼ τὸ μεγαλύτερο καὶ θαυμαστότερο, πῶς δεν ἔπρεπε να χαρῇ σήμερα ὅλη ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, ὅταν εἶδε να ἀνοίξουν ἐκεῖνα τὰ ἄψυχα χείλη; Καὶ ὅταν ἄκουσε να βγαίνη φωνὴ ζωντανὴ καὶ ἔναρθρος ἀπὸ τὸ πρὸ 33 χρόνων νενεκρωμένο στόμα τοῦ Χρυσοστόμου; Καὶ να πῇ «εἰρήνη πᾶσιν;». Ὄντως «Τις Θεὸς μέγας ὡς ὁ Θεὸς ἡμῶν; Σῦ εἰ ὁ Θεός, ὁ ποίων θαυμάσια μόνος» (Ψαλμ. 76, 13)….

Λοιπὸν πῶς ἔγινε τέχνη χωρὶς τὸν τεχνίτῃ; Πῶς ἀκολούθησε ἔργο καὶ ἀποτέλεσμα χωρὶς τὸν ποιητῇ; Πῶς ἡ λύρα καὶ ὁ αὐλὸς ἤχησαν, χωρὶς να τὰ κρούσῃ ὁ λυρῳδὸς καὶ ὁ αὐλητής; Καὶ μάλιστα, ὅταν καὶ ὁ αὐλὸς καὶ ἡ λύρα ἤταν διεφθαρμένα; Θαυμάσια τὰ ἔργα σου Κύριε! Ἡ αἰτία ὅλη, ἡ ποιητικὴ αὐτοῦ στάθηκε θεία καὶ ὑπερφυσική! Καὶ ὁ τεχνίτης τοῦ ἔργου αὐτοῦ ἤταν αὐτὸ τὸ Πνεῦμα τὸ Ἁγιονί…

Ὥστε, ἂν καὶ τὸ λείψανο τοῦ Χρυσοστόμου ἤταν κατὰ φύσῃ νεκρὸ καὶ ἀκίνητο καὶ ἄφωνον, ἀλλὰ κατὰ χάριν ἦτο ζωντανὸν καὶ δι’ αὐτὸ ἐκίνησε τὴν γλῶσσα τοῦ καὶ ἐλάλησε: «δίκαιοι εἰς τὸν αἰῶνα ζῶσι».

Πρέπει σήμερα να εὐφρανθοὺν οἱ ὀρθόδοξοι διότι βλέπουν τὸν ἁγιώτατον πατριάρχην Προκλον καὶ τὸν εὐσεβέστατον βασιλέα Θεοδόσιον, πὼς σηκώνουν μὲ πολλὴ εὐλάβεια τὸ πανσεβάσμιο λείψανο τοῦ Χρυσοστόμου καὶ τὸ ἐμβάζουν μόνοι οἱ δύο μέσα στο ἅγιο βῆμα καὶ τὸ ἐναποθέτουν ὑπὸ κάτω τοῦ θυσιαστηρίου καὶ τῆς ἁγίας Τραπέζης… Ἴδετε θαυμάσια, μὲ τὰ ὁποῖα, ὁ θαυμαστὸς Θεὸς ἐδόξασε ἐμεγάλυνε καὶ ἐθαυμάστωσε τὸ λείψανον τοῦ ἁγίου Χρυσοστόμου;…

Δι’ αὐτό, λοιπόν, ἂς χαροῦμε καὶ ἐμεὶς πνευματικὼς σήμερα. Ἂς εὐφημησουμε μὲ ὕμνους καὶ ὠδὲς πνευματικὲς τὸν μέγα Χρυσοστομο! Ἂς προσκυνήσουμε νοερὰ τὸ πανσεπτὸ τοῦ λείψανο για να λάβουμε καὶ τὴν χαρῇ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἡ ὁποία δίδεται καὶ ἀόρατα ὡς ἀόρατη καὶ ἀπεριόριστη….

Μὲ ποιο ὄνομα ἱερὸ καὶ ἅγιο να ὀνομάσουμε τὸν Χρυσοστομο καὶ να μὴ ἁρμόζῃ σὲ αὐτόν; Να τὸν ὀνομάσουμε ἄγγελο; Καὶ τοῦ πρέπει, διότι αὐτὸς ἔζησε στα ἀλήθεια μία ζωὴ ἰσάγγελη, μὲ χαυμενίες, ἀγρυπνίες, προσευχὲς καὶ ἀσκήσεις ὑπερφυσικές…

Πρὸ τοῦ θανάτου τοῦ τρεῖς ὁλοκλήρους μῆνες δεν ἔφαγε ὁλότελα ἀνθρώπινο φαγητό, ὡς ἄσαρκος καὶ ἀυλὸς μέχρις ὅτου ἐτελεύτησε. Βάστασε μὲ μόνην ἐκείνη τὴν ἀφθάρτη τροφή, ποὺ τοῦ ἔδωσαν καὶ ἔφαγε οἱ ἱεροὶ Ἀπόστολοι, καθὼς μαρτυροῦν ὅλοι οἱ συγγραφεῖς τοῦ βίου τοῦ….

Να τὸν ὀνομάσουμε Ἀπόστολον; Καὶ μάλιστα, διότι αὐτὸς μὲ τὴν πάγχρυση διδασκαλία τοῦ ἐσαγήνευσε πολλὰ ἔθνη καὶ τὰ ἔφερε στην πιστὴ τοῦ Χριστοῦ. Δι’ αὐτὸ καὶ οἱ θεῖοι Ἀπόστολοι ἐφάνησαν ὀφθαλμοφανῶς εἰς αὐτόν, ὡς ἰσαπόστολο, τόσες καὶ τόσες φορές, ὁ Πέτρος καὶ Ἰωάννης δύο φορές…. Ὁ Παῦλος στην Κων/πόλι, ὅταν τοῦ ὁμιλοῦσε μυστικὰ στα αὐτιά, ἑρμηνεύοντας τὶς ἐπιστολὲς τοῦ, καὶ ὅταν αἰσθητὰ τὸν ἐφίλησε, εὐχαριστώντας αὐτόν, ἀφοῦ τὰ ἐρμήνευσε….

Να τὸν ὀνομάσουμε Προφήτην; Ναί, καὶ αὐτὸ τὸ ὄνομα τὸ ἀπέκτησε διὰ τῶν ἔργων… Ἐπροφήτευσε στον ἅγιο Ἐπιφάνιό πως δεν θέλει φθάσει να πάη στον θρόνο τοῦ…, ἀλλὰ καὶ ὅταν ἐξωρίζονταν, περνώντας ἀπὸ τὴν Νίκαια προφήτευσε στον πατέρα τοῦ βασιλιὰ Μαυρίκιου, ποὺ ἤταν ἄτεκνος, ὅτι ἔχει να γεννήσῃ γιο ποὺ μέλλει να γίνη βασιλιάς, πὼς ἔχει να ἁμαρτήση, πλὴν θέλει πάλιν μετανοήσει καὶ θέλει ἀξιωθεῖ τῆς σωτηρίας, καθὼς ἔτσι καὶ τὰ πράγματα ἀκολουθῆσαν.

Να τὸν ὀνομάσουμε μάρτυρα; Ναὶ καὶ τοῦ ἁρμόζει, ἐπειδὴ ἐκτὸς ἀπὸ τὶς ἀσθένειες τῆς ὑδρωπικίας, τῶν πυρετῶν καὶ τῆς παντοτινὴς στομαχαλγίας, ποὺ ἔπασχε ὁ Τρισμακάριστος, ἔλαβε καὶ πολλὰ βάσανα καὶ μαρτύρια στις ἐξορίες τοῦ….

Διὰ αὐτὸ καὶ στον καιρὸ τοῦ θανάτου τοῦ, ἤλθαν οἱ ἅγιοι μάρτυρες Βασιλίσκος ὁ ἱερομάρτυς καὶ Λουκιανὸς καὶ τὸν προσκαλέσαν, για να ἔλθῃ στα οὐράνια να συγκατοικὴ μὲ αὐτοὺς ὡς συναθλητής.

Να τὸν ὀνομάσουμε Ἱεράρχη καὶ διδάσκαλο τῆς Ἐκκλησίας; Ναί, βεβαιότατα! Θέλετε να τὸ καταλάβετε; Ἀκούσατε τὴν φοβερὴ ὀπτασία που εἶδε ὁ ἐπίσκοπος τῆς Ἀραβισσοὺ Ἀδελφειός.

Αὐτὸς ἔχοντας πολλὴ ἀγάπη να μάθῃ για τὸν ἅγιο Χρυσοστομο ποία δόξα ἀξιώθηκε να λάβῃ ἀπὸ τὸν Θεὸ στους οὐρανούς, καὶ παρακαλώντας συχνὰ γι’ αὐτὸ τὸν Κύριο ἦλθε σὲ ἐκστάσῃ καὶ εἶδε ἕνα ὡραιότατο ἄνδρα που τοῦ ἔδειξε σὲ τόπο λαμπρὸ ὅλους τοὺς πατέρες καὶ διδασκάλους· ἀλλὰ δεν εἶδε ἀνάμεσα τοὺς τὸν Ἰωάννη! Καὶ λυπήθηκε κατάκαρδα. 

Τότε ἄκουσε φωνὴ ἀγγέλου ποῦ τοῦ εἶπε: « Ἰωάννην τὸν τῆς μετανοίας λέγεις; Ἄνθρωπος, ποὺ εἲναι μὲ σῶμα, ἐκεῖνον να δεῖ δεν μπορεῖ! διότι παρίσταται ἐκεῖ, ὅπου ὁ θρόνος ὁ Δεσποτικός». Τὴν ἴδια ὀπτασία εἶδε καὶ ὁ ἅγιος Μᾶρκος ὁ ἀσκητής.

Να τὸν ὀνομάσουμε ῥήτορα καὶ ἐξηγητῇ τῶν Θείων Γραφῶν;… Ὁ ῥήτορας Λιβάνιος μπροστὰ στον Ἰουλιανὸ τὸν παραβάτῃ, καίτοι ἐχθρὸς τῆς πίστεως, ἐκήρυξε ὅτι ὁ Ἰωάννης ὑπερβαίνει στην ῥητορικὴ καὶ τὴν σοφία καὶ τὸν Δημοσθένη, καὶ τὸν Πλάτωνα.

Στην ἐξηγήσῃ πάλι τῶν Γραφῶν ὑπερέβαινε καὶ αὐτὸν τὸν μέγα Θεολόγον Γρηγόριον. Ὁ βασιλεὺς Θεοδόσιος ὁ μέγας, παρεκάλεσε τὸν Γρηγόριο τὸν Θεολόγο να ἐξηγήσῃ τὸ ἱερὸ Εὐαγγέλιο, καὶ τὸ ἐπεχείρησε. Παρακαλώντας τὸν Θεὸ να τὸν πληροφορήση ἂν ἡ ἐξηγήσῃ τοῦ εἶναι ὀρθή, ἄκουσε ἀπὸ τὸν Θεὸ τὴν ἑξῆς φωνή: «Οὔτε σὲ σένα, οὔτε σὲ κάποιον ἄλλο τὸ χάρισμα αὐτὸ ἔχει δοθεῖ παρὰ στον Ἰωάννη τῆς Ἀντιοχείας». Ὁ δὲ ἅγιος Προκλος ὁ Πατριάρχης, ἔλεγε: «Ἔτσι εἶμαι ἐγὼ πρὸς τὸν μακάριο Ἰωάννη, ὅπως ἀκριβῶς πηγὴ πρὸς θάλασσα καὶ ῥυάκι πρὸς ποταμό».

Γι’ αὐτὸ καὶ σὲ κάθε διδαχή που ἔκαμνε ὁ Ἅγιος, οἱ ἄνθρωποί που ἄκουγαν, μὴ ὑποφέροντας τὴν χαρά, κτυπούσαν πολλὲς φορές, κάτω ἀπὸ τὸν ἄμβωνα, ὅλοι μὲ συμφωνία τὰ χέρια τούς.

Σὲ ἕνα μόνο καιρό, ποὺ γινόταν λιτανεία στην Κων/πολη, ἐκ τοῦ προχείρου ἔκαμε 18 λόγους στο δρόμο τὸ πάγχρυσο ἐκεῖνο στόμα! Τόση εὐκολία εἶχε στο να ὁμιλῇ.

Να ὀνομάσουμε τὸν Χρυσοστομο φίλο γνήσιο τῆς Θεοτόκου; Ναί, καὶ αὐτὸ τὸ ἀξιώθηκε! Εὑρισκόμενος ὁ Ἅγιος για τὴν ἀσθένειά του ἔξω ἀπὸ τὴν Κων/λη, ἐκεῖ που προσευχόταν κατὰ τὸ μεσονύκτιο, εἶδε ξύπνιος τὴν Κυρία Θεοτόκο, ἡ ὁποία ἦλθε πρὸς αὐτὸν μὲ ἀπειρο φῶς καὶ ἔχοντας τριγύρω τῆς πλῆθος ἀπὸ ἄνδρες καὶ γυναῖκες τοῦ εἶπε αὐτὰ μὲ φωνὴ χαριέστατη: «Ἰωάννη, τοῦ ἐμοῦ θεράπων Υἱοῦ καὶ Θεοῦ, καλὰ ἀγωνίστηκες τὸν ἀγῶνα τῆς ἀσκήσεως, καλὰ ἐποίμανας τὸ λογικὸν ποίμνιον, ἀλλὰ ἀνδρίζου ἀκόμη καὶ κραταιοῦ. Διότι ἰδοὺ καὶ μαρτυρικὸς σὲ ἀναμένει δρόμος καὶ ἀθλητικὸ σὲ περιμένει στάδιο διὰ ποικίλων πόνων καὶ πειρασμῶν, για να καταστῇ φανερὴ ἡ δοκιμασία σου καὶ στῇ γῆ καὶ τὸν οὐρανό…. Ἂς ἀγαλλιασθὴ λοιπὸν καὶ ἂς χαρῇ τὸ πνεῦμά σου, διότι σὲ ἔχει ἀποταμιευθεῖ καὶ χαρὰ στους οὐρανούς, ἀνάλογα μὲ τὶς θλίψεις σου».

Ἐπίσης καὶ ἡ θαυμαστὴ ὀπτασία που εἶδε ὁ ἅγιος Κύριλλος ὁ Ἀλεξανδρείας.

Ὁ θεῖος τοῦ πατριάρχης Ἀλεξανδρείας Θεοφίλος εἶχε ἐχθρὸν τὸν ἅγιο Χρυσοστομο…

Βλέπει μία φορὰ σὲ ὅραμα τὴν Κυρία Θεοτόκο, μαζὶ καὶ τὸν ἅγιο Χρυσοστομο, να συνομιλοῦν μεταξὺ τοὺς σὲ ἕνα πάμφωτο καὶ ὡραιότατο τόπο. Βλέποντας τούς, ὅμως, ἐπιθυμοῦσε καὶ ἐζητοῦσε να πάη κοντὰ καὶ αὐτὸς ἀλλὰ ὁ θεῖος Χρυσόστομος τὸν ἐπιτιμοῦσε καὶ τὸν ἐμπόδιζε. Τότε, ἀκούει φωνὴ ἀπὸ τὴν Θεοτόκο, ποὺ ἔλεγε πρὸς τὸν Χρυσοστομο αὐτά: Συγχώρησε τὸν χάριν ἐμοῦ (για χάρι δική μου), διότι πολλὰ ἐπάσχισε, ἐκοπίασε για ἔμενα, καταντροπιάσας τὸν ὑβριστῇ Νεστόριο, καὶ ἔμενα Θεοτόκο μὲ ἀνακήρυξε. Ἀπὸ ἄγνοια τὴν ἀσχήμη για σένα ὑπολήψη – γνώμη ἐσχημάτισε καὶ θὰ φανέρωση αὐτήν, ποὺ ἀπέκτησε μὲ ἐπιγνώση.

Μετὰ ἀπὸ αὐτὸ τὸ ὅραμα ὁ ἅγιος Κύριλλος, ἔγινε μεγάλος φίλος τοῦ Χρυσοστόμου, ἐπαινώντας αὐτὸν καὶ συνέγραψε πρόχειρα καὶ τὸν βίον Τοῦ.

Τὶ ἄλλο θέλετε να ὀνομάσουμε τὸν Χρυσοστομο; Θαυματουργόν; Ναὶ διότι τόσο πλούσια τοῦ ἐδόθη τὸ χάρισμα τῶν θαυμάτων, ὥστε ὅλοι τὸν ἐπωνόμιζαν «Ἰωάννην τὸν θαυματουργόν».

Να τὸν ὀνομάσουμε ἐλεήμονα; Καὶ βέβαια, για τὴν ὑπερβολικὴ τοῦ εὐσπλαγχνία πρὸς τοὺς πτωχοὺς τὸν ὠνόμαζαν ὅλοι «Ἰωάννης ὁ τῆς ἐλεημοσύνης».

Να τὸν ὀνομάσουμε κήρυκα τῆς μετανοίας; Καὶ ποῖος μπορεῖ να τὸ ἀρνηθῇ! Τέτοια δύναμη εἶχε ὁ λόγος τοῦ στο να τραβὰ τοὺς ἁμαρτωλοὺς σὲ μετάνοια, ὥστε ἔφθανε μόνο να ἀκούση κάποιος τὴν διδαχὴ τοῦ για να μετανοήσῃ καὶ ἀλλάξῃ ζωή!…. Δίκαια λοιπὸν ἀπὸ ὅλους ὠνομαζόταν «Ἰωάννης ὁ τῆς μετανοίας»….

Ἀδελφοί, μας λέγει ὁ ἅγιος Νικόδημος, οἱ ἐορτὲς τῶν ἁγίων δεν γίνονται για ἄλλο λόγο παρὰ για να συναχθοὺν σὲ αὐτὲς οἱ Χριστιανοί, να ἀκούσουν τὰ κατορθώματα τῶν Ἁγίων που ἐορτάζουν καὶ να τὰ μιμηθοὺν καὶ αὐτοί, ὄσο τοὺς εἶναι δυνατόν, καὶ ἔτσι να λάβουν στην ψυχὴ τοὺς εὐλάβεια καὶ στην ζωὴ τοὺς διορθώσῃ καὶ ἀκρίβεια. Ἔτσι μὰς διδάσκει ἡ πάγχρυση γλῶσσα τοῦ Χρυσοστόμου: «Ἑορτὴ εἲναι ἐπίδειξις ἔργων ἀγαθῶν, ψυχῆς εὐλάβεια, πολιτείας ἀκρίβεια».

Καὶ ἐμεὶς ἂς μιμηθοῦμε, κατὰ τὸ δυνατὸν μας, καὶ τὰ ἔργα τοῦ Χρυσοστόμου καὶ ἂς ἀκούσουμέ τις χρυσὲς διδασκαλίες που μὰς κάμνει. Ἂς μετανοοῦμε κάθε μέρα στον Θεὸ για τὰ σφάλματά που κάνουμε μὲ τὸ ἔργο, μὲ τὸ λόγο καὶ μὲ τὸν λογισμό, καὶ ἂς παρουμε σταθερὴ ἀποφάσῃ, για να μὴ πράξουμε ξανὰ τὴν ἁμαρτία, ἐπειδὴ αὐτὴ εἲναι ἡ ἀληθινὴ μετάνοια. 

Ἔτσι μὰς διδάσκει ὁ Χρυσόστομος: «Εἲναι δὲ μετάνοια τὸ να μὴ κάνης τὰ ἴδια…, πρέπει λοιπὸν να ἀπομακρύνεσαι καὶ στην πράξῃ καὶ στην γνώμη που ἀποτολμήθηκαν…. Παραδείγματος χαρῇ: ἅρπαξες καὶ πλεονέκτησες; Ἀπομακρύνσου ἀπὸ τὴν ἁρπαγὴ καὶ βάλε στο τραῦμα ἐλεημοσύνη. Πόρνευσες; Ἀπομακρύνσου ἀπὸ τὴν πορνεία καὶ βάλε στο ἕλκος ἁγνεία. Κακολόγησες τὸν ἀδελφὸ καὶ ἔβλαψες; Σταμάτησε κατηγορώντας, καὶ βάλε σωφροσύνη……

Ἂς ἔχουμε ὑπομονὴ σὲ ὄλες τις θλίψεις που μὰς ἔρχονται εἴτε ἀπὸ τοὺς δαίμονες, εἴτε ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους εἴτε καὶ ἀπὸ φυσικὴ ἀσθένεια τοῦ σώματος, καὶ ἂς εὐχαριστοῦμε πάντοτε τὸν Θεὸ σὲ ὅσα μὰς ἀκολουθοῦν εἴτε καλά, εἴτε κακά. Διότι καὶ ὁ ἅγιος Χρυσόστομος ὑπέμεινε μετὰ χαράς τις ἐξορίες, τὶς ὁποῖες τοῦ ἔκαμαν, καὶ σὲ ὅλα εὐχαριστοῦσε τὸν Θεό, συνηθίζοντας να λέγῃ πάντοτε αὐτὸ τὸ ἀξιομνημόνευτο λόγιο: «Δόξα τῷ Θεῷ πάντων ἕνεκεν» οὐ γὰρ παύσομαι τοῦτο ἐπιλέγων ἀεὶ ἐπὶ πᾶσί μοι τοῖς συμβαίνουσιν». 

Καὶ αὐτὸν τὸν λόγο ἀφοῦ εἶπε τελευταῖο, παρέδωσε τὴν ἁγία τοῦ ψυχή.

Ἂς ἀγωνιζόμαστε να εἴμαστε παρθένοι καὶ σώφρονες ὄχι μόνο κατὰ τὸ σῶμα, ἀλλὰ καὶ κατὰ τὴν ψυχή, μὴ ἀφήνοντες τὸ νοῦ μας να γλυκαίνεται στους αἰσχροὺς καὶ σαρκικοὺς λογισμούς… Διότι πολλὲς φορὲς παρθενεύει κάποιος μὲ τὸ σῶμα, ἀλλὰ μὲ τὴν ψυχὴ καὶ τοὺς λογισμοὺς πορνεύει καὶ μοιχεύει….

Ἂς μισήσουμε ἀπὸ καρδίας τὴν φιλαργυρία καὶ ἀσπλαγχνία, διότι αὐτὴ κάμνει ἐκείνους που εἲναι ὑποδουλομένοι σὲ αὐτήν, οὔτε να βλέπουν, οὔτε να ἀκοὺν οὔτε συνείδηση να ἔχουν, οὔτε τὴν σωτηρία τοὺς να ζητοῦν….

Ἂς μισήσουμε τὴν ὑπερηφάνεια καὶ ἂς ἔχουμε τὴν ταπείνωση στην ψυχὴ μας, διότι χωρὶς τὴν ταπείνωση εἲναι ἀδύνατον να σωθοῦμε, κατὰ τὸν Χρυσόστομον, λέγοντα: «Τίποτε δεν εἲναι ἴσον μὲ τὴν ταπεινοφροσύνη…., διότι δεν εἲναι δυνατὸν να σωθῇ κάποιος χωρὶς τῆς ταπεινοφροσύνης».

Καὶ ἐπάνω σὲ ὅλα, ἂς σπουδάσουμε να ἔχουμε τὴν ἀγάπη πρὸς τοὺς ἀδελφοὺς μας, διότι ἡ ἀγάπη εἲναι τὸ κεφάλαιο ὅλων τῶν ἀγαθῶν! Χωρὶς τὴν ἀγάπη ὄλες οἱ ἀρετὲς εἲναι μάταιες….

Πρόσδεξαι, σὲ παρακαλοῦμε, τὸ πάρον εὐτελὲς ἐγκώμιον, ὅπως προσεδέχθη ὁ Κύριος τῆς χήρας τὰ δύο λεπτά… Καὶ εἰς μὲν τὴν παροῦσα ζωὴ φυλάττε μας ἀπὸ κάθε βλάβη τῶν ὁρατῶν καὶ ἀοράτων ἐχθρῶν, εἰς δὲ τὴν μέλλουσα ἀξίωσε μας τῆς οὐρανίου βασιλείας διὰ τῶν πρεσβειῶν σου, μὲ τὴν Χάρι τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, εἰς τὸν Ὁποῖον ὑπάρχει ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος σὺν τῷ Πατρὶ καὶ τῷ Ἁγίῳ Πνεύματι εἰς τοὺς αἰῶνας. Ἀμήν.

 pemptousia.gr