Ἡ κατάθλιψη καί τά πάθη (Β΄). Π.Σάββας Ἁγιορείτης

 Συνέχεια ἀπό τό Α΄ μέρος: 

 Ἡ κατάθλιψη καί τά πάθη (Α΄)

 

Τά λεγόμενα «ψυχολογικά»

εἶναι κατ’ οὐσίαν πνευματικά προβλήματα

Ἡ κουλτούρα τοῦ σύγχρονου ἀνθρώπου, εἶναι μία «κουλτούρα τῆς πτώσης»[1] καί τῶν παθῶν. Ἡ ὑποδούλωση στήν ὕλη καί στόν αἰσθησιασμό ἔφερε τήν λύπη καί τήν ἀπελπισία. Ἔλεγε ὁ μακαριστός π. Σωφρόνιος Σαχάρωφ: «Ἡ ἀπελπισία εἶναι ἡ ἀπώλεια τῆς συνειδήσεως ὅτι ὁ Θεός θέλει νά μᾶς δώσει τήν αἰώνια ζωή. Ὁ κόσμος ζεῖ στήν ἀπελπισία. Οἱ ἄνθρωποι ἔχουν καταδικάσει οἱ ἴδιοι τόν ἑαυτό τους στό θάνατο. Πρέπει νά παλέψουμε σῶμα πρός σῶμα μέ τήν ἀκηδία».

Ἡ σωματική ἄνεση καί ἡ ἀχαλίνωτη ἱκανοποίηση τῶν παθῶν ἔφερε τήν ἀνία, τήν ἀκηδία καί τήν διάχυτη ἀπογοήτευση. Ἡ ἀπελπισία καί ἡ αὐτοκτονία τείνει νά γίνει μόδα.

Μέσω ἐπιφανῶν ἐκπροσώπων του ὁ σύγχρονος κόσμος διακηρύττει ὅτι δέν ὑπαρχει εὐτυχία. Πρόσφατα κάποιος μεγάλος ἐπώ­νυμος συγγραφέας  δήλωσε: «Δεν πιστεύω στήν εὐτυχία. Πιστεύω μόνο στήν ἀνησυχία. …Ὅσοι λένε ὅτι εἶναι εὐ­τυ­χισμένοι στή ζωή τούς εἶναι ἠλίθιοι… 

Ἡ πραγματική εὐτυχία εἶναι ἡ ἀνησυχία». (Οὐμπέρτο Ἔκο, Ἐλευθεροτυπία 9-4-2008). Ἄν ἡ εὐτυχία εἶναι ἡ ἀνησυχία τότε ὅλος ὁ κόσμος θά ἔπρεπε νά πλέει σέ ...πελάγη εὐτυχίας ἀφοῦ ἡ ἀνήσυχία, τό ἄγχος καί ἡ ταραχή εἶναι χαρακτηριστικά τῶν περισσότερων σύγχρονων ἀνθρώπων. Ἀντίθετα ὅμως ἡ ἀληθινή εὐτυχία δύσκολα συναντᾶται σήμερα, γιά νά μήν ποῦμε ὅτι εἶναι σχεδόν ἀνύπαρκτη...ἰδιαίτερα στούς ἡλικιακά νεώτερους.

Ζοῦμε σ’ ἕναν κόσμο πού δημιουργεῖ γηρασμένες ψυχές. Πρόσφατα πάλι μία ἐπώνυμη ἠθοποιός, θλιμμένη δήλωσε: «Μέ φοβίζει ἡ δική μου κούραση. Ἡ δική μου ἀπάθεια. Προσπαθῶ τουλάχιστον σ’ ἕνα ἰδιωτικό χῶρο ν’ ἀνταποκριθῶ ὅσο πιο ἀνθρώπινα μπορῶ. Τό κατορθώνω; Περισσότερο μέ θλίβει τό γῆρας τῆς ψυχῆς. Ὁ μαρασμός της.» (Ἀννέζα Παπαδοπούλου, Ἐλευθεροτυπία 12-4-2008). Τό γῆρας τῆς ψυχῆς δημιουργεῖ καί τό γῆρας τοῦ σώματος...

Οἱ δηλώσεις αὐτές ἐπιβεβαιώνουν τό γεγονός ὅτι ὅποιος θέλει νά «ἀνήκει» σ’ αὐτόν τόν «κόσμο», βασανίζεται καί τελικά πεθαίνει. Ζώντας σύμφωνα μέ τήν κοσμική νοοτροπία του, ὑποτασσόμενος στά πάθη, πού συνιστοῦν αὐτό πού λέμε «κόσμο» (φιληδονία, φιλοδοξία, φιλαργυρία), ζεῖ ἀναγκαστικά καί τά ἀποτελέσματα τῶν παθῶν πού εἶναι ἡ λύπη, ἡ κατάθλιψη, ἡ ἀνία, ἡ ψυχική γήρανση, ὁ ψυχικός θάνατος.

Ὅποιος ἀγαπᾶ τόν «κόσμο» (κοσμικό φρόνημα)

ζεῖ μέσα στήν θλίψη καί τήν Κατάθλιψη

Ὁ Ἀββᾶς Ἰσαάκ ὁ Σύρος ταυτίζει τόν κόσμο μέ τά πάθη. Νά τί μᾶς διδάσκει: «Ὅταν θέλουμε νά ὀνομάσουμε ὅλα τά πάθη μαζί, τά λέμε «κόσμο». Καί ὅταν θέλουμε νά ξεχωρίσουμε καί νά δώσουμε στό καθένα τό ὄνομά του, τά ὀνομάζουμε «πάθη». Καί τά πάθη, καθώς διαδέχονται τό ἕνα τό ἄλλο, σχηματίζουν τό δρόμο τοῦ κόσμου, καί ὅπου τελειώνουν τά πάθη, ἐκεῖ παύει νά ὑπάρχει ὁ δρόμος τοῦ κόσμου… Ὅπου πάψει ἡ ἐνέργεια τῶν παθῶν, ἐκεῖ πεθαίνει μαζί τους καί ὁ κόσμος. Εἶπε κάποιος σοφός γιά τους ἁγίους, ὅτι ὅταν ζοῦσαν, ἦταν ἤδη πεθαμένοι, διότι, ἐνῶ ζοῦσαν μέ τό σῶμα τους, δε ζοῦσαν ζωή σαρκική. Καί σύ πρόσεξε νά δεῖς ποιά πάθη ζοῦνε μέσα σου, γιά νά καταλάβεις πόσο ἀνήκεις στόν κόσμο καί ἐξ αἰτίας ποιῶν παθῶν εἶσαι δεμένος μαζί του καί ἀπό ποιά ἐλευθερώθηκες… Μέ δύο λόγια, κόσμος εἶναι ἡ ἐμπαθής ζωή καί τό σαρκικό φρόνημα. Ὅποιος ἀπαλλαγεῖ ἀπό τά πάθη του, ἔχει ἐξέλθει ἀπό τόν κόσμο»^[2].

Ὁ χριστιανός καλεῖται νά  «ἐξέλθει» τοῦ κόσμου τροπικά καί ὄχι τοπικά· δηλ. νά ἐλευ­θε­ρω­θεῖ ἀπό τά πάθη του. Ὅποιος θελήσει νά γίνει φίλος τοῦ κόσμου, «ἐχθρός τοῦ Θεοῦ καθίσταται»^[3]… ἀλλά καί τοῦ ἑαυτοῦ του. Ζεῖ ὑπο­δουλωμένος σέ μία ἀβάσταχτη θλίψη…

Ὅσο δέν θέλει νά μετανοήσει, νά «ἐξέλθει τοῦ κόσμου»^[4] καί νά ἀγα­πήσει τόν Θεό, παραμένει δεμένος μέ τά «ἀγαπώμενα δεσμά τῶν παθῶν». Τό συμπέρασμα βγαίνει ἀβίαστα:

Τά πάθη μᾶς ὑποδουλώνουν, μᾶς καταθλίβουν, μᾶς γερνοῦν,

μᾶς σκοτώνουν ψυχικά καί σωματικά

Ζοῦμε σ’ ἕναν κόσμο μέ νεκρωμένες ψυχές καί ζωντανά σώματα. Τά πάθη μᾶς κυριεύουν καί τά ἀποτελέσματά τους τά βιώνουμε ὀδυνηρά.

Σ’ ἕνα τοῖχο σχολείου διάβασα, ἴσως ἄθελά μου: «Πεθαίνουμε στά 18, μᾶς θάβουν στα 80». Δηλ. κυκλοφοροῦμε μέ νεκρωμένη ψυχή ἀνάμεσα σέ κινούμενα πτώματα.

- Γιατί;

- Διότι ὑποκύπτουμε στήν χειρότερη ἐξουσία πού μπορεῖ νά ὑπάρ­χει: Στήν τυραννίδα τῶν παθῶν, πού δημιουργοῦμε καί ἐγκα­θι­­στοῦμε μόνοι μας, μέσα μας.

Τά πάθη ὑποδουλώνουν τήν ψυχή μας. Ἀσκοῦν τήν χειρότερη τυ­ραννική ἐξουσία πάνω μας. Αὐτή ἡ ἐξουσία πρέπει νά «πέσει».

Μ’ αὐτήν τήν ἔννοια ὁ Χριστιανός, ἐπειδή ἀκριβῶς, ἀγωνί­ζε­ται ἐνα­ντίον τῶν παθῶν του, εἶναι γνήσιος καί ἀληθινός «ἀντιε­ξου­σια­στής».

Ὅταν ὁ ἄνθρωπος μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ νικᾶ τά πάθη του τότε, εἶναι στόν σωστό δρόμο γιά τήν ἀληθινή ὁλοκλήρωσή του ὡς προσώπου.

Ἱερομόναχος Σάββας Ἁγιορείτης

http://Hristospanagia3.blogspot.com

Ἡ παροῦσα ἐργασία ἀποτελεῖ μικρή περίληψη καί τμῆμα τῆς μελέτης: Τά πάθη ὡς κύρια αἰτία τῆς Κατάθλιψης(Ἱερομ. Σάββα Ἁγιορείτου) ἡ ὁποία σύν Θεῶ θά κυκλοφορήσει προσεχῶς. Μέ τή Χάρη τοῦ Θεοῦ καί τήν εὐχή τοῦ Γέροντα παραδίδουμε αὐτή τήν μικρή ἐργασία σάν ἕνα ἔναυσμα καί μία ἀφορμή γιά προβληματισμό πάνω στήν νόσο τῆς κατάθλιψης. Εἴθε νά συμβάλλει στήν ἀναζήτηση τῆς ἀληθινῆς πρόληψης καί ριζικῆς θεραπείας τῆς νόσου πού εἶναι ἡ καταπολέμηση τοῦ ἐγωισμοῦ καί ὅλων τῶν παθῶν διά τῆς ἀληθινῆς ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς (ἀσκητική καί μυστηριακή ζωή). Ἡ Θεία Χάρη πού πλούσια ὑπάρχει μέσα στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία εἶναι τό ἀντιφάρμακο στήν δαιμονική λύπη καί κατάθλιψη πού ταλαιπωρεῖ πολλούς σύγχρονους ἀνθρώπους. 

Ἄς γίνει αὐτό τό ταπεινό πόνημα διά πρεσβειῶν τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου καί πάντων τῶν Ἁγίων, μία μικρή θεραπευτική συμβουλή καί συμβολή γιά τήν ἀντιμετώπιση τῶν πειρασμικῶν ἐνεργειῶν  πού δέχονται οἱ ψυχές μας, ὥστε νά δοξάζεται ἀπό ὅλους τό Πανάγιο Ὄνομα τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ Μας νῦν καί ἀεί καί εἰς τούς αἰῶνας. Ἀμήν! 

π. Σ.

---

[1] Σύμφωνα μέ τόν Γέροντα Σωφρόνιο τοῦ Ἔσσεξ.

^[2]     Ἀββᾶ Ἰσαάκ τοῦ Σύρου, Ἀσκητικά, σελ.132

^[3]     Ἰακ. 4, 4

^[4]     Πρβλ. τό Β΄ Κορ. 6, 17-18.

http://Hristospanagia3.blogspot.com