Σύνθημα: «Κλείστε την τηλεόραση!»

π. Σάββας Αγιορείτης

Η τηλεόραση είναι μια νέα πραγματικότητα που συνδέθηκε στενά με την ζωή του συγχρόνου ανθρώπου. Με την τηλεόραση μπορούμε να αποκτήσουμε γνώση της πραγματικότητας που υπάρχει στον κόσμο, στην κοινωνία, να πληροφορηθούμε πολλά παγκόσμια και κοινωνικά γεγονότα, να μάθουμε τις σκέψεις των ανθρώπων και τόσα άλλα.

Φαίνεται σάν ἀνάγκη ἀλλά δέν εἶναι. Ἀρκετές οἰκογένειες ἀποφεύγουν νά ἔχουν.

-Μπορεῖτε νά σκεφτεῖτε γιατί;

-Διότι περικλείει πολλούς καί σοβαρούς κινδύνους.

-Ποιοί εἶναι; (Ἄς ποῦνε τά παιδιά ὅ,τι ξέρουν)

Μερικοί από αυτούς είναι 

1)ο εθισμός που μπορεί να λειτουργεῖ ως ψυχοναρκωτικό, εφάμιλλο με όλα τα άλλα ναρκωτικά. 

Ὁ ἄνθρωπος ἀποκτᾶ ἐξάρτηση ἀπό τήν τηλεόραση, ὑποδουλώνεται, χάνει ἔτσι τήν ἐλευθερία του. Ἡ τηλεόραση γίνεται πάθος ἀπό τό ὁποῖο δέν μπορεῖ νά ἐλευθερωθεῖ.

 2)Η δυσλειτουργία της προσωπικότητος του ανθρώπου, ιδιαιτέρως των παιδιών, αφού δημιουργεί μεγάλα προβλήματα στην λεκτική σκέψη, δηλαδή στον λόγο και στην δυνατότητα της έκφρασης. Τό παιδί ἀλλά καί ὁ ὥριμος τηλεθεατής δέν εἶναι παρά ἕνας παθητικός σιωπηλός δέκτης ὅσων τοῦ προβάλλονται. Δέν κάνει διάλογο ἀλλά ὑφίσταται μία πλύση ἐγκεφάλου. Δέν καλλιεργεῖ τό λόγο οὔτε τήν σκέψη του. Δέν ἐκφράζεται οὔτε προσπαθεῖ νά ἐπικοινωνήσει μέ κανέναν. Οὐσιαστικά ἀπομονώνεται ἀπό τούς πάντες, κλείνεται στόν ἑαυτό του, γίνεται ἐγωκεντρικός καί ἀρρωσταίνει ψυχικά. Ἡ προσωπικότητα του δέν ἀναπτύσσεται ὁμαλά

  3)Ο κίνδυνος του μιμητισμού και της βίας Τά πρότυπα πού προβάλλονται εἶναι ἀρνητικά, δαιμονικά. Ἰδίως τά παιδιά τείνουν νά μιμοῦνται αὐτό πού βλέπουν. Ἔχουμε παιδιά πού αὐτοκτόνησαν ἤ πού ἔκαναν ἐγκλήματα μιμούμενοι  τῆς μικρῆς ὀθόνης.

         4)η ανικανότητα επικοινωνίας, παρά την συνεχή πληροφόρηση. Παρ' ὅλη τήν τεράστια κυκλοφορία
πληροφοριῶν οἱ ἄνθρωποι ὅλο καί πιό πολύ δυσκολεύονται νά ἐπικοινωνήσουν μεταξύ τους. Ἡ τηλεόραση ἐπιβάλλει τή σιωπή μέσα στήν οἰκογένεια. Αὐτός πού θέλει νά πεῖ τόν πόνο του, νά περιγράψει μιά κατάσταση πού ἔζησε, δέν βρίσκει  κάποιον νά τόν ἀκούσει. Καί ὁ ἴδιος σιγά-σιγά μαθαίνει νά μήν ἐπικοινωνεῖ. Ὁ ἄνθρπωπος σιγά-σιγά γίνεται ἀνίκανος νά ἐπικοινωνήσει, ἀνίκανος νά ἀγαπήσει ἀληθινά τόν ἄλλο. Ἀλλά ἐκτός αὐτῶν ὑπάρχουν καί

5) Οἱ σπουδαιότεροι κίνδυνοι :οἱ ἠθικοί. 
Ἡ τηλεόραση εἶναι δάσκαλος τῆς ἀνηθικότητας καί μάλιστα κάθε εἴδους. Ὁ Κύριος μᾶς ἔδωσε ἐντολή νά μήν μολύνουμε τήν καθαρότητα τῆς ψυχῆς μας οὔτε μέ ἕνα πονηρό βλέμμα, οὔτε μέ μιά πονηρή σκέψη. Εἶπε ὅτι ἤδη ἔκανε πορνεία στήν καρδιά του ἐκεῖνος πού βλέπει πονηρά μέ σκοπό νά ἐπιθυμήσει. 
Σκεφτεῖτε τώρα ἄν ἑκούσια στηνόμαστε μπροστά στήν μικρή ὀθόνη καί βλέπουμε ὅλες αὐτές τίς βρώμικες σκηνές καί εἰκόνες πού προβάλλει, πόσο ἁμαρτάνουμε, πόσο λερώνουμε τήν ψυχή μας. Ἡ ἁγνότητα, ἡ καθαρότητα εἶναι ἕνας πολύτιμος θησαυρός πού πρέπει νά τόν διαφυλάξουμε. Ἕνας ἅγιος ἔλεγε ὅτι ὁ Θεός ζητάει ἀπό τούς νέους κυρίως δύο πράγματα: 
1) τήν ἁγνότητα καί 
2) τήν ταπείνωση. Ὁ ἅγιος Ἀπ. Παῦλος γράφοντας στό νέο τότε ἅγιο Τιμόθεο τόν προέτρεπε: σεαυτόν ἁγνόν τήρει, δηλ. φρόντιζε νά τηρεῖς τόν ἑαυτό σου ἁγνό, καθαρό. Εἶναι δηλ. ἐντολή ἀπό το Θεό ἡ τήρηση τῆς ἁγνότητας.

-Καί τί λέτε ἡ ἁγνότητα ἀφορᾶ μόνο στό σῶμα;

-Ὄχι βέβαια . Ἀφορᾶ καί στή ψυχή. Πρέπει νά εἴμαστε καθαροί καί στίς σκέψεις μας καί στίς ἐπιθυμίες μας καί στά συναισθήματά μας. Ὅπως καταλαβαίνετε αὐτό εἶναι ἀδύνατο ὅταν δέν προσέχουμε τί βλέπουμε.

-Γιατί; Μπορεῖτε νά τό αἰτιολογήσετε;

-Διότι οἱ σκέψεις μας , οἱ ἐπιθυμίες μας, τά συναισθήματά μας τροφοδοτοῦνται κυρίως ἀπό τό τί βλέπουμε καί τί ἀκοῦμε. Οἱ αἰσθήσεις μας εἶναι οἱ πόρτες καί τά παράθυρα τῆς ψυχῆς μας. Μ' αὐτές ἡ ψυχή μας ἐπικοινωνεῖ μέ τόν κόσμο. Ὅταν ἀφήνουμε νά περνᾶνε ἀπό τίς αἰσθήσεις μόνο καλά ,καθαρά πράγματα τότε καί ἠ ψυχή μένει καθαρή . Ἀντίθετα ὅταν περνοῦν σάπια, μολυσμένα, ἀνήθικα πράγματα τότε καί ἡ ψυχή λερώνεται. Τότε καί ἡ φαντασία καί μνήμη λειτουργοῦν καταστροφικά καί μᾶς τά ξαναθυμίζουν. Τότε καί οἰ σκέψεις μας καί οἱ ἐπιθυμίες μας εἶναι ἀνάλογες μέ αὐτά πού εἴδαμε ἤ ἀκούσαμε καί τείνουμε-ἐδῶ εἶναι καί ὁ πιό φοβερός κίνδυνος- νά τά κάνουμε καί πράξη , νά τά  μιμηθοῦμε. Αὐτό λέγεται πλήρης συγκατάθεση στήν ἁμαρτία, εἶναι ἡ ὁλοκλήρωση τῆς ἁμαρτίας, ἡ ἔμπρακτη ἁμαρτία ὅπως λέμε.

-Βλέπετε λοιπόν πώς ἀπό μιά μικρή ἀμέλεια καί ἀπροσεξία στό βλέμμα μπορεῖ ὁ ἄνθρωπος νά κάνει καί τίς χειρότερες ἁμαρτίες; Θυμᾶστε κάποιο σχετικό παράδειγμα ἀπό τήν Παλαιά Διαθήκη;

-Τοῦ Δαβίδ. Αὐτός ἦταν σπουδαῖος ἀνθρωπος: Βασιλιᾶς καί προφήτης, ἄνθρωπος πού ἀγαποῦσε καί σεβόταν τόν Θεό

Ἐπειδή ὅμως, δέν πρόσεξε κάποτε τό βλέμμα του καί εἶδε πονηρά μιά γυναίκα μέ σκοπό νά ἐπιθυμήση ἔκανε διπλῆ φοβερή ἁμαρτία: μοιχεία καί φόνο. Κατόπιν ἐκλαιγε καί ἐξομολογεῖτο ὅλη του τή ζωή. Μάλιστα ἔγραψε καί τόν 50ο Ψαλμό, τόν ψαλμό τῆς Μετανοίας (Ἐλέησόν με ὁ Θεός...) καί πολλούς ἄλλους. Ὁ Θεός πού δέχτηκε τήν μεγάλη του μετάνοια τόν συγχώρησε Θά μποροῦσε ὅμως πολύ εὔκολα νά ἀποφύγει ὅλη αὐτήν τήν ταλαιπωρία καί τήν διπλῆ ἁμαρτία, τήν διπλῆ μαχαιριά στήν ψυχή του, ἄν πρόσεχε τά μάτια του καί τά ἔπαιρνε ἀμέσως ἀπό τόν πειρασμό. Ἐκ τοῦ ὁρᾶν τίκτεται τό ἐρᾶν λέει ἡ Ἁγία Γραφή δηλ ἀπό τό βλέμμα γεννιέται ἡ ἐπιθυμία. Αὐτό πού βλέπουμε, ἄν δέν προσέξουμε, πέφτουμε στόν πειρασμό νά τό ἐπιθυμήσουμε κιόλας. Γιαυτό ἄς βλέπουμε πάντα ὑγιῆ, ἁγνά θεάματα καί ποτέ σαρκικά , σάπια, ὕποπτα, πονηρά.

Πόσο πολύ μπορεῖ νά πληγωθοῦμε μέ τά λεγόμενα ἀκατάλληλα θεάματα, πού εἶναι γιά ὅλους ἀκατάλληλα καί ὄχι μόνο γιά τούς ἀνηλίκους ὅπως γράφουν. Μάλιστα τελευταῖα δέν γράφουν κἄν ἀκατάλληλα ἀλλά κατάλληλο γιά ὅλους- γιά τά παιδιά ἀπαιτεῖται γονική συναίνεση. Εἶναι μιά ἀκόμη παγίδα διότι πῶς εἶναι δυνατόν νά γνωρίζει ὁ καϋμένος ὁ γονιός ἐκ τῶν προτέρων τί θά προβληθεῖ· καί δείχνουν ὅ,τι θέλουν παρασέρνοντας καί τά παιδιά στήν τηλεθέαση ἀνεπίτρεπτων καί νά τά ὀνομάσει κανείς πραγμάτων.

  6)Ἄλλος μεγάλος κίνδυνος εἶναι ὅτι ἡ τηλεόραση πολλές φορές παραπληροφορεῖ δίνει δηλ. ψευτική εἰκόνα τοῦ κόσμου καί τῆς κοινωνίας. 

Ἀκόμη οι δημοσιογράφοι, οι παραγωγοί προγραμμάτων και οι σύμβουλοι των τηλεοπτικών Σταθμών περισσότερο διαμορφώνουν την κοινωνία, παρά την εκφράζουν και μάλιστα την διαμορφώνουν αρνητικά, ενώ θα μπορούσε να λειτουργή παιδευτικά.

(Αὐτή ἡ ἑνότητα πού ἀκολουθεῖ ἄς διδαχθεῖ στά μεγαλύτερα παιδιά(Γ' Γυμνασίου-Λύκειο))

[ -Μπορεῖτε νά ἀποδείξετε αὐτή τή θέση; Γιατί συμβαίνει αὐτό;

-Συμβαίνει γιά τούς ἑξῆς λόγους:

Πρώτον, ο τρόπος προβολής τῶν διαφόρων κοινωνικών φαινομένων εξαρτάται από την οπτική γωνία από την οποία τα βλέπει ο δημοσιογράφος, ο παραγωγός. Η ψυχολογία μας έχει διδάξει ότι υπάρχει το φαινόμενο της προβολής, σύμφωνα με το οποίο ο άνθρωπος προβάλλει στον άλλο αυτό που έχει μέσα του. Έτσι, ο εμπαθής άνθρωπος συνεχώς βλέπει και στην κοινωνία τα πάθη που υπάρχουν μέσα του. Όποιος είναι άρρωστος ψυχικά βλέπει παντού αρρώστειες και πάθη, ενώ όποιος έχει ψυχική υγεία βλέπει και την υγιή πλευρά της κοινωνίας.

Μέσα από το πρίσμα αυτό πρέπει να δούμε το γεγονός ότι δεν προβάλλονται από τα μέσα μαζικής ενημερώσεως παραδείγματα που συνιστούν την υγεία του λαού, και υπάρχουν τόσα πολλά. Πλεονάζουν τα εγκλήματα και οι διάφορες μορφές βίας. Ουσιαστικά, με τέτοιες παρουσιάσεις επιδιώκεται να απαντηθούν ερωτήματα που απασχολούν τον ίδιο τον παρουσιαστή. Έτσι, μέσα από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης δεν περνούν αξίες αλτρουϊσμού, ευποιίας, καλωσύνης, αγάπης. Και αν παρουσιάζωνται μερικά τέτοια περιστατικά είναι πολύ λίγα σε σχέση με τα εγκλήματα, που προτάσσονται στην παρουσίαση.

Δεύτερον, η παρουσίαση μερικών φρικιαστικών γεγονότων είναι αποσπασματική και απολυτοποιείται, λόγω της τρομερής ανταγωνιστικότητας. Για παράδειγμα μπορούμε να πούμε ότι ένα μεμονωμένο περιστατικό που παρουσιάζεται από το ένα “κανάλι”, λόγω της ανταγωνιστικότητος, παρουσιάζεται ταυτόχρονα και από τα άλλα. Εάν κάποιο γεγονός είναι φρικιαστικό, τότε όλα τα “κανάλια” για να είναι ενημερωμένα και, φυσικά, για να προσελκύσουν την προσοχή και το ενδιαφέρον του κοινού, ασχολούνται με αυτό, γίνονται συζητήσεις επί συζητήσεων, καλούνται ψυχολόγοι, κοινωνιολόγοι, παιδαγωγοί για να μελετήσουν το φαινόμενο. Στην πραγματικότητα αυτό γίνεται για να ανεβάσουν το ποσοστό της ακροαματικότητος, γιατί πιστεύεται ότι αυτό θα συντελέση στην αύξηση των διαφημήσεων και βέβαια, την εισροή χρηματικών πόρων στον Σταθμό. Έτσι, ένα μεμονωμένο γεγονός γίνεται καθολικό, παρουσιάζεται ότι εκφράζει την κοινωνία, ενώ δεν συμβαίνει αυτό στην πράξη.

Νά πῶς μπαίνουμε μέ τήν τηλεόραση σ' ἕναν ψευτικό, φανταστικό κόσμο καί οὐσιαστικά ἀφηνόμαστε νά μᾶς διαμορφώσουν ταΐζοντας μας ψέμματα ἤ μισές ἀλήθειες. Αὐτό λέγεται εἰσβολή στήν ψυχή μας καί καταστρατήγηση τῆς ἐλευθερίας μας Ἡ σύγχρονη τηλεόραση δεν εκφράζει την κατάσταση της κοινωνίας, αλλά προσπαθεί να την διαμορφώση. Αν σκεφθή κανείς ότι και η χρήση της τηλεόρασης τίθεται μέσα στην προοπτική της κάθε λογής εξουσίας, που επιδιώκει να αποχαυνώση τον λαό και να τον αποπροσανατολίση, τότε καταλαβαίνει τους βαθύτερους σκοπούς.

Δεν πρέπει να στεκόμαστε σε παθητική κατάσταση, αλλά να δραστηριοποιηθοῦμε. Η ενεργοποίηση, εκτός των άλλων, συνίσταται στο να αναπτύξουμε τους εσωτερικούς μηχανισμούς και να αντιδρούμε σε κάθε προσπάθεια καταδυνάστευσης της ελευθερίας μας. Η προσπάθεια να διαφυλάξουμε την εσωτερική μας ελευθερία είναι επιβεβλημένη ανάγκη.

-Μήπως γνωρίζετε ἄλλες ἀρνητικές ἐπιδράσεις καί ἀποτελέσματα τῆς τηλεόρασης;

-Ὑπάρχουν ἀκόμη πολλές:

7) Ἡ τηλεόραση εἶναι χρονοφάγος. Ὑπολογίζεται ὅτι ἕνας σύγχρονος ἄνθρωπος 65 ἐτῶν ἔχει περάσει τά 9 του χρόνια παρακολουθώντας τηλεόραση. Κατασπαταλεῖται πολύτιμος χρόνος πού θά μποροῦσε νά ἀξιοποιηθεῖ δημιουργικά καί ψυχοφελῶς

8)Ἡ τηλεόραση ὑποκατέστησε τή μελέτη ,τό βιβλίο, ἐνῶ ἡ ἀπόδοση τῶν μαθητῶν πού τήν παρακολουθοῦν πέφτει. Ἀκόμη τά παιδιά ἰδίως τά μικρότερα ἔχουν ἀδυναμία συγκεντρώσεως τῆς προσοχῆς τους ἐξ αἰτίας τῆς τηλεόρασης.

9)Ἡ τηλεόραση προκαλεῖ καί σωματικές βλάβες ἐκτός ἀπό τίς ψυχικές: μείωση τῆς ὀπτικῆς ὀξύτητας, σωματική ἀδράνεια πού ὁδηγεῖ στήν παχυσαρκία, πονοκέφαλο (ὅταν βλέπει κανείς πολύ) κλπ

10)Ἡ τηλεόραση ἀπομόνωσε τούς ἀνθρώπους, ἐξάλειψε τίς εὐκαιρίες γιά ἐπικοινωνία μεταξύ τῶν ἀνθρώπων καί ἔκανε τήν ψυχαγωγία ἀτομική ἀπό συλλογική. Τά παιδιά ἔπαψαν νά παίζουν τά ἐνεργητικά παιγνίδια πού ἔπαιζαν παλαιότερα καί προτιμοῦν νά παρακολουθοῦν παθητικά τά διάφορα ;παιδικά καί ὄχι μόνο...Ἔτσι ὅμως δέν κοινωνικοποιοῦνται, δέν ἀναπτύσσεται φυσιολογικά ἡ προσωπικότητά τους· δέν μαθαίνουν νά ἀγαποῦν.

Ἀτέλειωτος ὁ κατάλογος τῶν κινδύνων καί τῶν βλαβερῶν ἀποτελεσμάτων. Εἴπαμε τούς σπουδαιότερους...

-Πῶς θά ἀντιμετωπίσουμε λοιπόν παιδιά αὐτήν τήν κατάσταση πού δημιούργησε ἡ εἰσβολή τῆς τηλεόρασης στή ζωή μας; Τί προτείνετε; (Ἄς ποῦνε τά παιδιά τίς σκέψεις τους)

1)Ἡ ἰδανική λύση θά ἦταν <<νά κλείσουμε μιά γιά πάντα καί νά ἀποκλείσουμε ἀπό τή ζωή μας τήν τηλεόραση. 

Ἐπειδή ὅμως δέν μποροῦμε ἴσως νά τό ἐπιβάλλουμε καί στά ὑπόλοιπα μέλη τῆς οἰκογένειάς μας τουλάχιστον ἄς τό προσπαθήσουμε στόν ἑαυτό μας. Ἔτσι θά γλυτώσουμε ὁριστικά μιά γιά πάντα ἀπό ὅλους τούς πειρασμούς καί τούς κινδύνους πού φέρνει μαζί της ἡ τηλεόραση. Ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός εἶχε προφητέψει ὅτι θά ἔλθει καιρός πού ὀ διάβολος θά μπεῖ σ' ἕνα κουτί καί τά κέρατά του θά εἶναι στά κεραμίδια;. Ἡ προφητεία ἐπαληθεύτηκε στίς μέρες μας μέ τήν τηλεόραση καί τίς κεραῖες της. Ὁ διάβολος μπῆκε στά σπίτια μας καί μᾶς κάνει μάθημα. Δέν πρέπει νά τοῦ τό ἐπιτρέψουμε. Ἄς τόν διώξουμε μέ μιά ἀποφασιστική κίνηση ἀπό τή ζωή μας.

2)Ἄν μᾶς φαίνεται ἀκατόρθωτη αὐτή ἡ ἰδανική λύση (στήν πραγματικότητα δέν εἶναι) τουλάχιστον ἄς βάλουμε ὅρια αὐστηρότατα καί κανόνες στόν ἑαυτό μας. 

Ἄς ἀποφύγουμε τόν πειρασμό τῆς μικρῆς ὀθόνης καί ὅταν βρεθοῦμε μόνοι μας στό σπίτι. Ἄς μήν τήν ἔχουμε σέ καμμιά περίπτωση στό δωμάτιό μας. Ἄς ἀποφασίσουμε ποτέ νά μήν τήν ἀνοίγουμε μόνοι μας. Ἄς ἔχουμε τό θάρρος νά φύγουμε ἤ νά ἀλλάξουμε ἀμέσως κανάλι ὅταν προβάλλονται πράγματα πού μᾶς

λερώνουν ἤ μᾶς ἀναστατώνουν καί μᾶς δαιμονοποιοῦν. Δέν ἐπιτρέπεται νά συζητᾶμε ἤ νά παίζουμε μέ τό διάβολο. Πολλές φορές καί προγράμματα φαινομενικά ἀθῶα (π.χ. ἕνα μάτς ποδοσφαίρου) τά βρωμίζουν παρεμβάλλοντας αἰσχρές διαφημήσεις· πρέπει νά ἔχουμε τήν ἑτοιμότητα καί τήν ἀποφασιστικότητα νά ἀλλάξουμε ἀμέσως κανάλι ἤ καί νά σταματήσουμε τήν τηλεθέαση.

3)Ἄς διαμορφώσουμε ἔτσι τή ζωή μας , τό καθημερινό μας πρόγραμμα ὥστε νά μήν μένει νεκρός χρόνος. Πάντα νά κάνουμε κάτι δημιουργικό, θετικό (μελέτη πνευματική, προσευχή, βοήθεια στό σπίτι, περίπατος, βοήθεια κάποιων πού ἔχουν ἀνάγκη, ἄθληση) γιά νά μήν πέφτουμε στήν εὔκολη λύση-πειρασμό νά δοῦμε τηλεόραση  Ἡ Ἁγία Γραφή καθώς καί ἡ δημιουργία τοῦ Θεοῦ, οἱ ἀξεπέράστές φυσικές ὀμορφιές εἶναι ἡ τηλεόραση τοῦ Θεοῦ. Ἄς ἀνοίξουμε αὐτήν τήν τηλεόραση καί ἄς κλείσουμε τήν ἄλλη τήν διαβολική.

4)Τέλος ἄς ζητήσουμε τή βοήθεια τοῦ πνευματικοῦ μας στό συγκεκριμένο θέμα καί ἄς προσευχηθοῦμε. Ἡ Θεία βοήθεια θά ἔλθει καί θά μᾶς ἀναδείξει νικητές. Ὁ Θεός νά τό δώσει γιά ὅλους μας.

Σύνθημα: Κλεῖστε τήν τηλεόραση!

ΤΕΛΟΣ ΚΑΙ ΤΩ ΘΕΩ ΔΟΞΑ!