Ἡ θεοειδής ζωή τῶν γονέων καί τά παιδιά. Ἱερομόναχος Σάββας Ἁγιορείτης

ΓΟΝΕΙΣ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΑ

Ἡ θεοειδής ζωὴ τῶν γονέων, ἡ ἀγωγή καί ἡ πνευματική ἐξέλιξη τῶν παιδιῶν.

Ὅταν οἱ γονεῖς ζοῦν τήν Εἰρήνη καί τήν Ἀγάπη πού εἶναι ὁ Χριστός, τότε καί τά παιδιά ἔχουν μία πολύ καλή ἐν Χριστῷ πορεία-ἐξέλιξη καί ζωή.

«Οἱ γονεῖς», δίδασκε ὁ μακαριστός Γέροντας Πορφύριος, «πρέπει νὰ δοθοῦνε στὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Πρέπει νὰ γίνουνε ἅγιοι κοντὰ στὰ παιδιὰ μὲ τὴν πραότητά τους, τὴν ὑπομονή τους, τὴν ἀγάπη τους. Νὰ βάζουνε κάθε μέρα νέα σειρά, νέα διάθεση, ἐνθουσιασμὸ κι ἀγάπη στὰ παιδιά. Καὶ ἡ χαρὰ ποὺ θὰ τοὺς ἔλθει, ἡ ἁγιοσύνη ποὺ θὰ τοὺς ἔχει ἐπισκεφθεῖ, θὰ ἐξακοντίσει στὰ παιδιὰ τὴν Χάρη. Γιὰ τὴν κακὴ συμπεριφορὰ τῶν παιδιῶν φταῖνε γενικὰ οἱ γονεῖς.

Δὲν τὰ σώζουν οὔτε οἱ συμβουλές, οὔτε ἡ πειθαρχία, οὔτε ἡ αὐστηρότητα. Ἂν δὲν ἁγιάζονται οἱ γονεῖς, ἂν δὲν ἀγωνίζονται, κάνουν μεγάλα λάθη καὶ μεταδίδουν τὸ κακὸ, ποὺ ἔχουν μέσα τους. Ἂν οἱ γονεῖς δὲν ζοῦν ζωὴ ἁγία, ἂν δὲν μιλοῦν μὲ ἀγάπη, ὁ διάβολος ταλαιπωρεῖ τοὺς γονεῖς μὲ τὶς ἀντιδράσεις τῶν παιδιῶν»[1].

Οἱ γονεῖς θά πρέπει νά εἶναι ὁμόψυχοι, σύμφωνοι, καλοί συνεργάτες στήν ὀρθή ἀγωγή, «τήν ἐν παιδείᾳ καί νουθεσίᾳ Κυρίου ἀγωγή τῶν παιδιῶν τους. Δέν θά πρέπει νά ὑπάρχουν διαφωνίες ἤ κοσμικότητες πού δηλητηριάζουν τήν ἐν Χριστῷ ἀγωγή. Ἐν ὀνόματι τοῦ «νά μήν πιεσθοῦν τά παιδιά», πολλές φορές γκρεμίζει ὁ ἕνας γονιός ὅ,τι μέ πολύ κόπο χτίζει ὁ ἄλλος.

«Ἡ ἀγάπη, ἡ ὁμοψυχία, ἡ καλὴ συνεννόηση τῶν γονέων» παρατηρεῖ ὁ Γέροντας Πορφύριος «εἶναι ὅ,τι πρέπει γιὰ τὰ παιδιά. Μεγάλη ἀσφάλεια καὶ σιγουριά»[2].

Τά παιδιά καί οἱ νέοι ἀπεχθάνονται τήν ὑποκρισία καί τήν ἀσυμφωνία ἔργων καί λόγων πού, πολλές φορές, ἐπιδεικνύουν οἱ γονεῖς τους. 

Ἐπίσης, ἐπιζητοῦν ἕναν γνήσιο χριστιανισμό βιωμένο ἀπό τούς γονεῖς τους καί ὄχι χλιαρότητα στήν πίστη καί στήν ἐν Χριστῷ ζωή. Ὅταν λείπει τό ὁλοκληρωτικό δόσιμο στόν Χριστό ἀπό τούς γονεῖς, αὐτό τά παιδιά τό καταλαβαίνουν καί δέν θέλουν νά ἐνταχθοῦν σ’ ἕναν τέτοιο ἀστικό χριστιανισμό πού οὐσιαστικά δέν ἀλλάζει τίποτα στή ζωή τους.

Τό ὀλέθριο «δόγμα», ὅτι «ἐμεῖς εἴμαστε κοσμικοί, δέν εἴμαστε μοναχοί, ὁπότε ὁ Χριστός ζητάει λιγότερα ἀπό ἐμᾶς γιά τή σωτηρία μας», εἶναι τελείως λανθασμένο καί «εἶναι αὐτό πού ἔχει φέρει τά ἄνω κάτω στήν οἰκουμένη» σύμφωνα μέ τόν ἱερό Χρυσόστομο. Οἱ ἐντολές τοῦ Χριστοῦ εἶναι οἱ ἴδιες καί ἰσχύουν τόσο γιά τούς μοναχούς ὅσο καί γιά τούς λαϊκούς. Ὅποιος δέν τίς τηρεῖ, ἀπενεργοποιεῖ τήν Βαπτισματική Θεία Χάρη καί οὐσιαστικά δέν βιώνει τίποτε ἀπό τόν Χριστό καί τήν Βασιλεία Του. 

Τηρεῖ κάποιους ἐξωτερικούς τύπους ὡς ἕνας ὑποκριτής ἀλλά προκαλεῖ τήν ἀποστροφή τῶν ἄλλων καί μάλιστα τῶν παιδιῶν του.

Στό σπίτι, ὅπου δέν βιώνεται ὁ γνήσιος Χριστιανισμός ἀλλά κάποιο κακέκτυπό του, δέν ὑπάρχει εἰρήνη, χαρά , ὁμόνοια, πραότητα, ἀγάπη. Ἀπουσιάζει τό Ἅγιο Πνεῦμα.

Οἱ γονεῖς διαπληκτίζονται συχνά, ἀλληλοκατηγοροῦνται, ἀντιπαθοῦν ὁ ἕνας τόν ἄλλο, ζοῦν ἀνειρήνευτοι, δυστυχισμένα καί μίζερα, χωρίς τόν μεταξύ τους ἀλληλοσεβασμό καί τήν ἀμοιβαία ἀνιδιοτελή ἀγάπη. Αὐτό ἔχει δυσμενέστατη ἐπίδραση στά παιδιά.

Ἐπιδρᾶ τραυματικά καί καταστροφικά στή διαμόρφωση τοῦ χαρακτήρα καί τῆς συμπεριφορᾶς τους.

«Τὰ φερσίματα τῶν παιδιῶν», παρατηρεῖ ὁ π. Πορφύριος, «ἔχουν ἄμεση σχέση μὲ τὴν κατάσταση τῶν γονέων. Ὅταν τὰ παιδιὰ πληγώνονται ἀπ’ τὴν κακὴ μεταξὺ τῶν γονέων τους συμπεριφορά, χάνουν δυνάμεις καὶ διάθεση, νὰ προχωρήσουν στὴν πρόοδο. Κακοχτίζονται καὶ τὸ οἰκοδόμημα τῆς ψυχῆς τοὺς κινδυνεύει ἀπὸ στιγμὴ σὲ στιγμὴ νὰ γκρεμισθεῖ... Δημιουργεῖται μία κατάστασις στὴν ψυχὴ τῶν παιδιῶν, ἐξαιτίας τῶν γονέων τους, ποὺ ἀφήνει ἴχνη μέσα τους γιὰ ὅλη τους τὴ ζωή. ...Μεγαλώνουν, μορφώνονται, ἀλλὰ κατὰ βάθος δὲν ἀλλάζουν...Στὴν οἰκογένεια βρίσκεται μεγάλο μέρος ἀπ’ τὴν εὐθύνη γιὰ τὴν πνευματικὴ κατάσταση τοῦ ἀνθρώπου»[3].

Ὅταν οἱ γονεῖς ἀγωνίζονται γιά τήν κάθαρση ἀπό τά πάθη τους, τότε αὐτό τά παιδιά τό ἀντιλαμβάνονται καί ἀγωνίζονται καί αὐτά. Συγχρόνως βοηθιοῦνται στό νά ξεπεράσουν τά διάφορα προβλήματά τους.

« Γιὰ ν’ ἀπαλλαγοῦν τὰ παιδιὰ ἀπὸ διάφορα ἐσωτερικὰ προβλήματα», δίδασκε ὁ Γέροντας Πορφύριος, «δὲν εἶναι ἀρκετὲς οἱ συμβουλές, οἱ ἐξαναγκασμοί, ἡ λογικὴ κι οἱ ἀπειλές. Μᾶλλον γίνονται χειρότερα. Ἡ διόρθωση γίνεται μὲ τὸν ἐξαγιασμὸ τῶν γονέων... Τὰ παιδιὰ θέλουν κοντὰ τοὺς ἀνθρώπους ἁγίους, μὲ πολλὴ ἀγάπη, ποὺ δὲν θὰ τὰ φοβερίζουν, οὔτε θὰ περιορίζονται στὴ διδασκαλία, ἀλλὰ θὰ δίδουν ἅγιο παράδειγμα καὶ προσευχή. Νὰ προσεύχεσθε οἱ γονεῖς σιωπηλὰ καὶ μὲ τὰ χέρια ψηλὰ πρὸς τὸν Χριστὸ καὶ ν’ ἀγκαλιάζετε τὰ παιδιὰ σας μυστικά. Κι ὅταν κάνουν ἀταξίες, νὰ παίρνετε παιδαγωγικὰ μέτρα, ἀλλὰ νὰ μὴν τὰ πιέζετε. Κυρίως νὰ προσεύχεσθε»[4].

Ὅταν οἱ γονεῖς εἶναι εἰρηνικοί μέσα τους καί μεταξύ τους, ὅταν ἔχουν ἐγκάτοικο τήν Εἰρήνη πού εἶναι ὁ Χριστός, τότε καί θά ἀσκήσουν σωστή ἀγωγή στά παιδιά τους.

Ἄν ὅμως εἶναι ταραγμένοι, θά ταράζουν καί τά παιδιά τους. Ὅταν θά προσπαθοῦν νά τά διορθώσουν δέν θά τό κάνουν μέ σωστό τρόπο καί θά τά πληγώνουν.

«Πολλὲς φορὲς οἱ γονεῖς», παρατηρεῖ ὁ Γέρων Πορφύριος, «καὶ κυρίως ἡ μητέρα, πληγώνουν τὸ παιδὶ γι’ ἀταξία ποὺ ἔκανε καὶ τὸ μαλώνουν ὑπερβολικά. Τότε αὐτὸ πληγώνεται. Ἀκόμη κι ἂν δὲν τὸ μαλώσεις ἐξωτερικὰ καὶ μέσα σου τὸ μαλώσεις κι ἀγανακτήσεις ἢ τὸ κοιτάξεις ἄγρια, τὸ παιδὶ τὸ καταλαβαίνει. Νομίζει ὅτι ἡ μητέρα δὲν τὸ ἀγαπάει. Ρωτάει τὴν μάνα:

- Μ’ ἀγαπᾶς, μαμά;

- Ναί, παιδί μου.

Ἀλλ’ αὐτὸ δὲν πείθεται. Ἔχει πληγωθεῖ. Ἡ μητέρα τὸ ἀγαπάει, θὰ τὸ χαϊδέψει μετά, ἀλλ’ αὐτὸ θὰ κάνει τὸ κεφάλι πίσω. Δὲν δέχεται τὸ χάδι, τὸ νομίζει ὑποκρισία, γιατί ἔχει πληγωθεῖ»[5].

---

[1] Περὶ τῆς ἀγωγῆς τῶν παιδιῶν (Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβιτου)

Ἀπόσπασμα ἀπὸ τὸ βιβλίο «Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Βίος καὶ Λόγοι» Ἔκδ. Ι.Μ. Χρυσοπηγῆς, Χανιά, Κρήτη, 2003

[2] Περὶ τῆς ἀγωγῆς τῶν παιδιῶν (Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβιτου)

Ἀπόσπασμα ἀπὸ τὸ βιβλίο «Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Βίος καὶ Λόγοι» Ἔκδ. Ι.Μ. Χρυσοπηγῆς, Χανιά, Κρήτη, 2003

[3] Περὶ τῆς ἀγωγῆς τῶν παιδιῶν (Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβιτου)

Ἀπόσπασμα ἀπὸ τὸ βιβλίο «Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Βίος καὶ Λόγοι» Ἔκδ. Ι.Μ. Χρυσοπηγῆς, Χανιά, Κρήτη, 2003

[4] Περὶ τῆς ἀγωγῆς τῶν παιδιῶν (Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου)

Ἀπόσπασμα ἀπὸ τὸ βιβλίο «Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Βίος καὶ Λόγοι» Ἔκδ. Ι.Μ. Χρυσοπηγῆς, Χανιά, Κρήτη, 2003.

[5] Περὶ τῆς ἀγωγῆς τῶν παιδιῶν (Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου)

Ἀπόσπασμα ἀπὸ τὸ βιβλίο «Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Βίος καὶ Λόγοι» Ἔκδ. Ι.Μ. Χρυσοπηγῆς, Χανιά, Κρήτη, 2003.

Ἱερομόναχος Σάββας Ἁγιορείτης

http://Hristospanagia3.blogspot.com