Πῶς θεραπεύεται ἡ ἀνθρώπινη ψυχή; Ἱερομόναχος Σάββας Ἁγιορείτης

Ἡ θεραπεία ἐπιτυγχάνεται μέ:

α) τήν μυστηριακή καί β) τήν ἡσυχαστική-ἀσκητική ζωή.

Ἡ θεραπεία τοῦ ἀνθρώπου ἡ ὁποῖα εἶναι καὶ ὁ βασικὸς σκοπὸς τῆς ὀρθοδόξου πνευματικότητος, γίνεται μὲ τὰ μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας καὶ τὴν ἀσκητικὴ ζωή. Σὲ ὅλη τὴν ἐκκλησιαστικὴ παράδοση φαίνεται ὁ συνδυασμὸς μεταξὺ μυστηρίων καὶ ἀσκήσεως.

Ἡ ἄσκηση προηγεῖται τῶν μυστηρίων καὶ μετὰ ἀπὸ αὐτὰ ἀκολουθεῖ καὶ πάλι ἡ ἀσκητικὴ ζωή. Η νηστεία εἶναι ἄσκηση, εἶναι μέσον· δὲν εἶναι σκοπός.

Ἡ ἄσκηση μᾶς καθιστᾶ δεκτικούς τῆς Θείας Χάρης (χωρητικούς). Ἡ ἄσκηση μᾶς παρέχει ἐκεῖνες τίς ἀπελευθερωτικές δυνάμεις πού ἀπαιτοῦνται γιά νά ξεφύγουμε ἀπό τήν καταδυναστεία τοῦ διαβόλου, τῶν παθῶν καί τοῦ θανάτου. 
Ἡ ἀσκητική-ἡσυχαστική ζωή εἶναι ὁ τρόπος γιά νά ἀδειάσουμε ἀπό τό κακό, νά νεκρωθοῦμε ὡς πρός τόν παλαιό ἄνθρωπο, τόν κόσμο καί τόν διάβολο. Ἡ ἄσκηση εἶναι τό εὐλογημένο μέσο, πού μᾶς καθιστᾶ ἐπιτήδειους, ὥστε νά ἐπιτευχθεῖ ὁ σκοπός τῆς ζωῆς μας. 
Ὁ σκοπὸς εἶναι ἡ ἕνωση μὲ τὸν Θεό, ἡ ὁποία γίνεται διὰ τῆς συμμετοχῆς στὰ μυστήρια, κατ' ἐξοχὴν δὲ στὸ Μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας. Ἡ διάσπαση τοῦ συνδέσμου μυστηρίων καὶ ἀσκήσεως ὁδηγεῖ ἢ σὲ μία ἐπίπλαστη ἐξωτερικὴ ἠθικολογία ἢ στὴν πλήρη ἐκκοσμίκευση.

Μία ἄλλη ἀλήθεια εἶναι ὅτι στὴν ὀρθόδοξη πνευματικότητα δὲν ὑπάρχει διάσταση καὶ διάσπαση μεταξὺ νηπτικῆς καὶ κοινωνικῆς θεολογίας.

Ὁ ἀσκητής-ἡσυχαστής εἶναι ὁ πλέον κοινωνικός ἄνθρωπος, διότι κοινωνεῖ τόν Θεόν καί ἐντός Του ἀνευρίσκει ὅλους καί κοινωνεῖ μέ ὅλους διά τῆς ἀληθινῆς εὐαγγελικῆς ἀγάπης.

Οἱ ἅγιοι πατέρες δὲν χωρίζονται σὲ νηπτικοὺς καὶ κοινωνικούς. Ἡ σωστὴ κοινωνικότητα εἶναι συνέπεια τῆς νήψης καὶ ἡ νήψη εἶναι ἡ προϋπόθεση τῆς ἀληθινῆς κοινωνικότητας.

Ἡ νήψη εἶναι ἡ ἐγρήγορση ἡ πνευματική. Ἡ ἀληθινὴ κοινωνικότητα εἶναι ἡ εὐαγγελικὴ ἀγάπη πού ἔχει ὁ θεραπευμένος στὴν Ἐκκλησία ἄνθρωπος, δηλ. ὁ ἅγιος.

Ἡ θεραπεία τῆς ψυχῆς ἀπὸ τοὺς λογισμούς, τὰ πάθη καὶ τὴν τυραννία τοῦ θανάτου κάνουν τὸν ἄνθρωπο κοινωνικὰ καὶ ψυχολογικὰ ἰσορροπημένο. 
Ὅλες οἱ λεγόμενες ἀγωνίες τῆς ζωῆς εἶναι κατὰ βάθος ἀγωνία μπροστὰ στὸν θάνατο. Ὁ θάνατος «πατήθηκε» διὰ τοῦ θανάτου τοῦ Χριστοῦ μας· ὅποιος ἑνώνεται διὰ τῆς ἀσκητικῆς-νηπτικῆς-μυστηριακῆς ζωῆς μαζί Του, πατεῖ καὶ αὐτὸς τὸν θάνατο, δὲν τὸν φοβᾶται, ζεῖ ἀπὸ τώρα στὴν παραδείσια κατάσταση τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ[1].

Ἴδιες οἱ ὑποχρεώσεις μοναχῶν καί ἐγγάμων ὡς πρός τήν σωτηρία τους.

«Στὴν ὀρθόδοξη παράδοση δὲν ὑπάρχει διάκριση, ὡς πρὸς τὶς ὑποχρεώσεις γιὰ τὴν σωτηρία τους, μεταξὺ μοναχῶν καὶ ἔγγαμων. Δὲν εἶναι γιὰ κάθε τάξη διαφορετικὲς οἱ ὑποχρεώσεις. Ἕνα εἶναι τό θέλημα τοῦ Θεοῦ: ὁ ἁγιασμός μας. «Τοῦτο γάρ ἐστιν τό θέλημα τοῦ Θεοῦ» διδάσκει ἡ Ἁγία Γραφή͵ «ὁ ἁγιασμὸς ὑμῶν»[2].

Ὅλοι μποροῦν ἀλλά καὶ πρέπει νὰ τηροῦν τὶς ἐντολὲς τοῦ Χριστοῦ στὴν ζωή τους. Ἁπλῶς, διαφέρει ὁ χῶρος ἀσκήσεως καὶ ὁ βαθμός, ἐνῶ ὁ σκοπὸς εἶναι πάντα ἴδιος, ἡ σωτηρία. Ὅλοι καλούμεθα νὰ πορευθοῦμε ἀπὸ τὸ κατ’ εἰκόνα στὸ καθ’ ὁμοίωση. Ὁ Χριστὸς εἶναι τὸ μοναδικὸ φάρμακο γιὰ τὴν θεραπεία καὶ σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου. Ἡ ζωή μας, ἡ πνευματική, ὁ ὅλος πνευματικός μας ἀγώνας ἔχει κέντρο τὸν Χριστό.

Ἐπειδή ὅμως ὁ Χριστὸς δὲν μπορεῖ νὰ θεωρηθεῖ ἔξω ἀπὸ τὰ ἄλλα πρόσωπα τῆς Ἁγίας Τριάδος καὶ ἔξω ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία, ἡ ὁποία δὲν εἶναι ἕνα νομικὸ πρόσωπο ἀλλὰ εἶναι τὸ Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, γι’ αὐτὸν τὸν λόγο ἡ ὀρθόδοξη πνευματικότητα εἶναι Τριαδοκεντρικὴ καὶ Ἐκκλησιοκεντρική.

Μόνο μέσα στὴν ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, ποὺ εἶναι τὸ πνευματικὸ θεραπευτήριο, διασώζεται ἡ μέθοδος θεραπείας τοῦ ἀνθρώπου. Σήμερα, μόνο μέσα στὴν ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ὑπάρχουν Χριστιανοὶ ποὺ ζοῦν τὴν κάθαρση, τὸν φωτισμὸ καὶ τὴν θέωση. Ἐδῶ φανερώνεται ἡ προσφορὰ τῆς ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καὶ τῆς ὀρθοδόξου πνευματικότητος»[3].

Ὁ θεραπευμένος ἄνθρωπος, ὁ ἅγιος, ἔχει λύσει ὅλα τά ὑπαρξιακά, προσωπικά καί κοινωνικά του προβλήματα· συνάμα μπορεῖ νά βοηθεῖ καί τούς ἄλλους ὥστε νά ὁδηγηθοῦν στή θεραπεία. Εἶναι ὁ ἅγιος μία εὐλογία γιά ὅλον τόν κόσμο, ἀλλά καί γιά τόν ἴδιο τόν ἑαυτό του, εἶναι μία ζωντανή παρουσία τοῦ Χριστοῦ στή ζωή μας.

 ________________________________

[1] Πρβλ. http://www.gonia.gr/gonia.php?article=1977&PHPSESSID=6529eda2f1aed42dfa90e62829132807

^[2] Α΄Θεσ. 4, 3

[3] http://www.gonia.gr/gonia.php?article=1977&PHPSESSID=6529eda2f1aed42dfa90e6282913280

Ἱερομόναχος Σάββας Ἁγιορείτης

hristospanagia3.blogspot.com