Ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος (κατά τόν Γέροντα Πορφύριο)

Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

 Ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος εἶναι ὁ μεταπτωτικός ἄνθρωπος. Ὅλοι οἱ σημερινοί ἄνθρωποι, σύμφωνα μέ τήν διδασκαλία τῶν ἁγίων Πατέρων, εἴμαστε στό παρά φύσιν. Ὁ Γέροντας Πορφύριος ἔλεγε ὅτι εἴμαστε στό «παρείσακτο» καί ὅτι χάσαμε τό «ἀρχέγονον κάλλος» καί τήν «ἁρμονία». Μετά τήν πτώση τῶν πρωτοπλάστων εἰσῆλθε στήν ἀνθρώπινη φύση ἡ ἁμαρτία καί τά ἀποτελέσματα της: ἡ φθορά, ὁ πόνος καί ὁ θάνατος. Χάσαμε τό «κατά φύσιν» καί βρισκόμαστε στήν ἁμαρτία, πού εἶναι τό «παρά φύσιν». «Στό δάσος» ἔλεγε ὁ Γέροντας «χάσαμε τήν ἁρμονία καί μπῆκε μέσα μας τό παρείσακτο». Ἡ ἐσωτερική ἀκαταστασία μας ἐκφράζεται μέ τήν μουσική. Ἡ δυσαρμονία στή μουσική ἀντανακλᾶ τό ἐσωτερικό μας μπέρδεμα. Ὅσο ἀπομακρυνόμαστε ἀπό τό Θεό τόσο καί ἀγριεύουμε. Διά τοῦτο ἡ μοντέρνα μουσική ὅσο ἐξελίσσεται εἶναι ὅλο καί πιό βάρβαρη καί πιό ἄγρια.

Νά πῶς τά δίδασκε ὁ Γέροντας ἀκριβῶς: «Ἤμασταν στήν ἁρμονία, τώρα ἔχομε πέσει στή δυσαρμονία καί εὐχαριστιόμαστε σ' αὐτήν. Εἴδατε κάτι «τεντζερέδες» πού παίζουν οἱ ἄνθρωποι σήμερα;

Προσπαθοῦν νά δημιουργήσουν κάποια ἁρμονία, ἀλλά δέν μπορεῖς νά τό πεῖς αὐτό ἁρμονία. Αὐτό, βέβαια, ἔχει ἀνταπόκριση μές στήν ψυχοσύνθεσή τους, γιατί εἶναι μπερδεμένοι ἄνθρωποι καί αἰσθάνονται ἐκεῖ τά σκιρτήματα τῆς ἁρμονίας. Ἀρέσκονται ὅμως σέ κάτι ὄχι ἁρμονικό... Τώρα ἔχουμε τό παρά φύσιν, τό παρείσακτον. Τό παρείσακτον εἶναι αὐτό πού ἀπέκτησε ὁ ἄνθρωπος στό δάσος. Τά «τεντζερέδια» ταράσσουν, διότι καλλιεργοῦν τό παρείσακτον. Ἐνῶ ὁ ἄλλος πού ἔχει τό ἀρχέγονον, τήν ὄντως ἁρμονία, τέρπεται καί εὐχαριστεῖται σ' αὐτήν καί δυσφορεῖ στό φάλτσο»[1].

Δύο καταστάσεις, σύμφωνα μέ τόν Λόγο τοῦ Θεοῦ, παλεύουν μέσα στόν σύγχρονο πεσμένο ἄνθρωπο. Ἡ σάρξ καί τό πνεῦμα. Ὁ παλαιός καί ὁ νέος ἄνθρωπος. Αὐτοί οἱ δύο κόσμοι, ἔλεγε ὁ Γέροντας, ἀντλοῦν δύναμη ἀπό μία πηγή. Κάθε στιγμή πρέπει νά προσπαθοῦμε νά εἴμαστε αἰχμάλωτοι στό καλό. Ἔλεγε ὁ σεβαστός Γέροντας: «Μέσα μας ἔχουμε δύο κόσμους, τόν καλό καί τόν κακό. Καί οἱ δύο αὐτοί ἀντλοῦν τή δύναμη ἀπό μία πηγή. Ἡ δύναμη αὐτή εἶναι σάν τήν μπαταρία. Ἄν βάλει τή πρίζα στήν μπαταρία ὁ κακός, μᾶς ὁδηγεῖ στήν καταστροφή. Ἄν ὅμως, τήνε βάλει ὁ καλός, τότε ὅλα εἶναι στή ζωή μας ὡραῖα, γαλήνια, θεῖα. Ἀλλά ἡ ἴδια δύναμη τροφοδοτεῖ τόν καλό ἤ τόν ἀντίθετο ἑαυτό μας. Κάθε φορά εἴμαστε αἰχμάλωτοι σ' ἕνα ἀπό τά δύο, ἤ στό καλό ἤ στό κακό. Νά ἐπιδιώκομε, ἀντί νά εἴμαστε στό κακό, νά εἴμαστε στό καλό»[2]. Ὁ Γέροντας μάλιστα ἔλεγε ὅτι δέν φταίει ὁ κάθε ἄνθρωπος ( μόνο αὐτός) γιά τά λάθη του διότι, ὅπως δίδασκε: Ὁ ἄνθρωπος εἶναι ἕνα μυστήριο. Φέρουμε μέσα μας ὅλο τό καλό καί ὅλο τό κακό ἀπό τόν Ἀδάμ μέχρι σήμερα. Ὁ παλαιός ἄνθρωπος (=ὁ ἄνθρωπος τῶν ἐνστίκτων) ἐκδικεῖται. Μᾶς φταῖνε ὅλοι καί ὅλα, ὅταν δέν ἔχουμε ἀγάπη καί δέν ἀγωνιζόμαστε. Θά πρέπει νά ὑπεραναπληρώσουμε τίς ἐνστικτώδεις ἀπαιτήσεις τοῦ παλαιοῦ ἀνθρώπου μέ αὐτά πού χαρίζει ὁ Θεός (δηλ. μέ τήν θεία Χάρη ἡ ὁποία φέρνει μαζί της τόν «καρπό τοῦ Ἁγίου Πνεύματος»: ἀγάπη, χαρά, εἰρήνη, μακροθυμια, χρηστότητα, ἀγαθωσύνη, πίστη, πραότητα, ἐγκράτεια). Ἔλεγε ὁ Γέροντας ὅτι θά πρέπει νά μήν ἀσχολούμεθα μέ τόν «παλαιό» ἄνθρωπο καί τίς ὀρέξεις του. Ἀντίθετα τήν δύναμη τῆς ψυχῆς μας νά τήν διοχετεύουμε στό νά τρέφουμε τόν «καινό» ἄνθρωπο μέ τήν Θεία Χάρη, καλλιεργώντας τήν ἀγάπη: Δίδασκε: «Ἄν δέν ἔχετε ἀγάπη στόν Θεό καί στόν πλησίον, ἄν τεμπελιάζετε, θά σᾶς βασανίσει ὁ σατανάς, θά σᾶς ἐκδικηθεῖ ὁ παλαιός ἄνθρωπος, θά σᾶς φταῖνε ὅλοι καί ὅλα, θά γκρινιάζετε λέγοντας: «Γιατί τ' ἄφησες αὐτό ἐδῶ, γιατί ἐκεῖ;». Καί θά νομίζετε ὅτι δῆθεν φταῖνε οἱ δουλειές, ὁ κόπος. Θά λέτε: «Τί θά γίνει μ' αὐτή τήν κατάσταση πού ἔφθασα, πῶς φέρομαι ἔτσι;», χωρίς νά καταλαβαίνετε ἀπό ποῦ προέρχεται αὐτή ἡ κατάσταση. Ἐνῶ αὐτό εἶναι ἡ ἐκδίκηση τῶν ἐνστίκτων»[3].

 

---

[1] Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου, Βίος καί Λόγοι, σελ. 571.

[2] Ὅ. π. σελ. 300.

[3] Ὅ. π. σελ. 321.

Ἱερομόναχος Σάββας Ἁγιορείτης

 Ἀπόσπασμα ἀπό τή μελέτη: Ἡ ἀνθρωπολογία τοῦ Γέροντος Πορφυρίου τοῦ Ἁγιορείτου

Πηγή εἰκόνας: Ἱ. Ἡσ. Ἀνάστασις Χριστοῦ-Ἐμμαούς, Ἅγ. Βασίλειος Λαγκαδᾶ.

hristospanagia3.blogspot.com