Διαλογική συζήτησις Ευαγγελικών και Ορθοδόξων
Αρχιμανδρίτου Ιωήλ Γιαννακοπούλου
Εκδόσεις Πουρνάρα – Θεσσαλονίκη
ΘΕΜΑ 3ον: «Το Μυστήριον τοῦ Βαπτίσματος» Γ΄ Μέρος (σελίδων 33-52)
Αρχιμανδρίτου Ιωήλ Γιαννακοπούλου
Εκδόσεις Πουρνάρα – Θεσσαλονίκη
ΘΕΜΑ 3ον: «Το Μυστήριον τοῦ Βαπτίσματος» Γ΄ Μέρος (σελίδων 33-52)
Για να διαβάσετε όσα έχουν δημοσιευτεί πατήστε: Συζήτηση Ευαγγελικών Ορθοδόξων
2ον Νηπιοβαπτιμός
Ὀρθόδοξος: Ἄς ἔλθωμεν εἰς το δεύτερον θέμα περί νηπιοβαπτισμοῦ. Εἰς ποῖον μέρος κ. Εὐαγγελικέ ἡ Ἁγία Γραφή ἀντίθεται πρός τόν νηπιοβαπτισμόν;Εὐαγγελικός: Ὁ Κύριος δέν εἶπεν «ὁ πιστεύσας καί βαπιτσθείς σωθήσεται;». Το νήπιον ἀφοῦ δέν δύναται νά πιστεύσῃ δέν δύναται καί νά βαπτισθῇ.
Ὀρθόδοξος: Ταῦτα λέγων ὁ Κύριος ἀπευθύνεται πρός τά νήπια ἤ προς τους ὡρίμους ἄνδρας;
Εὐαγγελικός: Προς ὅλους.
Ὀρθόδοξος: Ἐγώ νομίζω ὅτι τό «ὁ πιστεύσας καί βαπτισθεῖς» ἀπευθύνεται πρός τούς ὡρίμους ἄνδρας, διότι αὐτοί εἶναι εἰς θέσιν νά πιστεύσωσι πρίν βαπτισθῶσι.
Εὐαγγελικός: Καί πῶς αὐτό θά μοῦ τό ἀποδείξετε, ἀφοῦ ἐν τῇ Ἁγίᾳ Γραφῇ δέν ὑπάρχουσι παραδείγματα βαπτίσεως νηπίων;
Ὀρθόδοξος: Βεβαίως ῥητήν ὁμολογίαν βαπτίσεως νηπίων ἐν τῇ Ἁγίᾳ Γραφῇ δέν ἔχομεν. Ἡ ἔλλειψις ὅμως αὕτη δέν ὀφείλεται εἰς τήν ἄρνησιν τοῦ νηπιοβαπτισμοῦ, ἀλλά εἰς τό ὅτι «ἔστι καί ἄλλα πολλά, ἅ ἐποίησεν ὁ Ἰησούς, ἅ οὐκ ἔστι γεγραμμένα ἐν τῷ βιβλίῳ τούτῳ» Ἰωάν. 21,25 καί 20,30. Ἀλλά ὅπως πολλά ἔργα τοῦ Κυρίου δέν ἔχουν γραφῆ εἰς τήν Καινήν Διαθήκην, κατά παρόμοιον τρόπον δυνάμεθα νά παραδεχθῶμεν, ὅτι καί πολλά ἔργα τῶν Ἀποστόλων δέν ἐγράφησαν εἰς τά Πράξεις καί τάς Ἐπιστολάς. Ἕν ἐξ αὐτῶν εἶναι ἡ βάπτισις νηπίων.
Εὐαγγελικός: Πῶς ὅμως θά πεισθῶ, ὅτι ὁ νηπιοβαπτισμός εἶναι ἕν ἐξ αὐτῶν, τά ὁποῖα ἔγιναν ἀλλά δέν ἐγράφησαν;
Ὀρθόδοξος: Ἐκ σχετικῶν πράξεων καί ἐντολῶν τοῦ Κυρίου ὡς καί τῶν Ἀποστόλων ἀφ’ ἑνός καί ἐκ τῆς Παραδόσεως τῶν τεσσάρων πρώτων αἰώνων ἀφ’ ἑτέρου.
Εὐαγγελικός: Ἄς ἔλθωμεν πρῶτον εἰς την Ἁγίαν Γραφήν, ὅπου εἶναι ὁ Κύριος καί οἱ Ἀπόστολοι. Τήν Ἱεράν Παράδοσιν ἄς την ἀφίσωμεν νά τήν ἐξετάσωμεν ἰδιαιτέρως.
Ὀρθόδοξος: Συμφωνῶ.
Εὐαγγελικός: Ἀκούω νά μοῦ εἴπητε πράξεις λόγους τοῦ Κυρίου καί τῶν Ἀποστόλων, αἱ ὁποῖαι ἀμέσως ἤ ἐμμέσως συνιστοῦν τόν νηπιοβαπτισμόν.
Ὀρθόδοξος: Τά βρέφη δύνανται νά λάβωσιν εὐλογίαν ὡς ἔδειξεν ὁ Κύριος διά τοῦ παραδείγματος Του. Ὁ Κύριος δηλαδή ἐδέχετο τά παιδιά ἐπετίθει ἐπ’ αὐτῶν τάς χεῖρας ὄχι βεβαίως παίζων ἀλλά εὐλογῶν αὐτά καί οὕτω μεταδιδούς τήν χάριν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἐκ τούτου εἶναι φανερόν, ὅτι ὁ Κύριος ἐδήλωσεν, ὅτι ὀφείλομεν νά γινώμεθα μέτοχοι τῆς θείας χάριτος ἐκ παίδων. Διατί λοιπόν ἡ Ἐκκλησία νά στερῇ αὐτά τῆς χάριτος τοῦ βαπτίσματος, δι’ οὗ ἐπέρχεται ἡ ἄφεσις τοῦ προπατορικοῦ ἁμαρτήματός των, ἀφοῦ εἶναι τόσον σαφής ἡ ἀγάπη τοῦ Κυρίου πρός τά παιδία;
Εὐαγγελικός: Βεβαίως τό παράδειγμα τοῦ Κυρίου μαρτυρεῖ τό δυνατόν, τό πιθανόν τοῦ νηπιοβαπτισμοῦ ὄχι ὅμως τό βέβαιον. Διά τό βέβαιον πρέπει νά ἔχωμεν ῥητήν ἐντολήν του.
Ὀρθόδοξος: Ἔχομεν ῥητήν ἐντολήν.
Εὐαγγελικός: Ποία εἶναι αὕτη;
Ὀθρόδοξος: Ὁ Κύριος ἐδήλωσεν εἰς τον Νικόδημον ῥητῶς ὅτι: «ἐάν μή τις γεννηθῇ ἐξ ὕδατος καί Πνεύματος, οὐ δύναται εἰσελθεῖν εἰς τήν βασιλειαν τοῦ Θεοῦ» Ἰωάν. 3,5. Ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος δέν θά βαπτισθῇ δέν ἔχει ἐλπίδα σωτηρίας. Ἡ δήλωσις τοῦ Κυρίου εἶναι γενική. Δεν ἀπευθύνεται μόνον εἰς τούς ὡρίμους ἀνθρώπους ἀλλά πρός ὅλους. Ἆρα καί πρός τά παιδιά, διότι καί αὐτά ἔχουν ἀνάγκην σωτηρίας. Τά βρέφη λοιπόν ὡς φέρονται τό προπατορικόν ἁμάρτημα, ἐάν δεν βαπσισθῶσιν, ἵνα ἀπαλλαγῶσιν ἐξ αὐτοῦ, δέν ἔχουσιν ἐλπίδα σωτηρίας. Ἰδού ἡ ρητή ἐντολή τοῦ Κυρίου.
Εὐαγγελικός: Εἴπατε, ὅτι καί οἱ Ἀπόστολοι ὁμιλοῦν περί τοῦ νηπιοβαπτισμοῦ.
Ὀρθόδοξος: Ἔχομεν καί ἐκεῖθεν ὑπαινιγμούς. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος εἰς τήν Α΄Κορινθ. 1,16 λέγει: «ἐβάπτισα τόν Στεφανᾶ οἶκον καί εἰς τάς Πράξεις ἐπίσης 16, 33 ἀναφέρεται «ἐλάλησα αὐτῷ τόν λόγον τοῦ Θεοῦ σύν πᾶσι τοῖς ἐν τῇ οἰκίᾳ αὐτοῦ....ἐβαπτίσθη αὐτός καί οἱ αὐτοῦ ἅπαντες». Ὁλόκληροι οἶκοι ἐβαπτίσθησαν, δέν θά εἶχαν καί μικρά παιδία;
Εὐαγγελικός: Δεν ἀποκλείεται ἀλλά δέν εἶναι καί βέβαιον.
Ὀρθόδοξος: Μοῦ εἶναι ἀρκετόν ὅτι δεν ἀποκλείεις καί τοῦτο θεωρεῖς δηλ. πιθανόν. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος εἰς τήν Κολασσαεῖς ἐπιστολήν του 2, 11-12 λέγει ῥητῶς τοῦτο: «ἐν ᾧ περιετμήθηκε περιτομῇ ἀχειροποιήτῳ....συνταφέντες αὐτῷ διά τοῦ βαπτίσματος». Ἑπομένως ἡ περιτομή ἐγίνετο εἰς μακράν ἡλικίαν ὀκτώ ἡμερῶν ἔτσι καί τό βάπτισμα δύνανται νά γίνεται εἰς μικράν ἡλικίαν.
Εὐαγγελικός: Βεβαίως δυνατόν εἶναι τοῦτο. Εἶναι ὅμως καί λογικόν; Εἶναι λογικόν νά λαμβάνεται ἡ χάρις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος διά τοῦ βαπτίσματος ὑπό τῶν νηπίων ἀσυνειδήτως;
Ὀρθόδοξος: Νομίζω, ὅτι δέν εἶναι παράλογον καί ἰδού διατί: Ἐκεῖνο τό ὁποῖον ἀποπέμπει τήν θείαν χάριν, εἶναι ὄχι ἡ παθητική ὑποδοχή ἀλλά ἡ συνειδητή ἄρνησις, διότι ὁ Κύριος ἐδήλωσεν, ὅτι «ὁ ἀπιστήσας κατακριθήσεται». Τό παιδίον λοιπόν δέν ἔχει τοιαύτην συνειδητήν ἄρνησιν. Ἑπομένως δέν εἶναι ἀνάξιον τῆς θείας χάριτος.
Εὐαγγελικός: Λογικόν εἶναι αὐτό.
Ὀρθόδοξος: Εἶναι καί κάποιο ἄλλο ἀκόμη λογικώτερον.
Εὐαγγελικός: Ποῖον εἶναι αὐτό;
Ὀρθόδοξος: Τό προπατορικόν ἁμάρτημα εἰσῆλθεν εἰς τό νήπιον ἐν ἀγνοίᾳ του, ἀσυνειδήτως. Δέν εἶναι λογικόν νά ἐξελθῇ ἀσυνειδήτως ἐν ἀγνοίᾳ του διά τοῦ βαπτίσματος;
Εὐαγγελικόν: Λογικόν εἶναι καί αὐτό.
Ὀρθόδοξος: Ἄς συγκεντρώσωμεν τώρα τά λογικά καί τάς πιθανότητας τοῦ νηπιοβαπτισμοῦ βάσει τῆς Ἁγίας Γραφῆς. α) Ὁ Κύριος εὐλογεῖ τά παιδία ἄρα καί αὐτά πρέπει νά εἶναι μέτοχα τῆς θείας χάριτος. β) Ὁ Κύριος ῥητῶς καί γενικῶς δηλοῖ, ὅτι ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος δέν θα βαπτισθῇ δέν θά σωθῇ. Τά μικρά παιδία κινδυνεύουσι νά ἀποθάνωσι καί ὡς μέτοχα τοῦ προπατορικοῦ ἁμαρττήματος νά στερηθῶσι τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ. Διατί νά μή βαπτισθῶσι;
γ) Τά παιδία παρά τήν θέλησίν των καί ἐν ἀγνοίᾳ των εἶναι μέτοχα τοῦ προπατορικοῦ ἁμαρτήματος. Διατί καί ἐν ἀγνοίᾳ των νά μή ἐξέλθῃ διά τοῦ βαπτίσματος τό κακόν τοῦτο;
δ) Ἡ συνειδητή ἄρνησις ἀποπέμπει τήν θείαν χάριν. Τά παιδία στερούμενα συνειδητῆς ἀρνήσεως διατί νά μη καθαρισθοῦν ψυχικῶς διά τοῦ βαπτίσματος; Μήπως καί σωματικῶς πολλάκις δέν καθαρίζονται ὑπό τῶν γονέων των παρά την θέλησίν των;
ε) Ὁλόκληροι οἶκοι ἐβαπτίσθησαν, ἡ περιτομή εἶναι τύπος τοῦ βαπτίσματος. Διατί λοιπόν νά ἀπορρίψωμεν τόν νηπιοβαπτισμόν;
Εὐαγγελικός: Λογικά, πιθανά εἶναι ὅλα αὐτά. Θά ἤθελα ὅμως περισσοτέρας βεβαιότητας νά ἀποκτήσωμεν ἐπ’ αὐτοῦ. Πῶς θά ἀποκτηθῇ ἡ βεβαιότης;
Ὀρθόδοξος: Ἐγώ νομίζω ἐάν ἀνατρέξωμεν εἰς την Παράδοσιν τῶν τεσσάρων πρώτων αἰώνων.
Εὐαγγελικός: Συμφωνῶ. Ἄς ἔλθωμεν εἰς τήν Παράδοσιν ταύτην. Ἀνοίγω τήν Ἱστορίαν τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Καθηγητοῦ τοῦ Πανεπηστημίου Ἀθηνῶν κ. Στεφανίδη, ὁ ὁποῖος εἰς τόν Α΄. τόμον σελ. 95-96 γράφει τά ἐξῆς: «Ὁ Τερτυλλιανός προέτρεπε νά ἀναβάλλωσι τό βάπτισμα μέχρι τῆς ὥρας, κατά τήν ὁποίαν θά ἀπαφάσιζον νά ζήσωσιν ἔγγαμον ἤ ἄγαμον βίον. Οἱ μέλλοντες νά γίνωσι κληρικοί ἀνέβαλλον τό βάπτισμα μέχρις τῆς χειροτονίας των, οἱ δέ λαϊκοί μέχρι σοβαροῦ κινδύνου τῆς ζωῆς των. Περί το 300 μ.Χ. ἡ ἀναβολή τοῦ βαπτίσματος ἦτο εἰς μεγάλην διάδοσιν». Αὑτά λέγει ὁ καθηγητής σας. Καί σέ ἐρωτῶ: Ὁ Τερτυλλιανός ἐγεννήθη τό 155 μ.Χ. ἑπομένως ἡ γνώμη του εἶναι γνώμη τῶν Πατέρων τῶν τεσσάρων πρώτων αἰώνων. Πλήν αὐτοῦ ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος ἀβαπτίσθη εἰς μεγάλην ἡλικίαν περίπου 25 ἐτῶν (ἰδέ Πατρολογίαν Μπαλάνου). Πῶς λοιπόν ἔπειτα ἀπό ὅλα αὐτά ὁμιλεῖτε περί νηπιοβαπτισμοῦ κατά τους Πατέρες τῶν τεσσάρων πρώτων αἰώνων;
Ὀρθόδοξος: Τό χωρίον τοῦ Καθηγητοῦ τῆς Ἱστορίας τοῦ Πανεπιστημίου κ. Στεφανίδη δέν το ἀνεφέρετε ὁλόκληρον ἀλλά κολοβωμένον. Θα σᾶς τό ἀναφέρω ἐγώ ὁλόκληρον ὅπως ἔχει. Ὁ ἐν λόγῳ καθηγητής λέγει: «Πρῶτος ὁ Τερτυλλιανός ἀναφέρει ἀνάδοχους καί παρατηρεῖ διατί ἡ ἀθῴα ἡλικία τρέχει εἰς τήν ἄφεσιν τῶν ἁμαρτιῶν (ἐννοεῖται διά τοῦ βαπτίσματος). Ἐκ τούτων πληροφορούμεθα δύο τινά: 1ον ὅτι εἶχεν ἐπικρατήσει ἡ συνήθεια νά βαπτίζωνται εἰς μικράν ἡλικίαν (Πρβλ. Ἱππολύτου ἐκκλησιαστικήν Διάταξιν κεφ. 46 και 64, Κυπριανοῦ ἐπιστολή 64 κεφ. 2 και 4) καί 2ον ἤρχισεν ἄλλη συνήθεια νά ἀναβάλλεται τό βάπτισμα...» Μετά τοῦτο κ. Εὐαγγελικέ ἀκολουθεῖ ἐκεῖνο τό ὁποῖον σεῖς εἴπατε. Ἑπομένως ἀπό τό 150 μέχρι τό 300 μ.Χ. ὑπῆρχον δύο ρεύματα τοῦ νηπιοβαπτισμοῦ καί ἡ ἀναβολή τοῦ βαπτίσματος.
Εὐαγγελικός: Ποῖον ἐκ τῶν δύο ρευμάτων πρέπει νά θεωρηθῇ ὡς Παράδοσις κατά την γνώμην σας;
Ὀρθόδοξος: Προφανῶς ἐκεῖνο τό ὁποῖον ἔχει Ἀποστολικήν μέν διαδοχήν καί συνέχειαν. Καί Ἀποστολικήν μέν διαδοχήν ἔχει ὁ νηπιοβαπτισμός καί ὄχι ἡ ἀναβολή τοῦ βαπτίσματος, διότι ἡ ἀναβολή τοῦ βαπτίσματος ἐνεφανίσθη τό πρῶτον μετά τό 150 μ.Χ. ἐπί τοῦ Τερτυλλιανοῦ, ἐνῷ ὁ νηπιοβαπτισμός κατά τήν ὁμολογίαν τοῦ Ὠριγένους εἰς το ὑπόμνημά του εἰς τήν πρός Ρωμαίους ἐπιστολήν 5,9 χαρακτηρίζει τόν νηπιοβαπτισμόν ὡς Ἀποστολικήν Παράδοσιν.
Ὁ Εἰρηναῖος 150 μ.Χ. ἀναφέρει ρητῶς «renascuntur in Deum infants parvulos juvenes seniors» (κατά αἱρέσεων 2,22) ἤτοι «ἀναγεννῶνται ἐν Θεῷ νήπια, μικρά παιδία, νέοι, γέροντες» τά νήπια πῶς ἀναγεννῶνται εἰμή διά τοῦ βαπτίσματος;
Ὁ ἴδιος ὁ Τερτυλλιανός (150-220 μ.Χ.) μαρτυρεῖ ὑπάρχουσαν τήν κατάστασιν τοῦ νηπιοβαπτισμοῦ ἔστω καί ἄν ἀποτρέπῃ ταύτην λέγων: «quid festinate innoces aetas ad remissionem reccatorum» ἤτοι διατί σπεύδει ἡ ἀθώᾳ ἡλικια εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν (διά τοῦ βαπτίσματος);
Ὁ ἅγιος Κυπριανός 250 μ.Χ. ὑποστηρίζει πολύ τόν νηπιοβαπτισμόν λέγων: «ἄν ἡλικιωμένοι ἄνθρωποι ἀξιοῦνται τῆς χάριτος τοῦ βαπτίσματος οἱ ὁποῖοι πρό τοῦ βαπτίσματος εἶχον περιπέσει εἰς μεγάλα ἐγκλήματα πόσῳ μᾶλλον πρέπει νά ἀξιῶνται τῆς χάριτος τοῦ βαπτίσματος τά παιδία, τά ὁποῖα οἰκειωθελῶς δέν ἡμάρτησαν, εἶναι δέ μόνον μέτοχα τοῦ προπατορικοῦ ἁμαρτήματος ξένου πρός τήν θέλησίν των;» Ἐπιστολή 64η.
Ὁ Γρηγόριος ὁ Θεολόγος εἰς τον λόγον αὐτοῦ εἰς τό Ἅγιον βάπτισμα λέγει: «ἔστι σοι νήπιον; μη λαβέτω καιρόν ἡ κακία. Ἐκ βρέφους ἁγιασθήτω ἐξ ὀνύχων καθιερωθήτω τῷ πνεύματι». Ὁμοίως ὁμιλεῖ καί ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Νύσσης εἰς λόγον του πρός τούς βραδύνοντας τό βάπτισμα.
Ὁ δέ Ἱερος Χρυσόστομος γράφει: «ἔξεστι καί ἐν ἀώρῳ ἡλικίᾳ καί ἐν μέσῃ καί ἐν αὐτῷ τῷ γήρᾳ δέξασθαι τήν ἀχειροποίητον περιτομήν, τό βάπτισμα». Bareille τομ. 7ος, 598.
Ἐξ αὐτῶν βλέπομεν, ὅτι ἀπό τό 150 μ.Χ. μέχρι τοῦ 300 μ.Χ. παραλλήλως πρός τήν ἀνεφανεῖσαν τότε συνήθειαν τῆς ἀναβολῆς τοῦ βαπτίσματος ὑπῆρχε καί ὁ νηπιοβαπτισμός, ὁ ὁποῖος ἀπό τοῦ 300 καί ἔπειτα ἐπβλήθη ὁριστικῶς. Καί σᾶς ἐρωτῶ κ.Εὐγγελικέ ποία εἶναι Παράδοσις σύμφωνος μέ τήν ἐντολήν τοῦ Κυρίου «ἐγώ εἰμί μεθ’ ὑμῶν πάσας τάς ἡμέρας» ὁ νηπιοβαπτισμός ὁ ὁποῖος ἔχει κατά τόν Ὠριγένη Ἀποστολικήν Παράδοσιν, ἐγίνετο ἀπό τό 150-300 ὑπό πολλῶν ἤ ὀλίγων, αὐτό εἶναι ἀδιάφορον, καί κατόπιν ἐπεβλήθη ὁριστικῶς καί συνεχίζεται μέχρι σήμερον ὑπό τῶν Ὀρθοδόξων ἤ ἡ ἀναβολή τοῦ βαπτίσματος, ἡ ὁποία ἐνεφανίσθη σἄν κομήτης ἀπό τό 150 -300 καί ἡ ὁποία οὔτε Ἀποστολικήν διαδοχήν ἔχει, ὡς μαρτυρεῖ ὁ Ὠριγένης, οὔτε καί κατόπιν συνεχίσθη μέχρι τό 1500 ὅτε ἀνεφάνητε σεῖς; Ἐγώ νομίζω ὅτι παράδοσις πραγματική εἶναι ἡ τοῦ νηπιοβαπτισμοῦ.
Εὐαγγελικός: Καί αἱ ἀντιλογίαι καί ἀντιρήσεις κατά τοῦ νηπιοβαπτισμοῦ ἀπό τό 150-300 δέν θά ληφθοῦν ὑπ’ ὄψιν;
Ὀρθόδοξος: Ὡς σᾶς εἶπον αὕτη οὔτε ἀρχήν Ἀποστολικήν ἔχει οὔτε συνέχειαν. Ἄρα οὐδεμίαν ἀξίαν. Ἄλλως τε ἀμφιβάλλετε εἰς τόν νηπιοβαπτισμόν ἐπειδή ἀπό τό 150-300 ὑπῆρξαν ἀντιρρήσεις τινές ἄν καί παραλλήλως ὑπῆρχε καί ὁ νηπιοβαπτισμός; Ἄκουσον! Ὑπάρχουσι βιβλία τῆς Καινῆς Διαθήκης ὅπως εἶναι ἡ ἐπιστολή τοῦ Ἰακώβου, Δευτέρα ἐπιστολή τοῦ Πέτρου, δευτέρα καί Τρίτη ἐπιστολή τοῦ Ἰωάννου καί Ἀποκάλυψις (ἱστορ.Εὐσεβ. ΙΙΙ,25) πέντε βιβλία, διά τά ὁποῖα κατά τούς τρεῖς πρώτους αἰώνας ὑπῆρχον ἀντιρρήσεις. Ὁ Ἱστορικός Εὐσέβιος ὀνομάζει αὐτά «ἀντιλεγόμενα». Ἐπεβλήθησαν ταῦτα μόλις τόν τέταρτον αἰῶνα. Διατί τάς ἀντιρρήσεις ἐπί τῶν βιβλίων τούτων δέν λαμβάνεται ὑπ’ ὄψιν σας καί δέχεσθαι αὐτά ὡς γνήσια βιβλια ἐνῷ τάς ἀντιρρήσεις ἐπί τοῦ νηπιοβαπτισμοῦ ἀπό τοῦ 150-300 λαμβάνετε ὑπ’ ὄψιν καί ἀρνεῖσθε τοῦτον; Διατί δύο μέτρα καί δύο σταθμά;
Εὐαγγελικός: .....Οὐδέν ἀπήντησε.
Ὀρθόδοξος: Συμπέρασμα: Τό βάπτισμα λοιπόν ὡς μυστήριον καί ὁ νηπιοβαπτισμός ὡς θεσμός μαρτυροῦνται ὑπό Ἁγίας Γραφῆς καί τῶν πατέρων 4 πρώτων αἰώνων.
Τέλος 3ου Θέματος: «Το Μυστήριον τοῦ Βαπτίσματος»
Ψηφιοποίηση κειμένων Κατερίνα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Για να σχολιάσετε (με ευπρέπεια) πρέπει να συνδεθείτε με τον λογαριασμό google ή wordpress που διαθέτετε. Αν δεν διαθέτετε πρέπει να δημιουργήσετε έναν λογαριασμό στο @gmail ή στο @wordpress. Μπορείτε βεβαίως πάντα να στέλνετε e-mail στο anavaseis@gmail.com
Ευχαριστούμε.