Παρασκευή 16 Σεπτεμβρίου 2011

Τό ἄγχος, οἱ βιοτικές μέριμνες καί ἡ οἰκογένεια. Ἱερομόναχος Σάββας Ἁγιορείτης


Οἱ βιοτικές μέριμνες καί ἡ οἰκογενειακή εἰρήνη
«Βασική αἰτία τῆς  ἀκαταστασίας στήν οἰκογένεια», λέει ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος εἶναι «ἡ ὑπερβολική καί ἀγωνιώδης μέριμνα γιά τίς βιοτικές ἀνάγκες».
Ἄς προσεξουμε τίς λέξεις: ὑπερβολική μέριμνα καί ἀγωνιώδης. Μέριμνα θά πεῖ φροντίδα, ὑπερβολική ἀγωνιώδης φροντίδα.
Ἡ φροντίδα, ἡ ὁποία ἔχει μέσα της ἀγωνία εἶναι αἰτία ταραχῆς.  Ἡ μέριμνα εἶναι ἕνα μεγάλο λάθος. Ὁ Κύριος μᾶς εἶπε:«Μήν μεριμνᾶτε, μήν ἔχετε φροντίδα γιά τίποτα ἐκτός ἀπό τήν Βασιλεία Μου». Μάλιστα μᾶς τόνισε νά μήν ἔχουμε ποτέ ἀγωνία.

Τό «μή μεριμντε»[1] ὁ Κύριος, μς τό δωσε ς ντολή καί χι ς μία πλ προτροπή.
μέριμνα μς πορροφ λόκληρους, μς γεμίζει μέ γχος καί μς χωρίζει πό τόν μόνο ληθινό Θεό. ταν μεριμνομε γιά ,τιδήποτε πλήν το Κυρίου ποδεικνυόμαστε πιστοι στήν πράξη καί νάξιοι το Θεο.

Δέν τηρομε τήν α΄ ντολή πού παιτε πό μς τό λοκληρωτικό δόσιμο στόν Θεό.« γαπσεις κριον τν Θεν σου ξ λης τς καρδας σου κα ξ λης τς ψυχς σου κα ξ λης τς διανοας σου κα ξ λης τς σχος σου» (Μαρκ. 12, 30) μς λέγει. ταν μως νθρωπος ποδουλωθε στίς βιοτικές μέριμνες δίδει λην του τήν ψυχή, λην του τήν δύναμη (ψυχική καί σωματική), λην του τήν καρδιά σ’ ατές χάνοντας τήν ερήνη το Θεο καί γεμίζοντας τήν παρξή του μέ γχος. Συνάμα ταράζει καί τούς γύρω του, τήν οἰκογένειά του· μεταδίδει τό ἄγχος του ἰδίως ἡ μητέρα πρός τά παιδιά
 «Γιά τοτο κριβς κα σς λέγω, μ φροντίζετε μ στενοχωρίαν κα γωνίαν δι τν ζωήν σας, δηλαδ δι τ τί θ φάγετε κα τ τί θ πίετε, οτε κα δι τ σμα σας μ τί θ νδυθτε. Δν ξίζει ζω περισσότερον π τν τροφν κα τ σμα π τ νδυμα; ( Θεός, πο σς δωσε τ πολυτιμότερον, δν θ σς δώση κα τ κατώτερον;) Παρατηρστε τ πτην το ορανο κα δετε τι ατ οτε σπέρνουν οτε θερίζουν οτε συγκεντρώνουν τροφές σέ ποθκες. Κα μως Πατέρας Σας οράνιος τ τρέφει. Σες δν χετε συγκρίτως μεγαλύτερη ξία π ατά; Ποις δ πό σς, σες πολλές καί μεγάλες φροντίδες κα ν καταβάλη, μπορε ν προσθέση στ νάστημά του να πχυν; Κα μως σς λέγω τοτο, οτε κα ατς Σολομών μ λην του τν βασιλικν μεγαλοπρέπειαν κα δόξαν δν φόρεσε ποτ να τόσον περίλαμπρον νδυμα σν ατό, μ τ ποον περιβάλλεται να π τ ταπειν ατ νθη. Ἐὰν δ Θες νδύη μ τόσην λαμπρότητα τ χορτάρια το γρο, πο σήμερα πάρχουν κα αριον ρίπτονται στν φορνον, δν θ νδύση πολ περισσότερόν σς, λιγόπιστοι; Λοιπν μ κυριευθτε ποτ π τν νήσυχον μέριμναν κα μ λέγετε συνεχς, τί θ φάγωμεν τί θ πίωμεν τί θ νδυθμεν;
Διότι ο εδωλολάτρες (πο δν γνωρίζουν τ αώνια γαθ κα τν στοργικν πρόνοιαν το Θεο), πιζητον ποκλεστικά κα μόνον ατ τ φθαρτ γαθά. Σες μως μν κυριεύεσθε π τέτοιες μέριμνες, διότι Πατέρας Σας οράνιος γνωρίζει τι χετε νάγκην π λα ατά, κα σν πανάγαθος, πο εναι, θ σς τ δώση. Ζητετε δ κατ πρτον κα κύριον λόγον τν βασιλείαν το Θεο κα τν ρετν πο θέλει π σς Θεός, κα λα ατ τ πίγεια γαθ θ σς δοθον μαζί μ τ νεκτίμητα γαθ τς βασιλείας τν ορανν. Λοιπν μ καταληφθτε ποτ π τν νήσυχη μέριμνα γιά τίς νάγκες τς αριανς μέρας. Διότι αριο θ φροντίση γιά σα θ χρειασθτε κατ' ατήν. Σέ κάθε μέρα ρκον ο δικές της σχολίες κα τ δικ της βάσανα»[2].
        Ο περβολικές βιοτικές φροντίδες, ο γωνιώδεις γήινες μέριμνες γιά δουλειά, λεφτά, κοινωνική καταξίωση, λικές πολαύσεις, νθρώπινη δόξα, πολύ πομακρύνουν τούς γονεῖς καί τήν οἰκογένεια π τν Θεό γεμίζοντας την μέ ταραχή.
 Εναι σν τ πολ μακρι φορέματα τά ποα δέν πιτρέπουν στούς συζύγους νά βαδίσουν, νά τρέξουν πρός τόν Θεό μαζί μέ τά παιδιά τους.
 «κενοι πο χουν καταληφθε πολ π τς μέριμνες τς ζως σύρονται στ χαμηλ σν παχις ρνιθες μαζ μ τ ζα πού βόσκουν στή γ, χοντας τ φτερ χωρς σκοπό»[3], λέει Μέγας Βασίλειος.       
        Οἱ ἀγωνιώδεις ὑπερβολικές γήινες φροντίδες γιά τήν οἰκογένεια, τό σπίτι, τό φαγητό, τήν ἐπιπλωση, τά παιδιά, τίς «δραστηριότητες» τῶν παιδιῶν -πού ἐν πολλοῖς εἶναι ἄχρηστες ἤ καί ζημιογόνες- ὁδηγοῦν σέ ἀπώλεια πολύτιμου ψυχικοῦ δυναμικοῦ τῶν συζύγων. Ὁ πατέρας καί ἡ μητέρα φορτισμένοι ἀπ’ ὅλα αὐτά μέ σφίξιμο στήν ψυχή καί ἀγωνία στά μάτια προσπαθοῦν μάταια ν’ ἀνταποκριθοῦν στίς λεγόμενες «καθημερινές ἀπαιτήσεις».
Πόσο ὅμως αὐτές οἱ λεγόμενες ἀνάγκες εἶναι ἀληθινές ἀνάγκες;
Στήν πραγματικότητα εἶναι ὑπερβολικές, «κατασκευασμένες» καί οὐσιαστικά ἀνύπαρκτες «ἀνάγκες», τίς ὁποῖες δημιουργεῖ τό σύγχρονο marketing, οἱ διαφημίσεις, τά ΜΜΕ, καί ἡ φιλαυτία μας μέ τά τρία ἔκγονά της: τήν φιλοδοξία, τήν φιλαργυρία καί τήν φιληδονία.
Ὁ Κύριος μᾶς εἶπε ὅτι στήν πραγματικότητα καμμία ἀνάγκη δέν ἔχουμε παρά μόνο μία... «Ἑνός ἐστί χρεία»: Τοῦ νά μοιάσουμε στή ἁγία Μαρία τήν ἀδελφή τοῦ ἁγίου Λαζάρου· τοῦ νά καθίσουμε στά πόδια τοῦ Χριστοῦ καί ν’ ἀκούσουμε τοῦ λόγου Του. Αὐτή εἶναι ἡ «ἀγαθή μερίδα» πού φέρνει τήν βαθειά εἰρήνη στήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου ἀλλά καί στήν καρδιά τῆς οἰκογένειας.
Οἱ ὑπερβολικές καί ἀγωνιώδεις βιοτικές φροντίδες ὁδηγοῦν ἀναπόφευκτα στήν ἀπώλεια πολύτιμου πνευματικοῦ-ψυχικοῦ-σωματικοῦ δυναμικοῦ τόσο ἀπαραίτητου γιά τίς καθημερινές πνευματικές ἀσκήσεις καί προπάντων γιά τήν προσευχή. Χωρίς ἀδιάλειπτη προσευχή χάνεται ὁ Χριστός, χάνεται ἡ Θεία Χάρη (ἀπενεργοποιεῖται), χάνεται ἡ ἀληθινή εἰρήνη.
Οἱ πολλές βιοτικές μέριμνες, πενεργοποιον τή Θεία Χάρη πού λάβαμε κατά τό γιο Βάπτισμά μας.
Ἀλλοίμονον! Σέ τί τραγική κατάσταση βρισκόμαστε! Ἡ Θεία Χάρη ἔχει καταντήσει ἀνενεργός στούς περισσότερους ἀπό τούς βεβαπτισμένους.
Αἰτία: ἡ ἄγνοια τοῦ Θεοῦ καί τοῦ πνευματικοῦ ἀγῶνα· πρό πάντων δέ ἡ ὑπερβολική ἐνασχόληση μέ τά βιοτικά. Ὁ Κύριος παρομοίασε τίς βιοτικές μέριμνες μέ τά ἀγκάθια τά ὁποῖα πνίγουν τόν σπόρο πού ἀρχίζει νά βλαστάνει.
-Ἀπό ποῦ ὅμως πηγάζουν οἱ μέριμνες, οἱ ἀγωνιώδεις φροντίδες πού κατατρώγουν σχεδόν ὅλους τούς σύγχρονους ἀνθρώπους καί μάλιστα τούς συζύγους;
-Ἀπό τήν ὀλιγοπιστία μας.
Ἡ ὀλιγοπιστία στόν Θεό καί στήν Θεία Πρόνοια Του ὠθεῖ τόν ἄνθρωπο στό νά ἀναζητήσει ἄλλα στηρίγματα καί ἄλλου εἴδους προστασία καί «ἐξασφάλιση».
Ἠ πρόταση τοῦ πονηροῦ καί τῆς διεφθαρμένης μας λογικῆς εἶναι ἕτοιμη: «Τά χρήματα. Τά χρήματα εἶναι τό πᾶν. Στηρίξου σ’ αὐτά. Κυνήγησέ τα...». 
Ἄν ὑποταχθεῖ ὁ ἄνθρωπος, ὁ σύζυγος-πατέρας καί ἡ σύζυγος-μητέρα, καί  ἀκολουθήσουν τήν ὑποβολή τοῦ πονηροῦ τότε γεμίζουν μέ μέριμνες καί ἀγωνιώδεις φροντίδες.
Τότε μπαίνουν στήν διαδικασία τοῦ νά γίνουν πλούσιοι ἤ τουλάχιστον νά ἔχουν  μία «καλή δουλειά» γιά νά εἶναι «ἐξασφαλισμένοι αὐτοί καί τά παιδιά τους». Γίνονται ἔτσι δοῦλοι τῶν γήινων ἐπιθυμιῶν τους καί ὑπηρετοῦν τό μαμωνᾶ, δηλαδή τόν διάβολο καί τά πάθη (φιλαργυρία, φιληδονία καί φιλοδοξία). Ἔχουν κάνει πλέον ἄλλο Θεό. Πλανῶνται βέβαια ἄν νομίζουν ὅτι «πιστεύουν» ἀκόμη στόν ἀληθινό Θεό. Ἡ εἰρήνη ἀπό τήν οἰκογένεια ἔχει χαθεῖ πρό πολλοῦ, ἀφοῦ πρῶτα χάθηκε ἀπό μέσα τους. Οἱ ψυχές τους τώρα μία ἀγωνία ἔχουν:«Πῶς θά ἔχουν χρήματα ὅσο γίνεται περισσότερα». Ὁ νέος τους κύριος, ὁ Μαμωνᾶς, εἶναι πολύ ἀπαιτητικός· τούς θέλει ὁλόκληρους, «ψυχῇ καί σώματι» δοσμένους στήν ὑπηρεσία του.
 Ὁ Κύριος ὅμως μᾶς τό ξέκαθάρισε ὅτι δέν μποροῦμε νά δουλεύουμε σέ δύο κυρίους. «Κανεὶς δὲν ἠμπορεῖ νὰ ὑπηρετῆ συγχρόνως δύο κυρίους· διότι ἤ θὰ μισήση τὸν ἕνα καὶ θὰ ἀγαπήση τὸν ἄλλον ἤ θὰ προσκολληθῆ στὸν ἕνα καὶ θὰ καταφρονήση τὸν ἄλλο. Καὶ σεῖς δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ ὑπηρετῆτε τὸν Θεὸν καὶ τὸν πλοῦτον· ἤ θὰ ἀγαπήσετε τὸν Θεὸν καὶ θὰ περιφρονήσετε τοὺς ἐπιγείους θησαυροὺς ἤ θὰ ὑποδουλωθῆτε εἰς αὐτοὺς καὶ θὰ καταφρονήσετε τὸν Θεόν»[4]. Ἐκεῖ πού εἶναι ὑποδουλωμένος κάποιος ἐκεῖ καί προσκυνᾶ, ἐκεῖ καί πιστεύει, ἐκεῖ καί λατρεύει.
Ποῦ δίνουμε τό χρόνο μας , τή σκέψη μας καί τήν καρδιά μας; Στά χρήματα, στή μάταιη δόξα τῶν ἀνθρώπων, στίς ἡδονές; Αὐτά τότε εἶναι πού ἔχουμε ὡς θεούς, αὐτά προσκυνᾶμε, αὐτά λατρεύουμε, σ’ αὐτά πιστεύουμε, γι’ αὐτά μεριμνοῦμε, γι’ αὐτά ἀγωνιοῦμε...Αὐτά γίνονται αἰτία νά μήν ὑπάρχει ποτέ εἰρήνη στίς ψυχές τῶν συζύγων ὁπότε οὔτε καί στήν οἰκογένεια.

Οἱ Ἅγιοι Πατέρες μᾶς συμβουλεύουν νά ἐλευθερωνόμαστε ἀπό τίς ἀγωνιώδεις βιωτικές φροντίδες καί πό τό κοσμικό φρόνημα σκεπτόμενοι τόν πικείμενο θάνατό μας καί τήν δηλο κρίση το Θεο.
γιος σαΐας ναχωρητς λέει χαρακτηριστικά: «χε μπροστ στ μάτια σου τν θάνατο, κάθε μέρα· συνεχς ν σκέπτεσαι τ πς θ χωριστες π τ σμα σου, πς θ περάσεις π τν περιοχ τν δυνάμεων το σκότους πο θ σ συναντήσουν στν έρα κα πς θ παρουσιαστες νώπιόν του Θεο! Προετοιμάσου γι κείνη τ Φοβερ μέρα, κατ τν ποία θ σ βρε Κρίση το Θεο, σν ν τν βλέπεις δη π τώρα!»[5].
Ο βιοτικές μέριμνες μς κάνουν νά ξεχνομε τό πιό βέβαιο γεγονός τς γήινης ζως μας, πού κάθε στιγμή μς πλησιάζει λο καί περισσότερο: τόν θάνατο...
Κάθε βῆμα πού κάνουμε μᾶς διδάσκει ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης πρέπει νά σκεπτόμεθα ὅτι εἶναι ἕνα βῆμε πού μᾶς φέρνει πλησιέστερα πρός τόν τάφο. Θά πρέπει συχνά νά ἐπισκεπτόμεθα τά κοιμητήρια γιά νά διδασκόμαστε ἀπό αὐτά τήν προσωρινότητα τῆς ζωῆς αὐτῆς
       «
Ἐὰν δν πρόκειται ν πεθάνουμε ποτέ» παρατηρε μέγας εροκήρυκας λίας Μηνιάτης, «λλ πρόκειται ν ζήσουμε στν κόσμο αωνίως, ς εναι, ς γίνωμε δολοι δικοί του γι ν τν χαρομε. λλα ἐὰν εμαστε θνητοί, μία φούχτα χμα, κα σήμερα αριο πεθαίνουμε κα διαλυόμαστε, ν ατς κόσμος εναι πρόσκαιρος, «παράγει γρ τ σχμα το κόσμου τούτου»[6] λέει πόστολος Παλος, ν λοιπν μες δ εμαστε διαβάτες κα πατρίδα μας εναι στν ορανό, ν μες χουμε φεντικ κα Πατέρα μόνο τν Θεό, ν στ γιο Βάπτισμα Το ποσχεθήκαμε ν εμαστε πιστοί Του δολοι, τότε τν Θε ς πηρετομε «ξ λης της διανοίας μας κα ξ λης της ψυχς μας κα ξ λης της σχύος μας»»[7].
Αὐτό δέν σημαίνει ὅτι θά γίνουμε ὀκνηροί, ὅτι θά γίνουμε ἀδιάφοροι καί δέν θά κάνουμε αὐτά πού πρέπει, αὐτά πού μᾶς πληροφορεῖ ἡ συνείδηση καί ἡ λογική.
 Ἀντίθετα θά κάνουμε ὅ,τι πρέπει, ἀλλά χωρίς ἄγχος, χωρίς ἀγωνία. Καλλίτερα νά μήν γίνει ἡ ὅποια «δουλειά» παρά νά γίνει μέ ἄγχος, ἀγωνία, ψυχική ἀκαταστασία καί ταραχή τῆς ψυχῆς τῶν ἄλλων καί τῆς δικῆς μας.
Ὁ Κύριος μᾶς εἶπε ὅτι πρέπει νά ζητᾶμε συνεχῶς τήν Βασιλεία Του καί τήν δικαιοσύνη Του( δηλ. τήν σύνολη ἀρετή). Γιά ὅλα τά ὑπόλοιπα, τά βιοτικά θά φροντίσει Ἐκεῖνος.
Ἐμεῖς θά προσπαθήσουμε νά Τόν ἔχουμε Βασιλιά μέσα μας καί Ἐκεῖνος θά μᾶς προσθέσει ὅλα αὐτά τά γήινα, πού σάν ἄνθρωποι γνωρίζει ὅτι χρειαζόμαστε: Τί θά φᾶμε δηλαδή, τί θά πιοῦμε, πῶς θά ζήσουμε, πόσα χρήματα θά ἔχουμε ἄν πρέπει νά ἔχουμε χρήματα κλπ., κλπ. 
Ἐμεῖς ἄς ζητᾶμε πάντοτε νά γίνεται τό θέλημά Του καί νά ἐπικρατεῖ ἡ ἀρετή στή ζωή μας, καί Ἐκεῖνος θά μᾶς δώσει ἕτοιμα ὅλα ὅσα χρειαζόμαστε γιά τήν βιολογική μας συντήρηση. «Ζητεῖτε πρῶτον τήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ καί τήν δικαιωσύνην Αὐτοῦ καί ταῦτα πάντα (τά βιοτικά) προστεθήσεται ὑμῖν».

[1] Ματθ. 6,25
[2] Μτ. 6, 34  
[3]Μ. Βασιλείου, Ἐπιστολαί, Ἐπιστολή 293,TLG, Basilius Theol., Epistulae (2040: 004) “Saint Basile. Lettres, 3 vols.”, Ed. Courtonne, Y. Paris: Les Belles Lettres, 1:1957; 2:1961; 3:1966. Epistle 293, section 1, line 19. Τό κείμενο ἔχει ὡς ἑξῆς:« Ἐπεὶ οἵ γε σφοδρῶς ταῖς τοῦ βίου μερίμναις κατειλημμένοι, οἷον ὄρνιθες πολύσαρκοι εἰκῆ τὸ πτερὸν ἔχοντες, κάτω που σύρονται μετὰ τῶν βοσκημάτων».
[4] Ματθ. 6,24      
[5] γίου Νικολάου χρίδος: Γιά τίς βιοτικές μέριμνες,
http://hristospanagia3.blogspot.com/2011/07/blog-post_6072.html
[6] Α΄Κορ. 7, 31.
[7]Πρβλ. Μαρκ. 12,30 «γαπσεις κριον τν Θεν σου ξ λης τς καρδας σου κα ξ λης τς ψυχς σου κα ξ λης τς διανοας σου κα ξ λης τς σχος σου». ναφορά στό: λία Μηνιάτη, πισκόπου Κερνίκης καί Καλαβρύτων, μιλία στό «Οδείς δύναται δυσί κυρίοις δουλεύειν». Βρίσκεται στό: Πατερικό Κυριακοδρόμιο, κδ. Ι. Κελλίον γίου Νικολάου Μπουραζέρη, γιον  ρος, σελ. 155-156


Ἱερομόναχος Σάββας Ἁγιορείτης

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Για να σχολιάσετε (με ευπρέπεια) πρέπει να συνδεθείτε με τον λογαριασμό google ή wordpress που διαθέτετε. Αν δεν διαθέτετε πρέπει να δημιουργήσετε έναν λογαριασμό στο @gmail ή στο @wordpress. Μπορείτε βεβαίως πάντα να στέλνετε e-mail στο anavaseis@gmail.com
Ευχαριστούμε.