Ἰωάννης Ταχόπουλος - Ἡ νοηματικὴ ἀκρίβεια τοῦ πολυτονικοῦ

Ἐλευθεροτυπία, 23-11-2005

Σημείωση: «Ἀφορμὴ εἶναι τὸ ἄρθρο τοῦ κ. Θόδωρου Καρζῆ στὶς 15/11/05 σχετικά με τὸ πολυτονικό, τὴν κατάργηση τοῦ ὁποίου ἐπικροτεῖ. Ὁ Καστοριάδης (Βόλος, 16/2/1989) γιὰ τοὺς τόνους: «δὲν ὑπῆρχαν στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικὰ γιατὶ ἁπλούστατα ὑπῆρχαν μέσα στὶς ἴδιες τὶς λέξεις. Αὐτοὶ ποὺ ἔκαναν αὐτὲς τὶς μεταρρυθμίσεις δὲν ξέρουν τί εἶναι γλώσσα».

---

Ἐπιχειρήματα  

1) ἀνιστόρητα («πολυτονικό=καθαρεύουσα»),  

2) τῶν ὀκνηρῶν («τὰ παιδάκια δυσκολεύονται μὲ τόσους κανόνες!»), ποὺ πανεύκολα μαθαίνουν ὀνόματα χιλιάδων ποδοσφαιριστῶν καὶ μουσικῶν,

3) τῶν ἐμπόρων (τὸ μονοτονικὸ προώθησαν οἱ μεγαλοεκδότες καὶ οἱ ἑταιρεῖες Η/Υ γιὰ τὴν κονόμα, ἀφοῦ τὸ ῾80 δὲν ὑπῆρχαν πολυτονικοὶ ἐπεξεργαστὲς κειμένου) καὶ οἱ «προοδευτικὲς» εἰρωνεῖες τοῦ κ. Καρζῆ δὲν λὲν κάτι ὑπὲρ τοῦ μονοτονικοῦ.

Ἐπιβάλλοντας τὸ μονοτονικὸ εἶναι σὰν νὰ νομοθετοῦσε τὸ κράτος νὰ χειρουργοῦν οἱ χειρουργοὶ ὑποχρεωτικὰ μόνο με τὸ ἀριστερὸ χέρι, ἐπειδὴ «ἔτσι ψήφισε ἡ πλειοψηφία». Ἡ λ. «Γιατὶ» μὲ βαρεία στὸ «ι» σημαίνει «ἐπειδή», μὲ ὀξεία εἶναι ἐρωτηματικὸ μόριο κι ἔτσι δὲν χρειάζεται νὰ δοῦμε ἂν ὑπάρχει στὸ τέλος ἐρωτηματικὸ (τὸ πολυτονικὸ ἔχει ἀκρίβεια νοηματικὴ χωρὶς ν᾿ ἀπαιτεῖ νὰ κοιτᾶμε τὰ συμφραζόμενα). Στὴ φρ. «Περιμένω τὴν ἀκριβῆ εἰκόνα», «ἀκριβῆ» μὲ περισπωμένη εἶναι τὸ πιστὸ ἀντίγραφο, μὲ ὀξεία εἶναι ἡ μεγάλης ἀξίας εἰκόνα. Στὴ φρ. «Θέλω γλυκὸ κρασί» στὸ «ο» τοῦ «γλυκὸ» μπαίνει βαρεία, ἐπειδὴ μαλακώνει ἡ τάση τῆς φωνῆς ἐναρμονίζοντας τὸ «γλυκό» μὲ τὸ «κρασί», ἐνῶ στὸ «ι» τοῦ «κρασί», ἐπειδὴ ὑπάρχει τελεία κι ἔτσι κόβεται ἀπότομα ἡ ἀναπνοή, ἐντείνουμε τὴν ἔνταση τῆς φωνῆς καὶ βάζουμε ὀξεία. Στὴ φρ. «τρικυμία παρέσυρε βοηθὸ ἀσυρματιστή», «ἀσυρματιστή» μὲ περισπωμένη σημαίνει τὸν βοηθὸ (ἀλλὰ ὄχι ἀσυρματιστή) τοῦ ἀσυρματιστῆ, μὲ ὀξεία σημαίνει τὸν β´ ἀσυρματιστή. Στὴ φρ. «ἡ Νίκη πρόβαλε μοιραία μπροστά του», τὸ «μοιραῖα» μὲ περισπωμένη εἶναι ἐπίρρημα, μὲ ὀξεία ἐπίθετο. Ἡ λ. «ὅρος» εἶναι ἡ ρήτρα (μὲ δασεία τὸ «ο») ἢ τὸ βουνὸ (μὲ ψιλή).

Ὅποιος διαβάσει φωναχτὰ μονοτονισμένα κείμενα τονίζοντας μόνο τὶς τονισμένες λέξεις καὶ καθόλου τὶς μονοσύλλαβες ἢ θὰ μουγκαθεῖ ἢ θὰ πάθει ἀσφυξία».