Μορφές προσηλυτιστικών μεθοδεύσεων. Πρωτ. Βασιλείου Γεωργοπούλου

Μορφές προσηλυτιστικών μεθοδεύσεων

Τοῦ Πρωτ. Βασιλείου Ἀ. Γεωργοπούλου, Λέκτορος Θεολογικῆς Σχολῆς Α.Π.Θ

1. Εὐαγγελιστικές ἐκδηλώσεις σέ ἀνοιχτούς χώρους (Open air Meeting)

Σκοπός αὐτῶν τῶν ποικίλης θεματολογίας ἐκδηλώσεων εἶναι ἡ δῆθεν γνωριμία τῶν ἀνθρώπων μέ τόν Χριστό καί ἡ «ἀναγέννηση» νεκρῶν πνευματικά Χριστιανῶν, ἡ διαφώτιση καί ἡ ὑπέρβαση τῆς ὑποτιθέμενης Ὀρθόδοξης τυπολατρείας.
Ἔτσι οἱ ἀνύποπτοι ἄνθρωποι, πού ἤ ἀπό ἄγνοια ἤ ἀπό ἐνθουσιαστική παρόρμηση ψυχολογικοῦ χαρακτήρα, θά παρασυρθοῦν καί θά ἐνταχθοῦν σέ κάποια αἱρετική ὁμάδα, θά τούς καλλιεργηθεῖ ἡ πεποίθηση τῶν «σεσωσμένων», ἡ φυσίωση ὅτι ἀνήκουν στούς «ἀναγεννημένους», πού δέν ἔχουν σχέση μέ τούς ἄλλους, πού ἀγνοοῦν τόν Χριστό.

Ἄν πρόκειται γιά Πεντηκοστιανούς, θά ἀνήκουν σ' αὐτούς, πού θά ἁρπαγοῦν καί δέν θά μείνουν νά βασανιστοῦν ἀπό τόν Ἀντίχριστο, σύμφωνα μέ τά γνωστά ψυχολογικά ἐκβιαστικά διλήμματα τοῦ χώρου.

2. Μαθήματα δι᾽ ἀλληλογραφίας

Στίς μεθοδεύσεις πού σχετίζονται μέ τήν προσηλυτιστική δραστηριότητα τῶν διαφόρων νεοφανῶν αἱρέσεων, ἀνήκουν καί τά μαθήματα δι' ἀλληλογραφίας.

Πολλές φορές τά μαθήματα αὐτά συνδέονται μέ τή χορήγηση ἀντίστοιχων «διπλωμάτων» ἤ «βεβαιώσεων», πού προσφέρουν μιά ἐξωτερική ψυχολογική ψευδαίσθηση θεολογικῆς ἐπάρκειας. Ἐκεῖ βαθμιαῖα καί προϊόντος τοῦ χρόνου, μέ τήν παράλληλη συνδρομή τῆς ἀνεπάρκειας γνώσεως τῆς Ὀρθοδόξου πίστεως, τοῦ σπείρονται σπέρματα πλάνης καί ἀμφιβολίας γιά τήν σώζουσα ἀλήθεια τῆς Ἐκκλησίας ἤ στήν χειρότερη περίπτωση τό μέλος χειραγωγεῖται σέ χώρους διαφορετικοῦ δογματικοῦ χαρακτήρα.

3. Ἡ ταύτιση τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μέ λανθασμένες συμπεριφορές λειτουργῶν της

Συζητώντας μέ διάφορους αἱρετικούς ἤ ἀκούγοντάς τους σέ διάφορες εὐαγγελιστικές ἐκδηλώσεις τους, ἄν θά προκληθοῦν νά ἀπαντήσουν σέ ἐρωτήσεις, πού δέν ἐξυπηρετοῦν τήν "ἱεραποστολική" τους προσπάθεια ἤ πού ἀποκαλύπτουν τό προσωπεῖο τους στίς συνήθεις τακτικές τους ἀνήκει τό νά ἐπιχειροῦν νά ἀπαξιώσουν τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μέ τό νά ταυτίζουν τήν Ἐκκλησία καί τήν Ὀρθόδοξη Πίστη μέ συγκεκριμένες ἐπιλήψιμες συμπεριφορές ὁρισμένων κληρικῶν.

Ἐδῶ εἶναι παρών σέ ἐπίπεδο ἐπιχειρηματολογίας ὁ ἐντυπωσιασμός καί ἡ ἀληθοφάνεια τῶν συλλογιστικῶν σχημάτων. Εἶναι προφανές ὅτι ἡ ἐξισωτική καί ἰσοπεδωτική ταύτιση, πού ἐπιχειρεῖται μεταξύ διαφορετικῶν μεγεθῶν καί δεδομένων, εἶναι ὄχι μόνο δεοντολογικά καί ἠθικά ἀπαράδεκτη, ἀλλά πάσχει καί σέ ἐπίπεδο λογικῆς τεκμηρίωσης.
Στίς ποικίλες μεθοδεύσεις τῶν αἱρέσεων καί τίς σωτηριολογικές τους συνέπειες ἀναφερόμενος ὁ Ἱερός Φώτιος, μέ τό δικό του χαρακτηριστικό τρόπο, ἐπισημαίνει: «οὕς αἱρέσεων καί σχισμάτων βάκχαι καί ἅρπυιαι συναρπάσασαι καί πολλῆς κορυβαντίας ἐμπλήσασαι εἰς ὄρη καί κρημνούς ἀπωλείας διέσπειραν ἀνοιστρήσασαι»1α.

4. Χρησιμοποιώντας τόν ἀνθρώπινο πόνο.

Ἡ χρησιμοποίηση τοῦ ἀνθρώπινου πόνου εἶναι ἕνα ἀκόμη κεφάλαιο ἀπό τίς μεθοδεύσεις, πού συναντᾶμε στίς ἐν λόγῳ ὁμάδες.
Ἐνῶ ἐξωτερικά τό ἐνδιαφέρον τους σχετίζεται μέ τή μορφή προσφορᾶς καί ἀνακούφισης τοῦ ἀνθρώπινου πόνου σέ μιά ποικιλία ἐκδηλώσεών του, ἡ προσφορά βοηθείας λειτουργεῖ πολλάκις ὡς μέσον χειραγώγησης,συναισθηματικῆς καί ψυχολογικῆς ἐξάρτησης τοῦ ἀποδέκτη της ἀπό τίς διάφορες ὁμάδες.

Πρέπει ἐν προκειμένῳ νά ἐπισημάνουμε ὅτι ἡ ἐν λόγῳ μεθόδευση βρίσκει ἀπήχηση, γιατί στόν τομέα αὐτό παρουσιάζονται ὑπαρκτά ποιμαντικά κενά ἐξ ἐπόψεως Ὀρθοδόξου. Κενά πού ἐπιτρέπουν τήν εὔκολη διείσδυση στό χῶρο αὐτό τῶν ὁμάδων αὐτῶν.

Ἐπισκέψεις συμπαράστασης σέ μιά στιγμή δυσκολίας στή ζωή πονεμένων ἀνθρώπων, ἡ κάλυψη βασικῶν ὑλικῶν ἀναγκῶν, ὅπως τροφῆς καί ἐνδυμάτων, τηλεμηνύματα ἀγάπης καί παρηγοριᾶς, εἶναι μιά πραγματικότητα.
Ἰδιαιτέρως τά μηνύματα ἀγάπης, βλέπουμε νά διαφημίζονται στούς τηλεφωνικούς θαλάμους, σέ δημόσιους χώρους, στά νοσοκομεῖα, μέ καταχωρήσεις ἀγγελιῶν σέ ἐφημερίδες, στό διαδίκτυο κ.ἄ.

Ἡ μεθόδευση αὐτή καταγράφεται ταυτοχρόνως καί ἐπιβεβαιώνεται καί στίς διάφορες ὁμολογίες πίστεως μελῶν τους, πού φιλοξενοῦν τά διάφορα αἱρετικά ἔντυπα.

5. Προσηλυτιστικό ἔργο «πόρτα - πόρτα». 

Ἡ ἐν λόγῳ πρακτική χρησιμοποιεῖται κατά κόρον ἀπό τούς Μάρτυρες τοῦ Ἰεχωβᾶ1β
. Ἡ ἑταιρεία τούς ἔχει πείσει ὅτι αὐτή ἡ μορφή δραστηριοποίησης συνιστᾶ ἀφ᾽ ἑνός μέν μορφή «ἁγνῆς λατρείας » πρός τόν Ἰεχωβᾶ, ἀφʼ ἑτέρου δέ ἀπόδειξη πιστότητάς τους στά κελεύσματα τῆς μόνης ὁρατῆς, θεοκρατικοῦ χαρακτήρα ὀργάνωσης τοῦ Ἰεχωβᾶ πάνω στή γῆ2.
Ταυτοχρόνως ἀποτελεῖ ἀπόδειξη τῆς «πνευματικῆς» προόδου τους καί τοῦ ζήλου τους νά ὑπηρετήσουν τό ὑποτιθέμενο θέλημα τοῦ Ἰεχωβᾶ, θέλημα τό ὁποῖο ταυτίζεται πάντα μέ τίς ἐντολές καί τίς πρακτικές τῆς ἑταιρείας «Σκοπιά»3.

Φυσικά δέν ἀπουσιάζει καί ἀπό αὐτή τήν πρακτική τό στοιχεῖο τῆς ψυχολογικῆς πίεσης μέ τήν καλλιέργεια ἐνοχῶν, καθώς ἡ ἑταιρεία διακηρύττει πρός τούς ὀπαδούς της ὅτι ἡ ὅποια ἀδιαφορία τους γι' αὐτό τό ἔργο τούς καθιστᾶ αὐτομάτως ὑπόλογους ἀπέναντι στόν Ἰεχωβᾶ.

Θά ὁλοκληρώσουμε τήν ἀναφορά στό θέμα μας μέ κάποιες σχετικές ἐπισημάνσεις ἀπό τόν ἱερό Χρυσόστομο. Ὁ Χρυσοστομικός λόγος, ὡς ἁγιοπατερικός λόγος, διακρίθηκε γιά τήν παρρησία του, τόν ρεαλισμό του, τήν σαφήνειά του, τήν δυναμική του γιʼ αὐτό παραμένει καί στό ζήτημα αὐτό διαχρονικά ἐπίκαιρος. Οἱ αἱρετικές μεθοδεύσεις εἶχαν καί τότε καί τώρα ἐντυπωσιακές ἀναλογίες.

Ὁ ἱερός Χρυσόστομος, περιγράφει μέ τό δικό του ρεαλισμό αὐτοῦ τοῦ εἴδους τίς μεθοδεύσεις. Οἱ αἱρετικοί λέγει ὁ ἱερός πατέρας χρησιμοποιοῦν πάντα τήν ἴδια μέθοδο. Ποιά;
«Τῇ ἀληθείᾳ ἀεί παρεισάγειν τήν πλάνην»4 μᾶς ἀπαντᾶ. Καί συνεχίζει: «Παρά μέν τήν ἀρχήν συσκιάζουσιν ἑαυτούς, ἐπειδάν δέ πολλήν λάβωσι τήν παρρησίαν καί λόγου τίς αὐτοῖς μεταδῷ τότε τόν ἰόν ἐκχέουσιν»5.
Τό προσωπεῖο ὅμως δέν δηλώνει εἰλικρίνεια, ἀλλά δόλο καί μεθόδευση. Γιά τόν λόγο αὐτό ἐπισημαίνει ὁ ἱερός Χρυσόστομος: «Ὑποκρίνονται πάντα ἵνα ἀπατήσωσιν. Ἐργάται δόλιοι. Ἐργάζωνται μέν γάρ ἀλλ' ἀνασπῶσι τά πεφυτευμένα. Ἐπειδή γάρ ἴσασιν, ὅτι ἑτέρως οὐκ ἄν γένοιτο εὐπαράδεκτοι, τό προσωπεῖον λαβόντες τῆς ἀληθείας, οὕτω τό δράμα τῆς πλάνης ὑποκρίνονται μετασχηματιζόμενοι»6.

Ὁ αἱρετικός πού θά μᾶς σταματήσει στό δρόμο, πού θά μᾶς χτυπήσει τήν πόρτα, πού θά μᾶς προσκαλέσει στίς συγκεντρώσεις τους, θά χρησιμοποιήσει κάθε πρόσφορο μέσο, ἀνάλογα μέ τίς συνθῆκες, γιά νά μᾶς πείσει πόσο λαθεμένες ἀντιλήψεις ἔχουμε, ἐνῶ αὐτός βρῆκε δῆθεν τό σωστό. Ξεχνᾶ ὅμως πάντα κάτι πολύ βασικό.
Τό ὑπογραμμίζει ὁ ἁγ. Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς πολύ ρεαλιστικά: «Καί γάρ οἱ τῆς τοῦ Χριστοῦ ἐκκλησίας τῆς ἀληθείας εἰσι, καί οἱ μή τῆς ἀληθείας ὄντες οὐδέ τῆς τοῦ Χριστοῦ ἐκκλησίας εἰσί(...)μηδέ γάρ προσώποις τόν χριστιανισμόν, ἀλλ' ἀληθείᾳ καί ἀκριβείᾳ πίστεως χαρακτηρίζεσθαι μεμυήμεθα»7.
Ἡκάθε αἵρεση ἔχει πάρει διαζύγιο μέ τήν Ἀλήθεια, δηλαδή μέ τό Χριστό.

Ὑποσημειώσεις:

1α. Βλ.Ἱ. Φωτίου, Ὁμιλία 18, ἐκδ. Β. Λαούρδα, Θεσσαλονίκη 1959, σ.176 .

1β. Βλ. Λατρέψτε τόν Μόνο Ἀληθινό Θεό, ἔκδ. Μ.τ.Ἰ., 2002, 108- 109, 116-119. Ἐπισημαίνει χαρακτηριστικά καί ὁ Rüdiger Hauth, ὅτι: « “ Typisch für Zeugen Jehovas ist ihrAuftretenin derÖffentlichkeit, der sogenannte “ Felddienst”. Dazu gehören unter anderemdas “Wachttum– Stehen” auf belebten Stra- βen und Plätzen und die “ Mission von Tür zu Tür”». Βλ. R.Hauth, Zeugen Jehovas, στό Berliner Dialog 28( 2005), σ.17.

2.Βλ.Μπορεῖτε νάζεῖτε γιά Πάντα στόν παράδεισο στή Γῆ, ἔκδ. Μ.τ.Ἰ., 1982, σ. 195.

3.Βλ.DieWahrheit, die zu Ewigen Leben führt, 1968, σσ. 185 – 187. Τί διδάσκει πράγματι ἡ Ἁγία Γραφή, ἔκδ. Μ.τ.Ἰ., 2005, σσ. 177 – 178,191.

4.Βλ.Ὑπόμνημα εἰς τό κατά Ματθαῖον, Ὁμιλία 46 ,PG 58, 475.

5. Βλ.Ὅπ.π., PG 58, 476-477.

6. Βλ. Ὑπόμνημα εἰς τήν Β΄Πρός Κορινθίους, Ὁμιλία 24, PG 61, 563- 564. 7. Βλ. Ἁγ. Γρηγορίου Παλαμᾶ, Ἀναίρεσις γράμματος Ἰγνατίου, 3, ἐκδ.Παν.Χρήστου, τομ 2, σ. 627.

Ορθόδοξος Τύπος 5&12 Αυγούστου 2011 (τεύχη 1890- 1891)