Στάρετς Σάββας Ο Παρηγορητής. «Τό Ἅγιο Πνεῦμα καί τά δῶρα Του». (Μέρος Β΄ τελευταίο)

ΣΤΑΡΕΤΣ ΣΑΒΒΑΣ – Ο ΠΑΡΗΓΟΡΗΤΗΣ

Μετάφραση ἀπό τη ρωσική γλῶσσα:
Πρωτοπρεσβύτερος Ἰωάννης Φωτόπουλος
Διδαχές τοῦ στάρετς Σάββα

 Ἀποσπάσματα πού ἐλήφθησαν ἀπό τά κηρύγματά του (258-263)

Μέρος Β'
Τό Ἅγιο Πνεῦμα καί τά δῶρα Του 

Μέρος Α΄

στ) Τό Ἅγιο Πνεῦμα δίνει ἀληθινή ταπείνωση. Ἀκόμη καί ὁ πιό λογικός ἄνθρωπος, ἄν δέν ἔχει μέσα του τό Ἅγιο Πνεῦμα, δέν μπορεῖ μέ τόν πρέποντα τρόπο να γνωρίσει τόν ἑαυτό του, διότι, ὅπως εἰπώθηκε προηγουμένως, αὐτός χωρίς τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ δέν μπορεῖ νά δεῖ τήν ἐσωτερική κατάσταση τῆς ψυχῆς του. Ἄν κάνει τό καλό στούς ἄλλους ἐνεργεῖ τίμια, τότε σκέφτεται γιά τόν ἑαυτό του ὅτι εἶναι ἄνθρωπος δίκαιος κι ἀκόμη τέλειος, σέ σύγκριση μέ τούς ἄλλους, καί γι’ αὐτό σκέφτεται ὅτι δέν ἔχει πιά ἀνάγκη ἀπό τίποτε.
Ἄχ, πόσο συχνά οἰ ἄνθρωποι χάνονται ἀπό τήν ψευδῆ πεποίθηση στήν τιμιότητα καί τή δικαιοσύνη τους!  Χάνονται, γιατί ἐλπίζοντας στή δικαιοσύνη τους, καθόλου δέ λαμβάνουν ὑπ’ ὄψιν τους τό πνεῦμα τοῦ χριστιανισμοῦ οὔτε τή βοήθεια τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Πῶς λοιπόν τότε θά γίνει σ’ αὐτούς ἀπαραίτητη ἡ  βοήθειά Του; Κι ἔτσι, καθώς τό Πνεῦμα τό ἅγιο δίνεται μόνο σέ ὅποιον Τό παρακαλεῖ καί Τό ἀναζητᾶ- κι αὐτοί οἱ ἄνθρωποι ὄχι μόνο δέν Τό παρακαλοῦν καί δέν Τό ἀναζητοῦν, ἀλλά τό θεωροῦν κιόλας ὄχι ἀναγκαῖο-, Ἐκεῖνο δέ δίνεται σ’ αὐτούς καί συνεπῶς αὐτοί μένουν στήν πλάνη καί χάνονται.
Ὅμως τό Ἅγιο Πνεῦμα, ὅταν κατοικήσει στήν καρδιά τοῦ ἀνθρώπου, τοῦ δείχνει ὄλη τήν ἐσωτερική του πτωχεῖα, καί τήν ἀδυναμία καί τή διαφθορά τῆς ψυχῆς καί τῆς καρδιᾶς του καί τήν ἀπομάκρυνσή του ἀπό τό Θεό.  Παρ’ ὅλες τίς ἀρετές του καί τή δικαιοσύνη του, τοῦ δείχνει ὄλες τίς ἁμαρτίες του: τή νωθρότητα και τήν ἀμέλεια γιά τήν σωτηρία καί τό καλό τῶν ἀνθρώπων, τήν ἰδιοτέλειά  τους στίς –φανερά- πιό ἀνιδιοτελεῖς ἀρετές του, τόν ἄξεστο ἐγωισμό του, ἐκεῖ πού οὔτε κἄν τόν ὑποψιαζόταν.
Μέ λίγα λόγια τό Ἅγιο Πνεῦμα δείχνει τά πάντα μέ τήν ἀληθινή τους ὄψη.  Καί τότε ὁ ἄνθρωπος ἀρχίζει νά ταπεινώνεται μέ τή ἀληθινή ταπείνωση. Ἀρχίζει νά χάνει τή ἐλπίδα στίς ἀτομικές του
δυνάμεις καί ἀρετές καί θεωρεῖ τόν ἑαυτό του τόν χειρότερο ἀπό τούς ἀνθρώπους.  Καί ταπεινούμενος ἐνώπιον τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, ὁ Ὁποῖος εἶναι «Εἰς Ἅγιος εἰς δόξαν Θεοῦ Πατρός», ἀρχίζει νά μετανοεῖ ἀληθινά καί ἀπό ἐκείνη τή στιγμή ἀποφασίζει νά μήν ἁμαρτήσει πλέον, ἀλλά νά ζεῖ προσεκτικώτερα.  Κι ἄν πράγματι ἔχει κάποια ἀρετή, τότε βλέπει καθαρά ὅτι δέν τήν ἔχει παρά μόνο μέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ καί γι’ αὐτό ἀρχίζει νά ἐλπίζει στόν Ἕνα μόνο Θεό.

ζ) Τό Ἅγιο Πνεῦμα διδάσκει τήν ἀληθινή προσευχή.  Κανείς, ἔως ὅτου λάβει τό Ἅγιο Πνεῦμα, δέν μπορεῖ νά κάνει τέτοια προσευχή, ἡ ὁποία νά εἶναι εὐπρόδεκτη στό Θεό.  Γι’ αὐτό, ἄν κάποιος πού δέν ἔχει μέσα του τό Ἅγιο Πνεῦμα ἀρχίζει να προσεύχεται, ἡ ψυχή του διαχέεται σέ διάφορα μέρη ἀπό τό ἕνα πρᾶγμα στό ἀλλο καί ποτέ δέν μπορεῖ νά κρατήσει τίς σκέψεις του σέ ἕνα σημεῖο.  Καί ἐκτός αὐτοῦ δέ γνωρίζει μέ τόν πρέποντα τρόπο οὔτε τόν ἴδιο τόν ἑαυτό του οὔτε τό πῶς νά παρακαλέσει καί τί νά ζητήσει ἀπό τό Θεό, μά καί δέ γνωρίζει ποιός εἶναι αὐτός ὁ Θεός.
Ὁ ἄνθρωπος ὅμως στόν ὁποῖο κατοικεῖ τό Ἅγιο Πνεῦμα, γνωρίζει τό Θεό καί βλέπει ὅτι Αὑτός εἶναι ὁ Πατέρας του καί γνωρίζει πῶς νά πλησιάσει σ’ Αὐτόν, πῶς καί τί νά Τοῦ ζητήσει. Οἱ σκέψεις του στήν προσευχή εἶναι καλά δεμένες, καθαρές καί προσηλωμένες σ’ ἕνα ἀντικείμενο, τό Θεό.  Μέ τήν προσευχή του μπορεῖ νά κάνει τά πάντα, ἀκόμη καί νά μετακινήσει βουνά ἀπό τό ἕνα μέρος στό ἄλλο.
Ἀνέφερα ἔν συντομίᾳ τί δωρίζει τό Ἅγιο Πνεῦμα σέ ἐκεῖνον πού τό ἔχει μέσα του.  Καί βλέπετε ὅτι χωρίς τή βοήθεια καί τή συνέργεια τοῦ Ἁγίου Πνεύματος εἶναι ἀδύνατον ὄχι μόνον νά μποῦμε στή Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν, ἀλλά οὔτε βῆμα μποροῦμε νά κάνουμε στή πορεία μας πρός αὐτή.  Γι’ αὐτό εἶναι ἀπαραίτητο να ἀναζητοῦμε τό Ἅγιο Πνεῦμα καί νά ἔχουμε Αὐτό μέσα μας καί νά παρακαλοῦμε τό Ἅγιο Πνεῦμα νά μήν ἀπομακρύνεται ἀπό μᾶς.
Πῶς μποροῦμε νά λάβουμε ἤ νά ἀποκτήσουμε τό Ἅγιο Πνεῦμα;  Θά τό δοῦμε στή συνέχεια:
Ὁ Ἰησούς Χριστός εἶπε ὅτι «τό Πνεῦμα, ὅπου θέλει πνεῖ καί τήν φωνήν αὐτοῦ ἀκούεις, ἀλλά οὐκ οἶδας πόθεν ἔρχεται καί ποῦ ὑπάγει».  Τά λόγια αὐτά σημαίνουν ὅτι τήν παρουσία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στήν καρδιά ἤ τό ἄγγιγμα Του στήν καρδιά μας μποροῦμε νά Τό ἀκούσουμε, νά Τό αἰσθανθοῦμε, νά Τό νοιώσουμε, ἀλλά εἶναι ἀδύνατον νά καθορίσομε τό χρόνο ἤ τίς περιστάσσεις κατά τό ὁποία θά ἔχουμε τήν ἐπίσκεψή Του.
Ἐμεῖς ἐπίσης βλέπουμε ὅτι οἱ Ἅγιοι Ἀπόστολοι ἔλαβαν τό Ἅγιο Πνεῦμα ἀπό τόν Ἰησοῦ Χριστό καί Τό ἔλαβαν ἐπανειλημμένα καί σέ χρόνο πού Ἐκεῖνος δέν τούς εἶχε προείπει, σέ χρόνο πού οἱ ἴδιοι δέν καθόρισαν, ἀλλά σέ χρόνο πού ἦταν εὐάρεστος στόν Ἰησοῦ Χριστό.  Μόνο ἡ θριαμβευτική κάθοδος τοῦ Ἁγίου Πνεύματος εἶχε προφητευθεῖ σ’ αὐτούς καί συνέβη στόν καθορισμένο χρόνο καί στόν καθορισμένο τόπο. Ἀλλά καί ἐδῶ ἔλαβαν τό Ἅγιο Πνεῦμα ὄχι ἐξ αἰτίας κάποιας ἰδιαίτερης ἀξίας τους, ἀλλά σάν δῶρο διά μέσου τῆς πίστεως καί τῆς ἐλπίδος.
Ἡ σύμφωνη προσευχή στήν ὁποία πραμένουν οἱ Ἀπόστολοι μετά τήν Ἀνάλυψη τοῦ Κυρίου καί μέχρι τήν κάθοδο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, δέν ἦταν τόσο τό μέσο γιά νά λάβουν τό Ἅγιο Πνεῦμα, ὅσο μιά προετοιμασία γιά τό γεγονός αὐτό. Συνεπῶς κανείς δέν μπορεῖ νά πεῖ μέ σιγουριά ὄτι ἐσύ θά λάβεις τό Ἅγιο Πνεῦμα συγκεκριμένα, τότε ἤ μ’ αὐτόν  τόν τρόπο.
Τό Ἅγιο Πνεῦμα εἶναι δῶρο τοῦ Θεοῦ καί τά δῶρα μοιράζονται ἀπρόσμενα καί τότε πού εἶναι εὐάρεστο στό Διανομέα τῶν δώρων.  Καί Αὐτός τά διανέμει σέ ὅποιον θέλει.  Γι’ αὐτό σφάλουν ὑπερβολικά ὄσοι σκέπτονται ὅτι θά λάβουν τό Ἅγιο Πνεῦμα μ’ αὐτόν τό συγκεκριμένο τρόπο καί σ’ αὐτόν τό συγκεκριμένο χρόνο.  Καί ὅσοι ἐπινοοῦν γι’ αὐτό τά δικά τους μέσα ὄχι μόνο δέ λαμβάνουν τό Ἅγιο Πνεῦμα, ἀλλά παίρνουν πάνω τους καί μεγάλη ἁμαρτία.
Πρίν ποῦμε  πῶς μποροῦμε νά λάβουμε τό Ἅγιο Πνεῦμα εἶναι ἀναγκαῖο νά ποῦμε ὅτι τό Ἅγιο Πνεῦμα μπορεῖ νά τό λάβει μόνο ὀ ἀληθινά πιστός δηλαδή ὅποιος ὁμολογεῖ τήν Ὀρθόδοξη πίστη ἐκεῖνος πού τήν ὁμολογεῖ ὀρθά, χωρίς ὁποιαδήποτε προσθήκη ἤ ἀφαίρεση ἤ ἀλλαγή, ἀλλά ἔτσι, ὄπως τήν παρέδωσα σέ μᾶς οἱ Ἀπόστολοι καί τήν ἀνέπτυξαν καί την ἐπικυρωσαν οἱ Ἅγιοι Πατέρες στίς Οἰκουμενικές Συνόδους.  Κάθε ἀμφιβολία καί σοφιστεία σχετικά μέ τήν πίστη εἶναι ἀπείθεια καί ὁ ἀπειθής δέν μπορεῖ νά εἶναι ναός ἤ οἶκος τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
Γνωστά καί ἀληθινά μέσα γιά νά λάβουμε τό Ἅγιο Πνεῦμα, κατά τή διδασκαλία τῆς Ἁγίας Γραφῆς καί σύμφωνα μέ τή πεῖρα τῶν μεγάλων Ἁγίων, οὐσιαστικά εἶναι τά ἀκόλουθα:
Ἡ καθαρότητα τῆς καρδιᾶς, ἡ ἁγνότητα, ἡ ταπείνωση, ἡ ἀκρόαση τῆς φωνῆς τοῦ Θεοῦ, ἡ προσευχή, ἡ καθημερινή αὐταπάρνηση, ἡ ἀνάγωση καί ἠ ἀκρόαση τῆς Ἁγίας Γραφῆς, τά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας καί ἰδιαιτέρως ἡ Ἁγία Κοινωνία.

Ψηφιοποίηση κειμένου Κατερίνα