Μητροπολίτης Μεσογαίας Νικόλαος: «Ἡ Ἐκκλησία νά ἀντιδράση δυναμικῶς, ἐάν ἀπομακρύνουν βιαίως τόν Θεόν ἐκ τῆς ζωῆς μας»

Ἐπιβάλλεται ἡ ἐπιστροφὴ τῶν ἀνθρώπων τῆς Ἐκκλησίας εἰς τὴν διδασκαλίαν τῶν Πατέρων καὶ τοῦ Εὐαγγελίου. Θεωρεῖ ὅτι, ἐὰν ἡ ἀσκουμένη πολεμικὴ ἐναντίον τῆς Ἐκκλησίας ἀποτελῇ αἴτημα διὰ ἐπιστροφὴν εἰς τὴν ὁδὸν τῆς συνεπείας καὶ τῆς ἁγιότητος, τότε λειτουργεῖ εὐεργετικῶς καὶ ἀφυπνιστικῶς διὰ τὴν Ἐκκλησίαν.

Εἰς μίαν συνέντευξιν ἐφ᾽ ὅλης τῆς ὕλης ὁΜητροπολίτηςΜεσογαίας καί Λαυρεωτικῆς κ. Νικόλαος, Τοποτηρητής τῆς Μητροπόλεως Ἀττικῆς ὁμιλεῖ διά τό ἔργον τῆς Ἐκκλησίας, τήν πολεμικήν τήν ὁποίαν δέχεται.

Αὕτη, τήν ἀπομάκρυνσιν τῶν ἀνθρώπων τῆς Ἐκκλησίας ἐκ τῆς Πατερικῆς Διδασκαλίας καί τήν ἀνάγκην ἐπιστροφῆς εἰς Αὐτήν, τόν τραυματισμόν τῆς σχέσεως ἐμπιστοσύνης καί συναλληλίας Κράτους–Ἐκκλησίας.

Εἰς τήν συνέντευξίν του ὑπογραμμίζει ὅτι ἐάν ἡ πολεμική, ἡ κριτική καί ἡ προσπάθεια περιθωριοποιήσεως τῆς Ἐκκλησίας ἀποτελοῦν βαθύτερον αἴτημα διά τήν ἐπιστροφήν εἰς τήν ὁδόν τῆς ἁγιότητος καί τῆς συνεπείας εἰς τήν διδασκαλίαν της, ἐκ τοῦ ὁποίου ἐνδεχομένως ἔχει παρεκκλίνει, τότε αὐτό δρᾶ εὐεργετικῶς καί ὡς κίνησις ἀφυπνίσεως τῶν ἀνθρώπων τῆς

Ἐκκλησίας·

Ἐάν ὅμως ἀποτελοῦν προσπάθεια περιφρονήσεως τοῦ Θεοῦ καί βιαίας ἀπομακρύνσεώς του ἐκ τῆς ζωῆς μας, τότε ἡ Ἐκκλησία ὀφείλει νά ἀντιδράση σθεναρῶς. Ἐάν δέν τό πράξη, τότε προδίδει τήν ἀποστολήν της καί ὑβρίζει ἡ ἴδια τόν Θεόν.

Ἡ συνέντευξις

Τό πλῆρες κείμενον τοῦ Μητροπολίτου, εἰς τό Ἐκκλησιαστικόν Πρακτορεῖον «Romfea», ἔχει ὡς ἀκολούθως:

«—Αἰμίλιος Πολυγένης:    Σεβασμιώτατε, τὸν τελευταῖο καιρὸ ἡ Ἐκκλησία γίνεται ἀποδέκτης μιᾶς

ἐπίμονης καὶ σκληρῆς κριτικῆς. Τί βαθύτερο σημαίνει αὐτὸ γιὰ σᾶς;

—Μητροπολίτης Νικόλαος:   Τίποτε τὸ ἰδιαίτερο. Αὐτὸ εἶναι περιοδικὸ φαινόμενο σύνηθες στὴν ἱστορία τῆς Ἐκκλησίας, ἀπὸ τὸ ὁποῖο πάντοτε ἔβγαινε μόνον ὠφελημένη καὶ δυνατή.

Γιὰ τὴν Ἐκκλησία τὸ πρόβλημα δὲν εἶναι ἡ πολεμική· τὸ πρόβλημα εἶναι ὁ ἔπαινος καὶ ὁ συμβιβασμός της.

Προσωπικὰ νοιώθω δύσκολα μὲ τὴ συνέπειά μας ὡς Ἐκκλησία.

Νομίζω ὅτι ἔχουμε ἀρκετὰ ἀπομακρυνθεῖ ἀπὸ τὴ διδασκαλία τοῦ Εὐαγγελίου καὶ τῶν Πατέρων μας.

Σκοπὸς τῆςἘκκλησίας εἶναι ὁ ἐξαγιασμός, ἡ καλλιέργεια τῶν ἀρετῶν καὶ τῆς πίστεως, ἡ προσέγγιση τοῦ Θεοῦ, ἡ σχέση καὶ ἡ κοινωνία μαζί Του.

Ἂν θέλαμε νὰ ἀποδώσουμε δίκαιο, θὰ ἔπρεπε ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι, ποὺ ἀγαποῦμε τὴν Ἐκκλησία νὰ

ὁμολογήσουμε ὅτι δὲν εἴμαστε σὲ καλὸ δρόμο.

Ὑπὸ αὐτὴν τὴν ἔννοια, ὅσοι μιλοῦν ἐπικριτικὰ γιὰ μᾶς ἐν μέρει ἔχουν δίκιο, ἔστω καὶ ἂν τὰ ὅσα λέγονται στηρίζονται καὶ σὲ λάθος ἀντίληψη καὶ συχνὰ ἀρνητικὲς προκαταλήψεις.

—Αἰμίλιος Πολυγένης:    Θεωρεῖτε ὅτι τὸ κοινωνικὸ ἔργο τῆς Ἐκκλησίας ἀξιολογεῖται σωστὰ ἀπὸ τοὺς φορεῖς τῆς πολιτείας;

—Μητροπολίτης Νικόλαος:   Ἀσφαλῶς, ὄχι. Ἀλλὰ ἡ εὐθύνη εἶναι κατὰ κύριο λόγο δική μας.

Δὲν ἔχουμε βοηθήσει τὴν κοινωνία νὰ μᾶς καταλάβει. Οὔτε ἡ γλώσσα μᾶς ἐπιτρέπει νὰ μᾶς γνω-

ρίσουν.

Ὅσον ὅμως ἀφορᾶ στὸ κοινωνικὸ ἔργο τῆς Ἐκκλησίας, οἱ ἐπικριτές της εἴτε τὸ ἀποσιωποῦν, εἴτε τὸ ἀγνοοῦν, εἴτε τὸ ὑποτιμοῦν. Θὰ ἤθελα στὸ σημεῖο αὐτὸ νὰ κάνω μία ἀπαραίτητη διευκρίνηση.

Τὸ κοινωνικὸ ἔργο δὲν ἀποτελεῖ σκοπὸ τῆς Ἐκκλησίας.

Ἡ Ἐκκλησία δὲν εἶναι κοινωνικὸς ὀργανισμός· εἶναι πνευματικός.

Τὰ Μοναστήρια καὶ οἱ Ἱ. Ναοὶ εἶναι πιὸ κοντὰ στὸν σκοπὸ καὶ τὴν ἀποστολή της —ἔστω καὶ ἂν ὑπο-

θέσουμε ὅτι δὲν προσφέρουν κοινωνικὸ ἔργο— παρὰ τὰ κοινωνικὰ ἱδρύματα.

Τὰ δεύτερα ἀποκτοῦν ἀξία, ὅταν ἐξαγιάζουν τοὺς διακονοῦντες καὶ ὄχι ὅταν μόνον λύνουν τὸ πρόβλημα τῶν διακονουμένων.

Παρὰ ταῦτα, οἱ μεγάλοι μας ἅγιοι καλλιέργησαν τὴν κοινωνικὴ προσφορὰ ὡς ἀποτέλεσμα ἔμπρακτης ἀγάπης πρὸς τὸν ἀδελφό, στηριζόμενοι στὰ λόγια τοῦ Κυρίου “ἐπείνασα καὶ ἐδώκατέ μοι φαγεῖν, ἐδίψησα καὶ ἐποτίσατέ με, ξένος ἤμην καὶ συνηγάγετέ με, γυμνὸς καὶ περιεβάλετέ με, ἠσθένησα καὶ ἐπεσκέψασθέ με, ἐν φυλακῇ ἤμην καὶ ἤλθετε πρός με... καὶ ἐφ᾽ ὅσον ἐποιήσατε ἑνὶ τούτων τῶν ἐλαχίστων ἐμοὶ ἐποιήσατε”.

Στὴ βάση αὐτῆς τῆς διδασκαλίας ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ἔγραψε τὸν ὕμνο τῆς ἀγάπης, οἱ χριστιανοὶ τῆς Καρχηδόνας ἐξάλειψαν μὲ τὴν αὐτοθυσία τους τὴν ἐπιδημία τῆς πανώλης, ὁ Μέγας Βασίλειος ἔκανε τὴν Βασιλειάδα, καὶ ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος εἶπε:

“ἐὰν πηγαίνοντας στὴν Ἐκκλησία συναντήσεις ἕναν φτωχό, πάρτον σπίτι σου· κάνεις τὸ σπίτι σου ναό.

Βάλτον νὰ καθίσει στὸ τραπέζι σου· κάνεις τὸ τραπέζι σου ἁγία Τράπεζα.

Δώστου νὰ φάει ἀπὸ τὸ φαγητό σου· κάνεις τὸ ψωμὶ καὶ τὸ κρασί σου θεία κοινωνία”.

—Αἰμίλιος Πολυγένης:      Πῶς ὅμως ὅλο αὐτὸ συμβαδίζει μὲ τὴν ἀμύθητη περιουσία, ποὺ τελικὰ ἔχει;

—Μητροπολίτης Νικόλαος:   Ὄχι καὶ ἀμύθητη. Αὐτὸ εἶναι μεγάλος μύθος.

Ἐπιτρέψτε μου, ὅμως, νὰ πῶ ὅτι ἡ Ἐκκλησία δὲν ἀντλεῖ τὴν ἀξία της οὔτε ἀπὸ τὴν περιουσία της, οὔτε ἀπὸ τὴν κοινωνικὴ δύναμη καὶ ἐπιρροή της, οὔτε ἀπὸ τὸ ὅτι εἶναι ΝΠΔΔ, οὔτε κἂν ἀπὸ τὸ παρελθόν της οὔτε καὶ ἀπὸ τὸ παρόν της.

Τὴν ἀντλεῖ ἀπὸ τὸν ἴδιο τὸν Θεὸ καὶ τὴν ἐπιβεβαιώνει μὲ τὴ διαχρονικότητά της.

Ἡ κατ᾽ ἐξοχὴν περίοδος τῆς δόξας της ἦταν ἡ περίοδος τῶν διωγμῶν.

Οὔτε περιουσία εἶχε, οὔτε ἀναγνώριση, οὔτε κρατικὴ ὑποστήριξη.

Ἡ περιουσία της παρὰ ταῦτα ἀποτελεῖ ἱερὸ ἀπόκτημα ἀνεξάρτητα ἀπὸ τὸ μέγεθός της ἢ ἀπὸ τὴν ἀξιοποίησή της.

Δὲν εἶναι ἱερὴ ἐπειδὴ ἀνήκει στὴν Ἐκκλησία, ἀλλὰ ἐπειδὴ ἀποτελεῖ καρπὸ προσφορᾶς πίστεως στὸν Θεὸ καὶ ἐμπιστοσύνης πρὸς τὴ διδασκαλία καὶ τὸ ἔργο της.

Γι᾽ αὐτὸ καὶ ἔχει τὴν εὐθύνη τῆς διαχείρισής της. 

Τῆς δωρήθηκε· δὲν τὴν ἀπέκτησε ὡς ἑταιρεία. 

Ἡ εὐθύνη της εἶναι μεγάλη, γιατί δὲν εἶναι δική της. 

Ἡ σχέση τῆς Ἐκκλησίας μὲ τὴν περιουσία της δὲν εἶναι σχέση κτητικότητας, ἀλλὰ σχέση ὑπεύθυνης καὶ ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ χρήσης.

Ἂν κρατώντας την προσπαθεῖ νὰ μὴ χάσει δύναμη, τότε δὲν τῆς χρειάζεται. Ἂν προσφέροντάς την

δίνει ἔλεος καὶ ἀγάπη, τότε καθὼς μικραίνει ἡ περιουσία της, αὐξάνει ὁ θησαυρός της.

—Αἰμίλιος Πολυγένης:   Αὐτό, ὅμως, πῶς θὰ μποροῦσε νὰ γίνει;

—Μητροπολίτης Νικόλαος:   Αὐτὸ ἤδη γίνεται. Ἡ Ἐκκλησία ἔχει μερικὰ πολύτιμα στοιχεῖα, ποὺ θὰ μποροῦσε νὰ τὰ προσφέρει στὴν πολιτεία, προκειμένου νὰ βοηθήσει ἀποτελεσματικὰ στὴν ἀνακούφιση πολλῶν συνανθρώπων μας.

Καὶ τὸ κάνει.

Πρῶτον: Ἔχει μία μοναδικὴ διδασκαλία περὶ τῆς ἀγάπης καὶ τῆς προσφορᾶς.

Ποιὸς ἄλλος ὡς τώρα τόνισε ὅτι “μακάριόν ἐστι μᾶλλον διδόναι ἢ λαμβάνειν”; ἢ ὅτι “ὁ ἐλεῶν πτωχὸν δανείζει Θεῶ”; ἢ ὅτι “οὐκ ἔστιν ἄλλως σωθῆναι εἰ μὴ διὰ τοῦ πλησίον”;

Δεύτερον: Διαθέτει τὸ δίκτυο τῶν ἐνοριῶν. Αὐτὸ σημαίνει ὅτι μπορεῖ ἄμεσα καὶ εὔκολα νὰ κάνει μία “λογία”, προκειμένου νὰ συγκεντρώσει χρήματα γιὰ κάποιον συγκεκριμένο σκοπό.

Ἂν προκύψει μία ἄμεση καὶ ἐπείγουσα ἀνάγκη σὲ κάποιον, οὔτε ὁ Δήμαρχος μπορεῖ νὰ ἐκταμιεύσει,

οὔτε τὸ κράτος νὰ βοηθήσει.

Τὰ παγκάρια καὶ οἱ δίσκοι, ποὺ συχνὰ κατηγοροῦμε καὶ εἰρωνευόμαστε, ἀποτελοῦν τὴ μόνη ἀποτελεσματικὴ λύση.

Τρίτον:    Εὔκολα μπορεῖ νὰ συνεγείρει ἀνθρώπους γιὰ ἐθελοντικὴ προσφορά, διότι διαθέτει καὶ τὸ

πνεῦμα καὶ τὸν μηχανισμὸ γιὰ κάτι τέτοιο.

Ἡ Ἐκκλησία στὴν Ἑλλάδα, σὲ πρόσφατη ἀναφορὰ τῆς Ἱερᾶς Συνόδου διέθεσε φέτος 100 ἑκατ.Εὐρὼ γιὰ φιλανθρωπικοὺς σκοποὺς καὶ τρέφει μὲ τὰ ἐνοριακὰ συσσίτιά της περίπου 35.000 ἀνθρώπους καθημερινά.

Σὲ πρόσφατη δὲ ἀναφορὰ τῆς Ἱερᾶς Συνόδου, ἀναφέρεται ὅτι ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος μέσῳ τῶν ἱερῶν Μτροπόλεων, τῶν ἐνοριῶν καὶ τῶν ἱερῶν μονῶν της συντηρεῖ περὶ τὰ 700 ἱδρύματα.

Αὐτὸ εἶναι λίγο; Μήπως τὸ κάνει κανένας ἄλλος φορέας;

Αὐτὸ θὰ μποροῦσε ἡ πολιτεία νὰ τὸ ἀξιοποιήσει, πρὸς μεγάλο ὄφελος τῶν ἐνδεῶν κοινωνικῶν στρωμάτων.

—Αἰμίλιος Πολυγένης:    Στὸ φόντο αὐτοῦ πῶς βλέπετε τὴν φορολόγηση τῆς Ἐκκλησίας;

—Μητροπολίτης Νικόλαος:   Ἀκατανόητη καὶ μικρονοϊκή. Ἡ πολιτεία πληρώνει ἕνα σωρὸ χρήματα στὴν Ἐκκλησία γιὰ μισθοδοσίες. Τὸ ΕΤΑΚ ἔχει ἀνάγκη; Ἡ

Ἐκκλησία ἀνταποδίδει, ὅπως προανέφερα 100 ἑκατ. ΕΥΡΩ σὲ χρῆμα καὶ πολὺ περισσότερα σὲ εἶδος. Καὶ ἔχει δώσει τὸ 95% τῆς περιουσίας, ποὺ εἶχε τὸ 1833. Δίνει διαρκῶς τὴ ζωή της στὸν λαό μας.

Θὰ ἤθελα νὰ ὑποβάλω τρία ἁπλὰ ἐρωτήματα;

Ἐρώτημα 1ο:     Αὐτὸ ὅλο δὲν ἀποτελεῖ οἰκειοθελῆ προσφορὰ στὴν κοινωνία πολὺ μεγαλύτερη καὶ ἀνώτερη ἀπὸ τὴν ὅποια φορολογία;

Ἐρώτημα 2ο:    Ἂν ἡ βαριὰ φορολόγηση ἐμποδίσει τὴν Ἐκκλησία  νὰ λειτουργεῖ τὰ ἱδρύματά της ἢ περιορίσει τὸ κοινωνικό της ἔργο, ποιὸς θὰ περιθάλψει τοὺς γέροντες, ποιὸς θὰ ταΐσει τοὺς πεινασμένους, ποιὸς θὰ προνοήσει γιὰ τὶς ἀνάγκες ποὺ ἡ ἴδια ἡ πολιτεία ἀδυνατεῖ νὰ ἱκανοποιήσει;

Στην καλύτερη περίπτωση θὰ πᾶνε σὲ ἄδηλη κατεύθυνση ἢ σὲ τράπεζες.
Ἂν μείνουν στὴν Ἐκκλησία, θὰ μοιραστοῦν στὸν λαό, ποὺ τὸν ἀπειλοῦν οἱ τράπεζες.

Μὲ ἄλλα λόγια τὸ ἐρώτημα δὲν εἶναι ἂν ἡ Ἐκκλησία θὰ δώσει ἢ δὲν θὰ δώσει, ἀλλὰ ἂν ὅσα ἔχει θὰ

τὰ δώσει στὸ γεμάτο σκάνδαλα ἀπρόσωπο “φτωχὸ κράτος” ἢ ἀπʼ εὐθείας στὸν γεμάτο προβλήματα

καὶ ἀνάγκες φτωχὸ λαό.

Γιὰ νὰ σᾶς διευκολύνω θὰ σᾶς πῶ ἕνα παράδειγμα:

Ἂν μία μεγάλη Μητρόπολη πληρώσει γιὰ τὸ ΕΤΑΚ 300.000 ΕΥΡΩ, τί εἶναι καλύτερο νὰ τὸ δώσει ὡς φορολογία στὸ κράτος ἢ ἀπὸ 10.000 ΕΥΡΩ σὲ 30 πολίτες, ποὺ οἱ τράπεζες βγάζουν τὰ σπίτια τους σὲ πλειστηριασμό, προκειμένου οἱ δύστυχοι νὰ πάρουν μιὰ ἀνάσα;

Ἐγὼ δὲν συμφώνησα μὲ τὴν ὑποχώρηση τῆς Ἐκκλησίας ἢ τουλάχιστον δὲν τὴν κατάλαβα.

Ἡ Ἐκκλησία δὲν ἔπρεπε νὰ διαπραγματευτεῖ τὰ δικαιώματά της, ἀλλὰ νὰ προστατεύσει τὰ δικαιώματα τοῦ ἁπλοῦ λαοῦ, γιατί σὲ τελικὴ ἀνάλυση ἡ φορολόγηση τῆς Ἐκκλησίας ἀποτελεῖ νομοθετημένη ἀσέβεια πρὸς τὸ πρόσωπο τοῦ μεγάλου Εὐεργέτη μας Θεοῦ καὶ τὸ τελευταῖο χτύπημα τοῦ πονεμένου μας λαοῦ!

—Αἰμίλιος Πολυγένης:    Πάντως φαίνεται ὅτι ὑπάρχει μία ἔνταση καὶ καχυποψία στὶς σχέσεις Ἐκκλησίας καὶ Πολιτείας μία ἔλλειψη ἐμπιστοσύνης, ἡ ὁποία ἂν καὶ συχνὰ πολιτικὰ συγκαλύπτεται στὴν οὐσία ὑπάρχει.

—Μητροπολίτης Νικόλαος:   Παρὰ τὴ μακρόχρονη συμβίωσή μας, στὴ χώρα μας συν υπάρχουμε

Ἐκκλησία καὶ Πολιτεία χωρὶς νὰ γνωριζόμαστε καὶ νὰ καταλαβαινόμαστε.

Δυστυχῶς, μάλιστα τελευταῖα, ἔχει τραυματιστεῖ ἡ σχέση ἐμπιστοσύνης καὶ συν αλληλίας, μὲ

ἀποτέλεσμα τὰ προτεινόμενα οἰκονομικὰ μέτρα στὴν οὐσία νὰ ἀποτελοῦν ἐκφράσεις πολεμικῆς

ἐναντίον τῆς Ἐκκλησίας.

Ἂν ἡ ἀσκούμενη πολεμική, κριτικὴ καὶ προσπάθεια περιθωριοποίησης τῆς Ἐκκλησίας ἀποτελοῦν

βαθύτερο αἴτημα γιὰ ἐπιστροφή της στὸν δρόμο τῆς ἁγιότητας καὶ τῆς συνέπειας στὴ διδασκαλία της,

ἀπὸ τὸν ὁποῖο ἐνδεχομένως ἔχει παρεκκλίνει, τότε αὐτὸ τὸ ὁμολογοῦμε εὐγνώμονα ὡς εὐεργεσία

καὶ κίνηση ἀφύπνισής μας.

Ἂν ὅμως ἀποτελοῦν προσπάθεια περιφρόνησης τοῦ Θεοῦ καὶ βίαιης ἀπομάκρυνσής Του ἀπὸ τὴ

ζωή μας, τότε αὐτὸ πρέπει νὰ μᾶς βάλει σὲ σκέψεις.

Στὴν περίπτωση αὐτὴν ἡ Ἐκκλησία πρέπει νὰ ἀντιδράσει καὶ μάλιστα σθεναρά.

Ἐνῶ εἶναι ἕτοιμη νὰ δώσει τὰ πάντα, δὲν πρέπει νὰ ἐπιτρέψει κανέναν νὰ τῆς πάρει τίποτα.

Ἂν δὲν τὸ κάνει προδίδει τὴν ἀποστολή της καὶ ὑβρίζει ἡ ἴδια τὸν Θεό.

—Αἰμίλιος Πολυγένης: Σεβασμιώτατε, σᾶς εὐχαριστῶ πολύ».