Ἐπίδραση τοῦ εὑρύτερου περιβάλλοντος στόν ἄνθρωπο. Ἱερομόναχος Σάββας Ἁγιορείτης

  Τό  ἄμεσο ἀλλά καί τό εὐρύτερο περιβάλλον, σύμφωνα μέ τόν Γέροντα Πορφύριο, παίζει σημαντικό ρόλο στήν διαμόρφωση τῆς ψυχικῆς ἀλλά καί τῆς σωματικῆς κατάστασης τοῦ ἀνθρώπου. Ὁ ἄνθρωπος ἐπηρρεάζεται ἀκόμη καί ἀπό τά ροῦχα πού φορᾶ. Ἐπίσης ἐπηρρεάζεται ἀπό τίς σκέψεις καί τά συναισθήματα τῆς μητέρας του ὅταν αὐτή τόν κυοφορεῖ καί κατόπιν. Μπορεῖ νά ἐπηρρεαστεῖ ὄχι μόνο ψυχικά ἀλλά καί σωματικά ἀπό τίς ἐμπειρίες τῆς μητέρας του κατά τήν διάρκεια τῆς ἐγκυμοσύνης. Νά τί διηγεῖται ἕνα πνευματικό του παίδί: « Μιά μέρα ἰατροί τῆς Πολυκλινικῆς κάλεσαν τό μακαριστό Γέροντα νά τούς πεῖ τή γνώμη του γιά ἕνα ἀσυνήθιστο περιστατικό, πού ἀντιμετώπιζαν. Μιά κοπέλλα γέννησε στήν Πολυκλινική ἕνα παιδί τέρας, τό ὁποῖο εἶχε μιά μελανοειδῆ ἐπιμήκυνση τῆς παρειᾶς, πού ἦταν ὅπως ἡ μελιτζάνα. Ἤθελαν ν' ἀκούσουν τή δική του ἑρμηνεία γιά τή γέννηση ἑνός τέτοιου παιδιοῦ. Ὁ Γέρων Πορφύριος ἐζήτησε νά δεῖ τήν κοπέλλα καί, συζητώντας μαζί της, ἔμαθε ὅτι ἐκεῖ στή γειτονιά της, στήν Ὁμόνοια δηλαδή, κυκλοφοροῦσε ἕνας νεαρός, ὁ ὁποῖος εἶχε ἀκριβῶς τό ἴδιο τερατῶδες πρόσωπο, ὅπως τό μωρό, πού εἶχε γεννηθεῖ στήν πολυκλινική. Ἡ κοπέλλα συναντοῦσε συχνά ἐκεῖνο τό νέο, μιά καί ἦταν γείτονάς της καί, φυσικά, τόν λυπόταν. Ὅταν ὅμως παντρεύτηκε κι ἔμεινε ἔγκυος, ἡ θέα ἐκείνου τοῦ νέου ἄρχισε νά τῆς γίνεται ἐφιάλτης. Καθώς τόν ἔβλεπε, σκεφτόταν: «Τί τρομερό πού εἶναι γιά τή μητέρα του, νά ἔχει ἕνα τέτοιο παιδί! Ἄν ἤμουν ἐγώ στή θέση της, πῶς θά τό ὑπέφερα, πῶς θά τό ἄντεχα;». Καί, ἀκριβῶς, ἡ ἐφιαλτική αὐτή σκέψη ἐπέδρασε, στήν περίοδο αὐτή τῆς ἐγκυμοσύνης τῆς κοπέλλας, ὥστε νά διαμορφωθεῖ τό ἔμβρυο ἀνάλογα καί τελικά νά γεννηθεῖ αὐτό τό παιδάκι μέ τερατῶδες πρόσωπο, παρόμοιο μέ τοῦ νεαροῦ γείτονα τῆς μητέρας. Αὐτή τήν ἑρμηνεία ἔδωσε ὁ Γέρων Πορφύριος, μέ τήν ὁποία συμφώνησαν οἱ ἰατροί τῆς Πολυκλινικῆς, ἀλλά καί ἡ ἴδια ἡ μητέρα τοῦ μωροῦ...Ἀναφέροντας,...,ὁ Γέρων Πορφύριος τό προηγούμενο περιστατικό, (σ' ἕνα ζευγάρι πού τόν ρώτησε ἄν πρέπει τό κοριτσάκι τους νά φοράει παντελόνια) ἤθελε καί παραστατικά νά τούς διδάξει ὅτι ἐπιδρᾶ ἡ ἀνδρική ἐνδυμασία ψυχολογικά στή γυναικεία φύση, ὥστε σέ πολλά μία γυναίκα νά συμπεριφέρεται ὡς ἄνδρας, πράγμα ἀντίθετο μέ τή φύση της. Φυσικά, τό ἴδιο συμβαίνει καί στήν ἀντίθετη περίπτωση, ὅταν ἀγόρια ἤ ἄνδρες φοροῦν γυναικεῖα ἐνδύματα»[1].

Ὑπάρχει, ἐπίσης, σύμφωνα μέ τόν Γέροντα, ἀλληλεπίδραση ψυχῆς καί ὑλικοπνευματικοῦ περιβάλλοντος. Τά ἁγιασμένα ἀπό τήν προσευχή καί τήν ἄσκηση περιβάλλοντα, οἱ Ἅγιοι Τόποι, μᾶς ἀνεβάζουν πνευματικά. Ἔλεγε ὁ Γέροντας: « Ἡ ψυχή ἔχει φοβερές δυνάμεις, πού τίς ἀντανακλᾶ στό περιβάλλον. Ἔτσι κι οἱ ἁγιασμένοι τόποι μᾶς ἐπηρεάζουν καί μᾶς ἀνεβάζουν. Ὅταν βρίσκομαι σέ τέτοιους τόπους, πρίν προλάβω νά προσευχηθῶ, ἀμέσως ὁ ἁγιασμένος τόπος μ'ἀνεβάζει στά οὐράνια, ὅπως, γιά παράδειγμα, ἡ Πάτμος, τό Ἅγιον Ὄρος κ.ἄ. Ὅταν μπαίνετε μέσα στό μοναστήρι, νά ἀνοίγει ἡ ψυχούλα σας στήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Ἐκεῖ εἶναι ὅλα ἁγιασμένα· τόσες ψυχές πού προσεύχονται, πού ἀσκοῦνται, πού ζοῦν τή ζωή τοῦ Θεοῦ. Οἱ ἁγιασμένες ψυχές εἶναι τό μεγαλεῖο τοῦ μοναστηριοῦ»[2].

Ὁ Γέροντας μέ τήν παρατηρητικότητά του, ἀλλά καί τήν «ἄνωθεν σοφία του», εἶχε διαπιστώσει ὅτι ὑπάρχει ἐπίδραση τῶν διαφόρων ὡρῶν τοῦ 24ωρου στήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου. Δέν εἶναι ὁ ἄνθρωπος κάθε στιγμή ὁ ἴδιος. Ἀπό τήν ἀποθησαυρισμένη γνώση του ὁ Γέροντας μᾶς ἀπεκάλυψε: «Ἔχω ἐξακριβώσει ἕνα περίεργο πράγμα. Μές στό εἰκοσιτετράωρο ὑπάρχει διαφορά στίς ὧρες καί στήν ἐπίδραση πού ἔχουν στόν ἀνθρώπινο ὀργανισμό. Βλέπετε, γιά παράδειγμα, ἕνα τραῦμα παραμένει στήν ἴδια κατάσταση, ὁ πυρετός κυμαίνεται. Τό πρωί πέφτει, τό μεσημέρι ἀνεβαίνει, τό ἀπόγευμα καί τό βράδυ ἀνεβαίνει πιό πολύ, τά μεσάνυκτα ἀλλάζει. Αὐτό ἐξαρτᾶται ἀπό τήν κίνηση τῆς γῆς. Ὅπως ἐπηρεάζεται τό σῶμα ἀπό τίς ὧρες, ἔτσι ἐπηρεάζεται καί ἡ ψυχή»[3]. Πράγματι καί ἄλλοι πνευματικοί ἄνθρωποι ὅπως ὁ π. Παΐσιος, γνώριζαν αὐτές τίς διαφορετικές ἐπιδράσεις καί φρόντιζαν νά τίς ἐκμεταλλεύονται πνευματικά. Γιά παράδειγμα ὁ ἁγιασμένος π. Παΐσιος ἔλεγε, ὅτι ἡ ὥρα γύρω ἀπό τόν ἐσπερινό εἶναι ἰδιαίτερα κατάλληλη γιά προσευχή. Τότε ἡ ψυχή «καταλαγιάζει», μαζί μέ ὅλη τήν κτίση· μπορεῖ ἔτσι μέ ἐσωτερική ἡσυχία ὁ ἄνθρωπος εὐκολώτερα νά συγκεντρωθεῖ στόν ἑαυτό του καί νά προσευχηθεῖ.

---

[1] Κλείτου Ἰωαννίδη, Ο ΓΕΡΩΝ ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ Μαρτυρίες καί ἐμπειρίες, ΑΘΗΝΑ 2005, σελ. 109.

[2] Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου, Βίος καί Λόγοι, σελ. 360.

[3] Ὅ. π. σελ. 355.

Ἀπόσπασμα ἀπό τή μελέτη: Ἡ ἀνθρωπολογία τοῦ Γέροντος Πορφυρίου τοῦ Ἁγιορείτου

Ἱερομόναχος Σάββας Ἁγιορείτης

hristospanagia3.blogspot.com