Ἡ Ὀρθοδοξία μας. Τό «ἀντίλυτρον» Π. Ἀντώνιος Ἀλεβιζόπουλος.

Ἡ Ὀρθοδοξία μας 

π.Ἀντώνιος Ἀλεβιζόπουλος  

Δρ. Θεολογίας, Δρ. φιλοσοφίας

η) Τό «ἀντίλυτρον» (σελ. 149-151)

Σέ πολλές χριστιανικές ὁμάδες τό θέμα τῆς «ἐν Χριστῷ» σωτηρίας δέν κατανοεῖται ὀρθά. Ὑπστηρίζουν πώς ἡ «ἐν Χριστῷ» σωτηρία εἶναι ἀποτέλεσμα κάποιας νομικῆς διαδικασίας. Ὁ ἄνθρωπος, λένε, ἁμάρτησε καί γι’ αὐτό ἦταν ἔνοχος θανάτου, ἐκτός ἄν κάποιος ἄλλος στή θέση του πρόσφερε τή ζωή του σάν «ἀντίλυτρον».

Αὐτό ὁ ἄλλος ἦταν ὁ Χριστός!  Μερικές ἀπό τίς ὁμάδες αὐτές ἀναφέρονται στή «ψυχή ἀντί ψυχῆς, ὀδόντα ἀντί ὀδόντος...» (Ἔξοδ. κα΄23, Δευτερ. ιθ΄ 21) καί ἰσχύρίζονται πώς ὁ Θεός ἀπαιτοῦσε ἀντί γιά τήν τέλεια ζωή τοῦ Ἀδάμ μιά ἄλλη τέλεια ζωή καί αὐτή ἦταν ἡ ζωή τοῦ Χριστοῦ!

Ὅμως ἡ διάταξη αὐτή τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ἦταν παιδαγωγική (Γαλ. γ΄ 21) καί ἀποσκοποῦσε στό νά ἐμποδίσει τό χειρότερο κακό. Ἀλλ’ ὁ Χριστός ἀπέρριψε τήν ἐκδίκηση καί κάλεσε τούς πιστούς νά μήν ἀντιστέκονται «τῷ πονηρῷ», νά μήν ἀνταποδίδουν τά ἴσα (Ματθ. ε΄ 39).  Τό νά ποῦμε πώς ὁ Θεός Πατέρας δεσμεύεται μέ τό νόμο τῆς ἐκδίκησης εἶναι μεγάλη βλασφημία.

Στή ἁγία Γραφή ἀναφέρεται πώς ὑπάρχει «εἷς μεσίτης τοῦ Θεοῦ καί ἀνθρώπων, ἄνθρωπος Χριστός Ἰησοῦς, ὁ δούς ἑαυτόν ἀντίλυτρον ὑπέρ πάντων» (Α΄ Τιμ. β΄ 5-6. Ματθ. κ΄ 28).

Ὁ Χριστός «μᾶς ἐξηγόρασε ἀπό τήν κατάρα τοῦ νόμου, μέ τό νά γίνει ὁ ἴδιος πρός χάριν μας κατάρα» (Γαλ. γ΄13) ·  μέ τό ἴδιο Του τό αἷμα «ἀπέκτησε τήν Ἑκκλησία» (Πραξ. κ΄ 28, Πρβλ. Ἑφες. α΄  7.  Κολ. α΄ 14. Ἑβρ. θ΄ 12. Α΄Πετρ. α΄  19. Ἀποκ. ε΄ 9).

Ὅμως αὐτή ἡ ἔκφραση «ἀντίλυτρον» ἥ «λύτρον» εἶναι εἰκόνα ἀπό τήν ἐποχή πού οἱ δοῦλοι μποροῦσαν νά ἀγορασθοῦν ἤ νά ἀπελευθερωθοῦν ἀντί ἑνός τμήματος.  Σημαίνει πώς ὁ Χριστός, πράγματι μέ τή θυσία Του, ἀπελευθέρωσε τόν ἄνθρωπο ἀπό τή δουλεία τῆς ἁμαρτίας καί τοῦ θανάτου.  Λυτρωτής δέν σημαίνει στή Γραφή αὐτός  πού πληρώνει λύτρα, ἀλλά Σωτήρας (Ἔξοδ. στ΄ 6-7. Ἠσ. ξγ΄ 16. Ἐφες. β΄ 5-6).

Ὁ Χριστός εἶναι ὁ μοναδικός μεσίτης μέ τήν ἔννοια ὅτι ἔγινε τέλειος ἄνθρωπος καί στό πρόσωπό Του συντελέσθη ἀληθινή κοινωνία τοῦ ἀνθρώπου μετά τοῦ Θεοῦ, ἀληθινή υἱοθεσία (Γαλ. δ΄ 4-7. Β΄ Πετρ. α΄ 4).  Βεβαίως ὁ Χριστός μέ τό θάνατό Του ἐνίκησε τό θάνατο,  ὄχι μέ τήν ἔννοια ὅτι «ἐπλήρωσε»κάποιο ἀντίτιμο γιά τήν ἐξαγορά του, ἀλλά μέ τήν ἔννοια ὅτι ὁ θάνατος δέν μπόρεσε νά τόν κρατήσει, δηλαδή μέ τήν ἀναστασή Του.  Μέ αὐτή τή σημασία ὁ Χριστός πράγματι πρόσφερε τό σῶμα Του «λύτρο», γιά νά ἐλευθερώσει τόν ἄνθρωπο.  Ἡ σωτηρία λοιπόν συντελέσθηκε μέ τή σάρκωση τοῦ Χριστοῦ (Ἑβρ. β΄ 14) καί μέ τή συντριβή τοῦ θανάτου («θανάτῳ θάνατον πατήσας»!) (Α΄ Πετρ. α΄ 18-19. Ἐφεσ. α΄ 7).

Ὁ Χριστός ἐνεδύθη σάρκα θνητή, γιά νά συναντήσει τό θάνατο στό σῶμα καί νά τόν ἐξαλείψει.  Μέ αὐτή τήν ἔνννοια πρόσφερε τή σωτηρία, δηλαδή τή λύτρωση ἀπό τό θάνατο καί μέ τήν μετοχή στή ζωή.

Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ θεολόγος, ἀναφερόμενος στό «ἀντίλυτρον» διασαφηνίζει:

«Ἐάν δέ τό λύτρον δέν ἀνήκει εἰς κανένα ἄλλον παρά εἰς τόν κάτοχον τοῦ δούλου, ἐρωτῶ νά μάθω εἰς ποῖον προσεφέρθη τοῦτο καί διά ποῖον λόγον; Ἐάν μέν προσεφέρθη εἰς τόν πονηρόν, μακριά ἀπό ἐμέ τέτοια βλασφημία! ....ἐάν δέ εἰς τόν Πατέρα, κατ’ ἀρχήν πῶς ἔγινει αὐτό; Διότι δέν ἐκρατούμεθα αἰχμάλωτοι ἀπό ἐκεῖνον. 
Κατά δεύτερον λόγον, διατί τάχα νά εὐχαριστοῦσε τό αἷμα τοῦ Μονογενοῦς τόν Πατέρα, ὁ ὁποῖος δέν ἐδέχθη οὔτε τόν Ἰσαάκ, ὅταν τοῦ εἶχε προσφερθεῖ ὡς θυσία ἀπό τόν πατέρα του καί ἐτοποθέτησε κριάρι εἰς τήν θέσιν τοῦ λογικοῦ θύματος;» (Γεν. κβ΄13).

«Εἶναι ἑπομένως φανερό ὅτι τό λαμβάνει μέν ὁ Πατήρ, χωρίς νά τό ζητήσει οὔτε νά τό ἔχει ἀνάγκη, ἀλλά διά νά ἐκπληρωθεῖ τό σχέδιο τῆς σωτηρίας καί ἐπειδή ἔπρεπε νά ἁγιασθεῖ ὁ ἄνθρωπος μέ τήν ἀνθρώπινη φύσιν τοῦ Θεοῦ, διά νά μᾶς ἐλευθερώσει ὁ ἴδιος, ἀφοῦ κατενίκησε μέ τή βία τόν τύραννο, καί διά νά μᾶς ἐπαναφέρει κοντά Του μέ τήν μεσιτεία τοῦ Υἱοῦ, ὁ ὁποῖος ἔδωσε τό αἷμα Του, διά νά μᾶς σώσει πρός τιμήν Τοῦ Πατρός, εἰς τόν ὁποῖον φαίνεται ὅτι παραχωρεῖ τά πάντα».

Ἡ ἐν Χριστῷ σωτηρία εἶναι καρπός ἀγάπης καί ὄχι διακανονισμός ἑνός ποινικοῦ ζητήματος (Α΄ Ἰω. δ΄9. Ἐφες. γ΄ 19).  Στό πρόσωπο τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ ἡ ἀνθρώπινη φύση ἀναστήθηκε καί ἡ «ρίζα» τοῦ ἀνθρώπου θεραπεύθηκε. Ἔτσι δέν πρόκειται γιά νομική διαδικασία, ἀλλά γιά τό μυστήριο τῆς σωτηρίας τοῦ ἀνθρώπου (Α΄ Τιμ. γ΄ 16).

 

Ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο «Ἡ Ὀρθοδοξία μας».
Ἔτος 1994
σελίδες 149-151

Διαβάστε περισσότερα αποσπάσματα από το βιβλίο πατώντας  Η Ορθοδοξία μας

___________