Λειτουργικοί Διάλογοι ή παράλληλοι μονόδρομοι; π. Σταύρος Τρικαλιώτης

 Πρωτοπρεσβυτέρου π. Σταύρου Τρικαλιώτη

Ἕνα παρήγορο γεγονός εἶναι ὅτι τόν τελευταῖο καιρό ἔχει ἀρχίσει ἕνας διάλογος μέ ἀφορμή τήν ἀπόπειρα ὁρισμένων ἀδελφῶν μας κληρικῶν νά εἰσαγάγουν νεοελληνικές μεταφράσεις γιά λειτουργική χρήση.
Τό μή ἐπιτρεπτό αὐτῆς τῆς «ἐτσι- θελικῆς» ἐνεργείας τό ὑπογράμμισε πρόσφατη ἀπόφαση τῆς Διαρκοῦς ῾Ιερᾶς Συνόδου τῆς ᾿Εκκλησίας τῆς ῾Ελλάδος, χωρίς ὅμως νά κλείσει τό θέμα καί ὁριστικά, κάτι πού κατά τήν ταπεινή μου γνώμη θά πρέπει νά γίνει σύντομα, γιά νά μή ἔχουμε καί στό μέλλον παρατράγουδα.
Τό μόνο πού ζητεῖ αὐτή τή στιγμή ὁ ἑλληνικός λαός εἶναι συμπαράσταση πνευματική καί ὑλική ἀπό τήν ᾿Εκκλησία μας καί ὄχι λειτουργικές καινοτομίες, πού θυμίζουν πυροτεχνήματα ἀτάκτως καί ἐπικινδύνως ἐρριμμένα ἐπί τῶν κεφαλῶν τῶν ἀνυποψιάστων ἐκκλησιαζομένων καί οὔτε κἄν ἐρωτη- θέντων πιστῶν.
῾Η ᾿Εκκλησία μας σήμερα πρέπει νά σκύψει πατρικά στά μεγάλα προβλήματα, πού ἀπασχολοῦν τόν λαό μας, καί νά ἐκφέρει λόγο παρηγορίας καί συμπαραστάσεως. Οἱ ποιμένες της ὀφείλουν νά ἀρθοῦν στό ὕψος τῶν περιστάσεων καί μέ τή χάρη τῆς Ἱερωσύνης, πού τοὺς χάρισε ὁ δωρεοδότης Κύριος, νά ἀνυψώσουν πνευματικά τόν ἑλληνικό λαό, ἕνα λαό πού τοῦ ἄξιζε καλύτερη μεταχείριση.

῾Η λεγομένη οἰκονομική κρίση ἦταν μιᾶς πρώτης τάξεως εὐκαιρία νά δείξουν τό ἀληθινό τους πρόσωπο οἱ «φίλοι» καί «προστάτες»μας. Παρακολουθώντας τόν διάλογο περί τόν λειτουργικῶν μας
πραγμάτων, πού διεξάγεται μέσα ἀπό ἄρθρα σέ ἐφημερίδες καί περιοδικά ἐκκλησιαστικοῦ περιεχομένου, ἀλλά καί σέ ἄρθρα πού δημοσιεύονται στό διαδίκτυο θά ἤθελα νά κάνω ὁρισμένες παρατηρήσεις.

1. Μέ παρηγόρησε ἀφάνταστα τό γεγονός ὅτι ἀρθρογράφησε τό τελευταῖο διάστημα ὁ λόγιος Μητροπολίτης Σεβασμιώτατος Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου κ. ῾Ιερόθεος Βλάχος, ὁ ὁποῖος μέ τρανταχτά ἐπιχειρήματα ἀπέδειξε τό μή ὀρθόν τῶν λειτουργικῶν καινοτομιῶν, πού προαναφέραμε. Δυστυχῶς, οἱ ἀπαντήσεις πού εἴδαμε κυρίως ἀπό τόν αἰδεσιμολογιώτατο πρωτοπρεσβύτερο π. Βασίλειο Θερμό δείχνουν μιά προσωπική πικρία καί δέν μᾶς ἔπεισαν στό ἐπίπεδο τῶν ἐπιχειρημάτων.

2. ῞Οσοι ἔγραψαν ὑπέρ τῆς εἰσαγωγῆς τῶν μεταφράσεων στή Θεία Λατρεία μας ὁμοιάζουν μέ τούς συντρόφους τοῦ ᾿Οδυσσέα, οἱ ὁποῖοι βούλωσαν κυριολεκτικά τά αὐτιά τους, γιά νά μή σαγηνευτοῦν ἀπό τούς πειρασμούς. Τήν ἴδια ἐντύπωση μᾶς ἔδωσαν καί οἱ ἀρθρογραφοῦντες ὑπέρ τῶν λειτουργικῶν καινοτομιῶν: Γράφουν καί ἐπιχειρηματολογοῦν χωρίς νά ἀπαντοῦν οὐσιαστικά στόν ἐκπεφρασμένο ἀντίλογο καί μονολογοῦν μέ τήν ψευδαίσθηση ὅτι διαλέγονται. Διακατέχονται ἀπό ἕναν ἄκρατο ἐγκεφαλισμό καί ἀπό ἕναν νοησιαρχικό στρουθοκαμηλισμό.
῾Η ἐπιτυχία πού σημείωσε κατά κοινή ὁμολογία ἡ ἡμερίδα πού διοργάνωσε ὁ Ἱερός Ναός ῾Αγίας Παρασκευῆς ᾿Αττικῆς φέτος τόν ᾿Απρίλιο μέ θέμα: «Γλῶσσα καί Λατρεία. Νοησιαρχία ἤ μέθεξις», ὅπου ἔγκριτοι ἱεράρχες καί ἐπιστήμονες ἀπεφάνθησαν περί τοῦ μή ἐπιτρεπτοῦ τῆς εἰσαγωγῆς μεταφράσεων στή Θεία Λατρεία μας, φαίνεται ὅτι δέν τούς ἄγγιξε. Νά δοῦμε τί θά μᾶς ἀπαντήσουν, ὅταν σύν Θεῷ κατά τόν ᾿Οκτώβριο θά ἐκδοθοῦν τά πρακτικά τῆς ἐν λόγῳ ἡμερίδας. ᾿Ελπίζουμε καί τότε νά μή περιορισθοῦν στόν μονόλογο.

3. ῾Ο διάλογος-μονόλογος, πού προαναφέραμε κατάντησε πολλές φορές νά γίνεται εἴτε μέ ὅρους καί ἔννοιες δανεισμένους ἀπό τήν Ψυχιατρική καί τήν Ψυχολογία ἤ ἀπό μία νεοπατερική θεολογία «παντός καιροῦ», πού προσαρμόζεται στά δεδομένα καί τίς ἀπαιτήσεις τοῦ «σύγχρονου» ἀνθρώπου. Διαβάσαμε ἕναν θολό, κουλτουριάρικο καί ἀμφιβόλου γνησιότητος «σύγχρονο θεολογικό λόγο» -πάντα κατʼ αὐτούς- πού ὅμως πόρρω ἀπέχει ἀπό τήν πατερική διδασκαλία καί ἐμπειρία.
Οἱ Πατέρες τῆς ᾿Εκκλησίας μας κατʼ αὐτούς ἀποτελοῦν ἕνα παρελθόν καί κάθε ἀναφορά σέ αὐτούς συνιστᾶ «προσκόλληση στό παρελθόν» ἤ «στεῖρο βυζαντινισμό». Φανταστεῖτε μιά ὀρθόδοξη ᾿Εκκλησία πού δέν στηρίζεται καί δέν ἐμπνέεται ἀπό τούς Πατέρες τῆς ᾿Εκκλησίας. Οἱ ἀξιότιμοι καί σεβαστοί αὐτοί ἄνθρωποι μᾶς εἰσηγοῦνται ἕνα μόρφωμα  ᾿Εκκλησίας, πού θυμίζει κακό ἀντίγραφο τοῦ Προτεσταντισμοῦ ἤ τοῦ Ρωμαιοκαθολικισμοῦ.
᾿Εδῶ βλέπουμε πόσο δίκιο εἶχε ὁ μακαριστός Γέροντας Παῒσιος ὁ ῾Αγιορείτης, ὁ ὁποῖος τόνιζε ὅτι τόν λόγο τῶν συγχρόνων θεολόγων πρέπει νά τόν περνᾶμε ἀπό τήν πατερική κρησάρα, γιά νά διαπιστώνουμε, ἄν εἶναι γνήσιος ἤ κίβδηλος.
Κλείνοντας τήν μικρή αὐτή παρέμβασή μου, θά ἤθελα νά εὐχηθῶ ὁ «διάλογος» νά κρατηθεῖ σέ ὑψηλό ἐπίπεδο, νά παραμερισθοῦν οἱ ἑκατέρωθεν πικρίες καί προσωπικές ἀντιπαραθέσεις καί κυρίως νά δείξουμε περισσότερο σεβασμό στούς Πατέρες τῆς ᾿Εκκλησίας μας…

Ορθόδοξος τύπος  24 Σεπτεμβρίου

Άρθρα του ιδίου συγγραφέως που έχουν δημοσιευτεί στις Αναβάσεις :  π.Σταύρος Τρικαλιώτης
Άρθρα που αφορούν την Λειτουργική αναγέννηση :  Λειτουργική αναγέννηση
Δείτε επίσης άρθρα δημοσιευμένα στις Αναβάσεις που αφορούν την Λειτουργική Γλώσσα :  Λειτουργική Γλώσσα